Nieuwsbrief 43 - welkom op de website van Stichting Ypsilon Regio ...

NIEUWS
afdeling Breda
Doelstelling Ypsilon: Ypsilon versterkt de stem van familieleden van mensen met schizofrenie of een psychose,
geeft advies en ondersteuning, doet aan voorlichting en is actief op het gebied van belangenbehartiging.
Van de redactie
Vakantie voorbij. Als herboren teruggekomen van zee, bos, berg of stad? Of juist uitgeput van een thuisvakantie vol zorgen?
Ypsilon-leden staan met een meer of minder gevulde rugtas aan de rand van het nieuwe seizoen. Zoals zwemmers trillend,
weifelend of strak van spanning op het startblok staan. Allen de blik gericht op de bodem van de diepe, blauwe waterbak.
De redactie van de Nieuwsbrief is klaar voor de herfstduik. Toe, spring mee, hoe moeilijk het ook is, het zal je goed doen. Het
water werkt verkwikkend, energie komt vrij.
Nieuwe (lees-)tips, wetenswaardigheden, ontwikkelingen en gedichten zijn verzameld in Nieuwsbrief nummer 43. De redactie
hoopt dat de inhoud steun geeft tijdens je tocht. Bundel krachten tegen de stroom in. Veel leesplezier!
Grijs
Vader schrijft alles op, alle veranderingen
die hij bij zichzelf bemerkt, maar ook bij
moeder. Zo kan hij de huisdokter in geuren
en kleuren informeren over een
groeiende moedervlek of dunne poep.
De lichaamstemperaturen van moeder
worden in tabelletjes genoteerd. Nee,
huisdokter Smitters krijgt geen vage
verhalen te horen. De mannen zijn het
eens: een goede diagnose is noodzaak
en onmogelijk zonder precieze weergave
van geobserveerde feiten.
Ook het verloop van de zwangerschap is
in meetbare gegevens vastgelegd in een
notitieboekje. Wekelijks legde moeder
een meetlint rond haar buik om
vervolgens braafjes het omvangsgetal
aan haar man te melden. Belangrijk voor
het geval er iets mis zou gaan met het
kind in aanleg.
In de buik schommelde het meisje
zachtjes heen en weer op de
bewegingen van het warme vruchtwater.
Ze zag niets. Af en toe hoorde ze wat
doffe geluiden. Ze gaf zich over aan de
golfbeweginkjes die haar moeder in gang
zette. Meedeinen tussen uitersten, de
Inhoud
Nummer 43, september 2009
ene keer wild, dan kalm. Het kind kon niet
weten hoe haar moeder de sterke golven
veroorzaakte. Later begreep ze dat moeder
huilde als het water wild was. Het was
verdriet om de ziekte van omi. Als vader
thuis was, kwamen de tranen niet. Bij
kabbelende golfjes zal moeder
geslapen hebben. Het sterke geklots
deed haar ronddrijven als een
stuurloos scheepje op een woeste zee.
Het kind werd er misselijk van. Nog
altijd is ze niet dol op bootreisjes.
Meestal houdt ze er een gevuld
kotszakje als souvenir aan over.
De buik werd groter en ronder. Het
klotsen werd minder. Het kind nam de
bewegingsruimte van het water in. Er
ontstond een comfortabel holletje. Het
was goed zo.
Intussen werden de dagen grijzer.
Op een miezerige winterdag was er
een wrede verstoring van de rust. Een
felle streep licht maakte dat baby haar
ogen stevig dichtkneep. De donkere,
rustige buiksfeer was verstoord. Het
water zoog haar mee in de richting van
het gat waardoor het licht naar
binnenkwam. Ze wilde niet. Koesterde
haar warme plek, was nog niet klaar
voor de grote wereld. Maar hoe ze ook
haar best deed om tegen de stroom in
Van an de redactie redactie
- 1 • Grijs G ijs - 2 • Kennismaken Kennismaken
met uw mogelijkheden - 2 • Modelr Modelregeling
egeling “Betr “Betrokken
okken
omgeving” omgeving”
- 3 • Meld Meld
je zorg zorg
– 3 • Herhaling Herhaling
- 3 • Bezuiniging
Bezuiniging
Awbz wbz - 4 • Muziekv Muziekvoorstelling
oorstelling “Vlieg “ Vlieg” ” - 4
De e Ker Kern
n - 5 • Pesten Pesten
kan kinderen kinderen
psychotisch psychotisch
maken - 5 • Van an de Geestelijke
Geestelijke
Ver erzorger orger - 6
Voorlichting oorlichting aan de HBO-v - 6 • Verslag erslag ledenavond ledenavond
8 juni 2009 - 7 • Kor Korte
te berichten berichten
- 7
Vergeten ergeten - 8 • Uitnodiging Uitnodiging
- 8 • Wist ist u dat... - 8

terug te zwemmen naar de holte, het lukte niet. Een langwerpig
voorwerp duwde haar in de richting van het lichtgat. Ze dreef er
als vanzelf naar het lichtgaatje.
