NUMERI – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het levend ...

NUMERI – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het levend ... NUMERI – Thorastudie van Ariel Berkowitz - Messiaans het levend ...

messiaanshetlevendwater.be
from messiaanshetlevendwater.be More from this publisher
24.09.2013 Views

39 Parasjah Choekath, tqx (= Wet) Torah: Bemidbar 19:1-22:1 Haftarah: Sbofetiem 11:1-33 NUMERI Thorastudie van Ariel Berkowitz Welke reden zag Hij om hen door middel van slangen te bestraffen? De Heilige, gezegend zij Hij, zei daarom: "Laat de slang, die als eerste laster introduceerde, komen en diegenen, die laster spreken, bestraffen." (Bemidbar Rabbah 19:22) Mini-Mysteries Behalve de opening-parasjot van Beresjiet hebben erg weinig Thora gedeelten belangrijker gebeurtenissen in zich dan die nu voor ons ligt. In deze Sidra leren we over de as van de rode koe; de wateren van Meribah; de dood van Aharon en Mirjam; de omhooggestoken slang; de eerste veldslagen van deze nieuwe generatie als zij naar de hoek van het Beloofde Land reisden en hun kampement tegenover Jericho hadden op de vlakten van Moab. Toch, ondanks alle acties hierin, zijn er dan soms andere parasjot, die nog meer mysteries bevatten dan deze heeft? Wat is het mysterie van de rode koe? Hoe en waarom werkt het? Wat was de zonde van Mosje, waarmee hij het recht verspeelde om het Beloofde Land binnen te gaan? Hoe genas het kijken naar een koperen slang op een paal diegenen, die door echte slangen waren gebeten? Vanwege deze redenen hebben we ervoor gekozen om dit wekelijkse commentaar Mini-Mysteries te noemen. Als we onze studie van enkele van deze mysteries voortzetten, dienen we de grotere context van Bemidbar in ons geheugen te prenten. Achter iedere gebeurtenis of passage van Bemidbar liggen er twee snoeren van gedachten: 1) Voorbereidingen voor het wonen in het Beloofde Land. 2) Vervulling van de gerechtelijke belofte van de Heer, dat behalve voor Kaléw en Jehosjoea, de huidige generatie van mensen van twintig jaar en erboven het land niet zouden binnengaan. Vele gebeurtenissen in Bemidbar zijn vanwege deze redenen zo vastgelegd. Indeling: Het Eerste Mini-Mysterie - De Rode Koe. Het Tweede Mini-Mysterie. - De Zonde van Mosje en Aharon. Het Derde Mini-Mysterie. - Dood en Weigering Het Vierde Mini-Mysterie - De Helende Slang. Het Vijfde Mini-Mysterie - De Geheime Geschriften. Het Eerste Mini-Mysterie - De Rode Koe: Het onderwijs over de as van de rode koe vindt men in hoofdstuk 19. De verzen 1-10 beschrijven de procedure en de verzen 1-22 geven ons enkele voorbeelden van zijn toepassing. De tekst noemt de onderwijzing over de rode koe een choekat haTorah = hrwth tqwx. Een choekah = hqwx wordt gewoonlijk beschouwd als een onderwijzing, waarvoor géén rationele uitleg blijkt te bestaan! Het moet slechts worden ontvangen en door geloof worden gehoorzaamd. Als dat waar is, dan hebben we hier een uitstekend voorbeeld daarvan in het ritueel van de rode koe. Het is een moeilijke kwestie! Een eminent Mishnah commentator zegt ervan: "Deze ordinantie gaat voorbij aan het menselijk begrip en is de geheimzinnigste rite in de Schriften - geen van de talloze pogingen om het te verklaren is voldoende overtuigend." M.a.w. wat we hier hebben, is een echt mysterie! Het mysterie zit niet in de details van het ritueel. Zij zijn duidelijk. Een volmaakt .rode (vrouwelijk!) koe, die nooit onder een juk was, werd buiten het kampement gebracht, waar zij geslacht werd onder het toezicht van de hogepriester. Er werd wat bloed in de richting van de Misjkan gesprenkeld. Daarop werd de koe op het altaar verbrand en de as werd gemengd met water, hyssop, cederhout en een karmoezijnen draad. Dit mengsel werd zorgvuldig opzij gezet om te worden gebruikt in het reinigingsproces van iemand, die tam 'ei was, speciaal door contact met een dood mens. De Mishnah geeft zelfs meer specifieke details over hoe het ritueel uitgevoerd werd, in het bijzonder gedurende de Tweede Tempel periode. Zelfs een heel tractaat, Parah, is aan dit onderwerp gewijd. Onbeantwoorde Vragen: Terwijl er een overvloed aan informatie bestaat met betrekking tot het ritueel is er weinig kennis met betrekking tot de betekenis van het ritueel. Daarin ligt het mysterie! Want, bijvoorbeeld, waarom is er een rode koe voor dit doel gekozen? Bovendien, waarom, wordt paradoxaal de persoon, die de as maakt van de koe, die gebruikt wordt om te reinigen, zelf tam 'ei en behoeftig voor dezelfde as, die hij juist - 20 -

39 Parasjah Choekath, tqx (= Wet)<br />

Torah: Bemidbar 19:1-22:1<br />

Haftarah: Sbofetiem 11:1-33<br />

<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

Welke reden zag Hij om hen door middel <strong>van</strong> slangen te bestraffen? De Heilige, gezegend zij Hij, zei daarom:<br />

