Volledige PP bijlage 6 module instap[pdf, 10977kb]

Industriegebouwen 

Bijlage 6 – Koninklijk Besluit van 7/7/1994 

www.ibz.be

Module Instap 

Hoofdstuk 1 – Inleiding 

www.ibz.be

Bijlage 6 – Train-the-trainer 

> Specifieke vorming naar aanleiding van de publicatie van de 

nieuwe wetgeving 

> Modulaire aanpak afgestemd op het doelpubliek 

3/15 

> Module 1 Instap 

> Module 2 Uitvoering 

> Module 3 Expert 

Module Instap – Hoofdstuk 1. Inleiding 

en situering

Bijlage 6 – Train-the-trainer 

4/15 

> Module 1 Inleiding (3 h) 

> Inleiding en algemene kennismaking voor alle betrokkenen 

en geïnteresseerden 

> Grote groepen (100) en hoorcolleges 

> Module 2 Uitvoering(12 h) 

> Bouwt voort op module 1 en is bedoeld voor de TBVK die op 

regelmatige basis bij de adviesverlening betreffende 

industriegebouwen betrokken zijn 

> Kleine groepen (25), interactief en praktische oefeningen 

> Module 3 Expert 

> Brandbelasting, structurele elementen van het type I/II, 

weerstand van de structuurelementen en compartimentering 


en situering

Inleiding en situering 

Wettelijke kader 

> Voorschriften voor industriegebouwen zijn opgenomen in bijlage 

6 van het koninklijk besluit van 7 juli 1994 

5/15 

> Bijlage 1 Terminologie 

> Bijlage 2 Lage gebouwen 

> Bijlage 3 Middelhoge gebouwen 

> Bijlage 4 Hoge gebouwen 

> Bijlage 5 Brandreactie 

> Bijlage 6 Industriegebouwen 

> voorschriften ongeachte de bestemming van het gebouw (rekening houden 

met brandbelasting) 


en situering

6/15 


Wettelijke kader 

> Bijlage 6 : ontwikkeld als een regelgeving met technische 

specificaties en eveneens uitleg over deze specificaties 

> de technische specificaties zijn opgenomen in het KB 

> de uitleg, in verslag aan de Koning, ter verduidelijking van de 

technische specificaties 


en situering

7/15 


Structuur van bijlage 6 

Logischer dan deze van de Bijlages 2, 3 en 4 

1. Algemeen 

2. Klassering van de gebouwen 

3. Structurele elementen en grootte van de 

compartimenten 

4. Industriegebouwen met verschillende delen 

5. Actieve brandbeveiliging 

6. Afstand tussen de gebouwen 

7. Evacuatie van de bewoners 

8. Veiligheid van de hulpploegen 


en situering


Objectieven van bijlage 6 

> Deze bijlage 6 bepaalt de eisen waaraan het ontwerp, de bouw 

en de inrichting van industriegebouwen moeten voldoen om : 

> het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting van een brand te 

voorkomen, 

> de veiligheid van de aanwezigen te verzekeren, 

> preventief het ingrijpen van de brandweer te vergemakkelijken. 

> De doelstellingen sluiten aan bij de fundamentele voorschriften 

van de Bouwproducten Richtlijnen 

8/15 


en situering

Bijlage 6 is van toepassing op alle op te richten 

industriegebouwen 

> Een gebouw is elke constructie die een voor mensen 

toegankelijke overdekte ruimte vormt, geheel of gedeeltelijk met 

wanden omsloten 

9/15 


Toepassingsdomein: op te richten industriële gebouwen 

> als bescherming tegen de weersinvloeden 

> impliciet verblijf van mensen vereist 

> zodanig met wanden omsloten dat de rook en de warmte ingesloten 

blijven 


en situering

10/15 



> Een gebouw of gedeelte van een gebouw, dat 

omwillen van zijn constructie of inrichting bestemd 

is voor doeleinden van bedrijfsmatige verwerking 

(productiehal, PVC-profielen, verbrandingsoven 

voor afvalverwerking,..) of industriële opslag van 

materialen of goederen (havenopslagplaatsen, 

koelruimte voor diepvriesproducten, stelplaats van 

bussen,...), het bedrijfsmatig telen of opslaan van 

gewassen (tuinbouwerres, bulkopslag van graan) of 

het bedrijfsmatig houden van dieren 

(paardenstoeterij of kippenkwekerij). 


en situering

11/15 



• De technische specificaties die opgenomen zijn in 

de bijlage 6 zijn van toepassing op 

De op te richten gebouwen 

De uitbreidingen aan bestaand gebouwen 

maar beperkt tot het gedeelte van de 

uitbreiding 

• De basisnormen zijn niet van toepassing op 

bestaande gebouwen 


en situering

12/15 



• Op te richten gebouwen = gebouwen die na de 

inwerkingtreding van de basisnormen zijn 

opgericht of die nog opgericht moeten worden 


en situering 

UITZONDERING : op te richten 

gebouwen waarvoor de bouwaanvraag 

ingediend werd voor de inwerkingtreding 

van de basisnormen 

= BESTAANDE GEBOUWEN


Bijlage 6 is niet van toepassing 

13/15 

> Kleine industriegebouwen 

> maximaal één bouwlaag (een kelder mag ook nog) 

> een totale opperlvakte kleiner dan 100 m 2 

Bijlage 1 – artikel 11 

Bouwlaag : bedoeld wordt de ruimte tussen een vloer en het daarboven 

liggend plafond. De bouwlagen gelegen onder het niveau Ei zijn 

kelderverdiepingen en komen niet in aanmerking voor het 

bepalen van het aantal bouwlagen van een gebouw. 

> Constructies die geen gebouwen zijn 


en situering

14/15 


Bijlage 6 is niet van toepassing 

1. Gebouwen die gewoonlijk toegankelijk zijn voor het publiek 

> cinema, theaters, sporthal, exposities, showroom, 

supermarkten, tuincentra, … 

2. Gebouwen bestemd voor diensten 

> banken, burelen van een onderneming, … 

3. Gebouwen die personen herbergen 

> hotels, rusthuizen, ziekenhuizen, … 

4. Gebouwen bestemd voor niet-industriële activiteiten (serre voor 

persoonlijk kweken van groenten, ...) 

> maken geen deel uit van het toepassingsdomein van de 

bijlagen 2, 3, 4 en 6. 


en situering 

Vallen onder het toepassingsdomein 

van de bijlage 2, 3 of 4

Module Instap 

Hoofdstuk 2 – Voorschriften 

2.1 Classificatie 

www.ibz.be

1. Terminologie inzake brandbelasting 

Symbolen en terminologie 

16/11 

> Belangrijkste symbolen en terminologie (erratum KB) 

Module Instap - Hoofdstuk 2.1. Indeling

1. Terminologie inzake brandbelasting 

Symbolen en terminologie 

17/11 

> Brandlast Q [MJ]: som van de door de verbranding van 

alle brandstoffen vrijgekomen energie 

> Variabele brandlast Q var : inhoud 

> Permanente brandlast Q perm omhulsel 

> Karakteristieke brandbelasting q f,k [MJ/m²]: 

brandbelasting per oppervlakte-eenheid 

> Maatgevende brandbelasting q f,cl [MJ/m²]: brandbelasting 

per oppervlakte-eenheid die rekening houdt met de 

gedeeltelijke of totale verbranding van de materialen. 

Op basis van de klasse (A, B of C) 


2. Klasse van de gebouwen 

In functie van de brandbelasting 

18/11 

> Basispreventienormen opgesteld ongeacht de 

bestemming van de gebouwen classificatie 

gebaseerd op de maatgevende brandbelasting 

Klasse 

A q f,cl ≤ 350 MJ/m 2 

B 350 MJ/m 2 < q f,cl ≤ 900 MJ/m 2 

C qf,cl > 900 MJ/m 2 


2. Klassement van de gebouwen 

Aandachtspunten 

> Een industriegebouw of delen daarvan, opgericht voor een 

bepaalde maatgevende brandbelasting of klasse, mag enkel 

gebruikt worden voor activiteiten met dezelfde of een lagere 

maatgevende brandbelasting of voor activiteiten die leiden tot de 

indeling in dezelfde klasse of een klasse met een lagere 

maatgevende brandbelasting 

19/11 

> wijziging van de activiteiten ! 

> De bouwheer bepaalt de klasse (en de maatgevende 

brandbelasting) 

> zelfs al weet hij nog niet welke activiteit er zal uitgevoerd worden 

> Bij ontstentenis, wordt automatisch verondersteld dat het gebouw 

niet uitsluitend voor opslag wordt gebruikt en tot klasse C behoort 

> strengste voorschrift! 


2. Klassement van de gebouwen 

Aandachtspunten 

20/11 

> Als een industriegebouw uit meerdere 

compartimenten bestaat, kan voor ieder 

compartiment afzonderlijk de overeenstemmende 

klasse worden bepaald 

> de specifieke voorschriften gelden slechts voor het 

betrokken compartiment 

> de gemeenschappelijke delen beantwoorden aan de 

strengste voorschriften 


3. Bepaling van de klasse volgens officiële lijsten 

Volgens vooraf opgestelde officiële lijsten 

21/11 

> Voor tal van activiteiten werden in ondernemingen al 

controles uitgevoerd om de brandbelasting te bepalen 

> Deze indicatieve waarden zijn opgelijst zodat de 

ontwerper/bouwheer weet waaraan hij zich mag 

verwachten zonder de juiste inhoud van het gebouw te 

kennen 

> hier ook waarde van het percentiel 80 % 

> Indien een waarde zich niet in de lijst bevindt, kan ze steeds 

berekend worden 

> Lijst = inhoud van het gebouw (de brandlast van het 

gebouw moet toegevoegd worden als ze bij het begin 

bijdragen tot de ontwikkeling van de brand) 


3. Bepaling van de klasse volgens berekening 

Volgens berekening van de brandbelasting 

22/11 

1. Berekening van de karakteristieke brandbelasting 

> Functie van de oppervlakte, van de massa en de 

verbrandingswarmte van de brandbare materialen,… 

2. Berekening van de maatgevende brandbelasting 

> Functie van de karakteristieke brandbelasintg en van de 

verbrandingsfactor 

3. Bepaling van de klasse 

> Functie van de maatgevende brandbelasting 



Karakteristieke brandbelasting q f,k 

23/11 



Maatgevende brandbelasting 

24/11 

> Maatgevende brandbelasting 

q m. 

q 

f , cl fi, 

k 

> m verbrandingsfactor van materiaal i die de 

efficiëntie van de verbranding uitdrukt 

> m = 0,8 voor cellulose materialen 

> m = 1 bij gebrek aan gegevens 

i m 

Module Instap - Hoofdstuk 2.1. Indeling 

 

m 

i 

Q 

. Q 

i

Module Instap 


2.2 Structurele elementen 

www.ibz.be

Inhoud: Structurele elementen 

> Inleiding – waarom onderscheid in structurele elementen ? 

> (voorafgaande) definities bijlage 1 en bijlage 6 

> Impact van onderscheid structurele elementen op R 

> Voorbeelden structurele elementen 

> Factoren die een rol spelen bij de beoordeling Type I-Type II 

26/38 

> Constructie-typologie (schematische voorstelling) 

> Materialen 

> Randvoorwaarden 

> Algemene rekenmethode voor de beoordeling 

> krachten en verplaatsingen 

> Aangrijpende belastingen 

> Gedrag bij brand van materialen 

> Voorbeelden 

Module Instap - Hoofdstuk 2.2. 

Structurele elementen







27/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Structurele elementen 

28/38 

> Stabiliteit staat centraal – veiligheidsoverweging 

> Gebruikers en hulpverleners mogen niet bedolven raken bij een instorting 

van het gebouw (noodzakelijk gedurende een zekere tijdspanne); 

> Bouwdelen en installaties die van belang zijn voor de brandveiligheid mogen 

niet beschadigd raken bij een instorting van een deel van het gebouw; 

> Het bezwijken van een deel van het gebouw mag: 

– de stabiliteit van de compartimentwanden niet nadelig beïnvloeden; 

– Mag de veiligheid van de hulpverleners en gebruikers die zich rondom 

het gebouw bevinden niet in gedrang brengen. 

> onderscheid tussen 2 types structurele elementen – impact bij falen 

geldt als uitgangspunt. 









29/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Structurele elementen – voorafgaande definities - Bijlage 

1,§1.15 

30/38 

> Structurele elementen: De structurele elementen zijn de bouwelementen 

die de stabiliteit van het geheel of van een gedeelte van het gebouw 

verzekeren, zoals kolommen, dragende wanden, hoofdbalken, afgewerkte 

vloeren en andere essentiële delen die het geraamte of skelet van het 

gebouw vormen, en die bij bezwijken aanleiding geven tot 

voorschrijdende instorting; 

> Voortschrijdende instorting: Voortschrijdende instorting treedt op indien 

het bezwijken van een constructieonderdeel aanleiding geeft tot 

bezwijken van onderdelen van het gebouw die zich niet bevinden in de 

onmiddellijke omgeving van het beschouwde onderdeel en indien de 

draagkracht van het overblijvende bouwwerk onvoldoende is om de 

optredende belasting te dragen.” 




> Structurele elementen – definities – Bijlage 1,§1.15 

> Structurele elementen Type II: elementen die bij bezwijken weliswaar 

aanleiding geven tot een voortschrijdende instorting, maar NIET over de 

compartimentgrenzen heen. 

> Structurele elementen Type I: elementen die bij bezwijken aanleiding 

geven tot een voortschrijdende instorting die zich kan uitstrekken over de 

compartimentgrenzen heen of die aanleiding geeft tot de beschadiging 

van de compartimentwanden. 

> ! Algemene definities: van toepassing voor alle Bijlagen: 

31/38 

> Bijlage 2: Lage gebouwen (h < 10 m); 

> Bijlage 3: Middelhoge gebouwen (10 < h < 25 m); 

> Bijlage 4: Hoge gebouwen (h > 25 m). 




> Structurele elementen – onderscheid – HIERARCHIE: 

32/38 

> Stap 1: 

> Dragende bouwelementen die geen structurele elementen zijn; 

onderscheid: gevaar op voortschrijdende instorting 

> Dragende bouwelementen die structurele elementen zijn; 

> Stap 2: ENKEL voor de structurele elementen: 

> Type I elementen; 

onderscheid: 

- grens op gelegd aan voortschrijdende instorting (compartimentwand) 

- gevaar op beschadiging compartimentwand 

> Type II elementen. 









33/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Structurele elementen – onderscheid – IMPACT: 

34/38 

Stabiliteit bij 

brand : 

Niet-dragend 

Bouwelement 

en 

geen structurele elementen 

Geen eisen 

dragend 

Stap 1 

Structurele elementen 

Type II Type I 

R t e,d 

Stap 2 



A : R 60 

B/C : R 120


> Structurele elementen – belang van correcte beoordeling: 

35/38 

> de bouwheer voorziet in gedetailleerde studie waarbij voor elk structureel 

element het juiste type bepaald is. De gedetailleerde beschrijving dient 

dan ten behoeve van de brandweer bijgevoegd te worden. Bij 

ontstentenis van deze beschrijving, worden alle structurele elementen in 

type I ingedeeld; 

> Echter: het is niet steeds even eenvoudig om voor een bepaald 

structureel element te bepalen tot welk type het behoort. Het is immers 

geen eigenschap van het structureel element zelf, maar hangt samen met 

de belasting, de afmeting, de verbindingen, …. 





36/38 

Type I R 60 

R 120 

Minimaal vereiste brandweerstand voor structurele elementen 

Voor een gebouw of deel ervan van klasse A (qfi,d 350 MJ/m²) 

Voor een gebouw of deel ervan van klasse B of C 

(qfi,d>350MJ/m²) 

Type II R te,d Algemene regel 

“Geen R bepaald” (impliciet R 15) 

R 30 (of hoger) 

Enkel voor type oplossingen in 

functie van de grootte van het 

compartiment 

Opm. R 30 Tussenvloeren en hun 

draagstructuur 





> Onderscheid niet steeds even eenvoudig. 

ingaan op de factoren die een rol spelen in deze evaluatie. 

ingaan op constructieve achtergrond nodig voor de beoordeling 

voorbeelden van concrete toepassingen/oplossingen ter illustratie. 

Beoogt: objectieve interpretatie mogelijk maken 

37/38 









38/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Structurele elementen – enkele voorbeelden 

39/38 

Liggers, windverbanden, kolommen: dragende 

bouwelementen die structurele elementen zijn. 

Gordingen: dragende 

bouwelementen die geen 

structurele elementen zijn 

Knikverkorters: dragende 

bouwelementen die geen 

structurele elementen zijn 





40/38 

Dakplaten: dragende bouwelementen die geen 

structurele elementen zijn. 

Liggers, windverbanden, kolommen: dragende 


Gevelbekleding: dragende bouwelementen die 

geen structurele elementen zijn. 





41/38 

Liggers, kolommen, windverbanden: dragende 


Dakplaten: dragende bouwelementen die 

geen structurele elementen zijn. 









42/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Structurele elementen – beoordeling: 

43/38 

> Bij de bepaling van de stabiliteit bij brand van de structurele elementen 

dient rekening gehouden te worden met algemene stabiliteit van het 

gebouw en de invloed van de structurele elementen op elkaar. 

> Verschillende aspecten zijn van belang: 

> De constructieve opbouw van de industriebouw, met specifieke aandacht 

voor: 

– De gebruikte constructiematerialen voor welbepaalde onderdelen; 

– De mechanische randvoorwaarden ter hoogte van verbindingen en 

aansluiting met de fundering; 

> De aangrijpende belastingen en meer bepaald de belastingen die in rekening 

moeten gebracht worden in geval van brand (een accidentele belasting); 

> Het gedrag bij brand van de gebruikte constructiematerialen. 









44/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Schematische voorstelling bouwelementen 

45/38 

Compartimentwand 

Schijfwerking: Type I 

Schijfwerking: Type II 

Windverband: Type I 

Windverband: Type II 

Structureel element: Type I 

Structureel element: Type II 

Niet-structureel element 



Stijve verbinding 

Scharnierende verbinding 

Roloplegging 

Flexibele verbinding met 

een zekere veerstijfheid


> Schematische voorstelling bouwelementen – voorbeeld 1 

46/38 




> Schematische voorstelling bouwelementen – voorbeeld 2 

47/38 



Liggers, kolommen, vloer: dragende 

elementen die structurele elementen zijn 

van type I.