Moeder kon niet wachten op de spontane komst van het kind.
Omi was doodziek. Zij moest de baby nog in haar armen kunnen
sluiten. Er was geen overleg geweest met vader. In haar eentje
ging moeder naar dokter Smitters. Die stuurde haar naar huis en
naar bed. In de middag kwam hij langs en stak bij moeder een
slang naar binnen. Ze kreeg buikkrampen, lage rugpijn,
persweeën. Ze perste zich een ongeluk, liep helemaal blauw aan
en werd toen bleek. Smitters pufte voor en moeder na. Ze nam
het ritme van hem over. Er kwam kleur terug op haar wangen. En
toen glipte een glibberige klont naar buiten. Op het witte laken
lag een rimpelig, grauw wezentje met trappelende beentjes.
Het kind is Pauli. Wat is er mis met haar? Ze is in moeders buik
niet goed op kleur gekomen. Grijs als stof komt ze ter wereld. Aan
de buitenkant is de kleurafwijking niet zichtbaar. Het feitenboekje
geeft geen uitsluitsel over wat er aan de hand is.
In een klein kinderwagentje achter moeders fiets gebonden werd
Pauli naar omi gereden. Moeder legde het meisje stilletjes op de
dekens, vlak onder omi’s kin. Omi’s ogen waren gesloten. Ze deed
Kennismaken met uw mogelijkheden
pagina
ze nog eventjes open en gleed toen langzaam weg in een diepe
slaap. Een glimlach om haar mond. Moeder begon zenuwachtig te
lachen, legde haar handen om Pauli’s dunne nekje en sloot haar
vingers er steeds vaster omheen. Gestommel beneden. Moeders
handen verslapten. Ze herkende vaders stevige voetstap op de
houten traptreden. Pauli krijste.
3 jaar later schrijft vader: ‘22 juni 1960, 16.15 uur: Lotti geboren,
zusje van Pauli. Geen afwijkingen’. Lotti brengt kleur in moeders
leven. Pauli lacht voor het eerst.
Denk je vaak terug aan indrukwekkende episodes in je leven? De
redactie is benieuwd naar jullie verhalen. Hoe werken ervaringen
uit het verleden door in het dagelijkse leven van nu? Schrijf erover
of maak een creatief object. Wellicht inspireer je anderen om hun
levensverhaal te vertellen. Aarzel niet, stuur je kopij of foto naar
de redactie van de Nieuwsbrief. Wij zien er met spanning naar uit!
Mensen ontplooien zich vaak en ontwikkelen vaardigheden die ze nog niet kenden, die henzelf en de omgang met anderen ten goede
komen. Om u te helpen geeft Ypsilon Regio Breda u onderstaand een overzicht van cursussen en trainingen die landelijk, provinciaal en
regionaal voor vrijwilligers gegeven worden.
Landelijke Ypsilon
Ypsilon heeft ieder jaar drie bijeenkomsten voor kaderleden waar informatie wordt gegeven. Daarnaast organiseert Ypsilon een aantal
trainingen bv. gesprekstechnieken, communicatieve vaardigheden, individuele en collectieve belangenbehartiging, training
Interactievaardigheden voor familieleden, Telefoontraining voor een juist en goed contact met familieleden en naastbetrokkenen en de
training Presenteren. Ypsilon kunt u bereiken via e-mail: ypsilon@ypsilon.org of telefonisch via 088 000 21 20.
Trialoog
Trialoog, het Samenwerkingsverband van familieorganisaties in de GGZ in Noord-Brabant, organiseert cursussen voor vrijwilligers die in
familieorganisaties zoals Ypsilon, Labyrint en In Perspectief actief zijn. Voorbeelden zijn: de cursus “Organiseren en leiden van
bijeenkomsten”, de training “Individuele Ondersteuning”, de training “Collectieve Belangenbehartiging”, de training “Deelname in
participatieraden Wmo (van gemeenten)” en ook de cursus “Schriftelijke (communicatie) Vaardigheden”. Trialoog is te bereiken via e-mail
info@trialoog.org of telefonisch via (013) 544 14 40.
