Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Het Moravcsik-verhaal met een staartje<br />
door Theresa Song Loong<br />
Het jubileum van veertig jaar politicologie bracht behalve<br />
mooie jubileumactiviteiten ook de uitgave van Inequality,<br />
Governance and Europe, een bloemlezing van tien jaar Nijmeegse<br />
politicologie. Dankzij dit boek kwam een bijna verloren<br />
verhaal weer bovendrijven, dat het navertellen waard<br />
blijft. In de lezing kan men het artikel “De Gaulle, Moravcsik,<br />
and The Choice for Europe: Soft Sources, Weak Evidence”<br />
van Bob Lieshout, Mathieu Segers en Anna van der Vleuten<br />
vinden. Dit ‘Moravcsik-artikel’ deed na de uitgave ervan in<br />
2004 behoorlijk veel stof opwaaien in de politicologiewereld.<br />
Het ‘Moravcsik-artikel’<br />
Moravcsik is bij iedere politicologiestudent die Politieke Aspecten<br />
in het tweede jaar gevolgd heeft natuurlijk bekend als<br />
de man die de gevestigde, geopolitieke orde van de Europese<br />
integratietheorieën achter zich liet en het liberaal-intergouvernementalisme<br />
neerzette. Waar gaat het beruchte ‘Moravcsikartikel’<br />
dan over? Bob Lieshout schreef hier in de <strong>Heraut</strong> van<br />
december 2005 al over:<br />
“In 1998 publiceerde Andrew Moravcsik zijn magnum opus The<br />
Choice for Europe. Social Purpose & State Power from Messina to<br />
Maastricht. In dit boek presenteerde Moravcsik zijn revisionistische,<br />
‘commerciële’ interpretatie van het Europese integratieproces.<br />
(...) Een treffender illustratie van de juistheid van zijn<br />
stelling dat het allemaal om economisch gewin draait, dan de<br />
Europese politiek van de Franse president Charles de Gaulle<br />
(1958-1969), was in de ogen van Moravcsik niet te vinden.<br />
(…) Ik zal maar eerlijk bekennen dat ik na de eerste lezing van<br />
zijn boek knap onder de indruk was. Zijn behandeling van De<br />
Gaulle vond ik wel het meest overtuigend. Moravcsik leek me terecht<br />
trots op zijn bevindingen. Omdat ik me zelf ook bezighield<br />
met ‘Europa’, wilde ik in mijn werk natuurlijk gebruik maken<br />
van Moravcsiks resultaten, maar daarbij stuitte ik al spoedig op<br />
het probleem dat, wanneer ik Moravcsiks verwijzingen trachtte<br />
te controleren, deze niet allemaal even nauwkeurig waren. Dit<br />
klemde temeer omdat Moravcsik zich nogal liet voorstaan op<br />
zijn superieure werkwijze (…) omdat hij, in tegenstelling tot al<br />
die andere duizenden onderzoekers die elkaar maar suf naschreven,<br />
harde primaire bronnen had geraadpleegd”<br />
Dit werd de aanleiding voor een nauwkeurig onderzoek van Moravcsiks<br />
verwijzingen, welke vervolgens in de Journal of Cold War<br />
Studies gepubliceerd is. Hoe ze dit gedaan hebben is terug te lezen<br />
in Inequality, Governance and Europe of in <strong>Heraut</strong> #15 op de<br />
website van ismus. Bob Lieshout concludeerde over het artikel:<br />
“Ieder van ons trok de verwijzingen apart na en om de zoveel weken<br />
kwamen we bijeen om ons oordeel te bespreken, waarbij we<br />
keer op keer Moravcsik het voordeel van de twijfel gunden. (…)<br />
Niettegenstaande deze welwillende houding, kon ons eindoordeel<br />
niet anders dan vernietigend luiden. (…) Moravcsiks ‘commerciële’<br />
interpretatie van De Gaulles Europese politiek wordt<br />
niet door de bronnen onderbouwd.<br />
“Het leek Kramer [hoofdredacteur van het Journal - red.] het<br />
beste het artikel nu aan Moravcsik voor te leggen voor een reactie,<br />
waarop wij dan ook weer zouden kunnen regeren. Dat<br />
vonden we een goed idee (...) en het artikel werd naar Moravcsik<br />