48 

> Primaire draagconstructie staat in voor: 

> Dwarse stabiliteit; 

> Langse stabiliteit 





49/38 


> Als het aanpalende compartiment niet volledig tot de koude constructie 

behoort: type I. De stabiliteit van de koude constructie is niet gegarandeerd, 

voortschrijdend falen behoort tot de mogelijkheden; 

> Als het aanpalende compartiment wel tot de koude constructie behoort, is 

bijkomende informatie noodzakelijk om het onderscheid te kunnen maken 

tussen structurele elementen van type I dan wel van type II: 

 

Compartiment 1 

koud 

Compartiment 1: 

kan horizontale krachten (F) 

opnemen; 

is compatibel met verplaatsingen 

Compartiment 2 – brandende 

compartiment 

F 

 

Compartiment 2 en 3: 




koud 

Tussenkolom behoort tot warme 

constructie – leidt tot voortschrijdend 

falen over compartiment wand heen



50/38 


> De krachtswerking (F) van het warme gedeelte op het koude gedeelte moet 

onderzocht worden en bij het ontwerp ervan moet gegarandeerd worden dat 

de optredende trek- en drukkrachten kunnen opgenomen worden; 

> Ook de verplaatsingen () in trek en druk dienen opgenomen te kunnen 

worden door het koude gedeelte, wat eisen oplegt aan de flexibiliteit van de 

compartimentwand alsook aan de hechting van deze compartimentwand aan 


de koud koude constructie. 

 


kan horizontale krachten (F) 

opnemen; 

is compatibel met verplaatsingen 

() 

Compartiment 

compartiment 

2 – brandende 

F 

 



koud 



falen over compartiment wand heen 

of tot schade aan 





51/38 


F 

 


Tussenkolom behoort tot koude 

constructie 

én: kan horizontale krachten (F) 

opnemen; 

én: is compatibel met verplaatsingen 

(); 

Structureel element TYPE II 






falen over compartiment wand heen of 

tot schade aan compartimentwand. 

Structureel element TYPE I



52/38 

> Langse stabiliteit wordt verzekerd door bijvoorbeeld: 

> Windverbanden: daarbij moet uitdrukkelijk verwezen worden naar een 

stabiele driehoek (diagonalen, kolommen en drukschoor), waarbij symbolisch 

vaak enkel de aandacht op de diagonalen wordt gericht; 

> Raamwerk in langse richting. 

Stabiliteit door verbanden in dak en 

langsgevel. 

Stabiliteit door verbanden in dak en 

door portiek in langsgevel. 





53/38 

> Langse stabiliteit: 

> windverbanden structurele elementen van type II zijn, moeten ze steeds in 

alle compartimenten voorzien worden opdat hun schorende werking 

behouden blijft bij brand. 

Compartiments- 

Mur coupe-feu 

wand 

Uiteinde van 

het gebouw 

Brandmuur Mur CF brandmuur 

Uiteinde van 

het gebouw 

windverbanden 

Windverbanden 



Verdubbeling 

systeem van 

windverbanden 

Uiteinde van 

het gebouw 

Brandmuur 

Systeem van koude 

windverbanden 

Brandmuur 

brandmuur 

Uiteinde van 

het gebouw 

Verdubbeling 

systeem van 

windverbanden 

Verdubbeling 

systeem van 

windverbanden







54/38 


> Materialen 






> Voorbeelden 




> Dwarse en langse stabiliteit – algemene rekenmethode: 

55/38 

> Voor deze controle baseert men zich op de rekenmethodes die worden 

aangereikt binnen de Europese ontwerpnormen 




56/38 

Basis EN1990 Ontwerpbeginselen: 

grenstoestanden 

structurele veiligheid, 

EN1991 Belastingen op constructies 

Constructiematerialen 

EN1997 

EN1999 

EN1992 

EN1993 

EN1994 

EN1995 

EN1996 

EN1999 

Geotechnisch ontwerp 

Seismisch ontwerp 

Deel 1-1 Deel 1-2 

Algemene ontwerpregels 

voor gebouwen 

bij 

omgevingstemperatuur 

Betonnen constructies 

Stalen constructies 

Gemengde staal-beton constructies 

Houten constructies 

Metselwerk constructies 

Aluminium constructies 



Ontwerp-regels voor 

gebouwen 

bij 

brand



57/38 

> De uit te voeren controle bestaat uit de verificatie van het niet bezwijken 

in de uiterste grenstoestand (UGT) van het niet-brandende gedeelte van 

het gebouw in de volgende omstandigheden: 

> Materiaaleigenschappen – buitengewoon (accidenteel); 

> De uitwendige belastingen – buitengewoon (accidenteel); 

> Er moet rekening gehouden worden met de bijkomende krachten 

uitgeoefend door het bezwijkende gedeelte op het niet-brandende 

compartiment. Vaak is het begroten van deze krachten die de principiële 

moeilijkheid van de verificatie uitmaken; 

> Het is noodzakelijk om te verifiëren of de optredende verplaatsingen 

vanuit het brandende gedeelte geen gevaar betekenen voor de 

compartimentering verzekerd door compartimentwanden. 





Analyse per element Globale analyse van de constructie 

•Onafhankelijk van gedrag van constructie 

•Eenvoudig te gebruiken 

•Algemeen toegepast bij blootstelling aan 

nominale brand 

58/38 



•Interactie tussen verschillende delen van de 

constructie 

•Rol van de compartimentering 

•Globale stabiliteit



Analyse per element 

Analyse van delen 

van de constructie 

Analyse van de 

gehele constructie 

59/38 

Tabelwaarden Vereenvoudigde 

rekenmodellen 

Ja, voor standaard 

ISO 384 brand 

Ja 

neen Ja, indien 

beschikbaar 

Geavanceerde 

rekenmethodes 

JA 

JA 

Niet toepasbaar Niet toepasbaar JA 




> algemene rekenmethode 

60/38 

> belastingen: bij accidentele ontwerpsituaties 

> Bij brand zal geen sneeuwlast in rekening worden gebracht; 

> Bij brand wordt een gereduceerde windlast ingerekend ten belope van 

20% van de windlast in blijvende ontwerpsituatie. 




> algemene rekenmethode 

61/38 

> Portiek bij brand 

> Fase 1: dilatatie 

> Fase 2: verlies 

draagvermogen - 

kettinglijn 



Fase 1: dilatatie van ligger 

Fase 2: Vorming van kettinglijn 

H H

Module Instap 


2.3. Equivalente tijdsduur t e,d 

www.ibz.be


> Artikel 3.1 van het K.B. legt op dat de structurele elementen van 

type II bij blootstelling aan de standaard temperatuur-tijdkromme 

niet mogen instorten binnen een tijdspanne gelijk aan de 

equivalente tijdsduur t e,d bepaald op basis van de NBN EN 

1991-1-2:2003. 

> V1: Wat is een equivalente tijdsduur? 

> V2: Hoe wordt de waarde ervan berekend? 

63/29 Module Instap - Hoofdstuk 2.3. - 

Equivalente tijsduur

Hoofdstuk 2 – Het concept van de equivalente tijdsduur 

> Wat is een equivalente tijdsduur? 

> De equivalente tijd is de duur van de ISO brand die aan een 

element van de constructie dezelfde strengheid oplegt als de 

natuurlijke brand die in een bepaald compartiment zou 

plaatsvinden. 



Hoofdstuk 2 – Het concept van de equivalente tijdsduur 

3 fysische grootheden 

die een invloed hebben 

op de natuurlijke brand 

Hoeveelheid brandbare materie 

Openingen in de wanden 

Aard van de wanden 

3 parameters 

Q 

O 

b 


Equivalente tijsduur 

1 formule 

NBN EN 1991-1-2 

Bijlage F 

1 equivalente 

tijdsduur 

t e,d = …

Hoofdstuk 3 – Het model van Bijlage 6 

t q k w 

e,d f,d b f 




> Ontwerpbrandbelasting q f,d 

> Zie bijlage E van de EN 1991-1-2 

qf,d qf,k m q1 q2 n 



te,d qf,d kb wf



te,d qf,d kb wf 

q f,k is de karakteristieke brandbelasting per eenheid vloeroppervlak. 

> m houdt rekening met het verbrandingsgedrag als functie van de gebruiksfunctie 

en de soort brandbelasting. 






> q1 is een factor waarmee het risico op het ontstaan van brand op basis van de 

grootte van het compartiment wordt uitgedrukt. 





Vloeroppervlakte Af 

[m 2 ] van het 

compartiment 

25 (**) 

250 (**) 

2 100 0,55 

2 500 0,67 

5 000 0,88 

10 000 1,03 

20 000 1,16 

50 000 1,32 

75 000 1,39 

100 000 1,44 

150 000 1,51 


Risico van 

ontstaan 

van brand q1 




> q2 


= 1,00 voor de toepassing in het kader van Bijlage 6 



te,d qf,d kb wf




> n is een factor, zelf het product van 10 deelfactoren, die elk verschillende actieve 

brandbeveiligingssystemen (sprinkler, detectie, automatisch alarm, brandweer …) in 

rekening brengen. 





ni 


Functie van actieve brandbeveiligingssystemen 

Automatische brandbestrijding 

Automatisch 

brandblussysteem: n1 = 0,61 

Onafhankelijke watertoevoer: 0 n2 = 1,00 

1 n2 = 0,87 

2 n2 = 0,70 

Automatische branddetectie 

Automatische branddetectie en –alarm 

Door hitte n3 = 0,87 en n4 = 1,00 

Door rook (of beiden) n3 = 1,00 en n4 = 0,73 

Automatische alarmmelding bij brandweer n5 = 0,87 

Handmatige brandbestrijding 



Bedrijfsbrandweer n6 = 0,61 en n7 = 1,00 

Openbare brandweer n6 = 1,00 en n7 = 0,78 

Veilige aanrijroutes n8 = 0,90 (*) of 1,00 (**) of 1,50 (***) 

Brand-blusmiddelen n9 = 1,00 (**) of 1,50 (***) 

Rookafvoersysteem n10 = 1,00 (**) of 1,50 (***) 

(*) Indien trappenhuizen bij brandalarm onder overdruk worden gezet 

(**) Indien de normale brandbeveiligingssystemen aanwezig zijn 

(***) Indien deze normale brandbeveiligingssystemen niet aanwezig zijn



> Deze factor geeft het feit weer dat de massievere muren meer 

energie absorberen wanneer zij verhit worden. 

> Bij afwezigheid van uitvoerige evaluatie, kan men bij gebrek de 

strengste waarde nemen kb = 0,07 

> Anders, kan deze factor bepaald worden uit onderstaande tabel, 

waarbij kb functie is van de warmte-eigenschappen van de 

wanden. 

b kb 

J/m²s 0.5 K m² min / MJ 

b < 720 0,070 

720 ≤ b ≤ 2 500 0,055 

2 500 



b c


b c 

Materiaal ρ λ c b kb 

Licht beton 1600 0,80 840 1037 0,055 

Normaal beton 2300 1,60 1000 1918 0,055 

Zware baksteen 2000 1,00 1000 1414 0,055 

Normale baksteen 1600 0,70 840 969 0,055 

Lichte 

geperforeerde 

baksteen 

700 0,15 840 297 0,070 

Graniet steen 2600 2,90 1000 2746 0,040 

Gipskarton platen 900 0,25 1000 474 0,070 

Glaswol en 

rotswol 

60 0,037 1030 48 0,070 

Normaal hout 450 0.1 1113 703 0,070 



te,d qf,d kb wf


b c 


> Als de materialen van de verschillende wanden, muren, plafond 

en vloer verschillend zijn, elk met oppervlakte A i. 

b 

 

 

i 

 

i 

bA 

i i 



A 

i



> Deze factor geeft het feit weer dat de ventilatie een grote rol 

speelt op de ontwikkeling van de temperaturen in een lokaal 

waar brand heerst 

> door de inbreng van zuurstof noodzakelijk voor de verbranding 

> door de evacuatie van de energie die met de warme gassen ontsnapt. 




w 

f 

4 

0,4 

 

 

 

 

 

 

0.3 

6 

V 

0,6290 0,5 

H 1 

bVh 

 

H is de hoogte van het brandcompartiment; 


V AVAf is de verhouding van de oppervlakte van de verticale openingen in de 

wanden Av en de vloeroppervlakte van het compartiment Af, waarbij 

als begrenzing 0,025 V 0,250 dient 

gerespecteerd te worden; 

h AhAf is de verhouding van de oppervlakte van de horizontale openingen in 

het dak Ah en de vloeroppervlakte van het compartiment Af; 

 

b 12,5 110 ² 10 

V V V 



Hoofdstuk – Voorbeeld 

Vooraanzicht 



90 

Bovenaanzicht 

H = 11 

66

Hoofdstuk 4 – Voorbeeld 


q f,k = 900 MJ/m² 


Omdat gewenst is dat het gebouw in de toekomst kan gebruikt worden 

voor alle activiteiten van klasse A en deze van klasse B. 





Vloeroppervlakte: A f = 66 x 90 = 5 940 m² 

Vloeroppervlakte A f 

[m²] van het 

compartiment 

 

5 000 0,88 

10 000 1,03 

q1 

 

10 Af 

 

 

10 

 

 

 

 

 

log log 5000 

0,88 1,03 0,88 log 10000 log 5000 

 

 

10 10 

log 5940 5000 

10 

0,88 1,03 0,88 

log10 10000 5000 

0,917 

Risico op het 

onstaan van brand 

q1 



te,d qf,d kb wf

ni 

Functie van actieve brandbeveiligingssystemen 

Automatische brandbestrijding 

Automatisch 

brandblussysteem: n1 = 0,61 

Onafhankelijke watertoevoer: 0 n2 = 1,00 

1 n2 = 0,87 

2 n2 = 0,70 

Automatische branddetectie 

Automatische branddetectie en –alarm 

Door hitte n3 = 0,87 en n4 = 1,00 

Door rook (of beiden) n3 = 1,00 en n4 = 0,73 

Automatische alarmmelding bij brandweer n5 = 0,87 

Handmatige brandbestrijding 

Bedrijfsbrandweer n6 = 0,61 en n7 = 1,00 

Openbare brandweer n6 = 1,00 en n7 = 0,78 

Veilige aanrijroutes n8 = 0,90 (*) of 1,00 (**) of 1,50 (***) 

Brand-blusmiddelen n9 = 1,00 (**) of 1,50 (***) 

Rookafvoersysteem n10 = 1,00 (**) of 1,50 (***) 

(*) Indien trappenhuizen bij brandalarm onder overdruk worden gezet 

(**) Indien de normale brandbeveiligingssystemen aanwezig zijn 

(***) Indien deze normale brandbeveiligingssystemen niet aanwezig zijn 



δ n1 en δ n2 = 1,0 omdat men 

veronderstelt dat er geen 

automatisch brandblussysteem is 

Algemene branddetectie volgens 

de geldende normen , door rook; 

d n3 = 1,00 en d n4 = 0,73. 

alarm automatisch 

doorgeschakeld naar de 

brandweer; δ n5 = 0,87 

Geen 

bedrijfsbrandweerlieden; 

openbare brandweer: δ n6 = 

1,00 en d n7 = 0,78. 

Normale maatregelen tegen 

brand zijn aanwezig; 

n8 = n9 = n10 = 1,00.

δ n = δ 1 × ... × δ 10 = 0,73 × 0,78 x 0,87 = 0,495 



δ n1 en δ n2 = 1,0 omdat men 

veronderstelt dat er geen 

automatisch brandblussysteem is 

Algemene branddetectie volgens 

de geldende normen , door rook; 

d n3 = 1,00 en d n4 = 0,73. 

alarm automatisch 

doorgeschakeld naar de 

brandweer; δ n5 = 0,87 

Geen 

bedrijfsbrandweerlieden; 

openbare brandweer: δ n6 = 

1,00 en d n7 = 0,78. 

Normale maatregelen tegen 

brand zijn aanwezig; 

n8 = n9 = n10 = 1,00.



q f,k = 900 MJ/m² 

 

q1 

d n = 0,495 

0,917 


m = 1,0 omdat niet gegarandeerd kan worden dat de brandbelasting 

van cellulose-achtige aard is. 

q f,d = 900 × 1,00 × 0,917 × 0,495 = 408 MJ/m² 





Het gebouw bevat 10 deuren van 2,20 m hoogte en van 5,20 m 

breedte die men geopend bij de brand veronderstelt. 

a V = 10 × 2,20 × 5,20 / 2 × (66 + 90) × 11 = 114,4 / 3432 = 0,033 

Het gebouw bevat eveneens rookafvoerkleppen in het dak over 2% van 

zijn oppervlakte. 

a h = 0,02 




a V = 10 × 2,20 × 5,20 / 2 × (66 + 90) × 11 = 114,4 / 3432 = 0,033 

a h = 0,02 

b V = 12,5 ( 1 + 10 × 0,033 – 0,033 2 ) = 16,6 

w f = (6/11) 0,3 [ 0,62 + 90 (0,4 - 0,033) 4 / (1 + 16,6 × 0,02) ] = 1,539 



te,d qf,d kb wf


Voor de vloer in beton: b = (1000x2300x1,60) 0.5 = 1918 

A f = 5940 m² 


Voor de wanden in sandwichpanelen: b = (1030x60x0,037) 0.5 = 48 

A V = 5940 × 0,98 + 3432 – 114.4 = 9 139 m² 

b = (1918 x 5940 + 48 x 9139) / (5940 + 9139) 

= ( 11 392 290 + 438 672 ) / 15 079 = 785 

=> k b = 0,055 





t e,d = 0,055 x 408 x 1,539 = 34 minuten en 32 seconden 



Module Instap 


2.4. Grootte van de compartimenten 

www.ibz.be


> doel compartimentering ? 

> snelheid van brandontwikkeling beperken, 

> verspreiding van brand en rook in het gebouw beperken. 

> nut compartimentering ? 

90/7 

> personen in het getroffen compartiment en in naburige compartimenten 

hebben voldoende tijd om te vluchten, 

> brandweer kan de brand beheersen voordat deze te groot wordt. 

Module Instap – Hoofdstuk 2.4. - 

Compartimenten


> maximale oppervlakte in functie van de brandbelasting 

91/7 

> de oppervlakte van een industriegebouw of van een compartiment daarvan 

wordt beperkt in functie van 

– de totale brandbelasting 

– het al dan niet gesprinklerd zijn van een gebouw (zes maal zoveel voor 

een gesprinklerd gebouw) 

Max. totale brandbelasting 

≤ 5 700 GJ niet-gesprinklerd 

≤ 34 200 GJ gesprinklerd 


Compartimenten


> maximaal toelaatbare oppervlakte 

92/7 

> de maximaal toelaatbare oppervlakte wordt bepaald door deling van de 

energiewaarden voor de maximale brandlast door de maatgevende 

brandbelasting q fi,cl 

Max. toelaatbare oppervlakte 

A 

A 

max 

max 

5,7 10 

 

q 

fi, cl 

34,2 10 

 

q 

fi, cl 

6 

6 

niet-gesprinklerd 

gesprinklerd 


Compartimenten



93/7 

> indien de brandweerstand van de structurele elementen van type II kleiner is 

dan R 30, is deze toelaatbare oppervlakte bovendien beperkt als gevolg van 

R van structurele elementen omdat t e,d ook afhankelijk is van de oppervlakte. 