Breda-Actief
Voor bevordering vrijwilligerswerk & sport staat Breda-Actief, Pasbaan 17 in Breda bekend. Breda-Actief geeft cursussen en trainingen die
voor U heel interessant kunnen zijn. Kijk even op www.breda-actief.nl .
U kunt ook mailen naar: info@breda-actief.nl of bellen naar (076) 52 33 555.
Nog meer weten? Dat kan via telefoonnummer (0168) 403 549.
Het bestuur Stichting Ypsilon Regio Breda
Flits Verwacht niets, dan krjg je alles.
2

Modelregeling “Betrokken Omgeving”
“Betrokken omgeving” is een modelregeling die gaat over de relatie GGZ
instelling – naastbetrokkenen. Het streven van familieorganisaties naar beter
contact en naar samenwerking met instellingen in de GGZ heeft geleid tot het
opstellen van deze Modelregeling. De regeling is bedoeld als hulpmiddel om op
systematische wijze het contact met familie in het beleid en de werkwijze van
een GGZ instelling te verankeren. In de regeling, die in samenwerking met de
zorgkoepel GGZ Nederland is uitgebracht, worden de belangrijkste ingrediënten
voor een goede omgang met familie genoemd:
• het verstrekken van informatie;
• het verbeteren van de toegankelijkheid;
• het verbeteren van de communicatie en de samenwerking met familie.
In de modelregeling zijn deze aspecten uitgewerkt. Uitgangspunten: de familie
vervult een belangrijke rol in de zorg aan cliënt. Waar de behandeling directe
gevolgen heeft voor de familie, is overleg en samenwerking nodig. De familie
heeft informatie en steun nodig om met de psychiatrische problematiek van de
naaste om te kunnen gaan. En men wil aandacht voor de eigen vragen en
problemen in het leven met een naaste met psychiatrische problemen. Aparte
aandacht voor familie en naastbetrokkenen is om deze redenen nodig en
gerechtvaardigd.
Deze Modelregeling heeft ook de instemming van de cliëntenorganisaties. De
Triade is hiermee compleet.
Bron: Jaarboek revalidatie
Meld je Zorg, het meldpunt in de GGZ
De zorg staat onder druk. De sociaal-maatschappelijke opvang en de GGZ
kampen met steeds meer beperkende maatregelen en bezuinigingen. Om
knelpunten in de zorg onder de aandacht van publiek en politiek te brengen,
moeten we ze eerst verzamelen. Vandaar ons meldpunt meld je zorg.
Veel mensen zijn onzeker geworden op hun recht op passende zorg en dreigen
tussen wal en schip te vallen. Ze hebben vragen, ondervinden problemen en
signaleren knelpunten. Om die mensen te helpen, realiseerde het Landelijk
Platform GGZ het meldpunt www.meldjezorg@platformggz.nl.
Meld je zorg biedt een actuele website met vragen en antwoorden, rapporten,
achtergrondartikelen en nieuws, een podium voor thematische acties in
samenwerking met andere (cliënten)organisaties, een sociaal-juridisch
deskundige voor online en telefonische dienstverlening
en een Meld-je-Zorgkaart gratis aan te vragen.
Bron: Landelijk platform GGZ
Flits Geef vooral in moeilijke tijden vriendschap.
pagina
3
Herhaling
Weer een nummer
Weer een naam
Weer een opname
Alweer
Weer een kamer
Weer een bed
Weer die koffie
Alweer alweer
Weer een pil
Weer een psych
Weer een dossier
Alweer alweer alweer
Kom een gesprek
Hier nog een pil
En weer een plan
Weer die pijn
Weer die angst
Weer wat hoop
En weer en weer
En weer wat regen
En weer wat zon
En weer de vragen
Hoe het begon
En nog geen einde
En nog geen zin
Nog geen verbetering erin
En nog en nog
En nog
Geen hulp
En niet geholpen
En niets veranderd
En nog steeds
niet aan gewend
Karen Heerema (2009)
www.ggzdichter.nl

Bezuiniging Awbz raakt
chronische patiënten hard
Dat blijkt uit onderzoek van bureau Hoeksma, Homans &
Menting (HHM), uitgevoerd in opdracht van het ministerie van
VWS. Volgens eerdere schattingen van het ministerie verliezen
in totaal 60.000 mensen na dit jaar de Awbz-aanspraken op de
functie begeleiding. Volgens HHM gaat het om 12.000 kinderen
en jongeren. Van de resterende 48.000 mensen die geen hulp
meer vanuit de Awbz kunnen krijgen, bestaat een grote groep
(29 procent) uit chronisch psychiatrische patiënten.
