Bijlage 29 Geohydrologisch en geotechnisch onderzoek

Ontwikkeling locatie Jacobskamp te Den Dungen
Figuur : Principe grondverbetering
Het ontgravingsvlak moet worden verdicht wanneer dat tijdens de graafwerkzaamheden is verstoord. Dit is
alleen mogelijk wanneer zich onder het ontgravingsniveau niet cohesieve grond bevindt.
Indien de grondslag (bodem van de put of sleuf) uit niet-cohesief materiaal bestaat zoals zand of grind (met
een laag leemgehalte) dient de bodem te worden verdicht met een trilplaat. De mate van de verdichting dient
te worden gecontroleerd, bijvoorbeeld met een handsondeerapparaat. Daarbij geldt als criterium dat de
conusweerstand minimaal evenredig met de diepte moet toenemen tot minimaal 2,5 MPa op 0,1 m en 5 MPa
op 0,3 m diepte. Hierna kan de werkvloer voor de fundering worden gestort of – bij een ontgravingsniveau
beneden het aanlegniveau – de eerste laag van de grondverbetering worden aangebracht.
Indien de staalfundering direct op vaste klei- (bijvoorbeeld op potklei); leem- of löss- afzettingen wordt
aangelegd en geen grondverbetering is geadviseerd dient de laatste 0,1 m voorzichtig te worden afgeschaafd,
zodat de klei; leem of löss beneden het ontgravingsniveau niet wordt geroerd. Om vervolgens verweking van
de grondslag door neerslag te voorkomen moet zo snel mogelijk na ontgraven op de bodem van de ontgraving
een beschermlaag (bijvoorbeeld zand) van ten minste 0,1 m worden aangebracht. Cohesief materiaal zoals
klei; leem en löss kan namelijk niet of nauwelijks worden verdicht.
Zandaanvulling grondverbetering
Indien het geadviseerde ontgravingsniveau lager ligt dan het aanlegniveau van de fundering moet een
grondverbetering worden toegepast tot de onderkant van de fundering, en in het geval dat de vloeren op staal
worden gefundeerd tot onderkant vloer.
Voor de uitvoering dienen de volgende richtlijnen te worden gevolgd:
• Het aanvulmateriaal moet laagsgewijs worden aangebracht en mechanisch worden verdicht door middel
van trilapparatuur. De laagdikte moet zijn afgestemd op de verdichtingsapparatuur. Het is niet toegestaan
een grondverbetering uit te voeren, waarbij aanplempen of inwateren van zand wordt toegepast.
• De laagdikte dient tijdens het verdichten bij voorkeur hooguit 0,3 m te bedragen.
• Bij voorkeur zal een grondverbetering tot een iets hoger peil (ca. 0,1 m) moeten worden uitgevoerd dan
het aanlegniveau van de fundering, waarna de overhoogte voorzichtig weer wordt verwijderd.
• De aanvullingen van de bouwput rondom kelders en/of verdiepte funderingen moeten als grondverbetering
worden uitgevoerd indien deze aanvulling binnen de invloedssfeer van een hoger gelegen bestaande of
aan te brengen fundering ligt.
Kwaliteitseisen zand grondverbetering
Indien als aanvulmateriaal zand wordt gebruikt, dan moet dit aan de volgende eigenschappen voldoen:
• de korrelfractie kleiner dan 0,016 mm dient lager te zijn dan 5 gewichtsprocenten.
• de korrelfractie kleiner dan 0,063 mm dient lager te zijn dan 10 gewichtsprocenten.
• de gelijkmatigheidscoëfficiënt D60/D10 moet tenminste 2 zijn. D60 = zeefopening met een doorval van 60
gewichtsprocenten. D10 - zeefopening met een doorval van 10 gewichtsprocenten;
• het humusgehalte (gloeiverlies) mag ten hoogste 3 gewichtsprocenten bedragen;
• de korrelvorm dient bij voorkeur enigszins hoekig te zijn;
• over het algemeen wordt een goede verdichting verkregen bij een vochtpercentage van ongeveer 6 á
12%. Indien het materiaal óf te nat óf te droog is wordt zelden de vereiste verdichting verkregen.
• middels proctor-proeven kan het optimale watergehalte van het materiaal worden bepaald in relatie tot de
hoogst verkregen dichtheid bij een constante hoeveelheid toegevoegde energie.
Indien zand wordt toegepast dat niet geheel aan voorgenoemde eisen voldoet dan kan, ten koste van meer
verdichtingsenergie en/of mogelijke vertraging bij ongunstige weersomstandigheden, soms toch nog het
gewenste resultaat worden bereikt.
• in plaats van zand kunnen ook andere korrelige materialen worden toegepast zoals stolgrind,
puingranulaat en dergelijke. Hierbij geldt echter een gelijkmatigheidscoëfficiënt D60/D10 van tenminste 3.
Verdichting
Het verdichten van de zandaanvulling moet laagsgewijs, zoveel mogelijk in kruislings gerichte gangen, worden
uitgevoerd (minimaal 4 gangen). Ter indicatie zijn in onderstaande tabel gegevens verstrekt ten behoeve van
projectnummer: 57469, 25 mei 2009