"Laat de slang, die als eerste laster introduceerde, komen en diegenen, die laster spreken, bestraffen."<br />

(Bemidbar Rabbah 19:22)<br />

Mini-Mysteries<br />

Behalve de opening-parasjot <strong>van</strong> Beresjiet hebben erg weinig Thora gedeelten belangrijker gebeurtenissen in<br />

zich dan die nu voor ons ligt. In deze Sidra leren we over de as <strong>van</strong> de rode koe; de wateren <strong>van</strong> Meribah; de<br />

dood <strong>van</strong> Aharon en Mirjam; de omhooggestoken slang; de eerste veldslagen <strong>van</strong> deze nieuwe generatie als<br />

zij naar de hoek <strong>van</strong> <strong>het</strong> Beloofde Land reisden en hun kampement tegenover Jericho hadden op de vlakten<br />

<strong>van</strong> Moab. Toch, ondanks alle acties hierin, zijn er dan soms andere parasjot, die nog meer mysteries bevatten<br />

dan deze heeft? Wat is <strong>het</strong> mysterie <strong>van</strong> de rode koe? Hoe en waarom werkt <strong>het</strong>? Wat was de zonde <strong>van</strong><br />

Mosje, waarmee hij <strong>het</strong> recht verspeelde om <strong>het</strong> Beloofde Land binnen te gaan? Hoe genas <strong>het</strong> kijken naar een<br />

koperen slang op een paal diegenen, die door echte slangen waren gebeten? Vanwege deze redenen hebben<br />

we ervoor gekozen om dit wekelijkse commentaar Mini-Mysteries te noemen.<br />

Als we onze studie <strong>van</strong> enkele <strong>van</strong> deze mysteries voortzetten, dienen we de grotere context <strong>van</strong> Bemidbar in<br />

ons geheugen te prenten. Achter iedere gebeurtenis of passage <strong>van</strong> Bemidbar liggen er twee snoeren <strong>van</strong><br />

gedachten:<br />

1) Voorbereidingen voor <strong>het</strong> wonen in <strong>het</strong> Beloofde Land.<br />

2) Vervulling <strong>van</strong> de gerechtelijke belofte <strong>van</strong> de Heer, dat behalve voor Kaléw en Jehosjoea, de<br />

huidige generatie <strong>van</strong> mensen <strong>van</strong> twintig jaar en erboven <strong>het</strong> land niet zouden binnengaan.<br />

Vele gebeurtenissen in Bemidbar zijn <strong>van</strong>wege deze redenen zo vastgelegd.<br />

Indeling: Het Eerste Mini-Mysterie - De Rode Koe.<br />

Het Tweede Mini-Mysterie. - De Zonde <strong>van</strong> Mosje en Aharon.<br />

Het Derde Mini-Mysterie. - Dood en Weigering<br />

Het Vierde Mini-Mysterie - De Helende Slang.<br />

Het Vijfde Mini-Mysterie - De Geheime Geschriften.<br />

Het Eerste Mini-Mysterie - De Rode Koe:<br />

Het onderwijs over de as <strong>van</strong> de rode koe vindt men in hoofdstuk 19. De verzen 1-10 beschrijven de<br />

procedure en de verzen 1-22 geven ons enkele voorbeelden <strong>van</strong> zijn toepassing. De tekst noemt de<br />

onderwijzing over de rode koe een choekat haTorah = hrwth tqwx. Een choekah = hqwx wordt gewoonlijk<br />

beschouwd als een onderwijzing, waarvoor géén rationele uitleg blijkt te bestaan! Het moet slechts worden<br />

ont<strong>van</strong>gen en door geloof worden gehoorzaamd. Als dat waar is, dan hebben we hier een uitstekend voorbeeld<br />

daar<strong>van</strong> in <strong>het</strong> ritueel <strong>van</strong> de rode koe. Het is een moeilijke kwestie! Een eminent Mishnah commentator zegt<br />

er<strong>van</strong>: "Deze ordinantie gaat voorbij aan <strong>het</strong> menselijk begrip en is de geheimzinnigste rite in de Schriften -<br />

geen <strong>van</strong> de talloze pogingen om <strong>het</strong> te verklaren is voldoende overtuigend." M.a.w. wat we hier hebben, is<br />

een echt mysterie!<br />

Het mysterie zit niet in de details <strong>van</strong> <strong>het</strong> ritueel. Zij zijn duidelijk. Een volmaakt .rode (vrouwelijk!) koe, die<br />

nooit onder een juk was, werd buiten <strong>het</strong> kampement gebracht, waar zij geslacht werd onder <strong>het</strong> toezicht <strong>van</strong><br />

de hogepriester. Er werd wat bloed in de richting <strong>van</strong> de Misjkan gesprenkeld. Daarop werd de koe op <strong>het</strong><br />

altaar verbrand en de as werd gemengd met water, hyssop, cederhout en een karmoezijnen draad. Dit mengsel<br />

werd zorgvuldig opzij gezet om te worden gebruikt in <strong>het</strong> reinigingsproces <strong>van</strong> iemand, die tam 'ei was,<br />

speciaal door contact met een dood mens.<br />

De Mishnah geeft zelfs meer specifieke details over hoe <strong>het</strong> ritueel uitgevoerd werd, in <strong>het</strong> bijzonder<br />

gedurende de Tweede Tempel periode. Zelfs een heel tractaat, Parah, is aan dit onderwerp gewijd.<br />

