DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie

DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie

samenlevingentechnologie.be
from samenlevingentechnologie.be More from this publisher
24.09.2013 Views

40 hoofdstuk 2: hoe patiënten de vruchtbaarheidsbehandelingen beleven Veel patiënten, vooral vrouwen, krijgen het gevoel ‘er niet meer bij te horen’, omdat de gesprekken op het werk of in de vriendenkring vaak over de kinderen gaan. Op het werk krijgen collega’s met kinderen vaak voorrang bij het vastleggen van verlofperiodes, enz. Wel of niet de omgeving inlichten ‘En wanneer beginnen jullie aan kinderen?’ is een vraag die onder jonge koppels vrij courant gesteld wordt en die pijnlijk en moeilijk kan zijn. Sommige koppels lichten hun omgeving in over hun vruchtbaarheidspro- blemen, andere zijn daar liever discreet over. Vrouwen hoofdstuk 2: zijn sneller geneigd hier met anderen over te praten dan mannen. ‘Voor mannen zijn vruchtbaarheidspro- blemen vaak taboe, omdat ze gelijkgesteld worden met “slechte seks”’, stelt Koen Clasen. ‘Dat is ook de reden waarom zo weinig BV’s er voor uitkomen dat hun kind er dankzij een behandeling gekomen is.’ ‘Wij hebben zelfs onze ouders niet verteld dat we met ivf-behandelingen zijn bezig geweest.’ Ward in De Verdwaalde Ooievaar. ‘Mijn man had een verantwoordelijke functie in een bedrijf. Hij vond het daarom des te moeilijker om toe te geven dat hij vruchtbaarheidsproblemen had.’ Inge in De Verdwaalde Ooievaar. ‘Al die tijd, terwijl het zo slecht ging met ons, probeer- den we de schijn hoog te houden.’ Kaat in De Verdwaalde Ooievaar De meeste artsen raden hun patiënten aan om ten- minste één of enkele goede vrienden op de hoogte te brengen van de behandeling. Wel of niet de omgeving inlichten is echter een tweesnijdend zwaard. Het voor- komt dat er onbedoeld grapjes en opmerkingen wor- den gemaakt die het koppel kwetsen. Sommige men- sen ervaren hun omgeving als steunend. Anderzijds blijkt uit veel getuigenissen dat het voor de omgeving vaak heel moeilijk is om een juiste houding te vinden. ‘Voor mij is het pijnlijkste dat mensen niet weten hoe ze moeten reageren. Familie en vrienden hebben goede bedoelingen, maar geven tips als “je moet er niet zoveel hoe patiënten de vruchtbaarheidsbehandelingen beleven aan denken” of “ga eens op vakantie”. Ik wil mijn ver- haal kunnen doen zonder dat mensen meteen goede raad beginnen te geven.’ Anke in de Focusgroep In Behandeling. Anderzijds kunnen kinderen en de kinderwens ook een taboe worden. Patiënten vertellen bijvoorbeeld dat broers en zussen van hun moeder de instructie kregen om niet over kinderen te praten. De goedbedoelde poging om het koppel te sparen en de eigen onzeker- heid over het onderwerp te vermijden, kan er voor zor- gen dat de vriendschapsrelatie verandert. ‘Het kwetste me dat mijn zus over ons probleem zweeg. Toen ik haar daarover aansprak, bleek dat mijn ouders gezegd hadden dat ze er beter niet over praatte.’ Véronique in de focusgroep ex-patiënten.

