Heraut #33 - Ismus

2
5
Op de cover...
6
5 Revolutie?
Een politicologe wint de Nobelprijs voor de economie
6 Verplicht politicologenvoer
De Amerikaanse politieke dramaserie the West Wing
8 Jong bloed in de gemeenteraad
Studenten in de Nijmeegse politiek
15 Het Moravcsik-verhaal met een staartje
Ophef in de politicologiewereld door een publicatie van Nijmeegse
politicologen
4 10
8 15

4 Zweden: een onmogelijk te vergeten avontuur!
Een kleine impressie van Adaja Bos’ Erasmustijd in het Zweedse landschap
7 De Pluim
10 De Kosovo-oorlog
Politicoloog in post-conflict verzoening in Kosovo en Servië
11 België: Geen twijfel over mogelijk
Waarom België Nederland helemaal niet nodig heeft
12 Niemand is Kansloos
Politiek en het Koerdische volk
13 Het Vrije Woord
Argumenten tegen het proces tegen Wilders
14 Perron Politiek
Politieke beslommeringen in de trein
16 Moslimpartijen in Nederland
Een politieke reactie van moslims
17 Minister Koenders in Nijmegen
Een welbezocht gastcollege
17 Bezuinigingen in het Hoger Onderwijs
Rendementen, verplichtingen en maatregelen
18 Joost mag het weten
Een wanhopige student schakelt Joost in
18 De OER: Roepende in een woestijn?
Uit de Opleidingscommissie
19 Studievereniging ismus
Redactioneel
Het zijn spannende tijden voor politicologen. De AOW leeftijd wordt verhoogd, onze studiefinanciering afgeschaft, Wilders misschien
veroordeeld, we blijven misschien toch in Afghanistan en bovendien komen de gemeenteraadsverkiezingen er binnenkort
aan. Natuurlijk kunnen we geen aandacht besteden aan ál deze zaken (over de AOW kan je bovendien de vorige Heraut raadplegen),
maar de verkiezingen hebben in dit nummer een prominente plaats gekregen. In navolging van de vorige Heraut hebben we contact
gelegd en interviews gehouden met verschillende studentkandidaten die vanaf maart graag onze belangen willen behartigen in de
gemeenteraad.
Verder kan je in dit nummer alles lezen over de activiteiten van verschillende politicologen uit Nijmegen: van hulp in Kosovo tot
bezoeken van een minister en Tweede Kamerleden: het staat allemaal in deze Heraut.
Daarom wil ik iedereen dan ook hartelijk bedanken voor de bijdragen die ze voor deze Heraut geleverd hebben. Voor eventuele
bijdragen voor de volgende Heraut kun je altijd mailen naar deheraut@fm.ru.nl. Als je structureel iets wil bijdragen aan de Heraut
kan dat ook: we zijn hard op zoek naar mensen die de redactie willen komen versterken.
Veel leesplezier!
Jeroen Romeijn
Hoofdredacteur
Verder in deze editie
14
17
3

4
Zweden: een onmogelijk te vergeten avontuur!
door Adaja Bos
“Wie gaat er nou studeren in het koude en donkere Zweden?”
Aangenaam kennis te maken… Mijn naam is Adaja
Bos, derdejaars Politicologie student. Bij deze wil ik de mogelijkheid
aangrijpen om een kleine impressie te geven van
mijn Erasmustijd in het Zweedse landschap.
Afgelopen augustus stapte ik vol verwachtingen in het oh zo
goedkope Ryanair vliegtuig richting het kleine plaatsje Växjö,
gelegen in de zuidelijkste provincie Småland. Växjö staat bekend
om haar natuurschoon en in 2007 is de stad dan ook door de
Europese Unie uitgeroepen tot de groenste stad van Europa. In
combinatie met de grote campus en het Engelstalige onderwijs
was de natuurrijke omgeving voor mij één van de hoofdredenen
om een halfjaar van mijn studietijd in Växjö te spenderen.
Mijn eerste momenten in Växjö kan ik me nog herinneren als de
dag van gisteren: de schone lucht, het (toentertijd nog) stralende
zonnetje en de nogal dunbevolkte omgeving gaven een zeer aangenaam
ruimtelijk gevoel. De stafleden van het International
Office deden tijdens het introductieweekend hun uiterste best
om alle nieuwe buitenlandse studenten een warm welkomstgevoel
te geven. Laat ik beginnen het een en ander te vertellen
over de tijd die ik heb doorgebracht op de campus zelf en in het
stadje Växjö.
De eerste paar weken stonden vooral in het teken van het leggen
van nieuwe contacten met voornamelijk andere internationale
studenten. Al gauw kwam ik erachter dat vriendschap sluiten
met de Zweden zelf nog een tamelijk enerverende ‘klus’ is. Om
de geslotenheid of verlegenheid van de Zweden te doorbreken is
waarschijnlijk een langere periode nodig dan de marginale tijd
van een halfjaar, die ik tot mijn beschikking had. De introductietijd
was een hele leuke periode; de menging van veel verschillende
culturen kan tot komische, enerverende, sprankelende en
verwarrende momenten leiden. Zo kwam ik in één van de eerste
weken mijn Pakistaanse klasgenoot Kaissief tegen in de plaatselijke
studentpub. Hij bevond zich voor de eerste keer in een
discotheek en nuttigde bovendien zijn allereerste flesje Heineken
bier. Toen ik een grapje maakte over zijn alcoholgebruik kreeg ik
een zeer onwennig en beschamend gezicht tegenover me te zien.