Onbeantwoorde Vragen: Terwijl er een overvloed aan informatie bestaat met betrekking tot <strong>het</strong> ritueel is er<br />

weinig kennis met betrekking tot de betekenis <strong>van</strong> <strong>het</strong> ritueel. Daarin ligt <strong>het</strong> mysterie! Want, bijvoorbeeld,<br />

waarom is er een rode koe voor dit doel gekozen? Bovendien, waarom, wordt paradoxaal de persoon, die de<br />

as maakt <strong>van</strong> de koe, die gebruikt wordt om te reinigen, zelf tam 'ei en behoeftig voor dezelfde as, die hij juist<br />

- 20 -


<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

bereidde? Joodse geleerden onderzochten de tekst, aangeduid met <strong>het</strong> acronym PARDES: P'sjat,-Rèmèz,<br />

Drasj en Sod. P'sjat = letterlijke uitleg, Rèmèz = hint, Drasj = allegorie, betekenis onder de oppervlakte, Sod<br />

= mystieke betekenis. We beperken ons tot P'sjat en Drasj.<br />

De G'ddelijke kus -P'sjat:<br />

Eén <strong>van</strong> de meest algemene benaderingen om dit ritueel te begrijpen is d.m.v. <strong>van</strong> P'sjat, de letterlijke<br />

of rationele interpretatie. Rambam was hier<strong>van</strong> de voornaamste aanhanger. Volgens zijn standpunt is<br />

er geen reden om te proberen uit te vinden wat G'd geheim heeft gehouden. We moeten <strong>het</strong> juist maar<br />

doen. Bij <strong>het</strong> vasthouden aan dit inzicht hebben de wijzen naar dit ritueel verwezen als iets als een<br />

"G'ddelijke kus" HaSjem gaf Zijn beste en meest geheime gebod in de vorm <strong>van</strong> een G'ddelijke kus,<br />

zoals in de innigste intimiteit een verliefde aan zijn liefste geeft. Vanwege de zeldzaamheid <strong>van</strong> de<br />

rode koe en <strong>het</strong> dure ritueel is <strong>het</strong> aantal mensen, dat aan deze reiniging deelneemt erg beperkt. Er<br />

hebben slechts zeven <strong>van</strong> zulke rode koeien bestaan <strong>van</strong>af Mosje tot <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de Tweede<br />

Tempel. De Heilige heeft opzettelijk deze intimiteit beperkt tot alleen enkelen.<br />

Een nader onderzoek - Drasj:<br />

De Drasj benadering "richt zich in de eerste plaats op de moeilijkheid om grip te krijgen op de reden<br />

achter deze mitzvah, speciaal op zijn schijnbare paradox." Rabbi Levi vertelt dat de Heer de diepste<br />

betekenis <strong>van</strong> <strong>het</strong> ritueel <strong>van</strong> de rode koe aan Mosje openbaarde toen Hij hem onderwees, dat elk<br />

geval <strong>van</strong> verontreiniging verwijderd kon worden, behalve de verontreiniging <strong>van</strong> de kohaniem. Voor<br />

dezen kon volgens Rabbi Levi "de as <strong>van</strong> de rode koe reiniging geven."<br />

Een andere uitleg gegeven door de midrasj is dat <strong>het</strong> ritueel <strong>van</strong> de rode koe <strong>het</strong> enige <strong>van</strong> alle<br />

offerandes of rituelen voor G'd is, dat een vrouwelijke koe gebruikt. Waarom? "Laat de rode koe<br />

komen en verzoenen voor <strong>het</strong> incident met <strong>het</strong> Gouden Kalf." (Wel wordt een koe voor individueel<br />

gebruik genomen en <strong>het</strong> vrouwelijke mag gebracht worden voor een zondoffer (Wajikra 4: 22,23).<br />

Maar hier is de koe rood, omdat rood overal in de primitieve culturen met bloed wordt geassocieerd.<br />

Aldus voegt de rode huid <strong>van</strong> de koe symbolisch iets aan de hoeveelheid bloed in <strong>het</strong> asmengsel toe,<br />

evenals de karmozijnen draad en <strong>het</strong> rode cederhout!<br />

De midrasj licht ons in, dat wij juist de schijnbare paradox zouden moeten accepteren zonder <strong>het</strong> ons<br />

af te vragen. In feite bevatten de Geschriften .verscheidene andere zulke paradoxen, welke net zo<br />

moeilijk zijn uit te leggen. Echter in <strong>het</strong> einde geldt: "De dingen die voor jou in deze wereld<br />

verborgen zijn, zal je zien in de Komende Wereld zoals een blinde, die zijn zicht herkrijgt."<br />

Niet Joodse commentatoren zijn nog zwijgzamer over de betekenis en symboliek <strong>van</strong> deze speciale<br />

ceremonie. Zij zijn echter vlug om te verwijzen naar <strong>het</strong> feit, dat de as <strong>van</strong> de rode koe genoemd<br />

wordt in Hebreeën 9:11-14 in verband met de verzoening <strong>van</strong> Jesjoea. Deze passage legt uit, dat wat<br />

ook de paradoxen en de ingewikkeldheden <strong>van</strong> <strong>het</strong> rode koe ritueel ook betekent, een ding zeker is: de<br />