Compartimenten



94/7 

> de maatgevende brandbelasting q fi,cl: de berekening van de 

maatgevende brandbelasting gebeurt zonder rekening te houden 

met de correctiefactoren q1, q2, ni 

> de verschillen tussen de voorschriften op A max (bv. al dan niet 

gesprinklerd) weerspiegelen in meer of mindere mate de factoren 

die invloed hebben op de correctiefactoren q1, q2 en ni 

• q1 : risico op ontstaan van brand in functie van de 

vloeroppervlakte van het compartiment 

• q2 : risico op ontstaan van brand in functie van de 

gebruiksfunctie die overeenkomt met de gevaarklasse van 

ontstaan van brand 

• ni : risico op ontstaan van brand in functie van actieve 

maatregel van brandbestrijding (i = 1, … ,10) 


Compartimenten

Industriegebouwen 

Bijlage 6 – KB 7/7/1994 

www.ibz.be

Module Instap 


2.5. Bepaling van aantal tussenvloeren 

www.ibz.be


> maximaal toelaatbare oppervlakte bij tussenvloeren 

97/10 

> de maximaal toelaatbare oppervlakte wordt verminderd door 

vermenigvuldiging met de volgende waarden 

Aantal tussenvloeren Reductiefactor 

1 0,75 

2 0,5 

3 0,25 

Meer dan 3 0,2 

Module Instap – Hoofdstuk 2.5. – 

Tussenvloeren


> maximaal toelaatbare oppervlakte bij tussenvloeren 

98/10 

> tussenvloer: een horizontale gesloten vloer in een compartiment, 

die niet uitsluitend voor circulatie gebruikt wordt maar waarop ook 

goederen en machines geplaatst kunnen zijn 

> het aantal tussenvloeren is het maximaal aantal tussenvloeren dat 

door een willekeurige verticale lijn wordt doorlopen 

1 2 


Tussenvloeren


99/10 

> een open vloer is voorzien van gelijkmatig verdeelde openingen die 

minstens 25 % van de oppervlakte bestrijken; die vloer wordt niet als 

tussenvloer beschouwd 

> wanneer er in een compartiment meerdere tussenvloeren en/of open 

vloeren zijn, dan wordt het oppervlak A bepaald door de oppervlakte van 

de tussenvloeren en niet van de open vloeren 

> de brandbelasting op de open vloeren wordt wel meegeteld voor de 

vloeroppervlakte die zich eronder bevindt omdat het vuur zich evengoed 

verspreidt via de open vloeren, als via de rekken 


Tussenvloeren


> maximaal toelaatbare oppervlakte bij gebouwen of 

bouwdelen bestaande uit meerdere boven elkaar 

gelegen compartimenten 

100/10 

> de maximaal toelaatbare oppervlakte wordt verminderd door 

vermenigvuldiging met de volgende waarden 

Meerdere compartimenten gelegen boven E i 

(Laag of middelhoog gebouw) 

Meerdere compartimenten gelegen boven E i 

(Hoog gebouw) 

Compartiment gelegen onder E i 


Tussenvloeren 

Reductiefactor 

0,25 

0,1 

0,1


> maximaal toelaatbare oppervlakte bij gebouwen of bouwdelen 

met: 

101/10 

> tussenvloeren 

> meerdere boven elkaar gelegen compartimenten 

> de maximaal toelaatbare oppervlakte wordt gereduceerd door 

vermenigvuldiging van beide factoren 


Tussenvloeren


102/10 

> voorbeeld: 2 compartimenten boven elkaar in laag of middelhoog 

industriegebouw 

Aantal tussenvloeren 

1 

0,75 x 0,25 = 0,188 

0,50 x 0,25 = 0,125 

1,00 x 0,10 = 0,100 


Tussenvloeren 

1 

2 

Het aantal tussenvloeren is 

het maximaal aantal 

tussenvloeren dat door een 

willekeurige verticale lijn 

wordt doorlopen


103/10 


industriegebouw 

> stel q fi,cl=350 MJ/m 2 (bovengrens klasse A) →A max=16286m 2 (nietgesprinklerd 

gebouw) 


1 

2036 m 2 

0,50 x 0,25 = 0,125 

0,75 x 0,25 = 0,188 

Open vloer 

3053 m2 Module Instap – Hoofdstuk 2.5. – 

Tussenvloeren 

2 

1 

De som van de oppervlakte 

van de vloer van het 

bovenste compartiment en 

de tussenvloeren mag 

slechts 2036 m 2 bedragen 

Bij de gegeven 

maatgevende 

brandbelasting mag de som 

van de oppervlakte van de 

vloer van het onderste 

compartiment en de 

tussenvloer 3053 m 2 

bedragen


104/10 


industriegebouw, waarbij 1 compartiment zich onder het maaiveld bevindt 


0,75 x 0,25 = 0,188 

3053 m 2 

1,00 x 0,10 = 0,10 

1629 m 2 


Tussenvloeren 

1 

De som van de oppervlakte 

van de vloer van het 

compartiment boven het 

maaiveld en de tussenvloer 

mag slechts 3053 m 2 

bedragen 

Bij de gegeven 

maatgevende 

brandbelasting mag de som 

van de oppervlakte van de 

vloer van het compartiment 

onder het maaiveld 1629 m 2 

bedragen

Module Uitvoering 


2.6. Type-oplossingen 

www.ibz.be


106/15 

> typeoplossingen 

> de grootte van de compartimenten is beperkt in functie van: 

– de maximale brandbelasting (5 700 GJ (niet-gesprinklerd) of 

34 200 GJ (gesprinklerd gebouw)) 

– R van de structurele elementen van type II omdat t e,d ook 

afhankelijk is van de oppervlakte 

> typeoplossingen zijn uitgewerkt omdat: 

– de maximale brandbelasting niet altijd gekend is (bv. Als de 

activiteit op het ogenblik van de bouwplannen nog niet 

gekend is) 

– de berekening van de equivalente tijdsduur t e,d is niet 

gemakkelijk 

– oplossingen op maat laten weinig flexibiliteit toe 

Module Instap – Hoofdstuk 2.6. – Typeoplossingen


> ‘gemiddeld’ industriegebouw op basis waarvan de 

typeoplossingen berekend zijn 

107/15 

> slechts één bouwlaag 





108/15 

> k b = 0,055 (conversiefactor thermische eigenschappen van het omhulsel - 

wanden in steenachtige materialen - NBN EN 1991-1-2:2003 ) 

> k c = 1,0 (correctiefactor voor het materiaal in de doorsneden van de 

constructie-elementen - k c = 1,0 voor gewapend beton en beschermd staal - 

NBN EN 1991-1-2:2003) 



109/15 



> ventilatiefactor 

 

Waarin 

4 

0,3 

6 0,4 

 

v 

wf 

0,6290 H 1 

bv 

h 

2 

 

b 12,5 110 10 

v v v 

0,025 A A 0,25 

 

 

A A 

h h f 

v v f 

A 

3 

> hoogte H (= 12 m) x breedte (= m) x lengte (= m) 

Module Instap – Hoofdstuk 2.6. – Typeoplossingen 

H: hoogte brandcompartiment 

A v: opp. verticale openingen in gevel 

A h: opp. horizontale openingen in dak 

A f: vloeropp. compartiment 

3 

A 

3




110/15 

> openingen dak (5%): 

– openingen horende bij rook- en warmteafvoerinstallatie (RWA): 1,5% 

– lichtopeningen: 3,5% 

> openingen verticale wanden: 

– buitenwand langste gevel: 

» poort: 5 m x 5 m per 20 m 

» deur: 0,95 m x 2,2 m per 20 m 

» bovenlicht: 1,2 m hoog over volledige lengte 

– buitenwand kortste gevel: 


» deur: 0,95 m x 2,2 m per 18 m 





111/15 

> openingen verticale wanden: 

– langste binnenwand: 


» deur: 0,95 m x 2,2 m per 18 m 



> industriegebouwen of delen ervan die in belangrijke mate 

afwijken van een ‘gemiddeld’ industriegebouw 

112/15 

> voorbeelden: 

– Koelcellen: minder en kleinere ventilatieopeningen (w f↑) en goed 

isolerende wanden (k b↑) 

– Serres: grotere ventilatieopeningen (w f ↓) 

> berekening equivalente tijdsduur t e,d aangewezen 





> onderscheid tussen opslagplaatsen en productiehallen 

om rekening te houden met een lagere 

waarschijnlijkheid op het ontstaan van brand in een 

opslagplaats door beperkte aanwezigheid van 

ontstekingsbronnen 

113/15 

> opslagplaats 

» constructie waarin bijna uitsluitend goederen tijdelijk (bv. 

overslag) of langdurig (bv. opslag en distributie) worden 

opgeslagen 

» zeer beperkt mogen activiteiten plaatsvinden die bovendien 

geen verhoogd risico op brand met zich meebrengen 





114/15 

> industriegebouwen of delen daarvan kunnen in functie van de 

maatgevende brandbelasting q fi,cl ingedeeld worden in volgende 

klassen: 

– Klasse A: q fi,cl ≤ 350 MJ/m² 

– Klasse B: 350 MJ/m² < q fi,cl ≤ 900 MJ/m² 

– Klasse C: q fi,cl > 900 MJ/m² 

> voor de typeoplossingen werd rekening gehouden met een 

‘gemiddelde’ maatgevende brandbelasting q fi,cl voor de 

verschillende klassen: 

– Klasse A: q fi,cl = 225 MJ/m² 

– Klasse B: q fi,cl = 625 MJ/m² 

– Klasse C: q fi,cl = 1250 MJ/m² 




> toelaatbare oppervlakte in m² voor industriegebouwen met slechts één 

bouwlaag of de compartimenten daarvan. 

> De brandweerstand van de structurele elmenten is deze van het structureel 

element met de laagste brandweerstand 

Brandweerstand structurele elementen 

Klasse Zonder sprinklers Met sprinklers 

Geen R bepaald R 30 of meer Geen R bepaald R 30 of meer 

A 25 000 25 000 150 000 150 000 

B 5 000* 10 000 40 000 60 000 

C 2 000* 5 000 7 000* 30 000 

Opslagplaats klasse C 5 000* 5 000* 12 500* 30 000 

115/15 




> geen R bepaald: komt overeen met R 15 

> voor zeer slanke structuren is een controleberekening ‘aangewezen’ om na te 

gaan of voldaan is aan R 15 




A 25 000 25 000 150 000 150 000 

B 5 000* 10 000 40 000 60 000 

C 2 000* 5 000 7 000* 30 000 

Opslagplaats klasse C 5 000* 5 000* 12 500* 30 000 

116/15 




> gebouw met verbeterde bereikbaarheid 




A 25 000 25 000 150 000 150 000 

B 8 000 10 000 40 000 60 000 

C 3 200 5 000 11 200 30 000 

Opslagplaats klasse C 8 000 8 000 20 000 30 000 

117/15 




118/15 

> gebouw met verbeterde bereikbaarheid 

» het terrein waarop het gebouw gelegen is, is bereikbaar langs twee 

onafhankelijke ingangen; deze ingangen zijn op het perceel met elkaar 

verbonden door een toegangsweg voor de brandweer 

» minstens de helft van de wanden van het compartiment zijn 

buitenwanden die bereikbaar zijn voor de brandweer 


Module Instap 


2.7 Opdelen van een industriegebouw 

www.ibz.be


Definitie 

> Verschillende industriële activiteiten? 

> Gebouw opgedeeld in verschillende delen, gescheiden 

door wanden, met afzonderlijke in- en uitgangen, waarbij 

de gebruikers van de verschillende delen tot verschillende 

entiteiten behoren en geen band met elkaar hebben = 

verschillende industriële activiteiten 

120/7 Module Instap - Hoofdstuk 2.7. Opdelen 

van een industriegebouw


Definitie 

> Verschillende industriële activiteiten? 

> Wanneer onder eenzelfde dak geen fysische 

scheiding is tussen de verschillende entiteiten omdat 

er samenwerking is tussen deze entiteiten = niet 

beschouwd als verschillende industriële activiteiten 

Voorbeeld: productiehal waar de werking van de 

machines verzekerd wordt door één onderneming en 

het onderhoud door een andere 




Algemene regel 

> Een industrieel gebouw moet in meerdere 

compartimenten verdeeld worden 

1. Wanneer de oppervlakte van het gebouw de 

maximale toegelaten grootte van het compartiment 

overstijgt (zie 2.2) 

2. Wanneer het gebouw verdeeld is in meerdere delen 

wegens verschillende industriële activiteiten 

> Verschillende industriële activiteiten 

→ verschillende compartimenten 

→ ontwerp en utivoering van een compartimentswand 




Uitzondering op de algemene regel 

> Toch mogen deze delen [verschillende industriële 

activiteiten] samen een compartiment vormen op 

voorwaarde dat : 

> de gezamenlijke oppervlakte van het compartiment 

kleiner is dan of gelijk an 2000 m²; 

> de wanden tussen de verschillene delen doorlopen tot 

het dak en een brandweerstand EI 60 hebben. 

> Een dergelijke oplossing kan gecombineerd 

worden met aangrenzende compartementen met 

oppervlaktes die groter zijn dan 2000 m² 




Uitzondering op de algemene regel 

> als de wanden EI 60 tussen delen van het 

industriegebouw over verschillende bouwlagen loopt, 

maken de verticale wanden EI 60 deel uit van hetzelfde 

verticale vlak 



Module Instap 


2.8. Afstand tussen gebouwen 

www.ibz.be


> De verspreiding van brand naar belendende of 

tegenoverstaande gebouwen moet vermeden worden. 

> Waarom? 

> Voor de veiligheid van de gebruikers van de tegenoverstaande 

gebouwen. 

> Om ervoor te zorgen dat de brandweer de brand kan beheersen (de 

brand mag geen te grote proporties aannemen). 

126/17 Module Instap - Hoofdstuk 2.8. - Afstand 

tussen gebouwen


> De verspreiding van brand naar belendende of 

tegenoverstaande gebouwen moet vermeden worden. 

> Hoe? 

> De straling van de brand op tegenoverstaande gebouwen beperken. 

> De branddoorslag tegengegaan tussen gebouwen met een 

gemeenschappelijke wand. 

> De verspreiding van de brand van en naar het dak beperken. 


tussen gebouwen

Hoofdstuk 2 – Straling 

> De grootte van de straling ontvangen door het tegenoverstaand 

gebouw mag, in geen enkel punt ervan, groter zijn dan 15 

kW/m². 

> Anders kan hout (van de gevel bijvoorbeeld), blootgesteld aan vliegvuur, 

ontsteken. 

> Ter vergelijking, de zonneconstante bedraagt 1,4 kW/m² . 

> Voor een gegeven brandend gebouw is de ontvangen straling 

door het tegenoverstaand gebouw voornamelijk bepaald door 

de afstand tussen de beide gebouwen. 

> Om te voldoen aan de doelstelling van 15 kW/m², kan: 

> Hetzij de ontvangen straling berekend worden (nauwkeurig maar 

ingewikkeld); 

> Hetzij de gegeven afstand in tabellen gerespecteerd worden (eenvoudig 

maar benaderend). 


tussen gebouwen


> Methode 1: berekening van straling (beschreven in het Verslag 

aan de Koning). 

> De formule om de ontvangen straling te berekenen is de 

volgende: 

I = f a I EC met a = A V / A E 


tussen gebouwen



> I EC is de uitgaande straling van een brandend gebouw of door 

diens openingen. 


tussen gebouwen


> A V is de oppervlakte van het stralend oppervlak van het gebouw 

in brand. 

> A E is de oppervlakte van de omgeschreven rechthoek, zijnde 

deze die de bouwdelen zonder REI 60 omschrijft (bv. vensters, 

geprofileerde staalplaten,...). 

Vooraanzicht van een gevel 



tussen gebouwen 

Gevel REI 60 

A V (2 deuren en 1 raam) 

A E



> f is de zichtfactor tussen het punt dat de straling ontvangt en 

het stralend oppervlak (A E in feite). Het is het deel van de hoek 

waaronder de oppervlakte « gezien wordt » vanuit het punt dat 

de straling ontvangt. 

Stralend 

oppervlak 


tussen gebouwen 

In 3D



> f kan berekend worden uit geometrische verbanden in functie 

van de geometrische eigenschappen van het stralend oppervlak 

en de relatieve positie van de oppervlakte die de straling 

ontvangt (afhankelijk of deze oppervlakten bijvoorbeeld 

evenwijdig of loodrecht staan ten opzichte van elkaar) 


tussen gebouwen


> Methode 2: te respecteren afstanden volgens tabel (gegeven in 

het Koninklijk Besluit). 


tussen gebouwen


> Methode 2: te respecteren afstanden volgens tabel. 

> Als de tegenoverstaande gebouwen op hetzelfde perceel zijn gelegen: 

1. wordt de afstand bepaald in functie van de gevel met de hoogste 

brandwerendheid. 

2. E60 volstaat voor beide gevels als de tussenafstand tussen beide gevels 

groter is dan of gelijk is aan de hoogte van de hoogste gevel. 

> Als de tegenoverstaande gebouwen op verschillende percelen zijn 

gelegen: 

Bij de bepaling van de tussenafstand ten opzichte van gebouwen op 

naburige percelen dient de afstand tot aan de perceelsgrens groter of 

gelijk te zijn aan de helft van de minimale tussenafstand gegeven in de 

tabel in de veronderstelling dat op het naburig perceel hetzelfde gebouw 

staat (zelfs als er geen gebouw staat op het naburig perceel). 


tussen gebouwen


> Systematische en langdurige opslag van brandbare goederen 

(bv. houten laadborden) tussen de beide gebouwen is enkel 

toegelaten indien deze goederen op een afstand van 

tegenoverstaande gebouwen liggen die minstens gelijk is aan 

de afstanden gegeven in tabel 4. 

> Eventueel aanwezige vrachtwagens of verrijdbare 

afvalcontainers zijn hiermee niet geviseerd. 


tussen gebouwen


> In het geval het gebouw uitgerust is met een sprinklerinstallatie 

> Mogen de afstanden in tabel 4 gehalveerd worden als de gebouwen op 

verschillende percelen staan. 

> Geen tussenafstand is vereist als ze op hetzelfde perceel staan. 


tussen gebouwen


> Voorbeeld 

Gebouwen met gevels zonder brandwerendheid, met 

sprinklerinstallatie. 

Afstand tussen gebouwen: 16 / 2 (omwille van sprinklers) = 8 m 

Afstand tot de perceelsgrens: 8 / 2 = 4 m 


tussen gebouwen

Hoofdstuk 3 – Gemeenschappelijke wanden 

> De gemeenschappelijke wanden van belendende gebouwen 

moeten voldoen aan de voorschriften van compartimentwanden, 

zoals bepaald in 3.4 « Gemeenschappelijke wanden » van het 

K.B. 


tussen gebouwen

Hoofdstuk 4 – Daken 

> De dakbedekking van het industriegebouw behoort tot klasse 

B ROOF (t1). 


tussen gebouwen

Module Instap 


2.9. Evacuatie van een gebouw in geval van brand 

www.ibz.be


> Als brand ontstaat in een gebouw moeten de gebruikers het 

gebouw op een veilige manier kunnen verlaten en zich naar een 

veilige plaats begeven. 

> Ze moeten ook zo snel mogelijk kunnen evacueren vooraleer de 

brand hun schade kan toebrengen. 


Evacuatie


> De evacuatie moet snel gebeuren. 