Later heb ik begrepen dat hij, vanuit strenge geloofsovertuigingen,
mij vanuit schaamte geen enkele blik meer durfde te geven
in de collegezaal. Al met al, Växjö was een grote hoeveelheid aan
internationale studenten rijk en deze diversiteit van allerlei culturen
maakte het halfjaar voor mij natuurlijk reuze interessant!
Naast verwarring bracht de mix tussen de studenten natuurlijk
ook liefdevolle en sprankelende momenten tot stand…
De campus kan omschreven worden als een klein studentendorp,
waar naast de universiteit zelf werkelijk alle faciliteiten aanwezig
zijn die je maar nodig hebt; een dokterspraktijk, een grote supermarkt,
een sportschool, twee studentpubs en er was zelfs een
manege aanwezig. Al snel realiseerde ik me dat ik in een gespreid
bedje was beland. Ook het arrangeren van mijn grote en luxe
studentenkamer, gelegen midden op de campus, was eigenlijk in
een mum van tijd gedaan. Het begrip studentenkamer heeft in
Zweden toch wel een andere betekenis gekregen; het ontbreken
van een eigen sauna, balkon badkamer, wc en garderobe is meer
een uitzondering dan de regel. Binnen het studentencomplex
werd er op dinsdag- en vrijdagavond ook flink gefeest. Rond
een uur of acht werd er dan gezorgd voor muziek en in de loop
van de avond werden de drank en de Zweedse Snus (variant van
rookloos tabak) uit de kast gehaald. De starttijd voor het uitgaan
en feesten is in vergelijking met Nederlandse begrippen tamelijk
vroeg, want zeg nou zelf, in Nijmegen rond een uur of acht
de Molenstraat ingaan garandeert niet bepaald een succesvolle
avond.
Het Zweedse onderwijs is zonder twijfel grotendeels gericht
op het bieden van gelijke kansen aan iedereen. Jonge moeders
mogen zonder enig overleg de baby, peuter, kleuter (of ouder)
meenemen naar de collegezalen. Ikzelf moest er heel even aan
wennen toen ik tijdens college een rammelaar op de achtergrond
hoorde, maar tegelijkertijd stimuleert het jonge moeders
om verder te studeren; een goede zaak dus! Ook bestaat er veel
ruimte voor een rondtrekkende buitenlandse student om studie
en reizen te combineren. Voor een reislustig persoon als ik was
dit het beste nieuws van het semester! En ik heb dan ook dubbel
en dwars gebruik gemaakt van deze toegestane ‘vrijheid’.
In oktober ben ik afgereisd naar het mysterieuze Gotland. Dit
eiland, gelegen aan de oostkust van Zweden, staat bekend om
haar burchten, ruïnes en oude dorpen. Gotland kent een prachtige
omgeving, vooral de enorme gesteentes langs de kust lieten
me aan Stonehenge taferelen denken. Een lang weekend
Stockholm volgde spoedig daarna, een stad die ongetwijfeld op
nummer één staat in mijn Europese steden top tien. Tevens heb
ik Göteborg verkend, de tweede stad van Zweden, die me vooral
nog bijstaat vanwege het bruisende uitgaansleven in de Avenue.
Nog bijkomend van de Göteborgreis heb ik me één week later
begeven aan een ander groot avontuur; een tocht door Zweden
en Finland met als eindbestemming het imposante en tegelijkertijd
grimmige Rusland!
Het krijgen van zoveel impressies in een korte periode is eigenlijk
moeilijk te verwerken in één keer, waardoor het moment
van bezinning pas later komt. Je gaat je dan pas realiseren wat
je het afgelopen halfjaar allemaal hebt uitgespookt. Inmiddels
ben ik alweer een maand in Nederland en ik kan met een zeer
warm en goed gevoel terugkijken op mijn Erasmustijd. Vooral
de nieuwe vriendschappen die ik heb gesloten gaan me erg aan
het hart. Het voor een langere tijd naar het buitenland gaan is
een topervaring die eigenlijk iedere student zou moeten hebben!
Heb je de kans, ga ervoor!
Hartegroet,
Adaja

door Jesse Gusman
Op 13 oktober 2009 werden de winnaars van de Nobelprijs
voor de economie bekend gemaakt. Met Oliver Williamson
en Elinor Ostrom hebben we twee opmerkelijke winnaars.
Niet verwonderlijk na de financiële en economische crisis.
Beiden hebben hun sporen verdiend met hun onderzoek naar
economisch bestuur. Met hun bijdrage aan de institutionele economie
laten beiden de beperkingen van de markt en alternatieven
voor de markt zien. De zevenenzeventig-jarige Williamson heeft
de prijs gekregen voor zijn onderzoek naar economisch bestuur
in bedrijven. Opmerkelijker is de toekenning van de prijs aan
Ostrom. Naast het feit
dat zij de eerste vrouwelijke
winnaar van
de Nobelprijs voor
de economie is sinds
de eerste uitreiking
van de prijs in 1969,
is Ostrom ook Politicologe!
Het is niet
de eerste keer dat een
Politicoloog deze prijs
in de wacht sleept. Zo
deed Herbert Simon
dit kunstje al in 1978.
