DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie

lijden kort na de geboorte of blijvende gezondheids-
problemen. Voor de moeder houden ze een verhoogd
risico in op zwangerschapcomplicaties, zoals zwan-
gerschapsdiabetes en een te hoge bloeddruk (pre-
eclampsie).
Mensen in een fertiliteitsbehandeling worden vaker dan
anderen geconfronteerd met miskramen en dood-
geboorten. Deze hebben niet zozeer te maken met
de behandeling an sich dan wel met de situatie die
maakt dat mensen moeten behandelen. De kans op
een miskraam is groter bij subfertiele koppels, ook
wanneer het om een spontane zwangerschap gaat.
De kans op miskramen stijgt sterk met de leeftijd, en
veel mensen in een fertiliteitsbehandeling zijn al wat
ouder. Bovendien worden bij fertiliteitsbehandelingen
de zwangerschappen al in een zeer vroeg stadium
opgemerkt. Ook bij natuurlijke conceptie zijn er veel
biochemische zwangerschappen die uiteindelijk niet
doorzetten, maar meestal wordt een dergelijke begin-
nende zwangerschap niet eens vastgesteld.
Tenslotte blijft de vraag hoe het zit met de aangeboren
afwijkingen bij kinderen die dankzij ivf of icsi op de
wereld komen. Langetermijnstudies wijzen uit dat de
kans op aangeboren afwijkingen bij deze groep inder-
daad lichtjes groter is. Recente studies wezen uit dat
die verhoogde kans los staat van het feit of het kind
er na een fertiliteitsbehandeling of na een spontane
bevruchting gekomen is. Het zijn met andere woorden
niet de behandelingen maar de vruchtbaarheidspro-
blemen zelf die aanleiding geven tot aangeboren afwij-
kingen.
Op de vraag of icsi nog meer risico’s inhoudt blijft
het antwoord momenteel nog achterwege. In het UZ
Brussel, dat mee aan de basis lag van de ontwikkeling
van de techniek, stelt men dat er niet meer risico’s aan
verbonden zijn dan aan ivf. Men beschikt echter nog
over onvoldoende cijfermateriaal om hierover uitsluitsel
te geven.
5. Stof voor discussie
Is er sprake van overmedicalisering?
Een vooruitstrevende, deels experimentele genees-
kunde die bovendien de grens tussen leven en niet-
leven bewandelt is niet zonder controverse. Uiteraard
gaat het medisch begeleiden van de voortplanting met
heel wat ethische kwesties gepaard. De term medisch
begeleide voortplanting is overigens enigszins mislei-
dend: bij een aantal technieken gaat het immers niet
meer om het begeleiden van een natuurlijk proces,
maar om het in een laboratorium nabootsen van dat
proces.
Het lijdt geen twijfel dat fertiliteitsbehandelingen bij-
zonder belangrijk zijn voor een grote groep mensen
die anders niet in staat zouden zijn om hun kinderwens
in vervulling te laten gaan. Tegelijk rijst de vraag of de
technieken niet teveel, te vroeg, te snel worden toege-
past.
19