> Hoe deze snelle evacuatie garanderen? In de volgorde van de 

fasen die zich afspelen in geval van brand, moeten: 

> de gebruikers verwittigd worden dat er brand is (§ 7.5 van het K.B.); 

> de gebruikers de richting van de uitgangen vinden (§ 7.4 van het K.B.); 

> af te leggen wegen om de uitgangen te bereiken niet te lang zijn (§ 7.2 

van het K.B.); 

> er voldoende ontruimingswegen zijn (§ 7.1) die bovendien voldoende 

breed zijn (§ 7.3 van het K.B.). 


Evacuatie

Hoofdstuk 2 – Alarm en melding 

> Gebouwen met een oppervlakte ≥ 500 m² moeten uitgerust zijn 

met een alarminstallatie (licht- en/of geluidssignalen). In geval 

van een luidruchtige omgeving dient een voldoende sterk 

geluidssignaal eventueel aangevuld te worden met lichtsignalen. 

> De gebruikers kunnen de brandweer tijdig verwittigen. 

> De brandweer kan in contact treden met een verantwoordelijke 

van het industriegebouw. 


Evacuatie

Hoofdstuk 3 – Veiligheidssignalering en -verlichting 

> De uitgangen, 

> de ontruimingswegen die naar deze uitgangen leiden, 

> en brandbeveiligingsmiddelen (brandblussers, 

handbrandmelders,...) 

dienen te worden voorzien van de pictogrammen. 


Evacuatie


> Deze pictogrammen: 

> dienen te zijn zoals vastgesteld voor de veiligheids- en 

gezondheidssignalering op het werk 

> dienen voldoende groot te zijn (zie NBN EN 1838). 


Evacuatie


> De uitgangen, 

> de ontruimingswegen die leiden naar deze uitgangen, 

moeten uitgerust zijn met een veiligheidsverlichting. 


Evacuatie


> Voor een gebouw met meerdere bouwlagen wordt het 

volgnummer N° van elk niveau duidelijk aangebracht: 

> op de overlopen; 

> in ontruimingswegen ter hoogte van trappen en liften. 


Evacuatie

Hoofdstuk 4 – Af te leggen weg 

> De ontruimingswegen worden vrij gehouden. 

> De deuren van de ontruimingswegen moeten op elk moment 

kunnen worden geopend om het gebouw te ontruimen. Indien 

deze deuren vergrendeld zijn: 

> de vergrendeling gebeurt door middel van elektromechanische of 

elektromagnetische sloten en voldoet aan de principes van de positieve 

veiligheid (openen in geval van stroomonderbreking); 

> alle vergrendelde deuren van het gebouw worden automatisch 

ontgrendeld in geval van branddetectie of alarm; 

> elke deur kan ter plaatse worden ontgrendeld. 


Evacuatie


> De ontruimingsmogelijkheden leiden naar een veilige plaats 

(zonder door een door brand geteisterd compartiment te 

moeten): 

> Hetzij een naastliggend compartiment van waaruit de ontruiming naar 

buiten kan verder gezet worden; 

> Hetzij een met brandwerende wanden en deuren beveiligde 

ontruimingsweg die naar een naastliggend compartiment of naar buiten 

leidt; 

> Hetzij een ruimte in de buitenlucht als men vanaf die ruimte de openbare 

weg kan bereiken. 


Evacuatie


> De ontruimingsmogelijkheden moeten toelaten een veilige 

plaats te bereiken (zonder door een door brand geteisterd 

compartiment te moeten): 

> De uitgangen 2 en 3 kunnen gebruikt worden om B te evacueren (naar 

A). 

> Deze kunnen niet gebruikt worden om A naar B te evacueren. 


Evacuatie 

1 

A 

2 

3 

B


> De af te leggen weg tot een uitgang mag de in onderstaande 

tabel opgegeven waarde, in meters, niet overschrijden: 

Gemeenschappelijk 

deel 

Totale afstand 

Zonder sprinklers 30 60 

Met sprinklers 45 90 

De maximale afstanden zijn afgestemd op normale risico’s tot 

branduitbreiding en normale mobiliteit van de gebruikers. Anders 

zijn kleinere afstanden noodzakelijk. 

> Voor het begrip « gemeenschappelijk deel », zie hoofdstuk 5. 


Evacuatie


> Hoe wordt de af te leggen weg geëvalueerd? 

> In principe komt de lengte overeen met de werkelijke af te 

leggen weg, rekening houdend met obstakels. 


Evacuatie



> Indien de indeling van het gebouw nog niet gekend is (de locatie 

van de eventuele obstakels is niet gekend), wordt 1,5 maal de 

afstand in vogelvlucht ingerekend. 


Evacuatie



> Voor een trap, moet de te overbruggen hoogte (AB op de 

tekening) vermenigvuldigd worden met 2,5. Voor een ladder 

wordt de te overbruggen hoogte vermenigvuldigd met 5. 

AB 

B 


Evacuatie 

A 

AB 

A 

B

Hoofdstuk 5 – Aantal en ligging van de uitgangen 

> De gebruikers beschikken over twee uitgangen (om niet 

ingesloten te raken door de brand). 


Evacuatie




> Het eerste deel van de weg mag gemeenschappelijk zijn. 

> Het deel 1-2 is gemeenschappelijk aan wegen 1-3, 1-4 en 1-5. 

De lengte ervan mag de waarden in de tabel niet overschrijden. 

Zonder 

sprinklers 

Met 

sprinklers 

Gemeenschappelijk deel Totale afstand 

30 60 

45 90 


Evacuatie




> Deze uitgangen liggen in tegenovergestelde zones. 

In het voorbeeld hiernaast zijn de uitgangen 4 en 

5 niet in tegenovergestelde zone gelegen omdat 

de wegen die er naar leiden een hoek maken die 

kleiner is dan 45°. De uitgangen 3 en 5 liggen in 

tegenovergestelde zones omdat de hoek groter is 

dan 45°. 

De hoek tussen twee verbindingslijnen moet 

groter zijn dan 45° voor elk willekeurig punt in het 

compartiment. 


Evacuatie


> Deze uitgangen liggen in tegenovergestelde zones. 

> Voor het voorbeeld hiernaast, liggen de 

uitgangen niet in tegenovergestelde 

zones (hoek < 45°). 

> Als de aanwezigheid van een fictieve 

wand de toestand aanvaardbaar maakt 

(hoek > 45°), is de situatie dus 

aanvaardbaar zelfs als de wand (nog) 

niet bestaat. 


Evacuatie


> In principe beschikken de gebruikers over twee uitgangen (om 

niet ingesloten te raken door de brand). 

> Nochtans is één enkele uitgang toegelaten; 

> voor lokalen waar sporadisch een beperkt aantal personen aanwezig zijn 

voor onderhoud en controle van de installaties, 

> voor lokalen met minder dan 50 gebruikers, als de af te leggen weg om 

een veilige plaats te bereiken kleiner is dan deze aangegeven in de 

onderstaande tabel. 

Afstand in geval 

van één enkele 

Zonder 

sprinklers 

Met 

sprinklers 


Evacuatie 

uitgang 

30 

45


> In principe beschikken de gebruikers over twee uitgangen (om 

niet ingesloten te raken door de brand). 

> Nochtans zijn er meer dan twee uitgangen noodzakelijk als de 

ruimte van het lokaal voorzien is op een mogelijke aanwezigheid 

van meer dan 500 personen. 

Aantal uitgangen 

Aantal gebruikers < 50 1 of 2 

Aantal gebruikers gelegen tussen 50 en 500 2 





Enz (een extra uitgang per duizend gebruikers meer) 


Evacuatie


> Meer dan twee uitgangen zijn noodzakelijk als de ruimte van het 

lokaal voorzien is op een mogelijke aanwezigheid van meer dan 

500 personen 

> Het aantal gebruikers is bepaald op basis van de werkelijke 

situatie. Als deze cijfers nog niet gekend zijn, dan wordt het 

aantal mogelijk aanwezige personen bepaald in functie van de 

oppervlakte van het gebouw, zie onderstaande tabel. 

Oppervlakte van het 

compartiment 

Dichtheid of aantal personen 

Kleiner dan 1600 m² 1 persoon per 10 m² 

Tussen 1600 en 4800 m² 160 personen 

Groter dan 4800 m² 1 persoon per 30 m² 


Evacuatie

Module Instap 


2.10 Veiligheidsignalering en -verlichting 

www.ibz.be


Veiligheidsignalering en -verlichting 

Noodverlichting: kunstmatige verlichting die, bij uitval van gewone kunstmatige verlichting, 

toelaat bepaalde activiteiten op sommige plaatsen voort te zetten. 

Veiligheidsverlichting: verlichting die, bij uitval van gewone kunstmatige verlichting, de 

herkenning en het gebruik in alle veiligheid van vluchtmogelijkheden steeds waarborgt. 

Levert verlichting om toe te laten evacuatiewegen te herkennen en te bereiken. 

Essentiële functie van noodverlichting 

Ervoor zorgen dat er voldoende licht is om – wanneer de verlichting wegvalt – de taak veilig te 

beëindigen, de werkplek te verlaten, de vluchtweg te vinden, de richting naar de dichtstbijzijnde 

(nood-)uitgang te herkennen en het gebouw vlot, en vooral veilig, te kunnen ontruimen. 

164/7 

Module Instap - Hoofdstuk 2.10. - 

Veiligheidsignalering en -verlichting

Voorschriften 

Het KB van 7 juli 1994 en bijlage 6 

Industriegebouwen: veiligheidssignalering en -verlichting 

De uitgangen, ontruimingswegen en brandbeveiligingsmiddelen worden aangeduid met goed 

waarneembare en herkenbare signalisatie die voldoet aan de bepalingen betreffende de 

veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk. 

Ze worden uitgerust met een veiligheidsverlichting. 

165/7 



Voorschriften 

Europese norm EN 1838 

Omschrijft lichttechnische eigenschappen waaraan noodverlichting dient te voldoen. 

Normale activiteiten voortzetten 

bij netuitval; ook stand-by 

verlichting genoemd. 

Activiteiten veilig kunnen 

afsluiten (oriëntatie, 

obstakels identificeren, 

zich veilig naar vluchtweg 

verplaatsen). 

166/7 

Noodverlichting 

Vervangings- verlichting Veiligheidsverlichting 

Antipaniekverlichting Evacuatieverlichting 

Hindernissen / obstakels herkennen en 

vluchtwegen veilig gebruiken. 

Vluchtwegverlichting 



Herkenning en gebruik van vluchtmogelijkheden 

waarborgen; verlichting leveren om evacuatiewegen 

te herkennen en te bereiken. 

Verlichting werkplekken 

met verhoogd risico 

Veiligheid 

verzekeren 

waar potentieel 

gevaarlijke 

activiteiten 

worden 

verricht. 

Veiligheidslicht- 

signalering

De verschillende technische systemen 

167/7 

Centraal systeem: 

lichtbronnen met centrale 

hulpvoedingsbron 

Decentraal systeem: 



lichtbronnen met eigen, 

ingebouwde hulpvoedingsbron

Aandachtspunten uit de praktijk 

hoge plafonds in industriegebouwen 

Daarom autonome armaturen met hoge lichtstroom, speciaal ontworpen met goed zichtbare 

en doorgelichte pictogrammen. Herkenbaarheidafstand van 60 meter. 

ATEX –classificatie = voor omgevingen met explosiegevaar 

hoge lichtstroom geschikt voor hoge ophanghoogte 

lichtstroom > 800 lm in noodwerking 

montagehoogte 10 meter bereikt lichtniveau 0,5 lux voor anti paniek 

armaturen meer dan 30 meter uit elkaar 

centraal batterijsysteem is voor extreme hoogtes (>15 meter) een ideale oplossing 

168/7 



Module Instap 

Hoofdstuk 3 – Passieve brandbeveiliging 

3.1. Ontwerp en uitvoering van compartimentswanden 

www.ibz.be


3.1.1.Eisen 

3.1.2. Aansluiting met dak / gevel 

3.1.3. Deuren en doorvoeringen 

170/14 Module Instap - Hoofdstuk 3.1 - 

Ontwerp compartimentswanden


Algemeen 

> Een compartimentswand is een binnenwand 

tussen 2 compartimenten 

> De compartimentswanden (horizontale en 

verticale) hebben een brandweerstand 

Klasse A EI 60 

Klasse B / C EI 120 

> Geen eisen inzake brandreactieklasse van de 

materialen waarin de compartimentswand is 

opgetrokken 




Algemeen 

> Strengste voorschriften voor de 

gemeenschappelijke delen 




3.1.1. Eisen 

3.1.2. Aansluiting aan het dak / gevel 

> Uitsteken van de wand 

> Vlamdichte elementen aan weerskanten 




3.1. 2. Aansluiting aan het dak en aan de gevel 

Voorschrift 

> De aansluiting van de compartimentwand met het 

dak of gevel is zo ontworpen en uitgevoerd dat in 

geval van brand het risico van verspreiding van 

brand en rook naar het aanpalend compartiment 

beperkt wordt 

> Twee mogelijkheden 

1. De compartimentswand steekt boven het dak en de 

gevel uit 

2. De compartimentswand is aangesloten aan het dak en 

de gevel die een vlamdicht element vormen aan 

weerskanten van de compartimentswand 



3.1.2. Aansluiting aan het dak en aan de gevel 

Uitsteken van de compartimentswand 

> De compartimentswand steekt minstens 

1 m boven het dak en 0,5 m van de gevel uit 




Elementen E 60 / 120 aan weerskanten van de wand 

> Aansluiting van de wand met de gevel, over een 

minimum horizontale afstand van 1 m langs 

weerskanten van de wand, E 60 of E 120 (in 

functie van de brandweerstand van de wand) 


Ontwerp compartimentswanden 

Dit deel van de gevel 

bestaat uit 

A1-materialen.


Elementen E 60 / 120 aan weerskanten van de wand 

> Aansluiting van de wand met het dak, over een 

minimum horizontale afstand van 2m langs 

weerskanten van de wand, E 60 of E 120 (in 

functie van de brandweerstand van de wand) 


Ontwerp compartimentswanden 

Dit deel van het 

dak is in A1-materialen 

(met uitzondering van 

de dakafdichting)


Aanduiding van de compartiementswand op de gevels 

> De compartimentswand moet van buitenuit 

zichtbaar zijn 

> Indien hij doorloopt boven het dak en de gevels : OK 

> Indien hij niet uitsteekt : bijv. gekleurde lijn 




3.1.1. Eisen 

3.1.2. Aansluiting aan dak / gevel 


> Brandwerende deuren 

> Doorvoeringen en andere verzwakkingen 



3.1.3. Deuren, doorvoeringen en verzwakkingen 

Brandwerende deuren 

> De openingen in de compartimentswanden voor 

het verkeer van personen en voertuigen zijn 

voorzien van (bij brand) zelfsluitende deuren met 

een brandweerstand gelijk aan 

Klasse A / B / C EI 1 60 



3.1.3. Deuren, doorvoeringen en verzwakkingen 

Doorvoeringen 

> De doorvoering van leidingen en kanalen evenals 

de uitzettingsvoegen van een compartimentswand 

mogen de vereiste brandweerstand van deze 

compartimentswand niet nadelig beïnvloeden. 

> Men moet het aantal openingen en doorvoeringen 

doorheen de compartimentswanden zoveel als 

mogelijk beperken. 

> Zie ministeriële omzendbrief voor de eisen 

(criteria) en type-oplossingen voor de leidingen. 



Module Instap 

Hoofdstuk 3 – Passieve brandbeveiliging 

3.2. Voorschriften inzake bezwijken van 

compartimentswand en buitenwand 

www.ibz.be

Inhoud:voorschriften inzake bezwijken van compartimentwand 

en buitenwand – factoren die een rol spelen 

> Inleiding – belang 

> Buitenwand 

> Gevelbekleding 

> Dragende constructie 

> Voorbeelden bezwijkmechanismen 

> Enkelvoudige beuk - staalstructuur – scharnierende verbinding kolomvoeten 

> Meervoudige beuk – staalstructuur – scharnierende verbinding kolomvoeten 

> Gemengde structuur - betonnen kolom – stalen ligger 

> Gemengde structuur - betonnen kolom – voorgespannen betonnen ligger 

> Gemengde structuur - betonnen kolom – houten ligger 

> Compartimentwanden 

183/36 Module Instap - Hoofdstuk 3. 2. 

Voorschriften inzake bezwijken




> Buitenwand 












Hoofdstuk 3.2 - Inleiding 

> Bezwijken compartimentwanden en buitenwanden 

> Het risico dat de wanden van het geteisterde compartiment naar 

buiten toe bezwijken is beperkt vermijden dat brandweerlui 

die langs de buitenzijde van een compartiment opgesteld staan, 

bedolven raken onder het puin van instortende gevels of 

compartimentwanden 

> Eis: zo ontworpen en uitgevoerd te zijn dat deze in geval van 

brand naar de vuurhaard toe bezwijken 














> Buitenwand 












Hoofdstuk 3.2 - buitenwanden 


> De buitenwand en compartimentwand moeten aldus compatibel zijn met 

optredende vervormingen bij brand. Dit omvat 2 aspecten: 

> De gevelbekleding die bevestigd is aan de dragende constructie; 

> De dragende constructie zelf. 

H 

Risco op 

naar buiten 

bezwijken 


Voorschriften inzake bezwijken 

 

L

Hoofdstuk 3.2 – buitenwanden - gevelbekleding 


> Gevelbekleding: 

> bij een staal- of betonconstructie (in tegenstelling tot hout) zal tijdens een 

eerste fase de ligger opwarmen en aldus uitzetten: 

> Wanneer de gevel zelfdragend is, bijvoorbeeld een metselwerk wand, moet 

worden nagegaan of de wand de verplaatsingen kan opnemen; 

> Wanneer de gevel niet zelfdragend is, bv. beplating aangebracht op 

wandregels, moet de hechting met de dragende constructie gewaarborgd zijn 

in deze fase. 






> temperatuursopwarming aan de binnenzijde wanden hebben de neiging 

om naar buiten toe krom te gaan staan; 






> temperatuursopwarming aan de binnenzijde wanden hebben de neiging 

om naar buiten toe krom te gaan staan; 

> opwarming van de dragende constructie de gevel wordt gedwongen 

naar buiten toe te bewegen 

en zal deze in staat moeten zijn 

deze verplaatsingen te 

absorberen. 



Hoofdstuk 3.2 – buitenwanden – dragende constructie 


> Dragende constructie.: 

> niet naar buiten bezwijkt tijdens de brand. 

> verificatie is sterk vergelijkbaar met het onderscheid tussen structurele 

elementen van type I en type II en verloopt volgens dezelfde 

methodologie. Het is geen eigenschap van het element zelf, maar van de 

constructie als geheel. De factoren die een rol spelen bij het naar binnen 

dan wel naar buiten toe bezwijken van de gevel en compartimentwand, 

zijn dan ook opnieuw gerelateerd aan: 

> Constructietypologie; 

> Randvoorwaarden; 

> Gebruikte materialen. 





> Dragende constructie: aandachtspunten 

> R f,kolom > R f,ligger. Dit om te vermijden dat, tijdens de eerste fase waarin de 

ligger uitzet, de kolom al bezwijkt, en dus de erop volgende fase waarin 

de kettingwerking in de ligger ontstaat, niet plaatsvindt. Dan is het risico 

reëel dat de gevel naar buiten bezwijkt. 