Echter toch voldoende
reden om aandacht
te besteden aan de
prijs die Ostrom heeft
Oliver Williamson
gewonnen.
Waarom de prijs naar Ostrom (en Williamson) is gegaan is niet
moeilijk te begrijpen. De economische crisis heeft ervoor gezorgd
dat men is gaan twijfelen aan de onfeilbaarheid van de
markt. Dat twee onderzoekers dit in hun onderzoek naar voren
laten komen is niet verwonderlijk. Williamson is al langer
bekend in de economenwereld. Hij is één van de grondleggers
van de ‘nieuwe institutionele economie’. In het kort houdt institutionele
economie zich bezig met de effecten die instituties,
zoals overheden, conventies en wetten, hebben op de economie.
Dat Ostrom de prijs heeft gewonnen is opmerkelijker. In economenkringen
is zij veel minder bekend. Voordat ze de prijs kreeg
toegewezen wist Paul Krugman, de winnaar van de prijs in 2008,
niet eens wie Ostrom was. Hij was niet bekend met het onderzoek
van haar!
De vraag is nu wie Ostrom precies is en waar haar onderzoek
precies over gaat. Ostrom heeft na haar Bachelor en Master in
de Politicologie aan UCLA te hebben gehaald aan dezelfde universiteit
een proefschrift geschreven. Ze promoveerde op een
proefschrift over grondwater problematiek in Los Angeles. Ze
beschreef hoe individuen zonder hulp van overheid of privatisering
een grondwater probleem oplosten. Dit bleek een basis voor
vele decennia van verder onderzoek. In 1973 richtte ze samen
met haar man de ‘Workshop in Political Theory and Policy Analysis’
op aan de Universiteit van Indiana. Hier ging ze verder met
het ontwikkelen van haar theorie over ‘common pool resources’
(CPR). CPR zijn bronnen waar iedereen vrijelijk gebruik van
Revolutie?
kan maken maar waarbij wel het risico bestaat van overbelasting
van de bron. Er kan worden gedacht aan zaken als visgronden
Elinor Ostrom
en bossen. Volgens de heersende theorie van de ‘tragedy of the
commons’ moet de overheid of de markt door het toekennen
van eigendomsrecht aan bepaalde individuen voorkomen dat er
roofbouw wordt gepleegd op de CPR. Het onderzoek van Ostrom
laat zien dat dit niet zo is. Ze stelt dat het onder bepaalde
voorwaarden mogelijk is dat een gemeenschap zelf duurzaam
omgaat met CPR zonder dat overheidsbemoeienis of privatisering
nodig is. Er blijkt dus nog iets tussen de overheid en de
markt te bestaan waarmee een ‘tragedy of te commons’ kan worden
afgewend.
Naast het feit dat het opvallend is dat Ostrom de prijs heeft gewonnen
gezien haar geslacht en Politicologische achtergrond is
dit ook zo gezien de onderzoeksmethoden die ze gebruikt. Waar
kwantitatieve methoden vaak overheersend zijn, zeker in de economie,
maakt Ostrom veel gebruik van case studies. Ze neemt
afstand van de wiskundige modellen met assumpties die van
weinig realiteitsbesef getuigen die vaak door economen worden
gebruikt. Of de toekenning van de prijs onder veel economen
wordt gewaardeerd is dan ook de vraag. Volgens Steven Levitt zit
het zo: “[T]he short answer is that the economics profession is going
to hate the prize going to Ostrom even more than Republicans hated
the Peace Prize going to Obama.”.
In zijn reactie op de toekenning van de prijs haalt Levitt nog
een ander interessant punt aan: ‘This award demonstrates, in a
way that no previous prize has, that the prize is moving toward a
Nobel in Social Science, not a Nobel in economics’. Hij stelt vervolgens
dat dit niet slecht is. Economen hebben volgens hem niet
het monopolie op talent binnen de sociale wetenschappen. De
vraag is of de trend van Levitt doorzet of niet. Zijn we getuigen
van een ware wetenschappelijke revolutie in de economie die
meer ruimte maakt voor diverse onderzoeksmethoden en verschillende
sociaal-wetenschappelijke disciplines? Of blijkt bij de
komende uitreiking dat — net als de bonussen die weer rijkelijk
vloeien in de bankenwereld — de economenwereld weer verdergaat
op de oude fout?
5

6
door Sjors Talsma
Verplicht politicologenvoer
Van 1999 tot 2006 werd de serie door meerdere Amerikaanse
tv-netwerken uitgezonden, ze ontving prijs na prijs en maakte
zelfs een geheel buiten het plot liggende 9/11-aflevering:
de Amerikaanse politieke dramaserie The West Wing.
In de serie staat — de titel zegt het al — de werkruimte van
de Amerikaanse president centraal. Martin Sheen speelt Josiah
Bartlet, een uit New Hampshire afkomstige ex-gouverneur die
uit volledig kansloze positie toch zijn liberale gedachtegoed het
Witte Huis binnen mag dragen. Hij brengt een jongere Texaanse
senator met zich mee het Huis in als vice-president: de relatie
tussen de twee is koel. Vice-president Hoynes was zelf óók in de
race voor het presidentschap. Teveel plotdetails zal ik hier niet
omschrijven, dat zou het verrassingseffect van de serie teniet
doen. Wees dus bij het lezen niet bang voor spoilers: ik houd
mij in.
