Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn
Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn Tot op de dag van vandaag heb ik - Rooilijn
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vinexwijk Carnisselande voldoende aangehaakt? P. 58 Daarnaast zijn veel woningen van het type grondgebonden eengezinswoningen en de daaraan verbonden te hoge prijsklassen gerealiseerd. Hiermee hebben zij een aanzuigende werking op bewoners uit de steden. Er is sprake van een selectieve suburbanisatie. De woningen zijn vooral toegankelijk voor huishoudens met een inkomen hoger dan modaal. Hierdoor neemt de economische segregatie in de kernsteden van de regio toe, waar, door deze verscherping, uiteindelijk een eventueel economisch herstel van de gehele regio wordt bedreigd. In welke mate deze polarisatie bijdraagt aan de versterking van de economische en ruimtelijke structuur is onduidelijk. Kanttekening hierbij is dat op basis van de Nota Ruimte (2005) nieuwe suburbane uitbreidingen als een olievlek kunnen uitlopen in het landschap. De hogere inkomensgroepen, die nu in de duurste huizen aan de uiterste randen of in het centrum van de vinexlocaties met uitzicht op de weilanden wonen, zullen dan weer vertrekken. De deur naar een ongebreidelde suburbanisatie staat al op een kier. In de toekomst zijn vinexlocaties echter minder geschikt voor herstructurering, zoals we dat nu doen. De woningen en de stedelijke opzet lenen zich slecht voor intensivering of voor een aanpassing binnen de gerealiseerde voorraad. Er is weinig bruikbare restruimte die zonder problemen gebruikt kan worden voor verdichting in bepaalde zones. De woningen zijn veelal van een vergelijkbaar type en gebaseerd op gelijke woningplattegronden. Daarnaast hebben ze veel gemeen qua uitstraling, ook bij vergelijking van locaties onderling. Verder zijn de woningen gebouwd met een verdiepingshoogte van 2,40 meter wat hen minder geschikt maakt voor transformatie (Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting, 2004). Op stedenbouwkundig niveau is er te weinig differentiatie in dichtheid toegepast. De lage dichtheid en de eenzijdigheid van het programma, tot stand gekomen door de sterke scheiding van functies, komt het Aan vinexlocaties wordt nog volop gebouwd draagvlak van de winkels in het centrum en het gerealiseerde HOV niet ten goede. De ruimtelijke kwaliteit staat hierdoor onder druk. In het ruimtelijke concept is niet voorzien in een aansluiting bij Barendrecht of Rotterdam. Bovendien zijn de fietsafstanden naar Rotterdam en Barendrecht te groot en ontbreekt een directe verbinding met het centrum van Barendrecht. De verbinding met het centrum van Rotterdam is wel via de Tramplus gerealiseerd, alleen het gebruik daarvan blijft, zoals al eerder is opgemerkt, nog achter. De toekomst Vinexlocaties blijken verschillend gewaardeerd te worden door bewoners, professionals en beleidsmakers (RPB, 2006). Het overheersende beeld “Vinex mist uitstraling en karakter” is de meest gehoorde klacht van de bewoners (Meesters, 2006). Met alleen mooiere architectuur kun je de voorwaarden voor de als maar versnipperde uitbreidingen van steden van ring naar ring niet veranderen. Daarentegen, om te voorkomen dat nieuwe wijken zoals Carnisselande in de toekomst de nieuwe herstructureringswijken worden, moeten passende maatregelen worden genomen. Om een isolement te voorkomen is het versterken van verbindingen met andere stadsdelen en stedelijke centra in de regio
Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vinexwijk Carnisselande voldoende aangehaakt? P. 59 HOV-laan Carnisselande noodzakelijk. Dat betekent aansluiten op de randen van de steden door het gedeeltelijk overkluizen van barrières en ontwikkeling van openbaar vervoernetwerken tussen verschillende centra in de regio. Op deze wijze wordt de ruimtelijke positie versterkt maar ook direct de gunstige voorwaarde geschapen, die de naoorlogse wijken ook kennen: nabijheid van groot stedelijkheid en het centrum. Naast differentiatie van het woningaanbod is het belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan collectieve aspecten: scholen, sociale en commerciële voorzieningen. Door deze aanpak nu al te lanceren wordt verzet en sociale ontwrichting voorkomen omdat de sociale banden op de locaties nu nog losjes zijn. Pas na langere tijd vindt binding met locatie en met de sociale omgeving plaats. De bewoners leven er nu hoogstens tien jaar. De gemeenten dienen bij de ontwikkeling een sterke regiefunctie te hebben die is gebaseerd op de eveneens in de Nota Ruimte (2005) gewenste woonvisie. Zij kunnen op basis van de woonvisie een menging van wonen en werken in hoge dichtheden realiseren tussen vinex en de bestaande steden. Door op deze plaatsen de dichtheid, menging en (woon)programma’s gericht op diverse leefstijlen