Risico op terugval
HHM concludeert in het onderzoek dat vooral chronisch
psychiatrisch patiënten een risico lopen als gevolg van de
pakketmaatregelen. Het zijn kwetsbare mensen die dankzij de
functie Begeleiding, stabiel en overeind blijven, aldus het HHMrapport.
Het netwerk van deze patiënten is vaak zwak.
Wanneer ze de individuele aandacht van professionals moeten
ontberen, verhoogt dat het risico op een crisis, terugval en
verwaarlozing. Dan zijn zwaardere vormen van zorg nodig.
Gemeenten hebben geen idee
Mensen die begeleiding niet meer via de Awbz kunnen regelen,
kunnen in principe een beroep doen op de Wmo, uitgevoerd
door de gemeente. Maar de gemeenten hebben nog weinig
idee van de extra vraag die op hen afkomt. Bovendien vindt
de helft van de door HHM ondervraagde gemeenten dat de
chronisch psychiatrisch patiënten geen beroep kunnen doen op
de Wmo. Deze groep patiënten loopt daarmee het risico tussen
wal en schip te vallen.
Extra kosten
Wanneer de chronisch psychiatrisch patiënten ter compensatie
allemaal een beroep doen op de Wmo, betekent dat een extra
kostenpost voor de gemeenten. HHM schat ze op minimaal 66
en maximaal 226 miljoen euro. Gemeenten worden maar
gedeeltelijk gecompenseerd voor deze extra kosten: het Rijk
heeft 150 miljoen euro beschikbaar voor compensatie van de
Awbz-pakketmaatregelen. Maar deze miljoenen moeten worden
verdeeld over onderwijs, jeugdzorg en gemeenten.
Hardheidsclausule
HHM beveelt aan vooral de groep van de chronisch
psychiatrisch patiënten de komende tijd goed te volgen.
Wanneer deze patiënten hard worden getroffen en wanneer
gemeenten onvoldoende alternatieve zorg kunnen bieden, mag
worden verwacht dat het CIZ bij de indicatiestelling de
hardheidsclausule zal toepassen. Patiënten komen dan alsnog
in aanmerking voor de functie Begeleiding vanuit de Awbz.
Bron: Psy, 27-05-2009
pagina
4
Voorstelling Muziektheater
speelt “VLIEG!”
Op 2 oktober 2009 in de Nieuwe Veste te Breda,
Aanvang 15.00 uur. Entree gratis.
Vlieg is een muzikale theatervoorstelling over de worsteling
van een elfjarig meisje met de schizofrenie van haar vader. In
Vlieg! wordt een ogenschijnlijk zwaar onderwerp zo vormgegeven
dat het kinderen en volwassenen aanspreekt. Op ontroerende,
herkenbare en humorvolle wijze toont Vlieg! de
innerlijke strijd van een meisje dat haar grip op de werkelijkheid
verliest. Vlieg! spreekt bij kinderen tot de verbeelding als
een spannend en fantasievol avontuur. Ze leven mee met
Lieve, die haar vader wil redden en denkt dat ze kan vliegen.
De absurdistische humor, zoals honderd zakken chips, een
vreemde engel en rechter, een moeder die maar door blijft
kwekken of dokters met rare maskers op, werkt bij kinderen
op de lachspieren. Maar ze luisteren ook ademloos als Lieve
vertelt hoe ze haar vader mist na zijn opname.
Volwassenen herkennen de rol van de moeder, die geen raad
weet met de ziekte van haar man en zich uit alle macht
staande probeert te houden, maar daarbij ook haar dochter uit
het oog verliest. Als moeder en dochter elkaar aan het eind
weer vinden, is het hele publiek opgelucht.
Samenvattend: het stuk Vlieg! leent zich er uitstekend voor om
de grote invloed van een psychische ziekte van een ouder op
gezinnen en relatie uit de taboesfeer te halen en het erover te
hebben hoe voorkomen kan worden dat het zo (uit de hand)
loopt. Een voorstelling die ons allemaal raakt. Volwassenen op
een volwassen wijze, kinderen op een kinderlijke manier. Dat is
knap, heel knap. Vlieg! is een voorstelling die verrast, verbaast
en ontroert. Vlieg! haalt schizofrenie uit de taboesfeer. Maak
uw familie, vrienden en kennissen op deze voorstelling attent
(entree gratis).
VLIEG! reist het land door en trekt volle zalen.