Verzoening <strong>van</strong> Jesjoea maakt een eind aan dit ritueel <strong>van</strong> reiniging. Want de as bewerkte alleen een<br />

uitwendige reiniging, dat is dat deze in de gegeven situatie tahor verleende aan wat tam 'ei geworden<br />

was, terwijl de reiniging <strong>van</strong> Jesjoea de gelovige totaal en voor altijd <strong>van</strong> binnen reinigt. Dat kan ook<br />

gebeuren aan ons aardse kleed, ons binnenste wordt radicaal veranderd om te functioneren in een<br />

andere wereld waar tahor en tam'ei niet rele<strong>van</strong>t zijn. Dit komt <strong>van</strong>wege <strong>het</strong> wonder <strong>van</strong> de nieuwe<br />

geboorte door G'd bewerkt in ons allen, die werkelijk ons geloof gesteld hebben in de eens en voor<br />

altijd gedane en voldoende verzoening <strong>van</strong> Jesjoea.<br />

Het Tweede Mini-Mysterie. - De Zonde <strong>van</strong> Mosje en Aharon.<br />

Hoofdstuk 20 <strong>van</strong> Bemidbar bevat een ander moeilijk raadsel om op te lossen. Het centreert zich op <strong>het</strong><br />

verhaal <strong>van</strong> een andere klacht <strong>van</strong> de kinderen Israël’s, nl. dat zij niet genoeg water hadden. Zoals gewoonlijk<br />

begonnen zij te eisen om terug te gaan naar Egypte. Mosje en Aharon brachten de zaak terstond voor de Heer<br />

in de Tent der Samenkomst, waar G'd hen hun antwoord gaf. Hij zei: "Neem de staf en breng de gemeente in<br />

vergadering bijeen, jij met je broer Aharon en spreken jullie dan, voor hun ogen, tegen de rots, dat die <strong>het</strong><br />

water, dat hij bevat, afgeeft; zo zal je voor hen water te voorschijn laten komen uit de rots en de gemeenschap<br />

en hun vee laten drinken."(20:8) Mosje en Aharon brachten de verzamelde menigte voor de rots bijeen en<br />

toen zei hij - Mosje - tegen hen: "Luisteren jullie toch eens, jullie die altijd weer in opstand komen, moeten<br />

we soms uit deze rots water voor jullie te voorschijn brengen !?" Mosje hief zijn hand op en sloeg met zijn<br />

staf tweemaal op de rots. Er kwam veel water uit, zodat <strong>het</strong> volk kon drinken en ook hun vee (20:10-11). G'ds<br />

bestraffing op Mosje's handeling kwam onmiddellijk <strong>van</strong>wege "niet voldoende vertrouwen" en "om niet Mijn<br />

- 21 -


<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

volle Heiligheid aan de kinderen Israël’s te laten zien". Daarom mochten Mosje en Aharon “deze<br />

gemeenschap niet brengen in <strong>het</strong> Land, dat Ik hun geef” (20:12). Het mysterie is: Wat deden Mosje en Aharon<br />

verkeerd? Omdat de reden voor veel commentatoren vaag is, zijn er een reeks <strong>van</strong> veronderstellingen -<br />

ongehoorzaamheid, opstandigheid, toorn, arrogantie - waarom G'd zo'n strenge straf aan de beide broers heeft<br />

opgelegd. Welke misdaad deden zij? (Zie ook 20:24,25) Of hield G'd <strong>het</strong> opzettelijk vaag tegenover de beide<br />

geloofshelden? De Joodse commentator Luzzato accepteerde de eenvoudige interpretatie <strong>van</strong> Rashi, dat<br />

Mosje (en Aharon) op G'ds bevel hadden moeten spreken tegen de rots.<br />

Het Derde Mini-Mysterie. - Dood en Weigering:<br />

Het overgrote deel <strong>van</strong> deze parasjah gaat over <strong>het</strong> verhaal <strong>van</strong> dood en weigering voor doorgang. Beiden,<br />

Aharon en Mirjam, stierven. Een mysterie is waarom Israël niet rouwde om Mirjam, zoals zij voor Aharon (vs<br />

29) deden. Verder leren we in deze parasjah over de weigering <strong>van</strong> Edom en Moab om de kinderen Israël’s<br />

via hun land doorgang te verlenen op weg naar Kanaän. De puzzel is, waarom werd Israël de doorgang via<br />

Edom en Moab geweigerd? Of m.b.t. <strong>het</strong>zelfde, waarom ging Israël in die richting <strong>het</strong> Beloofde Land binnen<br />

in plaats <strong>van</strong> uit <strong>het</strong> Westen of uit <strong>het</strong> Zuiden? Laat ons deze onderwerpen wat verder uitwerken.<br />

Grote rouw:<br />

Mirjam's dood kreeg bijna geen aandacht. De tekst zegt er nauwelijks iets over. Maar dat is anders<br />

met de dood <strong>van</strong> Aharon. Ons wordt in 20:28 verteld, dat Mosje en EI'azar, Aharon's oudste zoon, na<br />