> Een zuivere oplegging van de ligger op de kolom is te vermijden: 

> Het naar binnen toe bezwijken wordt bevorderd door het kabeleffect van de 

sterk doorbuigende ligger op de kolom. Dit kabeleffect kan niet plaatsvinden 

wanneer de ligger eenvoudig is opgelegd op de kolom; 

> In dergelijke configuratie zal door de thermische gradiënt de kolom naar 

buiten toe uitbuigen, en de ligger naar binnen toe vallen door verlies aan 

opleg. 





> Dragende constructie: aandachtspunten (vervolg) 

> Een inklemming ter hoogte van de kolomvoet is gunstiger bij brand dan 

een scharnier. Dit omdat: 

> Enerzijds wordt de dilatatie in de eerste fase bemoeilijkt en dus zullen de 

verplaatsingen kleiner zijn, waardoor ze makkelijker kunnen opgenomen 

worden door de gevelelementen; 

> Anderzijds zal in geval van falen van de ligger de kolom stabiel blijven 

(uitkragende kolom, ingeklemd aan de onderzijde). Dit is niet langer zo bij een 

scharnier onderaan, die op dat moment overgaat in een mechanisme. 

Wanneer deze mee naar binnen wordt getrokken door het ontstaan van een 

kettinglijn in de ligger (staal), is dit gunstig, wanneer dat niet het geval is 

(beton, hout), is het risico op naar buiten bezwijken van de constructie 

aanwezig. 






> Buitenwand 












Hoofdstuk 3.2 – buitenwanden – voorbeelden 


> Voorbeelden bezwijkmechanisme: 

> ! Resultaten uit onderzoeksprojecten – binnen aangegeven range van 

parameters van toepassing enkel. 



f 

H 



> Voorbeelden bezwijkmechanisme: Enkelvoudige beuk - 

staalstructuur – scharnierende verbinding kolomvoeten. 

L 

Naar binnen toe bezwijken 

gegarandeerd voor H/L < 0.4. 

Toepassingsdomein: 

Materiaal: 

o Ligger: staal: 

o Kolom: staal 

Randvoorwaarden: 

o Kolomvoet 

scharnierend; 

o Ligger-kolomverbinding: 

ingeklemd 





> Voorbeelden bezwijkmechanisme: Meervoudige beuk - 


•Materiaal: 

•Ligger: staal 

•Kolom: staal 

•Randvoorwaarden: 

•Kolomvoet scharnierend; 

•Ligger-kolomverbinding: ingeklemd; 

•Middenkolom behoort tot koude constructie 





> Voorbeelden bezwijkmechanisme: Meervoudige beuk - 


•Naar binnen toe bezwijken gegarandeerd voor: H



> Voorbeelden bezwijkmechanisme: gemengde structuur – 

betonnen kolom – stalen ligger 

Fase 1 : Opwarming - uitzetting 



of




betonnen kolom – stalen ligger 

Fase 2a : Bezwijken van de ligger 

Risico op naar buiten toe bezwijken is 

beperkt als: R f kolom > R f van de ligger. 



Fase 2b : Bezwijken van de kolom 

Risico op bezwijken naar buiten toe 

bestaat: als: R f kolom < R f van de ligger 

of




betonnen kolom – voorgespannen betonnen ligger 







Fase 1 : Opwarming - uitzetting 



of





Fase 2a : Bezwijken van de ligger 

Risico op naar buiten toe bezwijken is 

beperkt als: R f kolom > R f van de ligger. 



Fase 2b : Bezwijken van de kolom 

Risico op bezwijken naar buiten toe 

bestaat: als: R f kolom < R f van de ligger 

of




betonnen kolom – houten ligger 

Fase 1 : Brand – verkoling 



Tijdens de brand treedt verkoling van het 

hout op. De lineaire uitzetting is beperkt.




betonnen kolom – houten ligger 

Fase 2: Bezwijken van de ligger 



De weerstand van de ligger onder de 

aangrijpende belasting (accidentele 

belastingcombinatie), is onvoldoende 

waardoor de ligger bezwijkt. Bij het bezwijken 

wordt de opleg meegetrokken, zodat de ligger 

trekkrachten uitoefent op de kolommen, die 

daardoor naar binnen worden getrokken.




> Buitenwand 












Hoofdstuk 3.2 – compartimentwanden 


> Compartimentwanden: 3 types 

> De zelfdragende, onafhankelijke compartimentwand; 

> De compartimentwand die vastgehecht is aan de dragende constructie 

(bijvoorbeeld met behulp van smeltbussen); 

> De ontdubbelde compartimentwand, elke deel van de compartimentwand 

gehecht aan de dragende constructie van één compartiment. 





> Compartimentwanden: zelfdragende, onafhankelijke 

compartimentwand; 

> Het risico op naar buiten bezwijken vergelijkbaar met een 

zelfdragende onafhankelijke buitengevel: 

> Er moet duidelijk worden aangetoond dat in geval van brand deze 

voldoende stabiliteit behoudt onder de differentiële opwarming. Dit kan 

bijvoorbeeld door het voorzien van horizontale en verticale wapening 

(inwendig of uitwendig), zoals eerder aangegeven; 

> De optredende verplaatsingen in geval van brand moeten kunnen optreden, 

wat wil zeggen dat voldoende ruimte tot optreden van vervorming moet 

beschikbaar zijn. 





> Compartimentwanden: compartimentwand vastgehecht aan de 

dragende constructie (bijvoorbeeld met behulp van 

smeltankers); 

> Ofwel garandeert de verbinding de hechting aan de koude zijde, de koude 

structuur is in staat de krachten (F) en verplaatsingen ( 1 en 2) afkomstig 

van de warme zijde op te nemen; 

> Ofwel garandeert het gebruik van smeltankers het loskomen van de 

compartimentwand aan de warme zijde en blijft de stabiliteit gegarandeerd 

door de hechting aan de koude zijde. 






dragende constructie 

f 

H 

L 

Fase 1 : uitzetting van de ligger 

1 

Fase 2a: bezwijken ligger en vorming kettinglijn 

2 



H 


L 

Fase 1 : uitzetting van de ligger 

1 



dragende constructie 

Fase 2a: bezwijken ligger en vorming kettinglijn 

F 

2 

OF: Fase 2a: bezwijken smeltankers aan warme zijde 





> Compartimentwanden: ontdubbelde compartimentwand. 

> Wanneer bij brand in eerste instantie de liggers een zekere uitzetting gaan 

vertonen (staal, beton), en de compartimentwand differentieel opwarmt, 

gaat het geheel buitenwaarts geduwd worden. Op dat moment moet 

bezwijken vermeden worden. Het zou dan niet naar het brandend 

compartiment toe zijn; 

> In een volgende fase zal de ligger bezwijken en eventueel een kettinglijn 

vormen (stalen liggers). Dan treden opnieuw trekkrachten op die de 

compartimentwand aan de warme zijde naar het brandend compartiment 

toetrekt. 





> Compartimentwanden: ontdubbelde compartimentwand. 

> H/L



> Compartimentwanden: langse stabiliteit. 

> stabiliteit in elke compartiment te garanderen. Dit vereist een volledige set 

windverbanden in elk compartiment. Deze moeten voldoende kracht kunnen 

opnemen in de buitengewone belastingssituatie opdat het bezwijken van het 

koude compartiment vermeden wordt binnen de vooropgestelde tijdspanne 



Module Uitvoering 

Hoofdstuk 4 – Actieve brandbeveiliging 

4.1. Regels van goed vakmanschap en normen 

www.ibz.be

Regels van goed vakmanschap en normen 

> Het ontwerp, de uitvoering, het gebruik en het nazicht van de actieve 

brandbeveiligingsinstallaties voldoen aan de regels van goed vakmanschap 

en aan de geldende normen terzake. 

(Punt 5.1. – alinéa 1 van Bijlage 6) 

> ‘Regels van goed vakmanschap’ 

> Kennis en zorgzaamheid naar de gebruiken van het vak en de stand van 

de wetenschap 

> In de praktijk, geheel van de bepalingen beschreven in : 

> normen opgesteld of geregistreerd door het Belgisch Bureau voor 

Normalisatie (NBN) (of ook in toepasselijke Europese of buitenlandse 

normen) 

> voorschriften van verzekeraars 

> voorschriften van verzekeraars 

> vakbladen 

> … 

218/4 

Module Instap - Hoofdstuk 4.1. - Regels 

van goed vakmanschap en Normen

Regels van goed vakmanschap en normen 

> Impliceert dat: 

1°) Belgische normen voorhanden zijn voor de installatie in kwestie 

2°) Bij ontstentenis, welke algemene aanvaarde regels er bestaan 

vb: Europese of internationale normen (CEN, ISO,…) 

3°) voorschriften van verzekeraars (CEA, VdS, FM,…) 

Opmerking: 

> Deze regels van goed vakmanschap dienen in hun geheel te worden toegepast 

zonder dat specificaties van verschillende regels van goed vakmanschap door elkaar 

toegepast worden 

219/4 

Module Instap - Hoofdstuk 4.1. - Regels 

van goed vakmanschap en Normen

Industriële gebouwen 

Bijlage 6 – KB 7/7/1994 

www.ibz.be

Module Instap 


4.2. – Branddetectie 

www.ibz.be

Inhoud 

> Reglementering en normen 

> Bijlage 6 

> NBN S 21-100 

> Waarom een branddetectie-installatie ? 

> Ontwerp en installatie 

222/28 


Branddetectie

Reglementering en normen 

> Bijlage 6 

> Actieve brandbeveiliging 

> Installatie van automatische branddetectie 

> Melding van brand 

> Centrale controle- en bedieningspost 

> NBN S 21-100 

223/28 


Branddetectie


> Bijlage 6 

> Actieve brandbeveiliging 

> Punt 5.1 Algemeenheden 

Het ontwerp, de uitvoering, het gebruik en het nazicht van de actieve 

brandbeveiligingsinstallaties voldoen aan de regels van goed vakmanschap en aan 

de geldende normen terzake. 

224/28 

De actieve brandbeveiligingsinstallaties zijn daarbij zo uitgevoerd dat de verschillende 

componenten onderling compatibel zijn. Zij werken in synergie zodat de werking of 

het defect van een component, de werking van de andere installaties en 

componenten niet in het gedrang brengt. 

De actieve brandbeveiligingsinstallaties worden op regelmatige tijdstippen nagekeken 

en onderhouden door een ter zake bevoegd organisme of persoon. 


Branddetectie


> Bijlage 6 

Klasse A B C 

0 m² 

2000 m² 

>2000 m² 

225/55 

> Installatie van automatische branddetectie 

> Punt 5.2 Branddetectie, waarschuwing en melding 

Industriegebouwen zijn uitgerust met een passende automatische 

branddetectie-installatie van het type algemene bewaking. Voor de 

industriegebouwen van de klasse A met een oppervlakte kleiner dan of gelijk 

aan 2.000 m² volstaat een branddetectie-installatie met handbediende 

brandmelders. 

Handbediende 

brandmelders 

Automatische branddetectie-installatie – algemene 

bewaking 


Branddetectie


> Bijlage 6 

> Uitvoering van de branddetectie-installatie 

> Punt 5.2.1 Uitvoering van de branddetectie-installatie 

De automatische branddetectie-installatie is ontworpen en uitgevoerd volgens de 

regels van goed vakmanschap. De keuze van de detectoren is aangepast aan de 

aanwezige risico's en in functie van een snelle ontdekking van de brand. 

226/28 

De branddetectie-installatie geeft automatisch een aanduiding van de brandmelding 

en de plaats ervan. 

Deze installatie wordt bij de indienststelling en om de drie jaar gecontroleerd. Die 

controle wordt uitgevoerd door een controle-instelling geaccrediteerd overeenkomstig 

de wet van 20 juli 1990 betreffende de accreditatie van instellingen voor de 

conformiteitsbeoordeling of volgens een gelijkwaardige erkenningsprocedure van een 

andere lidstaat van de Europese Gemeenschap of van Turkije of uit een EVA-land dat 

partij is bij de overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte.. 


Branddetectie


> Bijlage 6 

> Melding van de brand 

> Article 5.5 Melding van de brand 

Elk begin van brand wordt aan de territoriaal bevoegde brandweer gemeld. Daartoe 

staan de signalen van de branddetectiecentrale en van automatische blusinstallaties 

doorlopend onder toezicht van een of meerdere bekwame personen en dit lokaal, op 

afstand of een combinatie van beide. 

227/28 

Bij de aankomst op de interventieplaats moet de brandweer in contact kunnen treden 

met een verantwoordelijke van het industriegebouw. 


Branddetectie


> Bijlage 6 


> Punt 5.6 Centrale controle- en bedieningspost 

Het toezicht op de werking en de bediening van de verschillende actieve 

brandbeveiligingsinstallaties van het gebouw gebeuren vanuit een centrale controle- 

en bedieningspost. De wanden die dit lokaal scheiden van de rest van het gebouw 

hebben ten minste EI 60. 

228/28 

De ligging van het lokaal wordt bepaald in overleg met de territoriaal bevoegde 

brandweer zodat de maximale loopafstand van buiten tot het lokaal 15 m bedraagt. 

Het lokaal is van buiten toegankelijk ofwel rechtstreeks ofwel via een gang met 

wanden die minstens EI 60 hebben en deuren die minstens EI 1 30 hebben. 

Het lokaal is uitgerust met veiligheidsverlichting. 


Branddetectie


> Bijlage 6 

229/28 


Deuren EI 1 30 

Centrale 

controle- en 

bedieningspost 

Wanden EI 60 


Branddetectie


> NBN S 21-100 

230/28 

> In NBN S 21-100 en zijn verschillende addenda wordt het ontwerp 

behandeld van automatische branddetectie-installaties met puntmelders 

en branddrukknoppen (handbediende melders). 

> De norm heeft geen betrekking op de andere branddetectiesystemen 

noch op de andere bedieningen met drukknoppen. 

> In de norm wordt het volgende beschreven : 

> de samenstelling van een automatische branddetectie-installatie ; 

> de keuze van het meldertype afhankelijk van de hoogte van het lokaal en de 

omgevingsomstandigheden ; 

> de regels voor de installatie, met inbegrip van het aantal en de plaatsing van 

de melders. 

> In de norm worden ook de regels bepaald voor de oplevering van een 

installatie, de opleveringsproeven en de proeven per type brandhaard 

alsook voor het jaarlijks onderhoud en de periodieke controles die vereist 

zijn. 


Branddetectie

Waarom een branddetectie-installatie? 

231/28 

Ligne du temps d’un incendie 

Tijdlijn van een brand 

Minuten Minutes 

1–5 

2 

1 

2 

10 

3 

4 

23–27 

Naissance Ontstaan van d’uneen feu brand 

Ontdekking/detectie van een brand 

Découverte/détection d’un feu 

Interne melding en alarm 

Annonce interne et déclenchement d’alerte 

Communication Melding aan de brandweer aux pompiers 

Interne melding en alarm 

Déclenchement interne d’alerte pompiers 

Temps Tijd om pour ter arriver plaatse sur te place komen 

Klaarmaken Préparation & & installation opstellen des van appareils de middelen 

Begin Début de van l’intervention de interventie 

Prioriteit: mensen redden 

Priorité: sauvetage des personnes! 

Début Begin de van l’efficacité de efficiënte de l’extinction bluswerkzaamheden 


Branddetectie


> Tijdslijn van een brand: 

232/28 

Verschillende periodes kunnen worden onderscheiden: 

> de tijd tussen het ontstaan en de ontdekking/detectie van de brand, 

> de tijd die nodig is om de hulpdiensten te bellen, 

> de tijd die verstrijkt alvorens de hulpdiensten ter plaatse zijn, 

> de tijd voor de reddingsacties en om de brand onder controle te krijgen, 

> de tijd die nodig is om de brand volledig te blussen. 


Branddetectie


> Alles wat de totale duur vermindert, heeft positieve gevolgen. 

Op de allereerste plaats moet de tijd tussen het ontstaan van 

de brand en het bellen van de hulpdiensten worden 

verminderd. 

> Een automatische branddetectie-installatie biedt het ideale 

antwoord. 

233/28 


Branddetectie


> De hevigheid van een brand: 

234/28 

Ze is afhankelijk van een aantal factoren zoals: 

> de ontstekingsbron, 

> de brandbelasting, 

> de kenmerken van het lokaal en het gebouw (afmetingen, vorm, bouwmaterialen), 

> de reactie van de materialen op het vuur, 

> de luchttoevoer, 

> het verbrandingstype (smeulend vuur of met vlammen), 

> maar ook de duur van de brand zelf. 


Branddetectie


235/28 

1400 

°C 

1200 

1000 

800 

600 

400 

200 

0 

Evolutie van een brand 

EVOLUTION D’UN INCENDIE 

Volledige ZONE D’EMBRASEMENT D EMBRASEMENT brandontwikkeling TOTAL 

Ontvlamming INFLAMMATION 

Brand Feu avec met Brand- SAUT 

vlammen flammes DE 

FEU 

Feu couvant 

Smeulbrand 

overslag 


Branddetectie 

Ontwikkelde Feu 

Développé brand 

Temps Tijd


Zo is te zien dat als de brandduur wordt verkort, ook de hevigheid wordt 

verminderd en bijgevolg de interventieduur en de omvang van de 

schade worden beperkt. 

Met een branddetectie-installatie wordt tegemoetgekomen aan de 

drievoudige doelstelling van Bijlage 6: 

> het ontstaan, de ontwikkeling en de verspreiding van een brand 

voorkomen; 

> de veiligheid van de aanwezige personen waarborgen; 

> het ingrijpen van de brandweer preventief vergemakkelijken. 

236/28 


Branddetectie

Ontwerp en installatie 

> risicoanalyse en evaluatie van de behoeften 

> planning en ontwerp 

> installatie 

> controle en indienststelling 

> oplevering en conformiteitscontrole. 

237/28 


Branddetectie

Risicoanalyse en evaluatie van de behoeften 

In de eerste fase : 

> analyse van de risico('s) waartegen moet worden beschermd afhankelijk van 

de activiteit(en) en de verschillende mogelijke brandscenario‘s ; 

> onderzoek van de brandbeveiliging in het kader van een algemeen concept 

van geïntegreerde beveiliging en de plaats daarin van een 

branddetectiesysteem ; 

> evaluatie van de mogelijke interacties van de branddetectie met de andere 

(zowel actieve als passieve) bewakings- en brandbeveiligingsmaatregelen. 

Dit kan bepaalde beperkingen met zich meebrengen waarmee rekening moet 

worden gehouden bij het ontwerp. 

Vervolgens moeten de behoeften worden geëvalueerd afhankelijk van de 

reglementaire eisen van de verschillende betrokken overheden, de voorschriften 

van de verzekeraars en de verwachtingen van de gebruiker. 

238/28 


Branddetectie

Planning en ontwerp 

Het plannings- en ontwerpproces van een branddetectiesysteem steunt op de 

volgende factoren: 

> draagwijdte van de bewaking: automatisch branddetectiesysteem van het type 

totale of partiële bewaking. 