Het bestuur Stichting Ypsilon Regio Breda

De Kern
In het begin hopen de meeste familieleden nog wel op genezing, Maar na een korte of wat langere periode hebben ze het wel
gezien. Genezing is een sprookje. De vele verhalen van ” herstellen met de ziekte schizofrenie” zijn voor onze zieken en naasten
hoopgevend maar de handicap blijft een stoornis voor het leven. Als familielid kun je met het ziektebeeld meelopen en voor je
naaste iets extra’s betekenen door aan familietrainingen deel te nemen. Trainingen die je leren om beter met je naaste en de
ziekteverschijnselen om te gaan. Bevlogen psychiaters, psychologen, hulpverleners en andere deskundigen doen hun best om die
donkere psychische wolk boven ons hoofd wat lichter te maken.
In een oude Bijbel las ik onlangs enkele woorden die familie en naastbetrokkenen op de kern van het bestaan wijzen: In de
liefde rusten angst, verdriet, wanhoop en pijn. In de liefde ligt de hoop op vrede, rust, blijdschap en geluk. Etty Hillesum,
overleden in kamp Auschwitz, schrijft in haar dagboek het volgende: “dat de dingen ondergaan” onderscheiden moeten worden
van “aan de dingen ten ondergaan”. Zij zegt hiermee dat de liefde, die in het ondergaan (het ervaren) besloten ligt, bij haar de
oerkracht blijkt te zijn om telkens tot een nieuw levensgevoel te komen.
Jan van Kouwen
Pesten kan kinderen psychotisch maken
BAARN - Mensen die als kind gepest zijn,
hebben twee keer meer kans op een psychose dan kinderen
die nooit zijn gepest. Dat blijkt uit Brits onderzoek.
Volgens de wetenschappers van de University of Warwick in
Coventry kan pesten, vooral als het langdurig gebeurt,
serieuze consequenties hebben op latere leeftijd.
Eerdere studies toonden al aan dat traumatische
gebeurtenissen in de jeugd gelinkt zijn aan de ontwikkeling
van psychoses als volwassene. En mensen die psychotische
symptomen in de jeugd hebben, zijn geneigd tot het
ontwikkelen van schizofrenie als ze volwassen zijn.
De onderzoekers wilden uitzoeken of dit bij pesten ook zo is.
Voor het onderzoek bestudeerden ze 6437 12-jarigen, die
vanaf hun zevende jarenlang lichamelijk en geestelijk gepest
werden.
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat
pestslachtoffers twee keer zoveel kans hebben op
hallucinaties en andere psychotische symptomen. Hoe langer
en erger de slachtoffers gepest werden, hoe groter de kans
bleek op een psychiatrische ziekte.
Het onderzoek is gepubliceerd in de Archives of General
Psychiatry
Flits Kleine acties (stapjes) hebben eerder kans om te slagen
pagina
5

Van de Geestelijke Verzorger
Zondag 9 augustus was in het televisieprogramma Zomergasten van de VPRO de psychologe/wetenschapstheoretica Trudy
Dehue. Globaal stelt zij zichzelf de volgende vraag: Hoe kan het dat in Nederland, met een hoge mate van welvaart en
veiligheid, één miljoen mensen antidepressiva gebruiken en nog veel meer mensen aan depressiebestrijding doen? Ze
veronderstelt op basis van deze cijfers dat veel mensen ongelukkig zijn, terwijl je zou kunnen denken dat dat niet nodig is.
Deze veronderstelling zegt óók impliciet: waar een gebrek aan welvaart en veiligheid is, daar zouden de mensen een stuk
ongelukkiger moeten zijn. Deze hypothese doet me denken aan een vaak gebruikte ‘truc’ als het gaat om jezelf of anderen
wat uit de put te krijgen. Men zegt dan zoiets als: “Het gaat me niet goed, maar als ik dan kijk naar de mensen daar en daar
in de wereld, die hebben het veel slechter dan ik”.
Uiteraard wil ik niets afdoen aan de grote mate van ellende, armoede en onrecht die er heerst in het grootste deel van de
wereld. Noch wil ik het leed bagatelliseren van de mensen die ik tijdens mijn werkzaamheden binnen de GGZ ontmoet. Wat
me echter opvalt, is dat een verwijzing naar een verondersteld groter leed bij mensen elders in de wereld, ons niet uit onze
misère haalt. We staan er wel bij stil en even realiseren we ons dat het allemaal nog veel slechter zou kunnen, maar op
langere termijn lijkt dit gegeven geen extra licht te brengen in onze wereld, uitzonderingen daar gelaten. Datgene waarmee
we zelf – of onze naaste omgeving – worstelen, lijkt altijd de basistoon te zijn in ons leven en zaken die we slechts op
televisie hebben gezien of ergens hebben gehoord, veranderen de melodie niet.