gestuurd, die het, zo heeft Kramer mij later verzekerd, onmiddellijk<br />
las. Daarna gebeurde er echter niets.<br />
“Inmiddels zijn we een jaar verder en nog steeds heeft Morav-<br />
csik niets van zich laten horen (via-via hebben we wel mogen<br />
vernemen dat hij ontzettend kwaad op ons is en dat we, wat<br />
hem betreft, een academische carrière in de Verenigde Staten wel<br />
kunnen vergeten). Ik verwacht eerlijk gezegd niet dat die reactie<br />
er ooit nog zal komen en beschouw zijn stilzwijgen maar als een<br />
teken dat Anna, Mathieu en ik er met ons oordeel niet helemaal<br />
naast hebben gezeten.”<br />
Het staartje<br />
Op Moravcsiks website staat een reactie in de Journal of Cold<br />
War Studies op het artikel van onze Nijmeegse politicologen nog<br />
steeds als ‘forthcoming’. Zou hij dit nog steeds van plan zijn, of<br />
zou hij echt geen antwoord hebben op de stevige kritiek uit het<br />
Moravcsik-artikel?<br />
Een paar jaar terug was politicoloog en methodendocent Sandrino<br />
Smeets op bezoek in Amerika waar hij een workshop gegeven<br />
door Moravcsik over het gebruik van historische bronnen<br />
bijwoonde. Hierbij kaart Moravcsik jaarlijks zelf de kritiek van<br />
“those Dutch guys” op zijn brongebruik aan. Volgens hem zouden<br />
de twee belangrijkste kritiekpunten nergens op slaan. Het<br />
eerste punt is dat veel van zijn bronnen geen ‘harde’ bronnen<br />
waren, maar volgens Moravcsik zouden deze afhankelijk van<br />
de omstandigheden wel als ‘hard’ aangemerkt kunnen worden.<br />
Daarnaast waren er talloze verkeerde citaties terug te vinden in<br />
zijn boek. Als reactie hierop beweerde Moravcsik bezig te zijn<br />
een online database aan te leggen, om aan te tonen dat zijn citaties<br />
wel kloppen. Smeets heeft vernomen dat er rondom Moravcsik<br />
daadwerkelijk mensen bezig zijn met deze database, maar<br />
wanneer deze zal verschijnen is onbekend.<br />
Na de workshop sprak Moravcsik Smeets aan over het ‘Moravcsik-artikel’.<br />
Volgens Moravcsik zouden de Nijmeegse politicologen<br />
op onfatsoenlijke wijze hebben gehandeld bij de publicatie<br />
van het artikel, omdat ze hem in een eerder stadium hierover<br />
gewaarschuwd hadden kunnen hebben. Hierdoor kreeg de kritiek<br />
meer een persoonlijke in plaats van een professionele lading.<br />
De vraag is dan ook wie er hier ‘raar’ gehandeld heeft: de<br />
Nijmeegse politicologen of Moravcsik? Anna van der Vleuten<br />
vertelt hierover dat ze destijds niet echt hadden nagedacht om<br />
Moravcsik in een eerder stadium te benaderen. Desalniettemin<br />
vindt ze dat Moravcsik ook anders had kunnen reageren: hij had<br />
ook contact op kunnen nemen voordat het artikel gepubliceerd<br />
werd, in plaats van ze tot nu toe te negeren.<br />
De Nijmeegse politicologen zijn in hun kritiek dus nog steeds<br />
niet tegengesproken. Of dat betekent dat ze gelijk hebben, of<br />
dat ze Moravcsik zodanig onfatsoenlijk behandeld hebben dat<br />
hij ze geen reactie gunt, is onduidelijk. Wat wel zeker is, is dat<br />
in veertig jaar politicologie bijzondere en interessante artikelen<br />
gepubliceerd zijn.<br />
Zelf het werk van de Nijmeegse politicologen lezen?<br />
Het ‘Moravcsik-artikel’ staat opnieuw<br />
gepubliceerd in Inequality,<br />
Governance and Europe. Hierin<br />
staat ook het beste werk van de<br />
vakgroep van de afgelopen tien jaar<br />
en is zeker het lezen waard! Het<br />
boek is te bestellen via http://www.<br />
ru.nl/politicologie/actueel/jubileum/boek_bestellen/<br />
of op te halen<br />
bij het secretariaat politicologie.<br />
15
Change language