> keuze van het meldertype: de voorschriften van erkende normen of van de 

verzekeraars moeten worden gerespecteerd. 

239/28 

betrouwbare detectie van de brandparameters die in de beginfase van de brand 

optreden, rekening houdend met: 

> de context (activiteiten, omgeving), 

> de geometrische vorm van het lokaal, 

> de uitrusting en eventuele andere storingsbronnen. 

Smeulbranden worden gedetecteerd door rookmelders terwijl vlammelders of 

hittemelders beter geschikt zijn om open of vloeistofbranden te detecteren. 


Branddetectie


240/28 

Relatieve reactiegevoeligheid 

Rook 

Temperatuur 

Brandproef 

EN 54 

Multisensormelder (O&T) 

Lijnrookmelder 

Onzichtbaar 

Hittemelder 

Optische 

rookmelder 

Donker 

Vlammelder 

(IR et UV) 

Ionisatierookmelder 

Helder 

Warm Omgeving 


Branddetectie


> bewakingsgebied en plaatsing van de melders: In norm NBN S 21-100 

worden deze aspecten geregeld voor puntbrandmelders 

> keuze van de uitrusting van het systeem: Alle systeemcomponenten moeten 

onderling compatibel zijn. 

> onderverdeling in detectie- en/of alarmzones : iedere zone moet het mogelijk 

maken om de plaats van een brand snel te identificeren en moet daarom beschikken 

over haar eigen alarm en storingsinformatie. 

241/28 


Branddetectie


> alarm en sturingen: 

242/28 

> informatie doorsturen naar de personen die beslissingen moeten 

nemen (melding aan de brandweer, waarschuwing van de EIP's – 

eerste-interventieploegleden-, evacuatiealarm) of – als deze er niet 

zijn – de brandweer, 

> activatie en controle van de sturingen zoals het openen van rook- 

en warmteafvoerverluchters (RWA), het sluiten van branddeuren, het 

eventueel stilleggen van de ventilatie, het activeren van automatische 

blussystemen, het creëren van overdruk in lokalen enz. 


Branddetectie

Installatie 

> De installatie van het branddetectiesysteem en al zijn componenten moet 

worden uitgevoerd conform 

> de documentatie 

> de montage-instructies (correcte bevestiging, bekabeling conform de 

normen en voorschriften, te vermijden elektromagnetische beïnvloeding 

enz.). 

> Aan zones met explosiegevaar moet bijzondere aandacht worden besteed: 

243/28 

hier moet materieel worden gebruikt dat conform de ATEX-richtlijnen is. 

Voor elke afwijking bevoegde overheden en de verschillende betrokken 

partijen moeten worden geraadpleegd. 


Branddetectie

Controle en indienststelling 

> In een eerste fase, moet de montage van alle componenten 

in detail worden gecontroleerd: 

> visuele inspectie 

> conformiteit van het materieel en de gebruikte componenten 

> conformiteit met de plannen en de documentatie 

> werkingsinstructies die kloppen bij het geïnstalleerde systeem. 

> In een tweede fase wordt de correcte werking van het 

systeem getest. 

244/28 

Defecte apparaten of componenten moeten worden 

vervangen door nieuw materieel. 


Branddetectie

Controle en indienststelling 

De indienststelling dient te gebeuren door een installateur gecertificeerd 

door een certificatie-instelling die branddetectie in haar toepassingsgebied 

heeft. 

Betrouwbaarheidsgarantie voor de detectie-installatie. 

245/28 


Branddetectie

Oplevering en conformiteitscontrole 

> De oplevering van het branddetectiesysteem verloopt volgens een procedure 

die vooraf is vastgelegd door de voorschrijvers of in het bestek. 

> Daarbij kunnen typebrandhaarden worden gerealiseerd om de conformiteit 

van de installatie en de instelling van de parameters ervan met de lokale 

vereisten na te gaan. 

> Deze conformiteitscontrole moet worden uitgevoerd door een controleinstelling 

die is geaccrediteerd om dit soort opdrachten uit te voeren. 

246/28 


Branddetectie

Maintenance, periodieke controles en onderhoud 

De goede werking en betrouwbaarheid van het detectiesysteem 

vereisen tijdens de ganse levensduur : 

> maintenance en onderhoud 

> wijzigingen en aanpassingen 

> periodieke controles. 

247/28 


Branddetectie

Module Instap 


4.3. – Rook- en warmteafvoersystemen 

www.ibz.be

Inhoud 

> Doel van RWA 

> Regelgeving, bijlage 6 

> Principe van RWA 

> NBN S21-208-1 

249/58 

Module Instap - Hoofdstuk 4.3. - RWA

Doel 

> Doelstellingen in brandvoorschriften, meestal deze 

elementen: 

250/58 

>Het ontstaan, de ontwikkeling en de voortplanting van brand 

te voorkomen. 

>De veiligheid van de aanwezigen te waarborgen. 

>Interventie van de brandweer te vergemakkelijken. 


Waarom een RWA-installatie voorzien? 

> Een dergelijke installatie dient geplaatst te worden om de 

ontwikkeling en de verspreiding van brand en rook in het 

getroffen compartiment te beperken. 

251/58 


252/58 

Wanneer een RWA-installatie te voorzien? 

Niet verplicht wanneer: 

• Klasse A en ≤ 10.000 m² 

• Klasse B en ≤ 500 m² 

• ESFR - gesprinklerd 

Cfr. ART 5.3 


253/58 


Uitzondering: 

Oppervlakte compartiment ≤ 2.000 m² 

en 

stapelhoogte goederen en 

hoogte poorten max. 70% van hoogte 

tot aan de rookluiken 

=> 2% netto RWA van dakopp. 

Cfr. ART 5.3.1 


254/58 


Alle andere gevallen: 

Altijd RWA te voorzien op 

basis van NBN S21-208-1 

Cfr. ART 5.3.1 


► Klasse A en ≤ 10.000 m² 

► Klasse B en ≤ 500 m² 

► ESFR - gesprinklerd 

255/58 


Altijd RWA te voorzien op 

basis van NBN S21-208-1. 

Geen RWA Uitzondering 

Module Instap - Hoofdstuk 4.3. - RWA 

Oppervlakte compartiment ≤ 2.000 m² 

en 

stapelhoogte goederen en 

hoogte poorten max. 70% van hoogte 

tot aan de rookluiken 

=> 2% netto RWA van dakopp.


Belangrijke bemerkingen : 

> Indien de ruimte voorzien is van een (ESFR) sprinklerinstallatie, 

dan moet het mogelijk zijn om de ruimte te kunnen verluchten 

nadat de brand is geblust door middel van een 

verluchtingsinstallatie 

> De brandweer kan steeds RWA verplichten 

indien zij dit nodig achten 

(strengere eisen zijn toegelaten …) 

256/58 


Principe van RWA 

257/58 



258/58 



259/58 


Toelichting NBN S21-208-1 : 

260/58 


Toelichting NBN S21-208-1 

> Ontwerpen en berekenen van 

rook – en warmteafvoer installaties 

voor grote onverdeelde binnenruimten met één bouwlaag. 

261/58 

Eenvoudige norm. 

Uitgangspunt vaste vuurhaard. 


Toelichting NBN S21-208-1 

Vuurhaard van 3 m x 3 m 

> kan 20.000 m³ (60x60x5,5) 

> met rook vullen in 2 minuten 

> => RWA te voorzien. 

262/58 


Opslagcategorie - aard en verpakking 

263/58 


Gebruikscategorie en stapelhoogte 

264/58 


Sprinklers rek en/of dak 

265/58 


Genormaliseerde vuurhaard afmetingen 

Categorieën 

266/58 

Afmetingen 

vd. vuurhaard 

Omtrek Wf 

Oppervlakte 

Af 

1 3,0x3,0 m 12 m 9 m² 

2 4,5x4,5 m 18 m 20 m² 

3 6,0x6,0 m 24 m 36 m² 

4 9,0x9,0 m 36 m 81 m² 


Luchttoevoer 

267/58 


Begripsbepalingen 

268/58 

Luchttoevoer 

o 

AiCi 

hc 

Rook- 

scherm 

0,5 m 

Y 


D D D 

Tc 

Wf 

Mf 

AvCv 

Qf 

db 

To

Begripsbepalingen 

269/58 

0,5 m 

db 

D 

hc 


As van RWA-verluchter 

Y 

Rook- 

scherm

Verklaring van hc en db 

270/58 

db 

db 

db 

Y hc Y hc Y hc 

Gesloten verlaagde 

zoldering 25% 


Dak = 

verlaagde zoldering

Gesloten zoldering 

271/58 

hc 


db 

Y

272/58 

GEEN verticale uitstroom boven vuurhaard 

GEEN toepassing van de NBN S21-208-1! 


Bepaling brandbelasting 

> Aan de hand bijgevoegde tabel in de norm 

> Bij gebrek aan info over de produkten: 

273/58 

> Qf= 250kW/m² bij natuurlijke RWA 

> Qf= 500kW/m² bij mechanische RWA 


Rookvakken 

274/58 

- Oppervlakte Rookvak 2.000 m² 

- Lengte Rookvak 60 m 


Rookvakken met vaste rookschermen 

275/58 


Rookvakken met automatische rookschermen 

Extractie 

276/58 

Mobiel 

Rookgordijn 

Mobiel rookgordijn 


Toevoer

6 

B 

101 

100 

103 

103 

102 

Rookvakken (plan) 

277/58 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

VAST ROOKSCHERM 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

5 

7 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

D 

D 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

VAST ROOKSCHERM VAST ROOKSCHERM VAST ROOKSCHERM 


ZONE 3 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ZONE 4 

ROOKLUIK 

TYPE 1 


MINIMUM 500MM 

VAN DE 

SPRINKLERKOP 


MINIMUM 500MM 

VAN DE 

SPRINKLERKOP 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

ROOKLUIK 

TYPE 1 

18 

20 

22 

4 

4 

4 

C 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

B 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

17 A 

15 

ROOKLUIK 

VERTIKAAL BUFFERVAT TYPE 2 

TYPE 500 LITER 

VENTIELBORD 

4 ZONES 

COMPRESSOR 

PROPACK 650/500 

BORD+COMPRESSOR+BUFFERVAT 

GEPLAATST OP EERSTE 

VERDIEPING 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

A 

16 14 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 



ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

3 

1 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

13 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

11 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

VAST ROOKSCHERM VAST ROOKSCHERM VAST ROOKSCHERM VAST ROOKSCHERM 




ZONE 1 

ZONE 2 



ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

9 

12 

10 

ELEKTRISCH HERHAALBORD 

4 ZONES 

8 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

ROOKLUIK 

TYPE 2 

C 

2

Voorbeeld 

278/58 


Componenten 

279/58 

Voeding 

RWA RWA RWA RWA 

Schakelkast 

Stuursignalen en alarmen 


280/58 

Persluchtbediening 

Persluchtcilinders voorzien 

van een smeltpatroon 


Persluchtbediening 

Natuurlijke verluchters 

met persluchtbediening 

281/58 


282/58 

Elektrische bediening 

Elekromotoren voorzien van 

een smeltpatroon 


Elektrische bediening FS 

Natuurlijke 

verluchters met 

elektrische 

bediening 

283/58 


Wanneer moet nu de rwa in werking treden? 

> Volgens de norm NBN S21-208-1, automatische koppeling met 

de rookdetectie. 

> Bij ESFR contact van de sprinklers met vertraging of manuele 

bediening door de brandweer. 

> Bij gewone sprinklers, contact van de sprinklers, al dan niet met 

vertraging. 

> Bij gebouwen kleiner dan 2000m², volgens de norm NBN S21- 

208-1 

284/58 


Voorbeelden 

285/58 


Voorbeelden combinatie 

286/58 


NIET toegelaten rwa toestellen 

287/58 

windrichting 

windrichting 


NIET toegelaten rwa toestellen 

windrichting 

windrichting 

288/58 

windrichtin 

g 


Toegelaten rwa toestellen 

windrichting 

289/58 


windrichting


290/58 

windrichting 



windrichting 

windrichting 

291/58 



292/58 


Toegelaten rwa toestellen CE label VERPLICHT 

293/58 


CE markering en veiligheid 

294/58 

EN 12101-2:2003-09 


Luchttoevoer coëfficiënten 

> Toestellen moeten getest zijn volgens de EN 

> Zoniet moet de aërodynamische doorlaatcoëfficiënt genomen 

worden uit de norm. 

295/58 


Aantal RWA-verluchters 

Av1Cv1 

Av1Cv1 ≥ (AvCv)krit 

L 

(AvCv)krit=1,4x(db)² Min. 1 verluchter/400 m² 

296/58 

AvCv 

L db 

3m 

AvCv < (AvCv)krit db 


db

Mechanische afvoer 

voeding 

297/58 

voeding 


Mogelijke opstelling 

298/58 


Voorbeeld 

299/58 


Aantal extractiepunten (mechanisch) 

300/58 


db

Mechanische RWA (onder mezzanine) 

301/58 


Natuurlijke of mechanische RWA 

(indien mezzanine < 1000 m² anders via EN 12.101-5) 

302/58 

Af / Wf 

W 

dw 

Y 


luchttoevoer 

op laag peil

H 

invloed van een borstwering 

H 

Windinvloeden op het dak 

303/58 

h 

- 

< 4H 

> 4H 

h 

h 


d 

overdruk

Module Instap 


4.4. – Automatische blusinstallaties 

www.ibz.be

Inhoud 

> Bijlage 6 en automatische blussystemen 

> Sprinklersystemen 

> Andere automatische blussystemen 

305/51 Module Instap- Hoodfstuk 4.4. - 

Automatische blusinstallaties

Bijlage 6 en automatische blussystemen 

> Overzicht van de verwijzingen naar automatische blussystemen 

in bijlage 6 

> Basisartikel: 

5.4 Automatische blusinstallatie 

Wanneer een industriegebouw of een compartiment uitgerust is met een algemene 

automatische blusinstallatie, beantwoordt deze aan de volgende voorwaarden. 

1° De automatische blusinstallatie voldoet aan de regels van goed vakmanschap. 

2° De installatie wordt gecontroleerd bij de indienststelling en vervolgens jaarlijks. Voor 

sprinklerinstallaties gebeurt de controle zesmaandelijks. Die controle wordt uitgevoerd door een 

controle-instelling geaccrediteerd overeenkomstig de wet van 20 juli 1990 betreffende de 

accreditatie van instellingen voor de conformiteitsbeoordeling of volgens een gelijkwaardige 

erkenningprocedure van een andere Lidstaat van de Europese Gemeenschap of van Turkije of 

uit een E.V.A.-land dat partij is bij de overeenkomst betreffende de Europese Economische 

Ruimte. 




> Uit het verslag aan de Koning: 

5.4 Automatische blusinstallaties 

Automatische blusinstallaties zijn door deze voorschriften niet verplicht. Indien men automatische 

blusinstallaties toepast dan moeten ze worden ontworpen en uitgevoerd volgens de regels van 

goed vakmanschap. 

Indien er gebrek is aan een geschikte Belgische norm in dit domein, verwijst men naar de 

desbetreffende toepasselijke internationale normen (CEN, NFPA, ISO) of regels van 

verzekeraars (CEA, VdS, LPCB, FM). 




> Naast 5.4 wordt ook in de volgende artikels over automatische 

blusinstallaties gesproken: 

> 3.2 Grootte van de compartimenten 

> 3.3 Typeoplossingen 

> 5.3 Rook- en warmteafvoerinstallatie 

> 6. AFSTAND TUSSEN GEBOUWEN 

> 7. EVACUATIE 




> 3.2 Grootte van de compartimenten 

> De oppervlakte van een industriegebouw of van een 

compartiment daarvan wordt beperkt zodat 

de totale brandbelasting per compartiment 

kleiner is dan of gelijk aan 5700 GJ. 

Indien dit gebouw gesprinklerd is bedraagt deze 34 200 GJ. 




> 3.3 Type oplossingen 

> Een industriegebouw met slechts één bouwlaag, of de 

compartimenten van dat gebouw, wordt (worden) verondersteld 

aan de voorschriften vermeld onder de punten 3.1 en 3.2 te 

voldoen als de oppervlakte ervan kleiner is dan of gelijk aan de 

maximaal toelaatbare oppervlakte zoals bepaald in tabel 2. 

Deze oppervlakte is functie van de klasse, de brandweerstand 

van de structurele elementen en het al dan niet aanwezig zijn 

van een sprinklerinstallatie. 

> … 




> 5.3 Rook- en warmteafvoerinstallatie 

> ... Dit voorschrift geldt niet voor : ... 

> 3. compartimenten voorzien van een automatische gas- of 

watermistblusinstallatie of een ESFR-sprinklerinstallatie. ... 

> 5.3.2 Bediening van de RWA-installatie 

> De RWA-installatie wordt bediend door de automatische branddetectieinstallatie, 

met uitzondering van die gevallen waarin het compartiment 

uitgerust is met een automatische blusinstallatie van het type sprinkler of 

ruimtebeveiliging. Ze moet eveneens handmatig kunnen worden bediend. 

> Indien een compartiment uitgerust is met een sprinklerinstallatie, wordt de 

RWA-installatie, in afwijking van NBN S 21-208-1, automatisch bediend 

door de alarmklep van de sprinklerinstallatie. 




> 6. AFSTAND TUSSEN GEBOUWEN 

... 

> 6.4 Gebouwen uitgerust met een automatische blusinstallatie 

> De minimale tussenafstand bepaald in tabel 4 wordt voor de gevels van 

gebouwen uitgerust met een sprinklerinstallatie gehalveerd. 

> Indien gebouwen bovendien op hetzelfde perceel gelegen zijn en beide 

gebouwen uitgerust zijn met een automatische blusinstallatie, is er geen 

minimale tussenafstand vereist. 




> 7. EVACUATIE 

... 

> 7.2 Af te leggen weg tot een uitgang 

> De af te leggen weg tot een uitgang wordt beperkt tot de afstand vermeld 

in Tabel 6. 



Sprinklersystemen 

> Waarom kiezen voor sprinklers ? 

> Wat zijn sprinklers? 

> Overzicht van de technologie 



Waarom kiezen voor sprinklers? 

> Meest effectief (pakt beginnende brand aan). 

> Geen dodelijke slachtoffers. 

> Geheel zelfstandig. 

> Verhoogt de continuïteit van het bedrijf. 

> Minder schade (onderdrukken beginnende 

brand). 

> Betrouwbaar( zie artikel 5.1: op regelmatige 

tijdstippen inspectie en onderhoud door een 

terzake bevoegd organisme of persoon). 



Hoe werkt een sprinkler? 

1/4 


Automatische blusinstallaties 

> In normale 

omstandigheden blijft de 

sprinkler gesloten…


2/4 



> Door temperatuurstijging 

zet de inhoud van de 

glazen ampul uit en het 

glas breekt…


3/4 



> Vervolgens treedt het 

ontsluitings-mechanisme 

in werking…


4/4 



> De sprinkler is in 

werking.