Het lijkt dat ons leed voornamelijk door ons leed wordt bepaald. Dit hoeft echter geen pessimistische boodschap te zijn in
de zin van: ”Iedereen denkt toch alleen maar aan zichzelf en zo wordt de wereld nooit een betere plek”. Ik kom in mijn werk
vaak mensen tegen die veel te lijden hebben en zich daar dan vaak schuldig bij voelen. Schuldig, omdat ze vinden dat ze
ondanks alle tegenslagen en pijn en verdriet, zich te weinig hebben bekommerd om anderen. Ze nemen zichzelf kwalijk dat
de ander – een familielid, een vriend, een buur – toen die in nood zat geen beroep op hun kon doen. Dit is niet vreemd: om
een ander bij te staan heeft iemand ruimte nodig in zichzelf, ruimte om de problemen van de ander een plek te geven. Als
we zelf al ‘vol’ zitten, dan betekent een beroep van onze medemens op ons al snel de overbekende druppel. Dit heeft als
gevolg dat we helemaal niet meer in staat zijn om de ander bij te staan.
Het is vanwege bovenstaande dat ik in vieringen vaak de volgende vredeswens uitspreek: “Dat U vrede in Uw hart moge
vinden, opdat de vrede onder de mensen kan ontstaan”. Wederom geen pleidooi om aan onszelf te denken en de ander te
laten stikken, maar een voorstel om aan onszelf te mogen denken, zodat anderen nog voor langere tijd plezier aan ons
kunnen beleven. Als we voor onze geliefde naasten doen wat we kunnen, en dan een keer tekortschieten om dat het voor
ons soms ook erg veel is om te verwerken, dan is dat een normale reactie. Op die manier, door ons eerst even te
concentreren op onszelf, kunnen we weer ruimte maken om de ander bij te staan.
Ons persoonlijk leed is altijd reëel, ook al weten we dat het slechter kan. Het begrijpelijke schuldgevoel maakt het probleem
groter, de oplossing verder weg, en kan ons uitschakelen om de ander bij te staan. Waarmee niet is gezegd dat het eerder
genoemde ongeluk in onze samenleving door gevoelens van schuld komt. Ik denk het niet, maar voorlopig blijven deze
vragen open staan. Wat we wel kunnen zeggen dat we het ongeluk in ons eigen leven gerust altijd serieus kunnen nemen:
het brengt ons dichter bij een oplossing voor onszelf en kan zorgen voor de ruimte die we nodig hebben om de ander bij te
staan.
Corné Timmers
Voorlichting aan de HBO-v
Ypsilon Regio Breda ontving van Avans Hogeschool Breda de
uitnodiging om voorlichting te komen geven aan GGZ
verpleegkunde studenten. In het laatste studiejaar wordt
extra aandacht besteed aan de samenwerking van de GGZ
met familieleden, naastbetrokkenen, partners en kinderen. De
studenten hebben dan al een of meerdere stages doorlopen
en wat praktijkkennis opgedaan. Het is geweldig om te zien
dat jongeren in de psychiatrie hun toekomst zien. We hebben
ze nodig, we kunnen niet zonder.
Voor mij was het een grote uitdaging om iets over de
activiteiten van de Familievereniging Ypsilon te vertellen.
Mijn voordracht gaf zicht op het beeld van de positie van de
familie van vroeger en nu, over knelpunten toen en
knelpunten die er nu nog zijn, over wat de familie zo
allemaal overkomt. Vragen genoeg zoals: hoe heb je het vol
pagina
kunnen houden? Wat is de meerwaarde van Ypsilon?
Er waren ook vragen over voorlichting en cursussen aan de
familie, over het betrekken van de familie bij de behandeling,
over de behandeling van cliënten buiten de instelling (ACT),
over privacy en autonomie, over de ontwrichting van het
gezinsleven en over familie die contact zoekt met de
hulpverlening omdat zij naar informatie zoeken en/of
ondersteuning nodig hebben. Gelukkig gaan nu veel zaken
beter dan vroeger. Familie, hulpverlening en cliënt trekken
steeds meer samen op. Een aantal projecten zijn gericht om
de samenwerking te bevorderen. Het heeft tijd nodig om dat
wat de Triade bedoelt te zijn te realiseren. De wil is er en we
zijn op de goede weg.
Na de voordracht heb ik de studenten documentatie over
Ypsilon verstrekt. Op de vraag hoe zij het afgelopen uur
vonden waren de antwoorden: Indrukwekkend, prima verhaal
en heel leerzaam.