Persoonlijke en politieke
vermengd
We worden meegenomen in de
wereld van de Amerikaanse president
en zijn staf. De karakters kennen
allemaal een eigen diepgang
— van president tot de perschef
en van First Lady tot de regionale
society-journalist waarmee de
perschef de vloer aanveegt. Opvallende
rol is die van chief of staff,
de rechterhand van de president.
In één van de eerste seizoenen is
de kijker getuige van een gesprek
tussen de president en de minister
van Landbouw die tijdens het uitspreken
van de State of the Union
in het Oval Office dient te verblijven,
voor het geval alle anderen uit
de lijn der opvolging omkomen bij een aanslag. Chief of staff
Leo McGarry staat op het punt om het Oval Office te betreden
en hoort hoe de president aan de Landbouwminister uitlegt dat
als hij ooit écht president mocht worden, hij zijn allerbeste en
intelligentere vriend zijn stafchef moet maken — zoals Bartlet
dit zelf ook deed. Het tekent de relatie tussen president en zijn
rechterhand. McGarry cijfert zichzelf weg — terwijl de president
zonder hem niet zou functioneren. Regelmatig benadrukt
de president dat het Leo McGarry is die hem president gemaakt
heeft: de alcoholverslaving waar McGarry aan geleden heeft en
in de pers problematisch kan zijn is voor president Bartlet dan
ook nooit reden voor ontslag. Het is een mooi voorbeeld van
vermenging van het persoonlijke met het politieke. En het is
daarmee goed voer voor een dramaserie.
Wars van patriottisme
Het is de nuchtere, Europese televisiekijker niet gegund The
West Wing af te keuren op basis van een te hoog patriottisch
gehalte. Hoewel in de thematische — buiten de verhaallijn liggende
— aflevering over 9/11 de Amerikaanse Droom uitgebreid
besproken wordt, is het Leo McGarry die zich in zichzelf
vergist door een Witte Huis-medewerker met Arabisch uiterlijk
verdacht te maken van het laten uitlekken van gevoelige informatie.
Het zijn Hoofd Communicatie Toby Ziegler en Deputy
Chief of Staff Josh Lyman die een schoolklas vertellen over de
verhouding tussen religie en extremisme. Waarbij de schrijvers
ten tijde van de aanslag op het World Trade Center het hoofd
koel hebben gehouden en niet zijn vervallen in polariserende
taal.
Balans tussen binnen- en buitenland
Tijdens de opleiding Politicologie in Nijmegen krijg je weinig
te horen over Amerikaanse binnenlandse politiek, hoewel je
via je keuzeruimte hier verandering in kunt aanbrengen. The
West Wing is politicologisch interessant, omdat je het buitenlandbeleid
van de president probeert te plaatsen in de wereld
van theorieën waarin je door dr. Van der Vleuten via de Leer
der Internationale Betrekkingen bent meegenomen, terwijl de
binnenlandse politieke gebeurtenissen en werkwijzen voor een
Nederlander gewend aan het poldermodel iedere keer opnieuw
opvallend en soms zelfs schokkend
kunnen zijn.
De karakters die het meeste
worden uitgediept houden
zich voornamelijk bezig met
binnenlandse politiek, terwijl
het vaak de legerofficieren zijn
die samen met de stafchef en
de president in The Situation
Room — de crisiskamer van
het Witte Huis — buitenlandse
problemen proberen op te lossen.
De balans tussen domestic
en international politics maakt
dat de serie dynamiek heeft:
er zijn problemen die direct
bekend voorkomen, terwijl er
ook op het eerste gezicht minder
prominente problemen je
wereld betreden, omdat ze vooral van Amerikaans nationaal belang
zijn. De balans maakt de serie sterk en constant interessant.
Verschillende systemen
De eerste indruk van een presidentieel systeem als het Amerikaanse
is dat het sneller en effectiever werkt. Één man of vrouw
afkomstig van één partij als uitvoerende macht die tegelijkertijd
opperbevelhebber is. Het lijkt een schril contrast met het Nederlandse
model waarin partijen coalities vormen en een regeerakkoord
moeten overeenkomen — met alle hier uit voortkomende
vehikels. The West Wing maakt duidelijk dat het in Amerika
niet heel anders is. Voor ieder issue moeten wisselende coalities
in de Senaat worden gevormd en dat een Senator Democraat
is betekent niet automatisch dat hij instemt met hetgeen een
Democratische president bereiken wil. De staf van de president
is non-stop in gesprek met afgevaardigden, gouverneurs,
senatoren, juridische personen en ambtenaren. In Nederland en
veel andere Europese landen wordt een coalitie op voorhand gevormd
en weten partijen in een parlement zo af en toe een meerderheid
tegen kabinetsbeleid te verwerven; in Amerika lopen
Lees verder op pagina 7

Vervolg van pagina 6
Republikeinen en Democraten op vele beleidsterreinen door
elkaar heen. Het is de taak van de medewerkers van de president
om steeds de juiste mensen te benaderen en overtuigen. Dat het
zwaar werk is — een presidentschap vervullen en ondertussen
voorkomen een lame duck te worden door ook tussentijdse verkiezingen
voor het Congres te winnen — wordt al aan het begin
van de serie duidelijk. The West Wing blinkt uit in het tonen
van de voor- en nadelen van het systeem dat Amerika kent.