aan te leggen, kan een toekomstige situatie vergelijkbaar met de naoorlogse wijken mogelijk nog worden afgewenteld. Sake Zijlstra (s.zijlstra@bk.tudelft.nl) en Paul Stouten (p.l.m.stouten@bk.tudelft.nl) zijn respectievelijk als promovendus en universitair docent verbonden aan de faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft. Literatuur Dantzig, G. & T. Saaty (1973) Compact City: A Plan for a Livable Urban Environment, Freeman, San Francisco Hayden, H. (2003) Building Suburbia Green Fields and Urban Growth, 1820-2000, Pantheon Books, New York Meesters, J. (2006) Woonwensen nader in kaart: de woonbeleving van bewoners, in: vhv bulletin jaargang 33 nummer 2, maart 2006, Forum voor volkshuisvesting, Delft Ministerie van VROM, LNV, V&W & EZ (2005) Nota Ruimte, Den Haag Ruimtelijk Planbureau (2006) Vinex! Een morfologische verkenning, NAi Uitgevers, Rotterdam Stuurgroep Experimenten Volkshuisvesting (2004) Bouwen met Tijd, een praktische verkenning naar de samenhang tussen levensduur, kenmerken en milieubelasting van woningen, SEV en VROM, Rotterdam Stouten, P.L.M. (2004) Duurzaamheid van de stadsvernieuwing, Delft University Press, Delft Ministerie van VROM (1993) Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra, Denhaag WBO 2002 (2004) Beter thuis in wonen, ministerie van VROM, Den Haag Zijlstra, S. (2005) Vinex: compacte stad met hoogwaardig openbaar vervoer? afstudeerrapport TU Delft
- Page 7 and 8: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Acht
- Page 9 and 10: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Van
- Page 11 and 12: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 mark
- Page 13 and 14: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Van
- Page 15 and 16: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
- Page 17 and 18: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
- Page 19 and 20: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
- Page 21 and 22: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Amst
- Page 23 and 24: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Hypo
- Page 25 and 26: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Hypo
- Page 27 and 28: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Hypo
- Page 29 and 30: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Hypo
- Page 31 and 32: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoo
- Page 33 and 34: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoo
- Page 35 and 36: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
- Page 37 and 38: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
- Page 39 and 40: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
- Page 41 and 42: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
- Page 43 and 44: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 InBe
- Page 45 and 46: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoo
- Page 47 and 48: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Naoo
- Page 49 and 50: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 De i
- Page 51 and 52: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 De i
- Page 53 and 54: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 De i
- Page 55 and 56: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vine
- Page 57: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vine
- Page 61 and 62: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Woon
- Page 63 and 64: Rooilijn Tussenvormen van huur en k
- Page 65 and 66: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Woon
- Page 67 and 68: Rooilijn Interview Jg. 40 / Nr. 1 /
- Page 69 and 70: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 kunn
- Page 71 and 72: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Sign
- Page 73 and 74: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Sign
- Page 75 and 76: Rooilijn Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Adve
<strong>Rooilijn</strong> Jg. 40 / Nr. 1 / 2007 Vinexwijk Carnisselan<strong>de</strong> voldoen<strong>de</strong> aangehaakt?<br />
P. 58<br />
Daarnaast zijn veel woningen <strong>van</strong> het type<br />
grondgebon<strong>de</strong>n eengezinswoningen en<br />
<strong>de</strong> daaraan verbon<strong>de</strong>n te hoge prijsklassen<br />
gerealiseerd. Hiermee <strong>heb</strong>ben zij een<br />
aanzuigen<strong>de</strong> werking <strong>op</strong> bewoners uit<br />
<strong>de</strong> ste<strong>de</strong>n. Er is sprake <strong>van</strong> een selectieve<br />
suburbanisatie. De woningen zijn vooral<br />
toegankelijk voor huishou<strong>de</strong>ns met een<br />
inkomen hoger dan modaal. Hierdoor<br />
neemt <strong>de</strong> economische segregatie in<br />
<strong>de</strong> kernste<strong>de</strong>n <strong>van</strong> <strong>de</strong> regio toe, waar,<br />