Jan van Kouwen
6

Verslag ledenavond 8 juni 2009
Ypsilon nodigt op haar contactavonden sprekers uit over thema’s die bij families regelmatig onderwerp van gesprek zijn. Zo ook op
8 juni jl. waar mevrouw Rachel Hooijkaas, psychiater en de heer Niels Bouwhuis, verpleegkundig specialist i.o. al in de
kennismakingsronde op het juiste spoor, de second-opinion, gingen zitten. Wie aan een second opinion denkt heeft waarschijnlijk
twijfels over de bestaande diagnose en dan komen andere ziektebeelden zoals borderline, manische depressie, en autisme in het
vizier. Het kan heel verstandig zijn over de grenzen van het eigen ziektebeeld heen te kijken naar andere vormen van psychische
stoornissen en daarover enige kennis op te doen. Een meer brede kennis brengt ons tot een dieper inzicht waardoor we weer
beter kunnen oordelen en handelen.
Een second-opinon zou eigenlijk wat vaker moeten plaatsvinden. (Een goede psychiater maakt er geen probleem van.) De
bestaande diagnose kan juist bevestigd worden, maar er kan ook een andere diagnose komen waardoor de behandeling weer
beter op de zieke wordt afgestemd. De stelling dat een cliënt met schizofrenie na elke psychose iets minder functioneert wordt in
recente literatuur in twijfel getrokken. Dit als gevolg van nieuwe medicijnen die een veel betere werking hebben. Daarbij is er veel
meer aandacht voor omgevingsfactoren. Het is nu al te merken dat, beter dan enkele jaren terug, cliënten zich ontwikkelen naar
een leven met meer perspectief.
We hebben gemerkt dat je op een dergelijke avond niet het hele scala van psychische stoornissen kunt bespreken. Bij autisme is
bv. het probleem de informatieverwerking. Cliënt neemt bijvoorbeeld letterlijk op wat iemand zegt en dan is het verband
(betekenis/bedoeling) van het gesprokene weg. Bij schizofrenie ligt het anders. Een psychose stuurt alles in de war.
Over trauma: je eigen verleden neem je mee en wat maakt het kind daaruit op, wat betekent dit voor een kind. Het is heel
belangrijk onderzoek te doen hoe een dergelijk trauma is ontstaan.
Ook kwamen ter sprake intuïtie, hooggevoeligheid, sensitiviteit, aarden en het luisteren naar muziek. Zo kan hooggevoeligheid bv
ook nadelig zijn en averechts werken als je je daar niet bewust van bent.
De basis van Mindfulness is aandacht, wat eigenlijk wil zeggen, bewust leven in het moment van nu en zonder oordeel (meditatie
is een manier om dit te leren). Wie op de alternatieve tour gaat hoopt op een beter en sneller herstel, maar medicijnen blijven ter
ondersteuning nodig om een cliënt minder prikkelgevoelig te maken. Medisch gezien weten we zo langzamerhand wel dat een
cliënt uiteindelijk toch afhankelijk blijft van therapieën en medicijnen die door hard wetenschappelijk onderzoek tot stand zijn
gekomen.
Hoewel het aantal deelnemers aan de matige kant was kunnen we terugkijken op een avond met uitstekende voorlichting. Met
een dankwoord aan Rachel en Niels en onder applaus werden de presentjes overhandigd. De bloemen en lekkernijen op de tafels
waren er ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van Ypsilon.
Het bestuur Stichting Ypsilon Regio Breda
Korte berichten
Mensen met schizofrenie ervaren discriminatie, maar anticiperen
er ook op; in combinatie met oefenen beïnvloedt
gesprekstherapie de verstoorde beleving effectief; door het
monitoren van hulpverleners worden meer rehabilitatietrajecten
voor cliënten opgesteld; mensen met een
persoonlijkheidsstoornis en een verslaving kunnen geïntegreerd
behandeld worden door één ambulant team.
Bron: Maartnummer van het Maandblad MGv.
Flits Niets gebeurt zomaar, leer van alles wat er op je weg komt.
pagina
7
DDiissccrriimmiinnaattiiee vvaann mmeennsseenn mmeett ddee ddiiaaggnnoossee sscchhiizzooffrreenniiee.
Nederlandse bevindingen in een internationale studie.
Ook zonder ziekteverschijnselen blijft de diagnose schizofrenie
een stigma. Veel (ex)patiënten ervaren afwijzing in hun relaties
met familie, buren, hulpverleners en werkgevers.
Maar ook geanticipeerde afwijzing, dus zelfstigmatisering,
belemmert het herstel.
(door Annette Plooy & Jaap van Weeghel).
SSuucccceessvvoollllee ppssyycchhootthheerraappiiee:: Praten, maar vooral ook oefenen.