Alweer Amerika?
Waarom opnieuw Amerika? Waarom altijd aandacht voor de
politiek aan de overzijde van de Atlantische Oceaan? Het antwoord
is eenvoudig: het persoonlijke gehalte. Het Amerikaanse
systeem biedt het meeste materiaal voor een goede dramaserie.
Gecombineerd met het voortdurend door elkaar lopen van verschillende
issues is de spanning altijd aanwezig. Senatoren ruilen
bruggen en asfaltwegen voor behoudende of juist progressieve
abortuswetgeving. Een senator traineert het legislatieve proces
door een filibuster van een etmaal. Alle politieke onderwerpen
zijn tegelijkertijd persoonlijk. Hoewel ook uitermate onderhoudend,
kunnen Nederlandse politieke series als ‘Ja, Minister’ of
‘Gemeentebelangen’ niet tippen aan wat The West Wing ons te
bieden heeft.
Hoe te beginnen?
The West Wing kijken is als het lezen van een boek. Je leest
geen half uurtje in een spannend boek om het daarna weg te
leggen en er de volgende dag weer dertig minuten aandacht aan
te besteden. Nee: The West Wing kijk je per schijfje. Vier afleveringen
duren tweeënhalf uur. Uren waarin vele politicologische
en persoonlijke crises passeren en je getuige bent geweest van
een Amerikaan en zijn staf die hun uiterste best doen om het
land en stiekem ook de rest van de wereld een betere plaats te
laten zijn voor iedereen. Start bij seizoen één en doorloop ononderbroken
de vele jaren van het fictieve Bartlet-presidentschap.
Ontdek wie jouw favoriete personage is en bedenk waarom. Is
het secretaresse Donna Moss, vanwege haar cynische ondertoon
richting haar baas Josh Lyman? Of is het juist deze Josh, die ondanks
en dankzij zijn grote ego een belangrijke raadgever van de
president is? Of kies je voor CJ: de perschef die in haast iedere
crisis het hoofd koel weet te houden? En wat dacht je van de
altijd chagrijnige Toby Ziegler die stiekem de meest linkse en
socialistische gedachten koestert?
Laat je niet weerhouden door dikke boeken die op je liggen te
wachten. Schenk jezelf een kop koffie in, doe je deur op slot en
sluit je af van de buitenwereld. Laat de schrijvers van The West
Wing je elke dag verrassen en bedenk dat Amerika mag wensen
dat het ooit een administratie zal hebben zo liberaal, vrijzinnig,
menslievend en gewetensvol als die van Josiah Bartlet.
door Jesse Gusman
Technische vernieuwing speelt een steeds grotere rol in
de academische wereld. Studiehandleidingen, opdrachten
en andere studiemateriaal vinden we op Blackboard.
We kunnen via internet thuis vanuit onze luie stoel elk
wetenschappelijk paper vinden wat van belang is zonder
onze reet te hoeven verheffen.
Goede ontwikkelingen allemaal die het leven van de student
makkelijker maken. Technologische vernieuwing zorgt echter
ook voor discussie in de academische wereld. In hoeverre
is wikipedia betrouwbaar? Is dit een goede democratisering
van kennis of leidt het tot intellectuele achteruitgang? Ook
auteursrechten zorgen voor veel discussie. Aan veel materiaal
is via internet te komen, zonder dat rekenschap wordt gegeven
van auteursrechten. Is dit een slechte zaak? Academisch
onderzoek wordt immers dikwijls door de gemeenschap gefinancierd.
Een andere vernieuwing die een tijd geleden zijn intrede
heeft gedaan in de academische wereld is PowerPoint. Power-
Point zorgt voor het nodige visuele vermaak en geheugensteuntjes
tijdens colleges. De ledematen van studenten worden
bespaard omdat niet alles meer opgeschreven hoeft te
worden, de sheets worden gewoon van Blackboard geplukt.
Ziek, brak of lui? Niets aan de hand. Als je een college hebt
gemist, haal je gewoon achteraf de sheets van Blackboard en
je weet waar het over ging. Geen gedoe meer met kopieerapparaten
om aantekeningen van je medestudenten te kopieren.
Hun irritante handschriften hoeven ook niet meer te
worden ontcijferd.
Toch heeft PowerPoint tijdens colleges ook zijn nadelen. Echt
goed opletten hoeft niet. Als je even bent weggedommeld
weet je met een snelle blik op de sheet waar het college is
aanbeland. Resultaat is dat studenten minder goed luisteren
naar wat er wordt verteld. De uitleg bij de kernwoorden op
de sheets, argumentaties en interessante bijzaken worden
gemist. Jammer voor de student, dan moet hij of zij maar
opletten. Hier kan de student nog zelf controle op uit oefenen.
Er is echter nog een ander groter nadeel van PowerPoint:
colleges worden saai! Veel docenten, zij het in verschillende
gradaties, hebben de neiging de punten op de PowerPoint
sheets maar op te dreunen. Steeds moet een gloedvol betoog
of interessante en levendige uitleg worden onderbroken om
naar de computer te lopen en de volgende sheet tevoorschijn
te klikken. De kernpunten van de stof worden overgebracht,
maar de kunst van het vertellen gaat verloren. Het geven van
een levendig en inspirerend college is vaak moeilijk als er PowerPoint
in het spel is. Technische vooruitgang is goed, maar
we moeten onze creativiteit en vertelkunst er niet door laten
afnemen. Mensen moeten de techniek leiden, en niet andersom.