door <strong>de</strong>ze verscherping, uitein<strong>de</strong>lijk een<br />
eventueel economisch herstel <strong>van</strong> <strong>de</strong> gehele<br />
regio wordt bedreigd. In welke mate <strong>de</strong>ze<br />
polarisatie bijdraagt aan <strong>de</strong> versterking <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> economische en ruimtelijke structuur<br />
is ondui<strong>de</strong>lijk. Kanttekening hierbij is<br />
dat <strong>op</strong> basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> Nota Ruimte (2005)<br />
nieuwe suburbane uitbreidingen als een<br />
olievlek kunnen uitl<strong>op</strong>en in het landschap.<br />
De hogere inkomensgroepen, die nu in <strong>de</strong><br />
duurste huizen aan <strong>de</strong> uiterste ran<strong>de</strong>n of<br />
in het centrum <strong>van</strong> <strong>de</strong> vinexlocaties met<br />
uitzicht <strong>op</strong> <strong>de</strong> weilan<strong>de</strong>n wonen, zullen<br />
dan weer vertrekken. De <strong>de</strong>ur naar een<br />
ongebrei<strong>de</strong>l<strong>de</strong> suburbanisatie staat al <strong>op</strong><br />
een kier.<br />
In <strong>de</strong> toekomst zijn vinexlocaties echter<br />
min<strong>de</strong>r gesch<strong>ik</strong>t voor herstructurering,<br />
zoals we dat nu doen. De woningen en<br />
<strong>de</strong> ste<strong>de</strong>lijke <strong>op</strong>zet lenen zich slecht voor<br />
intensivering of voor een aanpassing<br />
binnen <strong>de</strong> gerealiseer<strong>de</strong> voorraad. Er is<br />
weinig bru<strong>ik</strong>bare restruimte die zon<strong>de</strong>r<br />
problemen gebru<strong>ik</strong>t kan wor<strong>de</strong>n voor<br />
verdichting in bepaal<strong>de</strong> zones. De woningen<br />
zijn veelal <strong>van</strong> een vergelijkbaar type<br />
en gebaseerd <strong>op</strong> gelijke woningplattegron<strong>de</strong>n.<br />
Daarnaast <strong>heb</strong>ben ze veel gemeen<br />
qua uitstraling, ook bij vergelijking <strong>van</strong><br />
locaties on<strong>de</strong>rling. Ver<strong>de</strong>r zijn <strong>de</strong> woningen<br />
gebouwd met een verdiepingshoogte<br />
<strong>van</strong> 2,40 meter wat hen min<strong>de</strong>r gesch<strong>ik</strong>t<br />
maakt voor transformatie (Stuurgroep<br />
Experimenten Volkshuisvesting, 2004).<br />
Op ste<strong>de</strong>nbouwkundig niveau is er te<br />
weinig differentiatie in dichtheid toegepast.<br />
De lage dichtheid en <strong>de</strong> eenzijdigheid <strong>van</strong><br />
het programma, tot stand gekomen door<br />
<strong>de</strong> sterke scheiding <strong>van</strong> functies, komt het<br />
Aan vinexlocaties wordt nog vol<strong>op</strong> gebouwd<br />
draagvlak <strong>van</strong> <strong>de</strong> winkels in het centrum<br />
en het gerealiseer<strong>de</strong> HOV niet ten goe<strong>de</strong>.<br />
De ruimtelijke kwaliteit staat hierdoor<br />
on<strong>de</strong>r druk.<br />
In het ruimtelijke concept is niet voorzien<br />
in een aansluiting bij Barendrecht of<br />
Rotterdam. Bovendien zijn <strong>de</strong> fietsafstan<strong>de</strong>n<br />
naar Rotterdam en Barendrecht te<br />
groot en ontbreekt een directe verbinding<br />
met het centrum <strong>van</strong> Barendrecht. De verbinding<br />
met het centrum <strong>van</strong> Rotterdam<br />
is wel via <strong>de</strong> Tramplus gerealiseerd, alleen<br />
het gebru<strong>ik</strong> daar<strong>van</strong> blijft, zoals al eer<strong>de</strong>r is<br />
<strong>op</strong>gemerkt, nog achter.<br />
De toekomst<br />
Vinexlocaties blijken verschillend gewaar<strong>de</strong>erd<br />
te wor<strong>de</strong>n door bewoners, professionals<br />
en beleidsmakers (RPB, 2006). Het<br />
overheersen<strong>de</strong> beeld “Vinex mist uitstraling<br />
en karakter” is <strong>de</strong> meest gehoor<strong>de</strong><br />
klacht <strong>van</strong> <strong>de</strong> bewoners (Meesters, 2006).<br />
Met alleen mooiere architectuur kun je <strong>de</strong><br />
voorwaar<strong>de</strong>n voor <strong>de</strong> als maar versnipper<strong>de</strong><br />
uitbreidingen <strong>van</strong> ste<strong>de</strong>n <strong>van</strong> ring<br />
naar ring niet veran<strong>de</strong>ren. Daarentegen,<br />
om te voorkomen dat nieuwe wijken zoals<br />
Carnisselan<strong>de</strong> in <strong>de</strong> toekomst <strong>de</strong> nieuwe<br />
herstructureringswijken wor<strong>de</strong>n, moeten<br />
passen<strong>de</strong> maatregelen wor<strong>de</strong>n genomen.<br />
Om een isolement te voorkomen is het<br />
versterken <strong>van</strong> verbindingen met an<strong>de</strong>re<br />
stads<strong>de</strong>len en ste<strong>de</strong>lijke centra in <strong>de</strong> regio