Psychische stoornissen zijn belevingsverstoringen. Logische
argumenten overtuigen iemand er niet van dat zijn belevingen
ongegrond zijn. Uit modern hersenonderzoek blijkt dat praten
in combinatie met systematische training de beleving verandert.
(door G.P.J. Keijsers & E.S. Becker).

Vergeten
Zon
zee zinkt
vergaat in gedachten
Vergeten Uitnodiging
geheugen sluimert zacht
zacht zonlicht lacht
de toekomst tegemoet
weet niet goed wat
hiermee moet
met deze sluimermist
geheugen dat zich steeds
vergist.
Karen Heerema (2009)
www.ggzdichter.nl
Uitnodigingen vierde kwartaal 2009
De bijeenkomsten zijn van 19.30 uur tot
21.30 uur. Deze avonden worden
gehouden in het gebouw van de Stichting
GGZ Regio Breda, Spoorstraat 145 te
Breda; tel: (076) 522 40 42.
Agenda / Onderwerpen
Op 5 oktober 2009:
Breburg informeert Ypsilon.
De heer Kees van Aart, directeur
Bedrijfsvoering en de heer Tom van
Mierlo, psychiater en directeur
Behandelzaken van de Zorggroep
Psychose en Autisme i.o. komen bij
Ypsilon voorlichting geven over
ontwikkelingen in de GGZ regio Breda. Zij
komen ons vertellen over de nieuwe
Zorggroep Psychose en Autisme, over
Herstelondersteunende Zorg en over FACT
dat staat voor Functie Assertive
Community Treatment. Een FACT-team is
een (wijk)team dat langdurige
psychiatrische cliënten in een regio zo
ambulant mogelijk behandelt en
begeleidt. Wie meer wil weten over de
laatste ontwikkelingen in de zorg in onze
regio kan en mag niet dit initiatief van
Breburg voorbij laten gaan.
Een avond geschikt voor familieleden en
naastbetrokkenen van mensen die te
maken hebben met schizofrenie,
borderline, (manische) depressiviteit en
autisme. Maak uw kennis breed.
Wist u dat...
• Marktwerking zorgkosten opdrijft (Zorgvisie-nieuws).
• Bussemaker de wijkverpleegkundige weer terug in de wijk wil. (Bron:VWS)
• In de steden meer psychische problemen voorkomen dan op het platteland. (Bron VU-Amsterdam)
• VWS criminelen uit de zorg weert. (Zorgvisie 24.06.09)
• Bezuinigingen leiden tot minder personeel en snellere isolatie. (Psy 29.07.09).
• Emotionele stabiliteit neemt toe met de leeftijd.
Colofon
Op 7 december 2009:
Familievertrouwenspersoon Marcel
Hoeven (Tilburg) bij Ypsilon.
De Familievertrouwenspersoon (FVP) is er
voor familie, mantelzorgers,
naastbetrokkenen en vrienden van
patiënten die bij de instelling in
behandeling zijn. De FVP is een
vraagbaak, biedt een luisterend oor, geeft
morele ondersteuning en biedt hulp bij
het benaderen van hulpverleners of
instellingen in de GGZ. Daarbij
vertegenwoordigt de FVP het belang van
de familie, met als uiteindelijk doel: een
goede samenwerking tussen
hulpverleners, patiënt en familielid. De
FVP vorm een brug tussen familie en GGZ.
Dat wil dus zeggen dat familie bij de FVP
haar verhaal kwijt kan, antwoord krijgt op
vragen, ondersteuning krijgt en bij
klachten een beroep kan doen op
bemiddeling. De FVP blijkt voor de familie
een enorme steun te zijn. Ongetwijfeld
zullen er in onze regio mensen zijn die
met vragen zitten en graag wat meer
willen weten. Een avond geschikt voor
familieleden en naastbetrokkenen in de
GGZ die te maken hebben met borderline,
depressie en autisme.
Wij houden u ook op de hoogte via onze
website: www.ypsilonregiobreda.nl.
Het bestuur Stichting Ypsilon Regio Breda
Ypsilon Nieuws is een uitgave van: de Stichting Ypsilon Regio Breda Verschijning: Vier keer per jaar Oplage: 300 Dtp/Druk: MijnDrukwerk Etten Leur
Redactieadres: Y. Koenders-van der Kolk, e-mail: y.koenders@ypsilonregiobreda.nl Contactpersoon: Jan van Kouwen (0168) 403549
Inleveren kopij voor nummer 44 is mogelijk tot 13 november 2009. De tekst aanleveren als “platte” tekst in Word voorzien van eventuele foto/illustratie,
bij voorkeur per e-mail aan redactieadres.