Upright 

> Pendent 

> Conventioneel 

> ESFR 

> Nevelsprinklers 

> Recessed 

> Concealed 

Type - sprinklers 





- Opslagsprinklers 



Nozzles 



Aanspreektemperatuur sprinklers (glaspatronen) 



57°C (oranje) 

68°C (rood) 

79°C (geel) 

93°C (groen) 

141°C (blauw) 

182°C (paars) 

204/260°C (zwart)

Hoofdcomponenten van een sprinklerinstallatie 



Watervoorziening 

> Open water 

(kanaal / rivier) 

> Drinkwateraansluiting 

> Tank 

> Waterkelder 



Pompen 

> Elektropomp 

> Dieselpomp 

> Jockey-pomp 

> Afhankelijk van 

voorschrift 

(CEA, NFPA of FM) 

en risicoklasse. 



Collector met alarmposten 



Mogelijke sprinklersystemen 

> Nat systeem 

>95% van de installaties 

> Droog systeem 

>bij vorstgevaar, bvb luifels 

> Deluge systeem 

>met open sproeiers 

> Pre-action systeem 

>voor watergevoelige omgevingen zoals computerlokalen 



NAT SYSTEEM 



DROOG SYSTEEM 



Type sprinklers 

Control-Mode Sprinklers 

Suppression-Mode Sprinklers 

ESFR 



ESFR Sprinklers 



ESFR sprinklers 

combineren een snelle 

reactietijd 

met een grote 

waterhoeveelheid 

die op een krachtige, 

goed verdeelde wijze de 

vuurhaard bestrijdt. 

> Beide criteria moeten 

bereikt worden om te 

komen tot een 

onderdrukking van een 

brand. 



Waarom een ESFR kiezen? 

11.2 & 14 K Spray 

Sprinklers 

27’ (8,2 m) Build. 

6,1 m (20’) Stor. 

0.6 gpm/ft 2 

(24, 4 mm/min) 

16.8 K Spray Sprinkler 

30’ (9,1 m) Build. 

25’ (7,6 m) Stor. 

0.8 gpm/ft 2 

(32,6 mm/min) 

14 & 16.8 K ESFR’s 

40’ (12,2 m) Build. 

35’ (10,7 m) Stor. 

ESFR-1 

75 psi (5,17 bar) 

ESFR-17 

52 psi (3,59 bar) 



25.2 K ESFR’s 

45’ (13,7 m) Build. 

40’ (12,2 m) Stor. 

40 psi (2,76 bar)

ESFR – waar gebruiken? 

> ESFR sprinklers zijn ontworpen om te gebruiken voor de 

beveiliging van de meest gangbare stapeltypes. 

> Zij zijn niet ontworpen om te gebruiken in productie gebouwen 

of andere niet voor stapeling van goederen gebruikte 

gebouwen. (FM 2-2 1.0) 



ESFR systeem = Nat systeem 

> ESFR sprinklers mogen enkel gebruikt worden in 

vorstvrije gebouwen! 



ESFR & Dakhelling 

> De dakhelling van het te 

beschermen gebouw 

mag niet meer bedragen 

dan 16,7 %. 



Rook – en warmteafvoerinstallatie 

> Een RWA installatie is niet vereist 

bij de toepassing van een ESFR 

installatie, gasblusinstallatie en bij 

watermist-systemen. 

(art. 5.3) 

> De goede werking van deze 

installaties wordt hierdoor nadelig 

beïnvloed! 



Obstructies in nabijheid van sprinkler 



Maximum dakhoogte & stapelhoogte 

ESFR-1 & ESFR-17 

12,2 m (40’) Building 

10,7 m (35’) Storage 

~~~ 


12,2 m (40’) Storage 

With 1 Level of in-rack 

sprinklers 



ESFR-25 


12,2 m (40’) Storage 

~~~ 

No in-rack sprinklers

Watermistsystemen 

> Watermist = fijn verspoten water, 

90% van de waterdruppels < 1000 µm 

> Bluseffect door: 

> Afkoeling => zeer snelle wateropname 

> Stoomvorming => plaatselijke zuurstofverdringing 

> Kan blussen bij branden waarbij veel warmte vrijkomt.* 

> Kan de brand controleren bij branden waarbij minder warmte 

vrijkomt.* 

> * indien correct ontworpen en uitgevoerd! 

> Betere zichtbaarheid en minder waterschade dan bij sprinklers, 

maar beperktere toepassingsmogelijkheden. 




> In principe is een watermistsysteem als volgt opgebouwd: 

> watervoorziening, tank, flessen, waterleiding; 

> waterpomp of drijfgasbatterij; 

> toevoer en distributie leidingnet; 

> afsluiter en sproeiers; 

> alarmering voor ontruiming en brand, en/of automatische branddetectie. 

> Er bestaan twee werkingsprincipes: 

> watervoorziening, pomp, leidingstelsel met sproeiers, 

> watervoorziening in flessen en drijfgasvoorraad, leidingstelsel met 

sproeiers. 




> Voordelen: 

> laag waterdebiet, dus minder waterschade; 

> kleine watervoorraad en pomp(en); 

> pijpwerk met kleine diameter, gemakkelijk te leggen en weg te werken. 

> de watermistinstallatie mag drukloos en vrij van water zijn (zeer korte 

vultijd door kleine diameters); 

> in de regel kostenbesparend;(opgelet: meestal is een proefblussing nodig 

op een testopstelling door gebrek aan normen) 

> kleine opvang voor verontreinigd bluswater; 

> blussing kan zonder vertraging worden ingezet, zonder nadelige gevolgen 

voor aanwezige personen. 




> Nadelen: 

> alleen branden met een behoorlijke energie opwekking kunnen worden 

geblust; 

> bij ruimten met veel niveaus zijn veel sproeikoppen nodig en veel 

pijpwerk; 

> vaak sproeikoppen met zeer kleine gaatjes die (bij slechte waterkwaliteit) 

kunnen verstoppen; noodzaak voor het gebruik van gedemineraliseerd 

water en aangepaste leidingen. 

> goed onderhoud is een vereiste; 

> weinig of geen effect bij beginnende branden; 

> vorstvrije opstelling is nodig. 




> Beperkingen: 

> volume van een ruimte; 

> watermist mag niet worden toegepast daar waar water kan reageren met 

de brandstof zoals brandende metalen, zuurstofdragers of bij brand 

zuurstof opwekkende stoffen, en cryogene gassen. 




> Mogelijke toepassingen 

> machinekamers, containers, opslagtanks en opvangputten 

(in ‘buitensituaties’ door windinvloed meestal niet mogelijk); 

> opslag van brandbare vloeistoffen 

> procesapparatuur met veel brandbare vloeistof; 

> machines, aangedreven door een vloeibare brandstof; 

> computers, dataprocessingapparatuur, apparatuur in controleruimtes 

(specifieke uitvoeringen); 

> elektrische risico’s, transformatoren (ook buiten), schakelapparatuur, 

circuitonderbrekers en turbines (ook windmolencompartiment); 

> kabeltunnels en kanalen; voertuigen (motorcompartiment); 

> keukenapparatuur, friteuses en andere bak apparatuur met gesmolten vet 

of olie; 



Gasblusinstallaties 

> 2 groepen van gassen worden toegepast: 

> inerte blusgassen: CO 2, N 2 en Ar, 

puur of een mengsel van 2 of 3 van deze gassen in verschillende 

verhoudingen. 

Het blussen gebeurt door het verlagen van het O 2 percentage in lucht 

van 21 % tot 12 à 13 %. 

> chemische blusgassen (of aërosols), deze gassen werken chemisch op 

het verbrandingsproces, meestal door de gebruik te maken van 

chemische elementen die de vrije radicalen die gevormd worden in de 

tussenreacties bij verbrandingsreacties aan zich te binden om zo de 

verbrandingsreactie te vertragen en stil te leggen 




> Opbouw: 

> een sturing hetzij via een automatische branddetectie hetzij een manuele 

bediening 

> een "voorraad" blusmiddel (zie vorige slide) 

> een verdeelsysteem voor dit blusmiddel 

> een controlesysteem voor de werking, het doorgeven van alarmen, enz. 




> Toepassing: 

Omwille van de kosten, 

meestal gebruikt voor kleinere lokalen met installaties die 

kritisch zijn voor de werking van het bedrijf 

(ICT-lokalen, hoogspanningskabines, enz.) 

of 

voor objectbeveiliging 

(bv. het inwendige van productieinstallaties). 




> Voordelen: 

> het blusgassen richten geen bijkomende schade aan 

(“propere” blusmiddelen) 

> met uitzondering van CO 2-systemen, 

zijn blusgassystemen indien correct gedimensioneerd 

veilig voor de aanwezige personen. 

Bovendien wordt steeds als extra veiligheidsmaatregel eerst 

een evacuatiesignaal gegeven voor het beschermde lokaal en 

wordt na enige vertraging het blussen gestart. 




> Nadelen: 

> blusgassystemen kunnen slechts 1x blussen, 

als de brand bij de eerste blussing niet zou gedoofd worden 

door omstandigheden, moet een beroep gedaan worden op 

andere blusmiddelen 

(uitzondering: er bestaan CO 2-systemen met een grote CO 2opslagtank 

die meerdere blussingen mogelijk maken) 




> Beperkingen: 

> volume van een ruimte, vooral om economische redenen 

> dichtheid van het lokaal moet binnen bepaalde grenzen zitten 



Module Instap 


4.5. Optimalisatie en interactie van de brandveiligheidstechnieken 

www.ibz.be

Inhoud 

> Waarom is het noodzakkelijk 

> Voorbeelden 

355/5 

Module Instap - Hoofdstuk 

4.5.Optimalisatie

Waarom 

356/5 


4.5.Optimalisatie

Voorbeelden 

> Actieve brandbeveiligingsinstallaties gekoppeld met: 

> Alarminstallatie 

> Zelfsluitende deuren 

> Rookluiken 

> Geïntegreerde aanpak niet beperkt tot de ontwerpfase 

357/5 

installatie en controle 


4.5.Optimalisatie

Module Instap 


4.6. Controle en onderhoud 

www.ibz.be

Inhoud 

> Bijlage 6 

> Andere relevante voorschriften 

359/7 


Controle en onderhoud

Bijlage 6 en “controle en onderhoud” 

> Verwijzing naar normen en regels van goed vakmanschap 

> Verschil controle en onderhoud 

360/7 

> Controle = momentopname die via steekproeven de conformiteit en de 

goede werking van een installatie nagaat 

> Onderhoud = installatieparameters van de installatie binnen de grenzen 

van de voorschriften te houden 



Controle 

> Verslag aan de Koning: 

361/7 

> De actieve brandbeveiligingsinstallaties worden op regelmatige tijdstippen 

nagekeken en onderhouden door een ter zake bevoegd organisme of 

persoon 

> Bevoegd persoon: 

> Aangeduid door de werkgever, eigenaar, bouwheer, … 

> Beschikt over de nodige kennis en vaardigheden 

> Beschikt over de nodige middelen (materieel en tijd) 



Controle 

> Branddetectie- installatie en automatische blusinstallatie: 

362/7 

> Controle bij de indienstelling en op regelmatige tijdstippen: 

> Branddetectie-installatie: om de 3 jaar 

> Automatische blusinstallatie: jaarlijks 

> Sprinklerinstallatie: zesmaandelijks 

> Controle instelling geaccrediteerd (wet van 20 juli 1990) 



Andere relevante voorschriften 

> Welzijnswetgeving (Codex) 

> ARAB (art. 52) 

> Art. 52.9 Brandbestrijdingsmiddelen. 

> Art. 52.10 Waarschuwing en alarm. Organisatie van brandbestrijding. 

> Art. 52.11 Periodieke controle. 

> AREI 

363/7 



Module Instap 

Hoofdstuk 5 - Brandbestrijding 

5.1 – Bereikbaarheid en toegankelijkheid 

www.ibz.be

Bereikbaarheid en toegankelijkheid 

> Algemene regel 

365/15 

> Algemeenheden 

In de nabijheid van het industriegebouw zijn één of meerdere veilige en doelmatige 

opstelplaatsen ingericht die te allen tijde gemakkelijk bereikbaar zijn voor de 

voertuigen van de brandweer. 

Het aantal en de ligging van de opstelplaatsen zijn, in akkoord met de bevoegde 

brandweer, zo bepaald dat : 

1° de afstand van de brandweertoegang van het gebouw tot een opstelplaats 

beperkt is; 

2° ten minste de helft van de buitenwanden van gebouwen met een totale 

oppervlakte groter dan of gelijk aan 2 500 m2 bereikbaar is; 

3° alle buitenwanden van gebouwen met een totale oppervlakte groter dan of gelijk 

aan 5 000 m2 bereikbaar zijn en de toegangswegen daartoe niet doodlopend zijn; 

4° het opgestelde voertuig geen schade kan oplopen door de brand. 

Punt 8.1.1. van Bijlage 6 

Module Instap – Hoofdstuk 5.1. 

Bereikbaarheid en toegankelijkheid


> Het Verslag aan de Koning bemerkt: 

366/15 

> brandweervoertuigen moeten tot vlakbij het industriegebouw benaderen (om 

gemakkelijk te kunnen werken) 

> voor kleinere gebouwen volstaat vaak een opstelplaats in de buurt (bvb. max. 40 

m) van de brandweertoegang tot de centrale controle- en bedieningspost van het 

industriegebouw. 

> voor grotere gebouwen geldt daarenboven dat een gedeelte van de gevels 

bereikbaar moet zijn. Zo nodig bijkomende opstelplaatsen voorzien vanaf waar de 

brandweermannen deze gevels nog gemakkelijk met de brandslangen en -lansen 

kunnen bereiken (bvb. max. 40 m tot het gedeelte van de gevel dat alsdus 

bereikbaar moet zijn). 

> de opstelplaatsen zijn bereikbaar via wegen die geschikt zijn voor de voertuigen 

van de brandweer en liggen op maximaal 15 m van een ondergrondse of 

bovengrondse hydrant van de primaire bluswatervoorziening. 




> Aandachtspunten: 

367/15 

> Een goede positionering van de brandweervoertuigen vlakbij het getroffen 

industriegebouw is belangrijk, maar men zal met verschillende 

parameters moeten rekenen zoals: 

> de thermische straling van de brand, 

> de projectie van scherven, 

> de instorting van gevels, 

en aldus voor een veilige opstelplaats kiezen die een terugtrekking toelaat. 

> Het is dan ook van groot belang dat de opstelplaatsen in akkoord met de 

bevoegde brandweer bepaald worden, op oordeelkundige plaatsen en op 

minder dan 15 m van de hydranten. 




> Leidraad van het Verslag aan de Koning betreffende de minimale 

afmetingen van de opstelplaatsen en hun afstand tot de gevels: 

368/15 

• Afmetingen opstelplaatsen minstens 

volgende afmetingen: 

• 20 m x 5 m als de voertuigen achter elkaar 

geplaatst worden 

(8 m indien doodlopend) 

• 10 m x 10 m als de voertuigen naast elkaar 

geplaatst worden. 

• Opstelplaatsen tot gevel op max. 40 m. 

(cfr Verslag aan de Koning) 

≤ 40 m 

≤ 40 m 

Opstelplaats op maximaal 15 m van een ondergrondse of bovengrondse hydrant van de 

primaire bluswatervoorziening en liefst op een hoek van het gebouw. 





369/15 

> Ligging ten opzichte van de centrale controle- en bedieningspost. 

> In dit lokaal moet de brandweer een toezicht krijgen op de werking en de 

bediening van de verschillende actieve brandbeveiligingsinstallaties van het 

gebouw (of van het industriecomplex). Een goede bereikbaarheid van dit 

lokaal is noodzakelijk voor het welslagen van de interventie (maximum 40 m 

afstand tussen een opstelplaats en dat lokaal). 

> Naargelang het gebouw al dan niet bezet is, kunnen specifieke 

inbraakbeveiligingssystemen aanwezig zijn die de toegang tot dit lokaal 

kunnen vertragen. Men zal hiermee moeten rekening houden bij het opstellen 

van het interventieplan. 





370/15 

> Meerdere bedrijven in een zelfde gebouw of gebouwencomplex. 

Wanneer een groot gebouwencomplex onderverdeeld is in verscheidene 

delen of compartimenten die uitgebaat zijn door verschillende bedrijven, 

moet het gebouw in zijn geheel bekeken worden: 

Voorbeeld: 3 industriegebouwen van 1000 m² tegen elkaar aangebouwd 

= één groot gebouw van 3000 m². 





371/15 

> Luifels. 

Opslag onder luifels wordt inzake bereikbaarheid meegerekend in de 

totale oppervlakte van het gebouw (maar in de oppervlakte van het 

compartiment). 

> Brandweervoertuigen kennen specifieke afmetingen, waardoor wegen 

aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. 

In het Verslag aan de Koning leest men: 

De toegangswegen tot deze opstelplaatsen en de opstelplaatsen zelf 

moeten aan bepaalde eigenschappen inzake nuttige breedte, vrije 

hoogte, draagkracht,… voldoen. 

In de praktijk toegangswegen en opstelplaatsen = de berijdbare rijweg van 

de openbare weg: draagkracht en afmetingen zijn in principe OK. 





372/15 

> Snelheidsremmende en andere 

verkeerswerende elementen 

> Invloed op de bereikbaarheid 

> Lokale versmallingen zijn toegestaan maar 

moeten steeds het verkeer voor de 

brandweervoertuigen toelaten. 

> Bijzondere aandacht voor slagbomen, palen, 

kettingen en hekwerken. 

> Sleutelkluizen aangeraden indien mogelijk. 





373/15 

> Snelheidsremmende en andere 

verkeerswerende elementen 

>Bij werkzaamheden moet de 

bestaande bereikbaarheid 

van de aanwezige bebouwing 

en/of omgeving voldoende 

blijven. 

>De brandweer moet steeds 

geïnformeerd blijven. 




> Verbeterde bereikbaarheid voor industriegebouwen met één 

bouwlaag 

374/15 

> Verbeterde bereikbaarheid 

De toelaatbare oppervlakte van de compartimenten van de industriegebouwen kan 

voor bepaalde klassen (zie tabel 2) verhoogd worden indien deze compartimenten 

vlot bereikbaar zijn voor de brandbestrijding. 

De volgende voorwaarden worden nageleefd: 

1° het terrein waarop het gebouw gelegen is, is bereikbaar langs twee 

onafhankelijke ingangen; deze ingangen zijn op het perceel met elkaar verbonden 

door een toegangsweg voor de brandweer; 

2° minstens de helft van de wanden van het compartiment zijn buitenwanden die 

bereikbaar zijn voor de brandweer. 



Punt 5.1.2. van Bijlage 6

375/15 

Brandweerstand 

structurele 

elementen 

Klasse gebouw 

A 

B 

C 

Opslagplaats Klasse C 

Tabel 2 : Maximale toelaatbare oppervlakte (in m²) 

Industriegebouwen met slechts één bouwlaag (of compartimenten 

daarvan) 

Geen R bepaald 

25 000 

5 000 (*) 

2 000(*) 

5 000(*) 

Zonder sprinklers 

R 30 of meer 

25 000 

10 000 

5 000 

5 000(*) 

Geen R bepaald 

150 000 

40 000 

7 000(*) 

12 500(*) 

Met sprinklers 

R 30 of meer 

150 000 

60 000 

30 000 

30 000 

(*) Met een verbeterde bereikbaarheid mag de oppervlakte met 60 % vermeerderd worden. 





bouwlaag 

376/15 

1 ste voorwaarde: Twee afzonderlijke ingangen zijn bereikbaar (en zijn met 

elkaar verbonden op het perceel door een toegangsweg voor de brandweer). 





bouwlaag 

377/15 

2 de voorwaarde: Minstens de helft van de buitenwanden van het compartiment 

zijn bereikbaar voor de brandweer. 