<strong>het</strong> begraven <strong>van</strong> Aharon de berg Hor afdaalden. Toen de hele gemeenschap zag, dat Aharon was<br />

heengegaan weende heel <strong>het</strong> Huis Jisraël dertig dagen om Aharon (vs.29). De rouw om Aharon was<br />

dus uitgebreid, want hij was een groot man en hij was hogepriester geweest. Ieder kende hem. Aharon<br />

wordt in de Joodse gedachte als vredestichter beschouwd. Rabbi Hillel gelast iedere man om een<br />

talmied <strong>van</strong> Aharon te zijn, <strong>van</strong> vrede te houden en vrede na te jagen, zijn naasten lief te hebben en<br />

hen nader tot de Torah te brengen.<br />

Wat Mirjam betreft: hoewel ze in haar soort een grootse vrouw was, zou de gemeenschap zich maar al<br />

te goed herinneren, dat zij Mosje bekritiseerd had over zijn huwelijk met de Ethiopische vrouw. Dit<br />

kan de hoofdreden zijn, waarom we niets lezen over een nationale rouw over haar dood.<br />

Op mars:<br />

De natie begon manoeuvres te maken om hen in de juiste positie te brengen, <strong>van</strong> waaruit zij <strong>het</strong> Land<br />

konden binnentrekken. De ingang, die de Heer voor hen koos, was <strong>van</strong>uit <strong>het</strong> Oosten. Echter <strong>van</strong>uit<br />

Egypte komend, zou de meest logische ingang <strong>van</strong>uit <strong>het</strong> Zuiden en Westen geweest zijn. Blijkbaar<br />

kan de Heer hebben gevoeld, dat zij nog niet klaar waren om een sterke Filistijnse militie in <strong>het</strong><br />

Westen te ontmoeten. Ook blijkt dat strategisch een ingang <strong>van</strong>uit <strong>het</strong> Oosten zou hebben gediend om<br />

<strong>het</strong> moeilijker te maken voor de toenmalige bewoners om <strong>het</strong> Land te verdedigen.<br />

De Strijd met de Koning <strong>van</strong> Arad:<br />

Hoofdstuk 21 beschrijft de eerste officiële ontmoeting met de Kanäanieten op bet slagveld. G'd leidde<br />

hen in de strijd met de Koning <strong>van</strong> Arad, een Kanaänietische stad. We dienen ons te herinneren, dat<br />

de Kanaänieten niet met elkaar verenigd waren. Hun steden waren verspreid door <strong>het</strong> hele Beloofde<br />

Land, hoofdzakelijk in de dalen en in <strong>het</strong> Jordaandal. Het waren voornamelijk stad-staten, enkele<br />

ommuurd en andere niet. Wanneer er een gemeenschappelijke vijand was, tendeerden zij om zich te<br />

verenigen. De term Kanaäniet was een geslachtsterm voor de stammen <strong>van</strong> de nakomelingen <strong>van</strong><br />

Kanaän. Daarom vinden we de namen Jebusieten, Amorieten, Girgasieten en Hivieten allen onder de<br />

grotere term Kanaänieten. In 21:1-3 waren de Kanaänieten niet verenigd. De Israëlieten versloegen de<br />

koning <strong>van</strong> Arad. De Israëlieten beloofden de Heer, dat als Hij hun de overwinning schonk, zij "hun<br />

steden" tot "ban goed zouden verklaren" = ~rxy = "wijden of plaatsen onder een ban". In feite is <strong>het</strong><br />

<strong>van</strong> dezelfde stam voor datgene, wat zij Chormah = hmrwx noemden. Het betekent dus een<br />

collectieve naam voor alle verwoeste steden! In de tweede plaats wijden zij de plaats aan de Eeuwige.<br />

Een Chronologisch Probleem?:<br />

Israël had in Bemidbar20:20 al gemerkt dat Edom met een sterke troepenmacht hun de doorgang<br />

versperde. Hoe kan bet dan dat de Koning <strong>van</strong> Arad in <strong>het</strong> Zuiderland oorlog met Israël voerde? Was<br />

Israël in aantocht over de weg <strong>van</strong> Ha'atariem = Derech haAtariem = ~yrtah $rd = de weg der<br />

- 22 -


<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

verspieders? Het lijkt erop dat de Koning <strong>van</strong> Arad Israël aanviel, terwijl zij niet <strong>van</strong> plan waren langs<br />

die weg verder te gaan om <strong>het</strong> Land te veroveren.<br />

De Weigering <strong>van</strong> Edom:<br />

Zij hadden formeel de koning <strong>van</strong> Edom gevraagd om te mogen passeren langs de koninklijke weg,<br />

dat was een binnenlandse route die <strong>van</strong> Eilat door Edom en Moab liep naar Damascus en<br />

Mesopotamië (zelfs wagens waren 2200 jaar voor de gewone jaartelling langs die weg mogelijk). Het<br />

verzoek werd met machtsvertoon <strong>van</strong> Edom geweigerd (20:20-21). Blijkbaar speelde de vete tussen<br />

Esau en Ja'akov hier nog een rol in!<br />

De Strijd met de Amorieten:<br />

Na om Edom heengetrokken te zijn, bewoog Israël zich over een klein stuk Moabitisch gebied naar<br />

<strong>het</strong> land <strong>van</strong> de Amorieten. Ze hadden een kampement aan de Moabitische zijde <strong>van</strong> de rivier de<br />

Amon. Vanuit deze oostelijke kant veroverden zij Chesbon op de machtige Koning Sichon. En later<br />

versloegen zij de Koning Og en namen zijn gebied Bashan (de Golan hoogvlakte). Deze veldslagen<br />

werden gewonnen <strong>van</strong>wege de wil <strong>van</strong> de Eeuwige!<br />