De docent, in samenspel met de studenten, moet het
college leiden, niet een PowerPoint presentatie. Daarom krijgen
alle verstokte conservatieve docenten die geen gebruik
maken van PowerPoint voor deze ene keer een dikke pluim.
7

8
Jong bloed in de gemeenteraad
door Yurre Wieken, Sjoerd Huismans en Maarten van Hoogevest
Onze generatie krijgt weleens het verwijt geen idealen meer
te hebben. Wij zouden door de welvaart waarin wij opgroeien
gemakzuchtig zijn geworden, blindelings zappend, zuipend
en surfend van dag tot dag. Hier in Nijmegen blijkt
echter het tegenovergestelde waar. Veel jongeren zijn politiek
en maatschappelijk actief. In de vorige editie van de Heraut
interviewden wij Rob Jetten, student en lijsttrekker van D66.
In het kader van de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen
volgen hier nog eens drie interviews van studenten die iets
willen betekenen in de Nijmeegse politiek.
Dirk Vreugdenhil (25), masterstudent politicologie, is de lijsttrekker
van de ChristenUnie in Nijmegen.
Momenteel heeft de ChristenUnie geen gemeenteraadszetels in
Nijmegen. Volgens Vreugdenhil toont de groei van christelijke
studentenverenigingen in Nijmegen echter aan dat de tijd rijp
is. “Veel mensen in Nijmegen hebben een ChristenUnie gemist.”
Bijbels geïnspireerde politiek is goed voor alle mensen,
aldus Vreugdenhil. “Hoewel de Bijbel geen kookboek is waarin
voor elk maatschappelijk probleem een recept wordt aangereikt,
zal het Woord van God toch de smaak van het gerecht bepalen.”
De ChristenUnie kan volgens Vreugdenhil iets betekenen voor
eenzame studenten. In december 2005 berichtte Vox Magazine
dat één op de vijf Nijmeegse studenten zich eenzaam voelt.
Volgens Vreugdenhil komt dit door de toenemende individualisering.
“Ik wil dat de gemeente budget vrijmaakt om een signaleringsnetwerk
op te zetten en laagdrempelige activiteiten te
faciliteren. De ChristenUnie vindt het daarnaast ook belangrijk
dat er geïnvesteerd in snelle en veilige fietspaden en voldoende
fietsenstallingen in het centrum. Wij willen de bereikbaarheid
van onze stad vergroten door ruim baan te geven aan hoogwaardig
openbaar vervoer.”
In campagnetijd is studeren en politiek combineren uiteraard
lastig. “Het is daarbij erg fijn dat ik binnen de ChristenUnie
terug kan vallen op een enthousiast team. Ik doe het niet alleen!”
Hoewel politicologie iets heel anders is dan politiek zijn theorieën
volgens Vreugdenhil wel hierbij wel degelijk nuttig. “Veel
partij-ideologie vindt zijn oorsprong in boeken en artikelen die
bij diverse politicologievakken worden besproken.”
Over het huidige Nijmeegse college is Vreugdenhil niet onte-
vreden, maar hij heeft uiteraard wel suggesties voor verbetering.
“Investeren in de wijken en zorgen dat iedereen weer volop
mee kan doen in Nijmegen moet — zeker in deze economisch
mindere tijd — topprioriteit krijgen. Met de bezuinigingen in
Nijmegen voor de deur gaat het erom verantwoorde keuzes te
maken. Dat gaat pijn doen en daarom is het van groot belang dat
er zorgvuldig met die keuzes wordt omgegaan. De ChristenUnie
heeft heldere richtlijnen bij de heroverwegingen die noodzakelijkerwijs
moeten volgen uit de economische crisis.”
Jola van Dijk (24), student politicologie en Nederlands recht,
zit sinds 2006 namens de Socialistische Partij in de gemeenteraad
van Nijmegen. Voor de aanstaande verkiezingen staat ze
weer op de lijst, op de derde plaats.
Van Dijk sloot zich op haar zeventiende aan bij de SP. “De manier
van werken van de SP stond me wel aan: de wijken ingaan,
met mensen praten, mensen zelf actie laten voeren. Ze ondersteunen,
in plaats van alleen maar in de raad of de Tweede Kamer
over mensen te gaan praten, als politicus te gaan doen alsof je het
beter weet dan de mensen die zelf leven met de beslissingen.”
Als actief lid van de afdeling organiseerde Van Dijk acties met
mensen. Vervolgens zette een SP-raadslid dat werk voort in de
gemeenteraad: “dan zat ik op de publieke tribune en dacht ik:
had dat nou gezegd, waarom zeg je dat niet, waarom doe je dat
nou zo?” Uiteindelijk werd haar gevraagd of ze zelf op de lijst
wilde. “Van het een kwam het ander, ik was niet van tevoren van
plan volksvertegenwoordiger te worden.” Van Dijk zit inmiddels
bijna vier jaar in de Nijmeegse gemeenteraad. “Ik heb er een
beetje een haat-liefdeverhouding mee. Ik vind het geweldig dat
ik heel veel kan betekenen voor mensen, maar het is ook heel
veel vergaderen. Soms gaat het te veel om elkaar aanvallen in
plaats van de problemen van mensen oplossen.”