‘We zijn nog vrienden, maar het onderwerp kinderen is een gesloten kamer. Daardoor worden de gesprekken oppervlakkiger, over het werk, promotie maken enz. We kunnen niet meer zo goed praten als vroeger.’ Tess in de focusgroep Samen Verder Het risico op sociaal isolement De praktische implicaties van de behandelingen, de confrontatie met andere koppels die kinderen hebben, de angst voor verkeerde reacties of de tegenzin om te doen of er niets aan de hand is, maakt dat een aantal koppels zich sociaal isoleert. Het etentje bij vrienden wordt afgezegd in de periode dat er ’s avonds spuitjes gezet moeten worden. Het kraambezoek wordt met een smoes ontweken omdat het te pijnlijk is. Weekendjes weg met vrienden worden minder leuk… Net op het moment dat mensen er extra nood aan hebben om goed omringd te zijn, riskeren ze daardoor in een situ- atie terecht te komen waar ze alleen bij elkaar steun kunnen zoeken. ‘Vrienden voelen zich geremd om bij ons op bezoek te komen met hun kinderen. De meesten blijven weg. We hebben wel nog contact met onze vrienden, maar alleen als we het zelf initiëren. Je geraakt geïsoleerd.’ Niels in de focusgroep Samen Verder 6. Leven na de behandelingen Voor koppels die jaren in een behandelingsproces zit- ten, zijn die behandelingen een deel van hun leven geworden. Stoppen met behandelen betekent een grote aanpassing. Hun leven staat niet meer in functie van de behandelingen, hun agenda wordt er niet meer door geregeerd, ze moeten een nieuw perspectief vinden en terug een gevoel van controle over hun leven verwerven. Sommige patiënten moeten opnieuw in contact komen met hun lichaam, waar ze van vervreemd zijn geraakt. Sommige koppels hebben tijd nodig om opnieuw een normale seksuele relatie op te bouwen. ‘Je zit vijf jaar in een machine. Na een mislukte poging wacht je op een volgende poging. Je wordt geleefd. Ik was al die behandelingen kotsbeu, maar dat we stop- ten, betekende een opluchting en een zwart gat tegelijk. Plots moesten we geen afspraken meer maken, moest ik niet meer ’s ochtends naar dat ziekenhuis, ik moest daar niet meer met mijn potje staan…’ Niels in de focusgroep Samen Verder Gedurende de jaren van de behandelingen hebben de koppels het gevoel dat ze in een mallemolen zitten. Vaak is het pas achteraf, als de emotionele storm wat is gaan liggen, dat ze een goed zicht krijgen op wat ze hebben meegemaakt en wat dat met hun leven heeft gedaan. ‘Ik had het afsluitend gesprek bewust wat uitgesteld. Toen ik na drie maanden terug de fertiliteitskliniek bin- nenliep, kwamen alle gevoelens terug. Het was enorm confronterend. De arts nam het dossier, trok er een streep onder en schreef in blokletters STOP. Dat was het.’ Elke in de focusgroep Samen Verder. 41

40<br />

hoofdstuk 2: hoe patiënt<strong>en</strong> de vruchtbaarheidsbehandeling<strong>en</strong> belev<strong>en</strong><br />

Veel patiënt<strong>en</strong>, vooral vrouw<strong>en</strong>, krijg<strong>en</strong> het gevoel ‘er<br />

niet meer bij te hor<strong>en</strong>’, omdat de gesprekk<strong>en</strong> op het<br />

werk of in de vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong>kring vaak over de kinder<strong>en</strong><br />

gaan. Op het werk krijg<strong>en</strong> collega’s met kinder<strong>en</strong> vaak<br />

voorrang bij het vastlegg<strong>en</strong> van verlofperiodes, <strong>en</strong>z.<br />

Wel of niet de omgeving inlicht<strong>en</strong><br />

‘En wanneer beginn<strong>en</strong> jullie aan kinder<strong>en</strong>?’ is e<strong>en</strong> vraag<br />

die onder jonge koppels vrij courant gesteld wordt<br />

<strong>en</strong> die pijnlijk <strong>en</strong> moeilijk kan zijn. Sommige koppels<br />

licht<strong>en</strong> hun omgeving in over hun vruchtbaarheidspro-<br />

blem<strong>en</strong>, andere zijn daar liever discreet over. Vrouw<strong>en</strong><br />

hoofdstuk 2:<br />

zijn sneller g<strong>en</strong>eigd hier met ander<strong>en</strong> over te prat<strong>en</strong><br />

dan mann<strong>en</strong>. ‘Voor mann<strong>en</strong> zijn vruchtbaarheidspro-<br />

blem<strong>en</strong> vaak taboe, omdat ze gelijkgesteld word<strong>en</strong> met<br />