De Legering: <strong>van</strong> Israël tegenover Jericho:<br />

Israël bleef hier gelegerd tot de dood <strong>van</strong> Mosje.<br />

Het Vierde Mini-Mysterie - De Helende Slang:<br />

Nu in 21: 4-9 worden we geconfronteerd met nog een vierde mysterie: een koperen slang, die de<br />

bekwaamheid had om mensen <strong>van</strong> slangenbeten te genezen! De context voor deze wonderbewerkende slang<br />

is één, waarin we de kinderen Israël’s op een ander tijdstip vinden, klagend over <strong>het</strong> voedsel dat G'd genadig<br />

voor hen verstrekte. Zoals gewoonlijk, volgde op hun klacht hun gebruikelijke pleidooi om terug te keren naar<br />

de verrukkelijke keuken <strong>van</strong> Egypte, vergeleken met <strong>het</strong> 'waardeloze', 'verachtelijke' manna, waar<strong>van</strong> de Heer<br />

hen voorzag. Om de zaak nog erger te maken, lagen ze dit keer niet alleen met Mosje overhoop zoals in <strong>het</strong><br />

verleden <strong>het</strong> geval was, maar ook met de Heer Zelf (21:5).<br />

Het Wegnemen <strong>van</strong> de Bescherming:<br />

Als antwoord op deze aan de Eeuwige getoonde verachting, zond G'd vurige slangen naar hen, die<br />

velen <strong>van</strong> de Israëlieten beten. In werkelijkheid was dit iets <strong>van</strong> een wonder in vermomming. Want zij<br />

hadden veertig jaar in de wildernis gewoond, een plaats die onveilig gemaakt was met slangen en<br />

schorpioenen. Het is een echt wonder, dat zij nooit tot op deze gebeurtenis gekweld werden door deze<br />

dodelijke ondieren. In werkelijkheid liet G'd de slangen los, voor wie Hij hen tot dan had beschermd<br />

in plaats <strong>van</strong> wonderbaarlijk zenden <strong>van</strong> elders. Het wonder zat hem in de bescherming <strong>van</strong> de<br />

voorbije 40 jaar, niet in <strong>het</strong> zenden <strong>van</strong> de slangen.<br />

De Helende Slang:<br />

Het is zeer passend, dat we in dit hoofdstuk spreken <strong>van</strong> wonderen in deze passage. Een wonder is<br />

<strong>het</strong>, dat Israël oprecht zijn zonde tegen de Heer berouwt door hun zonde tegen de Heer te belijden in<br />

21:7 en zich er<strong>van</strong> af te keren. Maar een zelfs nog groter wonder volgde daarop. Reagerend op hun<br />

berouw instrueerde G'd Mosje om een kopie <strong>van</strong> één <strong>van</strong> de giftige slangen te maken en <strong>het</strong> op een<br />

'paal' te plaatsen. Allen, die ernaar zouden kijken, zouden <strong>van</strong> hun slangenbeet worden genezen.<br />

Mosje gehoorzaamde en vormde er één uit koper. Hij plaatste hem op een paal.<br />

Het is fascinerend dat <strong>het</strong> Hebreeuwse woord voor "paal" ook <strong>het</strong>zelfde woord is voor "wonder"= nes<br />

= sn. Juist zoals een paal wordt opgericht en gebruikt als een standaard drager voor mensen om te<br />

zien, zo is <strong>het</strong> ook een wonder. Het is opgericht voor allen om iets prachtigs, iets verhevens en<br />

ontzagwekkends over G'd te zien. In dit geval, bracht de nes de genezing voort door de daad <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />

kijken op de koperen slang. De vraag blijft echter hoe <strong>het</strong> kan dat mensen genezen werden <strong>van</strong> hun<br />

slangenbeten door alleen maar te kijken naar de koperen slang op een paal. Bovendien, wat onderwees<br />

G’d ons hierdoor? Natuurlijk blijft <strong>het</strong> antwoord op deze vragen een groot mysterie voor veel<br />

commentatoren. Voor enkelen, komt de Mishnah er misschien <strong>het</strong> dichtste bij in de uitleg <strong>van</strong> de<br />

betekenis <strong>van</strong> deze hele gebeurtenis. Hierin werd verteld, dat <strong>het</strong> niet de slang zelf was, die de genezing<br />

deed. Veeleer: "Wat <strong>het</strong> aanwees, is dat wanneer Israël zijn gedachten naar boven keerde en hun<br />

harten aan hun Vader in de hemel onderwierpen, zij genezen werden - maar anders kwijnden zij weg."<br />

