Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn

More documents

Recommendations

Info

Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 planbaarheid van de toekomst. Die verbazing werd niet toevallig in de jaren zeventig gevoed. We hadden toen met de hoogtijdagen van de verzorgingsstaat te maken, waarin het geloof in het kunnen van de planner oneindig leek. Ik vond indertijd de betrekkelijk technocratische insteek onthutsend. Toch waren er toen ook al auteurs als Schelsky die dit soort verhalen doorprikten. Hier heb ik me bij aangesloten. We moeten onderkennen dat planners de maatschappij niet kunnen construeren als een groep professionals die weet wat goed is voor de samenleving. Planners zouden eerder moeten functioneren als de sensoren van de maatschappij. Daarmee wordt planning een weergave van de krachten in de maatschappij zelf. Er is in de steden een geweldig potentieel aanwezig om van onderop te plannen. Dit potentieel wordt in veel gevallen niet benut.” U heeft zich vanuit die sociologisch georiënteerde positie vaak zeer uitgesproken gekeerd tegen de vermeende koningsrol van de planologie. Waarom hebt u zich op dit punt (bijvoorbeeld in de Van Eesterenlezing uit 1997) laten verleiden tot zulke stevige polemieken gericht tegen het geloof in het kunnen van de planner? “Toen ik mijn proefschrift schreef, maar ook in de stukken daaraan voorafgaand, ging ik er vanuit dat wat ik zei over de rol van de planner, en vooral mijn kritiek op die koningsrol, voor velen evident zou zijn. Dit bleek niet het geval. In de Van Eesterenlezing waar je naar verwijst, heb ik mijn standpunt nog eens geprononceerd voor het voetlicht gebracht. Ik was verbaasd over de reacties die deze lezing losmaakte. Nadat ik de lezing had uitgesproken viel er een ijzige stilte in de zaal. Veel van de aanwezigen, onder wie de fine fleur van de Nederlandse planologie en stedenbouwkunde, waren onthutst door wat ik zojuist verteld had. Het lijkt erop dat mensen maar moeilijk afstand kunnen nemen van de traditionele koningsrol. Als ik dit aan de kaak stel dan wordt dat toch al snel als een aanval op hun positie beschouwd. En dat verbaast mij dan weer. Als je mijn opvatting van planning onderschrijft, namelijk een vak waarbij je gebruik maakt van de potentie en het plannende vermogen van de stad, Tot op de dag van vandaag heb ik een haat-liefdeverhouding met planning P. 68 oftewel de mensen zelf, dan wordt het vak alleen maar interessanter. Nu worden initiatieven van bijvoorbeeld sportverenigingen en andere maatschappelijke organisaties veelal bij voorbaat al door de stadsplanners van tafel geveegd omdat zij menen het primaat op planning te hebben.” Deze kritiek heeft u ook impliciet gericht op de vakwereld, de planologie: er zou te weinig aandacht zijn voor de buitenkant van de planologie. U begeeft zich slechts sporadisch binnen de internationale planologiegemeenschap. Zit er een verband tussen die afwezigheid en uw kritiek op planologen? “Nee, ik denk het niet. Ik voel me niet te goed voor de binnenkant van de planologie, integendeel. De reden dat ik me niet zo veel heb laten zien op bijvoorbeeld AESOP (Association of European Schools of Planning)-congressen, is de aandacht die ik altijd ook heb willen geven aan de buitenkant, oftewel aan disciplines zoals economie, politicologie en sociologie. Daarom heb ik ook dat soort congressen bezocht. De bijeenkomsten gebruikte ik om als het ware intellectueel bij te tanken. De inspiratie die vanuit die disciplines geboden wordt is onmisbaar voor het vak van de planologie. De binnenkant wordt nadrukkelijk verrijkt door de inzichten van de buitenkant.” In hoeverre zijn uw latere wetenschappelijke interesses voor bijvoorbeeld het Amerikaanse Growth Management, zee- en luchthavenplanning en stedelijke planning in het Verre Oosten nog een voortvloeisel uit de institutionele benadering? “Enerzijds ben ik elke keer vrij toevallig bij de specifieke onderzoeksprojecten, zoals het zeehavenonderzoek, betrokken geraakt. Aan de andere kant kun je, als je met enige afstand kijkt, zeggen dat die thema’s duidelijk in de lijn liggen die ik eerder heb ingezet. Ik word elke keer gegrepen door thema’s die mooi illustreren dat er op het gebied van planning zoveel institutionele variatie is. Binnen deze thema’s is het heel interessant om te zien op wat voor manieren er om gegaan wordt met het economische en maatschappelijke krachtenspel. We zouden ontzettend veel