Over het combineren van gemeenteraadslidmaatschap met een
studie is Van Dijk niet zo positief. “Ik heb te veel hooi op de vork
genomen.” Naast haar dubbele studie en gemeenteraadslidmaatschap
werkt Van Dijk om de huur te betalen, want een groot
deel van haar riante onkostenvergoeding van de gemeenteraad

gaat conform de afdrachtregeling naar de partijkas van de SP.
“We zien volksvertegenwoordiging niet als werk maar als nevenfunctie.
Ons uitgangspunt is dat je er niet op voor, maar ook niet
op achteruit moet gaan als je raadslid wordt. Er zijn heel veel andere
mensen in de partij die heel veel doen — acties organiseren,
folderen in de regen — en ook niet betaald worden. Is het dan
niet raar dat wij, die in een warme zaal vergaderen, daar zo veel
voor betaald zouden krijgen?”
Van Dijk voelt zich als jongste gemeenteraadslid niet anders behandeld
door haar oudere collega’s. “Jong zijn voegt toe dat je
problemen van een andere kant ziet. Je leest niet alleen de stukken
over een tekort aan studentenkamers, maar je hebt ook zelf
ervaren hoe vervelend het is. Of je kent de mensen waar het over
gaat persoonlijk, in plaats van het uit de statistieken gelezen te
hebben.”
Wat kan de SP voor Nijmeegse studenten betekenen? Heel veel,
aldus Van Dijk. Er is ook al veel gerealiseerd door de SP de afgelopen
vier jaar. Zo zijn er in die tijd duizend extra studentenkamers
bijgekomen. De SP wil er nog eens duizend bij. Behalve
studentenkamers is er ook een tekort aan starterswoningen
waardoor er te veel afgestudeerden in studentenkamers blijven
wonen. Een betere doorstroming zou veel van deze problemen
oplossen. Verder zijn er dankzij de SP huurteams aangesteld om
studenten te helpen bij problemen met huurbazen of hospita’s,
wil zij het openbaar vervoer versoepelen (vooral nu de OV-chipkaart
net is ingevoerd) en pleit zij voor een nachtnet. Dit alles
realiseer je natuurlijk niet zomaar even. “Je hebt een lange adem
nodig.”
Onze eigen Sjors Talsma (21), student politicologie, is nummer
12 op de kandidatenlijst van de Partij van de Arbeid.
We spreken Sjors Talsma in Het Bakkerscafé aan de Castellastraat
in de Nijmeegse wijk Bottendaal. In dit café loopt het
project ‘Brood op de Plank’. “Ik vind dit een erg aansprekend
project”, begint Talsma. “Mensen met een lichamelijke, verstandelijke
of psychische handicap krijgen hier de kans om aan het
werk te gaan. Het past bij de PvdA om ‘de zwakkeren in de
Een dag met Sjors
samenleving’ kansen te bieden. Daarnaast is het een voorbeeld
dat iedereen kan werken als je het goed regelt. Ik snap echter wel
dat je op grote schaal moeilijk zulke kwaliteit kunt bieden. Maar
het persoonlijke traject en de intensieve begeleiding kunnen wel
als voorbeeld dienen voor andere bedrijven.”
Het Bakkerscafé is onderdeel van het nieuwbouwproject ‘De
Dobbelman’ op het terrein waar vroeger de zeepfabriek stond.
Hier verrijzen verschillende typen woningen: bedrijfs- en kantoorruimte,
kunstateliers en een sportzaal. Talsma: “Dit project
kan ook weer een voorbeeld zijn voor nieuwe initiatieven. Het
is een combinatie van nieuwe woningen en kleine bedrijvigheid,
waar veel jonge mensen wonen en werken.” Het is één van de
speerpunten van Talsma: zorgen dat studenten ook nadat ze afgestudeerd
zijn in Nijmegen blijven. “Er zijn niet genoeg betaalbare
starterswoningen en je moet ook zorgen voor genoeg werkgelegenheid.”
Eenvoudig zal dit niet zijn. “Nijmegen staat in het
bedrijfsleven bekend als een dure stad, van dat imago moeten we
af zien te raken. Werkgelegenheid en de woningmarkt zijn niet
de enige factoren die meespelen in de beslissing om al dan niet
in Nijmegen te blijven. Mobiliteit speelt een grote rol. Nijmegen
moet nu eindelijk eens op het nachtnet van de NS aangesloten
worden.”
Concreet wat kunnen betekenen voor de samenleving is één
van de drijfveren van Talsma om politiek actief te worden. “Bij
de opleiding politicologie wordt je met veel grote zaken geconfronteerd.
Het klimaatprobleem is echter een voorbeeld van een
wereldwijd probleem waar je op kleine schaal ook iets aan kunt
doen. Daarnaast vind ik het belangrijk om de dagelijkse problemen
van mensen op te kunnen lossen. Daar kun je als gemeentepolitiek
een belangrijke rol spelen. Het aloude adagium ‘verbeter
de wereld en begin bij jezelf’ is sterk van toepassing. Dat spreekt
met erg aan.” Zijn keuze voor de PvdA was snel gemaakt. “Ik was
al actief bij Frontaal, het magazine van de partij in Nijmegen. Ik
zag de oproep om je kandidaat te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Uiteindelijk ben ik op nummer 12 op de lijst gekomen.