- 23 -


<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

Die Andere Paal:<br />

In werkelijkheid is de Mishnah niet ver <strong>van</strong> de waarheid. Echter, hij wijst onbewust naar een realiteit,<br />

waartegen de samenstellers <strong>van</strong> de Mishnah sterk bezwaar zouden hebben. Het complete antwoord<br />

voor dit mysterie wordt in Jochanan 3:12-15 gevonden. Hier wordt de verzoening <strong>van</strong> Jesjoea<br />

vergeleken met de koperen slang. In feite kunnen we argumenteren, dat dit de reden is, waarom G'd<br />

de koperen slang op een paal had gezet - om daarmee een beeld <strong>van</strong> <strong>het</strong> werk <strong>van</strong> de Messias weer te<br />

geven. De waarheid is dat we naar boven dienen "te kijken." Specifiek juist zoals de -'koperen slang<br />

allen genas die naar hem "keek" uit gehoorzaamheid aan G'ds Woord, zo ook was Jesjoea verhoogd<br />

aan de "paal", zodat allen, die door de "slang" worden gebeten, vergiftigd zijn door <strong>het</strong> gif <strong>van</strong> zonde,<br />

kunnen worden genezen <strong>van</strong> die zonde door Jesjoea's verzoeningsdood. Jochanan 3:15 bevestigt dat<br />

"iedereen die gelooft (G'd op Zijn Woord aanneemt) in Hem eeuwig leven heeft."<br />

Bovendien, juist zoals de "paal" ook een "wonder" was, zo was ook de verzoening <strong>van</strong> Jesjoea een<br />

wonder. G'd accepteerde <strong>het</strong> bloed <strong>van</strong> één volmaakt Man in de plaats <strong>van</strong> zondaars. Maar Hij hield<br />

de offerande niet vast in de dood. Drie dagen later stond Jesjoea op uit de dood! Dit was inderdaad<br />

een groot wonder! Dus de "paal" werd een wonder daar <strong>het</strong> de volmaakte verzoening hielp tot stand<br />

brengen, bewerkstelligd door de Zoon <strong>van</strong> G'd voor allen, die hun geloof in Hem stellen.<br />

Waar is de koperen slang?:<br />

Israël bewaarde de koperen slang enkele eeuwen. Echter werd de koperen slang tenslotte een<br />

voorwerp <strong>van</strong> afgodische eredienst. Koning Jehizkiah vernietigde hem daarom (Melachiem beth<br />

18:4). Romeinen 11 vertelt ons dat heel Israël naar de Messias zal kijken en worden gered!<br />

Het Vijfde Mini-Mysterie -De Geheime Geschriften:<br />

Het slotgedeelte <strong>van</strong> deze parasjah wijst de richting <strong>van</strong> de Israëlitische mars voor ons aan, <strong>van</strong>uit de<br />

wildernis door Transjordanië en in de vlakte <strong>van</strong> Moab tegenover Jericho. Wij zien tijdens deze mars de<br />

eerste nederzettingen <strong>van</strong> enkele Israëlieten, volgend op hun overwinningsoorlog tegen de Amorieten, ten<br />

oosten <strong>van</strong> de Jordaan. Dit is een uniek gedeelte <strong>van</strong> de Thora, omdat <strong>het</strong> drie bijzondere gedichten citeert:<br />

twee uit buitenbijbelse geschriften en een lied door de Israëlieten samengesteld.<br />

Oorlogen <strong>van</strong> de Heer:<br />

Het eerste gedicht is uit "Het boek <strong>van</strong> de oorlogen <strong>van</strong> de Heer." Het doel <strong>van</strong> dit citaat is om de<br />

'claim' in 21:13 te ondersteunen, dat, dat de rivier de Amon de grens was tussen de Moabieten en de<br />

Amorieten. Daarbuiten dat is dit citaat belangrijk omdat <strong>het</strong> laat zien, dat er "literaire activiteit was in<br />

de dagen <strong>van</strong> Mosje." Het boek blijft een mysterie voor ons. We kennen de schrijver er<strong>van</strong> niet,<br />

ofschoon de Joodse traditie <strong>het</strong> toeschrijft aan Avraham. De geleerden hebben moeite met de vertaling<br />

<strong>van</strong> de eerste regel <strong>van</strong> dit gedicht (21:14). Er staat volgens Dasberg: "Vahéw in een stormloop" =<br />

Vahew b'Soefah = hpwsb bhw-ta.<br />

"Het Lied <strong>van</strong> De Bron":<br />

Een kort Israëlitisch lied wordt gevonden in vers 17 om de welkome vondst <strong>van</strong> een bron in Moab te<br />

gedenken. De vondst <strong>van</strong> een bron in deze droge wildernis was altijd de gelegenheid voor zang en<br />

dans. Harrison suggereert: "De verscheidene lijnen <strong>van</strong> de compositie werden antifoon gezongen met<br />

waarschijnlijk drie groepen, die ieder een regel zongen." De Midrasj stelt vast dat Mosje en G'd in<br />

deze lofzang niet voorkomen! Dat is inderdaad opmerkelijk daar <strong>het</strong> G'd was, die hen in deze richting<br />

deed optrekken. De Midrasj geeft de volgende redenen: "Waarom is Mosje niet vermeld in deze<br />

context? Omdat hij zijn bestraffing aan <strong>het</strong> water te wijten had en niemand prijst zijn beul. Waarom is<br />

de Naam <strong>van</strong> de Heilige, gezegend is Hij, niet vermeld? Dit kan geïllustreerd worden door <strong>het</strong> geval<br />

<strong>van</strong> een gouverneur, die een feest gaf voor de koning. De koning vroeg: "Zal mijn vriend er zijn?"<br />

