Vwo Nederlands oefenexamen 2 - DUO

Tekst 3
Polarisatie belemmert debat artikel 23
Het debat over de vrijheid van onderwijs is in zowel de politiek als het
onderwijs zelf gepolariseerd en zit daardoor vast. Wetenschappers en de
onafhankelijke Onderwijsraad moeten nu proberen de bezinning op artikel
23 van de Grondwet een stap verder te helpen. Het initiatiefwetsvoorstel
dat christelijke scholen en andere richtingen in het bijzonder onderwijs wil
dwingen alle leerlingen te accepteren, kan volgens de meeste
deskundigen de prullenbak in. Na verschillende onderwijsjuristen, heeft
ook de Onderwijsraad geadviseerd dit voorstel te "heroverwegen". Dat is
onderwijsraadtaal voor: het is een nutteloos voorstel.
Principieel
Maar of de indieners van de wet (PvdA, SP, GroenLinks en D66) hun plan
daadwerkelijk zullen opgeven, is de vraag. Zij beseffen zelf vermoedelijk
ook wel dat het voorstel niet bijdraagt aan de bestrijding van segregatie in
het onderwijs (het ontstaan van "zwarte" en "witte" scholen), maar willen
onder dat mom vooral een principieel puntje scoren. Margot Kraneveldt,
die toen het voorstel enkele maanden geleden weer van stal werd gehaald
nog onderwijswoordvoerster was van de PvdA, ontkende dat het plan
slechts symbolisch was. "Maar," voegde ze er direct aan toe, "ik ben er
wel van overtuigd dat symbolen soms ook heel belangrijk zijn."
Boris van der Ham (D66) was in een interview met het 'Reformatorisch
Dagblad' nog openhartiger over de werkelijke motivatie achter het
wetsvoorstel. Hij wees op een groepje "hardnekkige scholen" - onder
meer reformatorische, gereformeerde en joodse - dat nog leerlingen
weigert op basis van identiteit. Daar is het wetsvoorstel eigenlijk op
gericht. "Het is geen oplossing van de segregatie. Maar het is een
principieel punt dat we een keer willen maken in de richting van dat soort
scholen."
Algehele discussie
De discussie over acceptatieplicht staat dus symbool voor een
fundamentelere kwestie. Terecht heeft de Onderwijsraad geconcludeerd
dat achter het voorstel een behoefte schuilt aan een algehele discussie
over artikel 23 van de Grondwet dat gaat over de vrijheid van onderwijs.
Het debat daarover is de laatste jaren gepolariseerd. Zo profileert de
Vereniging voor Openbaar Onderwijs zich met de wens dat artikel 23
(ontstaan in 1917) zijn honderdste verjaardag niet haalt. De vereniging
wil een type school in plaats van een variëteit aan (confessionele en
pedagogische) richtingen. Een aantal seculiere politieke partijen heeft zich
bij deze visie aangesloten.