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 kunnen leren van de manier waarop andere landen omgaan met de context van planning. Hiermee wil ik niet zeggen dat we al die praktijken vanuit andere landen hier moeten implementeren, integendeel. Maar we kunnen ons er wel door laten inspireren. Zo leer je ook je eigen planningspraktijk beter begrijpen.” Met welk gevoel kijkt u terug op uw carrière? “Ik heb altijd met veel plezier en gedrevenheid gewerkt. Dit is zowel dankzij als ondanks de werkomgeving van de universiteit. Het wetenschappelijke klimaat heeft er toe geleid dat er vanuit drie richtingen druk ontstaat: vanuit onderwijs, onderzoek en bestuurlijke activiteiten. Dit maakt het voor veel mensen moeilijk om zich op het gebied van onderzoek te meten met internationale topinstituten, waar de onderwijs- en bestuurlijke last kleiner is. Ook voor mij persoonlijk geldt dat ik soms te weinig heb gewerkt en heb kunnen werken aan mijn onderzoeksprofilering. Veel van mijn onderzoekstijd is opgegaan aan het begeleiden van promotieonderzoek, wat ik overigens altijd met plezier gedaan heb. Maar terugkijkend had de balans misschien iets anders mogen liggen. Daarom heb ik er soms voor gekozen om mijn heil ook buiten de muren van de universiteit te zoeken. Het beste voorbeeld is mijn verbintenis aan de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid tussen 1986 en 1992. Het lidmaatschap van de raad zie ik als een van de mooiste periodes van mijn carrière. Dit zorgde ervoor dat ik mijn grenzen kon verleggen. Het ging binnen het onderzoek dat ik daar deed niet om ruimtelijke planning sec. Integendeel, het ging vooral om andere sectoren, zoals sociaal-economisch beleid en onderwijs, die voor de stad waarschijnlijk nog belangrijker zijn. Maar ook via andere coalities, zoals bij mijn onderzoek naar Amerikaanse stadsplanning in het begin van de jaren tachtig en het Europese zeehavenonderzoek in de jaren negentig, heb ik af en toe richting kunnen geven aan mijn eigen onderzoeksagenda. Enerzijds is die ruimte geboden door de universiteit, maar anderzijds moet je die ruimte vooral zelf creëren en benutten.” Tot op de dag van vandaag heb ik een haat-liefdeverhouding met planning P. 69 Het afscheid op 13 oktober 2006 is een afscheid van het dienstverband aan de Universiteit Utrecht. Komen we u daarna nog tegen als onderzoeker? “Jazeker, ik zal nog actief blijven, alleen zal ik nu wat selectiever zijn met wat ik wel en niet doe. In mijn onderzoek wil ik me meer richten op wat ik eerder een ‘gedragswetenschappelijke planologie’ heb genoemd. Ik verzet me tegen een al te sterk geloof in de sturingscapaciteiten van de planner. Aan de andere kant heb ik eveneens weinig affiniteit met (Marxistische) benaderingen die uitgaan van extreem structuurdenken, met andere woorden de context die ons gedrag en dat van de planner determineert. Het is veel interessanter om te kijken wat voor positiefs je nog kunt doen met bepaalde ontwikkelingen van buitenaf. Door selectieve investeringen kun je slim omgaan met die processen. De manier waarop in verschillende landen en verschillende steden wordt omgegaan met die ontwikkelingen vind ik fascinerend. In veel opzichten lijken Aziatische steden op Amerikaanse, maar als je goed gaat kijken dan gaat er een heel andere vorm van stedelijkheid achter schuil. De gedrags- en culturele componenten spelen hierbij een belangrijke rol. Ik wil weten hoe dit precies werkt. Hierbij zal ik me in de komende tijd vooral richten op islamitische steden, mijn meest recente hobby.” Edwin Buitelaar (e.buitelaar@fm.ru.nl) is als universitair docent verbonden aan de leerstoelgroep planologie en de onderzoeksgroep Governance and Places (GaP) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Literatuur Kreukels, A.M.J. (1979) Planning en planningproces, VUGA, Boekerij, Den Haag Van der Cammen, H. (1979) De binnenkant van de planologie, Dick Coutinho, Muiderberg Kreukels, A.M.J. (1997) Een eerste perspectief voor de stad (vierde Van Eesterenlezing), Blauwe Kamer, pp. 1-19
Page 1 and 2:
Rooilijn Rooilijn Tijdschrift voor
Page 3 and 4:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Reda
Page 5 and 6:
Rooilijn Stelling Jg. 40 / Nr. 1 /
Page 7 and 8:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Acht
Page 9 and 10:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Van
Page 11 and 12:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 mark
Page 13 and 14:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Van
Page 15 and 16:
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
Page 17 and 18: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
Page 23 and 24: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Hypo
Page 31 and 32: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoo
Page 35 and 36: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
Page 49 and 50: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 De i
Page 55 and 56: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vine
Page 61 and 62: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Woon
Page 63 and 64: Rooilijn Tussenvormen van huur en k
Page 65 and 66: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Woon
Page 67: Rooilijn Interview Jg. 40 / Nr. 1 /
Page 71 and 72: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Sign
Page 73 and 74: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Sign
Page 75 and 76: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Adve
show all

Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?