"Neen", werd hem verteld. Hij zei daarop: "Dan ga ik daar ook niet heen." Op vergelijkbare wijze zei<br />

de Heilige, gezegend is Hij: "Omdat Mosje daar niet is vermeld, wil Ik ook daar niet worden<br />

vermeld."<br />

"Het Lied <strong>van</strong> Chesbon":<br />

Het laatste bijzondere citaat <strong>van</strong> een buitenbijbelse oorsprong staat in Bemidbar 21:27-29. Dit citaat<br />

komt in <strong>het</strong> kielzog <strong>van</strong> de Israëlitische overwinning over Sichon, de koppige koning <strong>van</strong> Chesbon<br />

- 24 -


Studievragen:<br />

<strong>NUMERI</strong> <strong>–</strong> <strong>Thorastudie</strong> <strong>van</strong> <strong>Ariel</strong> <strong>Berkowitz</strong><br />

<strong>van</strong> de Amorieten. Israël vroeg hem om een doorgang. Hij weigerde! Dus gaf de Heer Israël bevel om<br />

<strong>het</strong> zwaard tegen hem op te nemen. Om hun overwinning te gedenken citeerde Mosje enkele<br />

beroemde spreekwoordelijke gezegden om de Israëlietische overwinning over de Amorieten te<br />

vergelijken met de vroegere Amorietische zege over de Moabieten. Enkele mensen denken, dat dit<br />

lied oorspronkelijk een Amorietisch lied geweest is om hun overwinning op de Moabieten te vieren.<br />

Als dat <strong>het</strong> geval is, dan nam Israël deze ballade over en adopteerde <strong>het</strong> voor hun overwinningsviering<br />

<strong>van</strong> de Amorietische samenstellers. Later nam de profeet Jirmejahoe (Jirm. 48:45 en Bemidbar 21:28)<br />

dit zelfde lied op in zijn oordeelsprofetie over Moab. Hij voorzegt de val Van Moab en zijn afgod<br />

Chemosj. Jirmejahoe voorspelt echter ook de uiteindelijke restauratie <strong>van</strong> de Moabitische natie door<br />

de Heer Zelf in de laatste dagen, als Hij ze naar Zichzelf toekeert.<br />

Zijn <strong>het</strong> geïnspireerde geschriften?:<br />

Belangrijk is dat de Heilige, door Zijn Geest, Mosje instrueerde om deze buitenbijbelse liederen en<br />

gezegden in Zijn Woord te doen opnemen. De perfecte vastlegging maakten de bijzondere citaten tot<br />

een deel <strong>van</strong> <strong>het</strong> onfeilbare, geïnspireerde en gezaghebbende Woord <strong>van</strong> G'd.<br />

1. Hoe leg je <strong>het</strong> "mysterie" <strong>van</strong> de rode koe uit? Waarom vertaalt zich de behandeling <strong>van</strong> zijn as in tam 'ei<br />

voor de één, wanneer deze zelfde as geproduceerd werd om een tam 'ei status in een tahor status te helpen<br />

veranderen?<br />

2. Waarom werden de drie componenten, vermeld in 19:6, toegevoegd aan <strong>het</strong> water en de as <strong>van</strong> de rode<br />

koe?<br />

3. Waarom werden mensen, die in contact met dode mensen kwamen, zelfs ofschoon zij <strong>het</strong> lijk dienden te<br />

begraven, tam 'ei genoemd?<br />

4. Waarom klaagden de Israëlieten opnieuw in 20:2-13?<br />

5. Wat was <strong>het</strong> antwoord <strong>van</strong> Mosje en Aharon op deze klacht?<br />

6. Wat zei G'd hun te doen?<br />

7. Wat was hun zonde?<br />

8. Waarom was de zonde <strong>van</strong> Aharon en Mosje erg genoeg om hen <strong>het</strong> voorrecht te ontnemen om Israël in<br />

<strong>het</strong> Beloofde Land te leiden?<br />

9. Hoe heiligde G'd Zichzelf tenslotte door Aharon en Mosje (20:13)?<br />

10. Waarom denk je dat Edom Israël niet door hun gebied wou laten passeren?<br />

11. Waarom verbood G’d Israël om de strijd aan te binden met de Edomieten?<br />

12. Waarom werd Aharon naar een berg genomen om er te sterven?<br />

13. Waarom werd de slag met Arad "Chormah" genoemd?<br />

14. Waarom zond G'd de slangen?<br />

15. Waarom moest Mosje <strong>van</strong> de Heer een koperen slang maken en die op een paal bevestigen?<br />

16. Welke betekenis, als die er is, heeft <strong>het</strong> dat <strong>het</strong> woord voor "paal" en "wonder" in <strong>het</strong> Hebreeuws<br />

<strong>het</strong>zelfde zijn?<br />

17. Leg Jochanan's gebruik <strong>van</strong> dit verhaal in Jochanan hoofdstuk 3 uit!<br />

18. Waarom denk je dat de Heilige Israël <strong>het</strong> Beloofde Land <strong>van</strong>uit <strong>het</strong> Oosten deed binnengaan, en niet<br />

<strong>van</strong>uit <strong>het</strong> zuiden of westen?<br />

19. Wie bezetten tegenwoordig <strong>het</strong> land <strong>van</strong> de Amorieten en <strong>het</strong> land <strong>van</strong> Bashan?<br />

20. Waarom denk je, zijn er zoveel onverklaarde mysteries in deze parasjah? Of zijn ze echt onverklaard!?<br />

Leg uit!<br />

J .H. ten Kate 19-6-02 naar <strong>Berkowitz</strong><br />

- 25 -

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!