DOSSIER 20 - Instituut Samenleving en Technologie

14
hoofdstuk 1: Feiten en cijfers over (in)fertiliteit en vruchtbaarheidsbehandelingen
veel moeilijker te vinden.
Draagmoederschap kan betekenen dat de draagmoe-
der zich laat bevruchten met het zaad van de wensva-
der, maar het is ook mogelijk een embryo in te planten
van een eicel van de wensmoeder bevrucht door
sperma van de wensvader. In het eerste geval spreekt
men van laagtechnologisch, in het tweede geval van
hoogtechnologisch draagmoederschap. Het kind is
dan genetisch gesproken van beide ouders, maar
wordt door een andere vrouw gedragen en gebaard.
Draagmoederschap wordt minstens in een aantal zie-
kenhuizen in Vlaanderen weldoordacht toegepast. Het
is niet verboden, maar er bestaat geen enkele wettelijke
regeling voor. Dit maakt misbruik mogelijk en heeft in
het recente verleden tot een aantal sterk gemediati-
seerde schandalen geleid (Baby Donna, Baby S.).
Enkele nieuwe ontwikkelingen
Fertiliteitsgeneeskunde is een state-of-the-art genees-
kunde waarbij gedurig aan naar nieuwe mogelijkheden
en verfijning van de techniek wordt gezocht. Twee
recente evoluties die een invloed zullen hebben op de
impact van de ivf-behandelingen op de patiënten zijn
soft-ivf en vitrificatie.
Met soft-ivf verwijst men naar ivf-protocollen waarbij
gebruik gemaakt wordt van mildere hormonale stimu-
latie dan bij de klassieke ivf, gecombineerd met het
terugplaatsen van slechts één embryo (single embryo
transfer of s.e.t). In ons land is s.e.t. sinds de terugbe-
talingswet de norm (zie verder). Met soft-ivf probeert
men de neveneffecten van de behandeling en zo ook
de drop out van patiënten te verminderen. Een soft-ivf
protocol biedt lagere succeskansen per cyclus maar
heeft een positieve invloed op de algemene levenskwa-
liteit van de patiënte.
Vitrificatie is een techniek voor het invriezen van cel-
lenweefsel die recent ook wordt toegepast voor het
invriezen van eicellen en embryo’s. Dankzij deze tech-
niek, een snel vriesproces dat een glasachtige structuur
oplevert, vormen zich bij het invriezen geen kristallen,
waardoor er minder verlies is bij het ontdooien. Dankzij
vitrificatie kunnen nu ook eicellen ingevroren worden.
Dit levert een aantal voordelen op: de eicellen kun-
nen ontdooid, bevrucht en teruggeplaatst worden in
een ‘natuurlijke cyclus’, dus een cyclus met geen of
minimale hormonale stimulatie, wat de conceptiekan-
sen mogelijk vergroot. Een ander voordeel ligt op het
ethisch-religieus vlak: een relatief grote hoeveelheid
eicellen bevruchten en een groot deel daarvan invriezen
met het risico dat deze embryo’s hetzij verloren gaan
bij het ontdooien hetzij vernietigd worden indien ze
overtallig zijn, is moeilijk te verenigen met de christelijke
opvatting dat embryo’s beginnend leven zijn. Kunnen
onbevruchte eicellen ingevroren worden, dan hoeft
men per cyclus enkel zoveel bevruchtingen te laten
plaatsvinden als men embryo’s wenst terug te plaatsen.
Slaagkansen: een rekbaar begrip
Doorgaans zegt men dat de slaagkans van een ivf-
behandeling om en bij de 30% ligt. Dat getal moet ech-
ter in de juiste context begrepen worden en is enigszins
verraderlijk. De succesratio van een behandeling hangt