In het voorbeeld hieronder links vertoont het middengebouw B een verbeterde 

bereikbaarheid. 

Dit is niet het geval voor het middengebouw E in het voorbeeld hieronder rechts. 

A 

B 

C 



D 

E 

F

Module Instap 

Hoofdstuk 5 - Brandbestrijding 

5.2 – Blusmiddelen en bluswatervoorziening 

www.ibz.be

Blusmiddelen en bluswatervoorziening 

> Blusmiddelen 

In het industriegebouw zijn de voldoende aangepaste blusmiddelen aanwezig. De 

aard en de hoeveelheid worden in overleg met de territoriaal bevoegde brandweer 

bepaald door de exploitant in functie van de aard en de omvang van het brandrisico. 

379/14 Module Instap – Hoofdstuk 5.2. 


Punt 8.2.1. van Bijlage 6


> Blusmiddelen 

Het Verslag aan de Koning verduidelijkt even de vereisten: 

“In het industriegebouw moeten ten behoeve van de eerste interventieploegen en de 

gebruikers gepaste en voldoende (draagbare en mobiele) blusmiddelen zijn voorzien 

die mogelijk maken om een begin van brand snel te blussen. De keuze en de 

plaatsing van de draagbare en mobiele blustoestellen dient te beantwoorden aan de 

regels van goedvakmanschap ter zake”. 

Deze toestellen dienen te beantwoorden aan een reeks Belgische geregistreerde 

Europese normen (reeks NBN EN 3 voor de draagbare blustoestellen, NBN EN 1866 

voor de verrijdbare blustoestellen en de reeks NBN EN 671 voor de brandhaspels). 

De beveiliging wordt versterkt voor de gevaarlijke zones en lokalen en of 

installaties met verhoogd risico. 

De brandweer kan verzoeken om specifieke blusmiddelen ter beschikking te houden. 


Blusmiddelen en bluswatervoorziening


> Bluswatervoorziening 

In de onmiddellijke nabijheid van het industriegebouw beschikt de brandweer over 

een primaire bluswatervoorziening die snel door de brandweer kan gebruikt worden 

Deze primaire bluswatervoorziening kan, in overleg met de brandweer, aangevuld 

worden met een secundaire en eventueel tertiaire bluswatervoorziening. 

Punt 8.2.2. van Bijlage 6 





In het Verslag aan de Koning wordt dit verduidelijkt: 

“De bluswatervoorziening wordt onderverdeeld in drie verschillende soorten bronnen : 

- de primaire bluswatervoorziening die snel inzetbaar is door het eerste voertuig dat 

ter plaatse komt en dient voor een eerste aanval (bv. het openbaar leidingnet met 

onder- of bovengrondse hydranten); 

- de secundaire bluswatervoorziening die mogelijk iets verder van het industriegebouw 

gelegen is en waarbij het langer duurt om aan te sluiten en die de brandweer 

voldoende tijd moet bieden om de tertiaire bluswatervoorziening operationeel te krijgen 

(bv. een grotere waterleiding op enkele honderden meters of een waterreservoir op het 

industriegebied); 

- de tertiaire bluswatervoorziening die voorziet in een quasi onbeperkte hoeveelheid 

bluswater maar mogelijk op grotere afstand ligt (bv. een kanaal op een kilometer).” 





De primaire bluswatervoorziening op het perceel 

“De primaire bluswatervoorziening is meestal te voorzien op niveau van het perceel en 

bestaat doorgaans uit het openbaar net waarop ondergrondse en bovengrondse 

hydranten zijn aangesloten. Deze dient minimaal te beantwoorden aan de 

voorschriften van de ministeriële omzendbrief van 14 oktober 1975 betreffende de 

watervoorraden door het blussen van branden. Deze bluswatervoorziening moet snel 

kunnen worden ingezet. Daartoe mogen de hydranten zich niet te ver van de 

opstelplaatsen bevinden (max. 15 m).” (Verslag aan de Koning) 





De behoeften aan bluswater worden bepaald door de brandweer. 

Primaire bluswatervoorziening moet (bvb. in Nederland) snel kunnen ingezet worden 

door de “eerste uitruk”: 

> binnen de drie minuten na aankomst, 

> na aansluiting direct en onafgebroken voldoende water leveren, 

> op maximaal 40 m afstand van de brandweertoegang(en) van een gebouw 

gelegen zijn. 

Voor industriële risico’s zouden qua debiet volgende vereisten moeten dienen: 

> 30 m³/h voor nieuwbouw kleine risico’s 

> 60 m³/h voor oudbouw en grotere risico’s. 





De secundaire bluswatervoorziening op niveau van het bedrijventerrein 

(of dicht bij het bedrijf). 

“De secundaire bluswatervoorziening kan worden voorzien op niveau van een 

bedrijventerrein, waarbij een gemeenschappelijke bluswatervoorraad redelijk snel door 

de brandweer kan worden gebruikt. Deze voorraad dient voldoende groot te zijn om 

gedurende de tijdspanne nodig voor het aanboren van de tertiaire 

bluswatervoorziening ten minste 90 m3/h ofwel 1 500 l/min te leveren. De secundaire 

bluswatervoorziening kan enkele honderden meters ver van het industriegebouw 

liggen, maar niet te ver zodat het water nog met een eenvoudige opstelling bestaande 

uit een haler en een blusser tot aan het industriegebouw kan worden gebracht.” 

(Verslag aan de Koning) 

Nota: Bij ontoereikende of falende primaire bluswatervoorziening dient een secundaire 

bluswatervoorziening zo snel mogelijk opgezet worden. 





Secundaire bluswatervoorziening dient (bvb. in Nederland): 

> de mogelijkheid te bieden om binnen vijftien minuten na aankomst met een lage druk 

watertransport water op de brandhard te hebben 

> en ingericht te worden op een maximaal haalbare afstand tot de (te verwachten) 

brandhaard afhankelijk van de plaatselijke omstandigheid. 

Ze moet een minimale capaciteit van 90 m³/h hebben gedurende minimaal 4 uur. 

De kwaliteit van het water moet van dien aard zijn dat er geen schade aan de 

bluspomp kan ontstaan. 

De capaciteit van een secundaire bluswatervoorziening moet onafhankelijk van de 

primaire bluswatervoorziening kunnen worden toegevoegd aan de inzet. 





Voorbeelden van secundaire bluswatervoorziening: 

>Open water 

>Geboorde put 

>Bluswaterriool 

>Blusvijver 

>Bluswaterleidingnet (o.a. koelwater) 





De tertiaire bluswatervoorziening vereist op basis van een risicoanalyse. 

“Meestal is nog een tertiaire bluswatervoorziening noodzakelijk die de rest van het 

benodigde bluswater kan leveren nodig om een volontwikkelde brand onder controle te 

krijgen. De volgende figuur geeft een indicatie van het debiet in functie van de 

oppervlakte van het grootste compartiment en de klasse waartoe het compartiment 

behoort. 

Indien het compartiment uitgerust is met een sprinklerinstallatie volstaat een 

bijkomende bluswatertoevoer (bovenop de watervoorraad van de sprinklerinstallatie) 

van 150 m 3 /h ofwel 2.500 l/min.” (Verslag aan de Koning) 

Nota: Bij grote brandrisico’s en/of grote gebouwen zullen grotere hoeveelheden 

bluswater gedurende een langere duur nodig zijn. 







De tertiaire bluswatervoorziening: 

> is aanvullend op de primaire en secundaire bluswatervoorziening; 

> is toepasbaar voor rampenbestrijding of in geval van grootschalig optreden; 

> voorziet in een grote leveringscapaciteit; 

> mag een grote afstand tot het risico hebben. 

Voorbeelden: een kanaal of een grote vijver, met onbeperkte capaciteit, waarbij een 

watertransportsysteem (WTS) met een dompelpomp wordt opgebouwd. 

> slanglengte tot het risico: max. 3 km. 

> indien > 3 km, een “Tankwagen Transport Systeem” (TWT) inzetten. 

Nota: kwaliteit van het water zodanig dat er geen schade aan de pomp kan ontstaan. 



Module Instap 

Hoofdstuk 5 – Brandbestrijding 

5.3 – Monodisciplinaire Interventieplannen 

www.ibz.be

392/26 

Informatie voor de brandweer en 

Monodisciplinaire Interventieplannen 

Programma 

1 Terminologie 

2 Wettelijk kader 

3 KB 16/02/2006 Nood- en InterventiePlan 

4 Bijlage 6 - Industriële gebouwen 

5 Evolutie in de taakverdeling 

6 Informatieverzameling door de exploitant 

7 Rapportering i.v.m. brandpreventie 

8 Voorafgaande Interventie Plan (VIP) 


Monodisciplinaire Interventieplannen

1 Terminologie (1/2) 

Exploitant 

393/26 

De natuurlijke persoon of de rechtspersoon, 

publiekrechtelijk of privaatrechtelijk, die het risicoobject 

beheert. 

Risico-object 

Onroerende of door bestemming onroerende 

infrastructuur gevestigd op een locatie (site) waar 

bepaalde (gevaarlijke) activiteiten worden uitgevoerd 

die een zekere risico inhouden. 



1 Terminologie (2/2) 

Interventieplanning informatie 

394/26 

Proactief proces van verzameling van data en 

informatie (vooral technische en veelal statische 

kenmerken) van het risico-object, gevolgd door: 

>de systematische opslag, 

>de actualisatie en 

>het ter beschikking stellen ervan, 

in het kader van een mogelijke inzet van: 

>de interne eerste interventieploeg (indien van 

toepassing) 

>de externe interveniërende hulpdiensten 



2 Wettelijk kader 

Bestaande wetgeving voor specifieke risico-objecten 

> Nucleaire installaties 

> SEVESO bedrijven 

> Voetbalstadia (capaciteit : meer dan 10.000 

bezoekers) 

> Ziekenhuizen 

> Schietstanden 

> … 

> 

395/26 




Toepassingsgebied 

Onder “noodsituatie” verstaat men: 

396/26 

“Elke gebeurtenis die schadelijke gevolgen voor het 

maatschappelijk leven veroorzaakt of veroorzaken kan, 

zoals een ernstige verstoring van de openbare 

veiligheid, een ernstige bedreiging ten opzichte van het 

leven of de gezondheid van personen en/of ten opzichte 

van belangrijke materiële belangen, en waarbij de 

coördinatie van de disciplines is vereist om de dreiging 

weg te nemen of om de schadelijke gevolgen te 

beperken” 




Structuur Noodplanning 

397/26 

Exploitant 

Risico-object 

Interventieplanning informatie 

De exploitant van de bedoelde inrichting of site 

bezorgt 

Is opgesteld 

alle noodzakelijke 

door de onderneming 

informatiegegevens 

of de instelling 

voor 

Verzamelt de multidisciplinaire 

het opstellen 

technische 

van 

informaties 

het BNIP 

Sites, gebouwen, verdiepingen, lokalen 

Installaties en preventiemiddelen 

Informatiebron 



Missing link 

INP Intern NoodPlan 

Is opgesteld door de onderneming of de instelling 

Regelt de multidisciplinaire interventieprocedures 

De exploitant van de bedoelde inrichting of site 

bezorgt alle noodzakelijke informatiegegevens voor 

het opstellen van het BNIP 




Organisatie 

Organisatie 

integratie integratie 

van van acties acties 

Overeenstemming 

Overeenstemming 

Aanvulling Aanvulling 



Overheid 

IP InterventiePlan 

Is opgesteld door elke discipline 

BW, MED, POL, LOG, INFO 

Regelt de mono disciplinaire interventieprocedures 

Hulpverleningsoperaties = BW 

Medische hulpverlening = MED 

Plaatselijke politie = POL 

Logistieke steun = LOG 

Informatie bevolking & media = INFO 

NIP Nood- en InterventiePlan 

Is opgesteld door gemeente, provincie, federaal 

Regelt de multidisciplinaire interventieprocedures 

ANIP: Algemene beheersrichtlijn 

BNIP: Bijzonder risico beheersrichtlijn 

Nucleair, Seveso, ziekenhuizen, stadia, stations 

Noodplanningszones 

GEM 

PROV 

FED

3 KB 16/02/2006 Nood- en InterventiePlan (1/2) 

398/26 

Nood- en interventieplan (NIP) 

Dit plan omschrijft het principe multidisciplinaire 

coördinatie, de opdrachten die van de disciplines 

verwacht worden en de modaliteiten van 

beleidscoördinatie voor wanneer een noodsituatie 

zich voordoet en omvat: 

> het Algemeen Nood- en Interventieplan (ANIP), dat 

de algemene richtlijnen bevat en de informatie die 

nodig is om elke soort noodsituatie te kunnen 

beheren; 

> het Bijzonder Nood- en Interventieplan (BNIP), dat 

het ANIP aanvult met specifieke richtlijnen voor een 

bijzonder risico. 



3 KB 16/02/2006 Nood- en InterventiePlan (2/2) 

399/26 

Monodisciplinaire interventieplannen (IP) 

> Dit plan regelt de interventiemodaliteiten van een 

discipline, overeenkomstig het bestaande NIP. 

Intern noodplan (INP) 

> Het intern noodplan is een document op het niveau 

van het bedrijf en/of instelling, dat er op gericht is de 

schadelijke gevolgen van een noodsituatie te 

beperken door het uitwerken van aangepaste 

materiële en organisatorische noodmaatregelen, 

opgesteld door het betrokken bedrijf of instelling. 



3 Ministeriële omzendbrief NPU-2 betreffende het Algemeen 

Nood- en InterventiePlan (ANIP) 

De doelstelling van deze omzendbrief is om: 

> tegemoet te komen aan de vraag van sommige 

Provinciegouverneurs naar een werkinstrument om 

hen te helpen om hun ANIP in overeenstemming te 

brengen met de reglementering 

> bij te dragen aan de harmonisering van de 

noodplanning vanuit een multidisciplinaire benadering 

400/26 



4 Bijlage 6 – Industriële Gebouwen 

Informatie voor opmaak InterventiePlannen (1/2) 

De nodige informatie wordt onder de vorm van 

voorafgaande interventieplannen (VIP) ter beschikking 

gesteld en kan bijvoorbeeld bestaan uit : 

> een inplantingsplan van het gebouw met de straten, de 

toegangen tot het terrein (met inbegrip van de manier 

waarop men zich toegang tot het terrein kan verschaffen 

– conciërge, nachtwaker, sleutelkluis, code,…), de 

nabijgelegen gebouwen, de bruikbare 

bluswatervoorzieningen,… 

401/26 




Informatie voor opmaak InterventiePlannen (2/2) 

> de grondplannen van de verschillende bouwlagen van het gebouw met 

vermelding van: 

> de bouwwijze van draagstructuur, 

> dak en gevels, 

> de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen en andere risico’s (bv. 

putten,HS installatie,…), 

> de aanwezige actieve brandbeveiligingsinstallaties (RWA, 

sprinklers, detectie,…), 

> de ligging van de compartimentwanden, 

> de ingangen, 

> de centrale controle- en bedieningspost, 

> de hoofdafsluiters van de nutsvoorzieningen en andere leidingen 

met gevaarlijke stoffen, 

> de specifieke uitrukprocedures (bv. afspraken over bijstand en versterking, 

groot watertransport, meetploegen,…), 

> te contacteren/waarschuwen personen,… 

402/26 




Positionering vs KB 2006 

403/26 

Exploitant Overheid 

VIP 

Site 

Interventie 

Planning 

Informatie 

INP 

Intern Noodplan 

Bijlage 6 

VIP 

Gebouw(en) 

VIP 

Verdieping(en) 



K.B. 2006 

Monodisciplinaire 

Interventieplannen 

ANIP 

BNIPANIP 

BNIP Gemeente ANIP 

BNIP 

Provincie 

D1 

D2 

D3 

D4 

D5 

Federaal

5 Taakverdeling: Vroegere situatie 

> Brandweer: 

> Verantwoordelijk voor het opstellen dossier maar lak aan: 

> Exploitant: 

404/26 

> adequate instrumenten 

> prioriteitsregels in zone 

> standaard formaat 

> Beheer van gegevens maar informatie: 

> verspreid in organisatie 

> niet compleet vanuit interventie standpunt 

> niet beschikbaar op gewenste tijdstip 

> niet geactualiseerd 



5 Evolutie in taakverdeling naar betere synergie 

> Rampenambtenaar Gemeente/Provincie/Federaal 

> Coördinatie tussen de disciplines via veiligheidscel 

> Centraal punt uitwisseling info exploitant - overheid 

> Nieuwe taken (initiatieven) exploitant: 

> Eigen interventieplannen opstellen 

> Eigen interventieplannen actualiseren 

> Eigen interventieplannen ter beschikking stellen aan rampenambtenaar 

> Nieuwe taken disciplines: 

405/26 

> Controle plannen van risico-objecten in gebied 

> Mono disciplinaire interventieplannen opstellen 




406/26 

> Locatiestructuur (Site, Gebouw, Verdieping, Lokaal) 

> Informatie over objecten volgens locatiestructuur 

> Organisatiegegevens 

> Lijst van geïnventariseerde elementen 

> Media-elementen 

> Plannen (liefst in DXF) 

> Site 

> Gebouw 

> Verdieping 

> Extra plannen: 

> Liggingplannen 

> Hydrantenplan / bluswaterwinningsplan 

> Constructieplan 

> Slotenplan 




Van buiten naar binnen … 

407/26 

De binnenste schil; Het lokaal . 

compartimenteringen, Hier kan u op zoek gaan afsluiters naar bv 

interventiemiddelen, afsluiters 

… 

De middenste schil: het Het gebouw. 

Hier gaat u op zoek naar 

gebouwtoegangen 



De buitenste schil: Het terrein . 

Ga terreintoegangen. 

hier op zoek naar terreintoegangen.

408/26 

7 Rapportering ivm brandpreventie 

Standaardisatie pictogrammen is vereist… 




409/26 

> VIP = een document in A3 formaat, (R/V) dat nuttige 

informatie bevat die belangrijk is in de eerste minuten 

van een interventie. 

> Interventiedossier = zo volledig mogelijke info 

> VIP = focus op de scenario’s bij interventie. 

> VIP 

> Site 

> Gebouw 

> Verdieping 

> Voor klein KMO, plan site en/of gebouw(en) 

> Voor hoger risico, extra: plannen per verdieping 




VIP Site Voorkant 

410/26 




VIP Site Achterkant 

411/26 




VIP Gebouw Voorkant 

412/26 




VIP Gebouw Achterkant 

413/26 




VIP Verdieping Voorkant 

414/26 




VIP Verdieping Achterkant 

415/26

Volledige PP bijlage 6 module instap[pdf, 10977kb]

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?