“slechte seks”’, stelt Ko<strong>en</strong> Clas<strong>en</strong>. ‘Dat is ook de red<strong>en</strong><br />

waarom zo weinig BV’s er voor uitkom<strong>en</strong> dat hun kind<br />

er dankzij e<strong>en</strong> behandeling gekom<strong>en</strong> is.’<br />

‘Wij hebb<strong>en</strong> zelfs onze ouders niet verteld dat we met<br />

ivf-behandeling<strong>en</strong> zijn bezig geweest.’ Ward in De<br />

Verdwaalde Ooievaar.<br />

‘Mijn man had e<strong>en</strong> verantwoordelijke functie in e<strong>en</strong><br />

bedrijf. Hij vond het daarom des te moeilijker om toe te<br />

gev<strong>en</strong> dat hij vruchtbaarheidsproblem<strong>en</strong> had.’ Inge in<br />

De Verdwaalde Ooievaar.<br />

‘Al die tijd, terwijl het zo slecht ging met ons, probeer-<br />

d<strong>en</strong> we de schijn hoog te houd<strong>en</strong>.’<br />

Kaat in De Verdwaalde Ooievaar<br />

De meeste arts<strong>en</strong> rad<strong>en</strong> hun patiënt<strong>en</strong> aan om t<strong>en</strong>-<br />

minste één of <strong>en</strong>kele goede vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> op de hoogte te<br />

br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de behandeling. Wel of niet de omgeving<br />

inlicht<strong>en</strong> is echter e<strong>en</strong> tweesnijd<strong>en</strong>d zwaard. Het voor-<br />

komt dat er onbedoeld grapjes <strong>en</strong> opmerking<strong>en</strong> wor-<br />

d<strong>en</strong> gemaakt die het koppel kwets<strong>en</strong>. Sommige m<strong>en</strong>-<br />

s<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> hun omgeving als steun<strong>en</strong>d. Anderzijds<br />

blijkt uit veel getuig<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> dat het voor de omgeving<br />

vaak heel moeilijk is om e<strong>en</strong> juiste houding te vind<strong>en</strong>.<br />

‘Voor mij is het pijnlijkste dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet wet<strong>en</strong> hoe ze<br />

moet<strong>en</strong> reager<strong>en</strong>. Familie <strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> goede<br />

bedoeling<strong>en</strong>, maar gev<strong>en</strong> tips als “je moet er niet zoveel<br />

hoe patiënt<strong>en</strong> de<br />

vruchtbaarheidsbehandeling<strong>en</strong> belev<strong>en</strong><br />

aan d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>” of “ga e<strong>en</strong>s op vakantie”. Ik wil mijn ver-<br />

haal kunn<strong>en</strong> do<strong>en</strong> zonder dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> goede<br />

raad beginn<strong>en</strong> te gev<strong>en</strong>.’ Anke in de Focusgroep In<br />

Behandeling.<br />

Anderzijds kunn<strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> <strong>en</strong> de kinderw<strong>en</strong>s ook<br />

e<strong>en</strong> taboe word<strong>en</strong>. Patiënt<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong> bijvoorbeeld dat<br />

broers <strong>en</strong> zuss<strong>en</strong> van hun moeder de instructie kreg<strong>en</strong><br />

om niet over kinder<strong>en</strong> te prat<strong>en</strong>. De goedbedoelde<br />

poging om het koppel te spar<strong>en</strong> <strong>en</strong> de eig<strong>en</strong> onzeker-<br />

heid over het onderwerp te vermijd<strong>en</strong>, kan er voor zor-<br />

g<strong>en</strong> dat de vri<strong>en</strong>dschapsrelatie verandert.<br />

‘Het kwetste me dat mijn zus over ons probleem zweeg.<br />

To<strong>en</strong> ik haar daarover aansprak, bleek dat mijn ouders<br />

gezegd hadd<strong>en</strong> dat ze er beter niet over praatte.’<br />

Véronique in de focusgroep ex-patiënt<strong>en</strong>.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!