Ik doe dit niet voor persoonlijk gewin, maar uit interesse
en het idee dat ik geschikt ben voor het raadswerk. Ik denk dat
ik als jonge kandidaat iets extra’s kan betekenen voor de partij.”
9

10
De Kosovo-oorlog in de huidige samenleving
door Theresa Song Loong
Of Kosovo bij Servië hoort is voor het merendeel van de Serven
onbetwijfelbaar: Kosovo is en zal altijd deel van Servië
zijn. Maar de etnisch-Albanese Kosovaren hebben in 2008
allang de onafhankelijkheid uitgeroepen én zijn als land erkend
door veel Westerse staten, waaronder de VS en Nederland.
Het Servisch-Kosovaars conflict is nog lang niet voorbij,
want nog steeds weten de groepen niet hoe ze met elkaar
de toekomst in zullen gaan. Waarom liggen de verhoudingen
tussen de volkeren zo moeilijk en hoe loopt de weg naar de
toekomst? In drie studiereizen naar Kosovo, Servië en Nederland/Brussel
heb ik geprobeerd om hier zoveel mogelijk over
te weten te komen.
Als politicologiestudenten anno
2010 hebben velen van ons allang
niet meer de aspiraties om
de wereld te verbeteren. Maar
voor mij is het wel een drijfveer
en dus zit er niks anders op dan
het gewoonweg te proberen. Afgelopen
jaar heb ik me vooral be-
Het stadje Prizren in Kosovo
ziggehouden met de post-conflict
situatie in Kosovo en Servië, waartussen ruzie is om het stuk
land dat Kosovo heet. Uit de slechte economische situatie en het
gebrek aan politieke stabiliteit in Kosovo kun je helaas slechts
concluderen dat het land nog een lange weg heeft te gaan, wil
het stabiel en welvarend worden. Die indicatoren vond ik echter
weinig zeggen over hoe Kosovo nu eigenlijk omgaat met haar
oorlogsverleden.
Wikkend en wegend daarover kwam ik vorig jaar rond februari
het project ‘Our Future Network’ tegen (voor meer informatie:
www.ourfuturenetwork.eu). Vredesorganisatie IKV Pax Christi
organiseert samen met een Servische en een Kosovaarse NGO
jaarlijks een uitwisselingsproject. Hierbij komen vijftien jongeren
uit Nederland, Servië en Kosovo in drie studiereizen bijeen.
Afgelopen jaar was ik één van deze deelnemers. Ondertussen
kunnen geïnteresseerden zich alweer aanmelden voor het project
voor aankomend jaar.
Het doel van de reizen is om het conflict beter te leren begrijpen,
elkaars denkbeelden en die in de verschillende maatschappijen
te leren kennen en om onze eigen visie op de toekomst te uiten.
Die eerste twee doelen bereikten we door op bezoek te gaan bij
verscheidene relevante politieke en maatschappelijke instanties,
sociale bewegingen en andere experts.
Opvallend was het bezoek aan de Servische enclave Gračanica in
Kosovo. Dit is een gebied waar Serven hun eigen gemeenschap
hebben opgericht en parallel aan de etnisch-Albanese maatschappij
leven. Deze Serven vonden dat ze niet goed behandeld
worden door de etnisch-Albanese meerderheid, omdat er weinig
werkgelegenheid voor ze is en de dienstverlening door onder
andere het nationale energiebedrijf zeer slecht is. Echter de
etnische Albanezen lopen tegen dezelfde problemen aan, maar
objectieve informatie over discriminatie in Kosovo is moeilijk te
verkrijgen. De discussie daarover is lastig te voeren aangezien het
contact tussen Serven en etnisch-Albanese Kosovaren zeldzaam
is. Bovendien lopen de emoties snel hoog op als dat contact wel
plaatsvindt.
Het bezoek aan het Servische ‘ministerie van Kosovo en Metohija’
in de Servische hoofdstad Belgrado laat dit nog het beste
zien. De regering van Servië ziet Kosovo nog altijd als onderdeel
van het land en daarom is er dan ook een ministerie die
voor het welzijn van de bevolking daar zou moeten zorgen. Juist
hier blijkt echter dat het een heel emotionele kwestie betreft. De
woordvoerder legde aan ons op een bijzonder subjectieve manier
uit dat Serven daar verschrikkelijke dingen hebben meegemaakt
in de oorlog en heel erg gediscrimineerd worden. Voor mij was
zijn verhaal niet geheel logisch. Zo zou de complete waarheid
bij ons allen bekend worden als we maar meer boeken zouden
lezen en is het ook evident dat er grenscontroles tussen Kosovo
en Servië plaatsvinden, ook al is die grens ertussen helemaal geen
landsgrens in de Servische optiek. Interessanter was de reactie
die onze etnisch-Albanese reisgenoten
daarop gaven: die wilden al te graag inbrengen
wat zij vonden dat er niet klopte.
Daar kregen ze weinig kans toe, maar tijdens
de nabesprekingen bleek dat er grote
onvrede heerste.
Onderling waren de discussies ook niet
tegen te houden en het bleek dat sommigen
ook erg star waren. Een suggestie dat
de Servische minderheid misschien Albanees zou kunnen leren,
opdat ze beter zouden functioneren in de Kosovaarse samenleving
werd door één van de Serven als aantasting van de rechten
van minderheden genoemd. En dat terwijl we het in Nederland
inmiddels wel eens zijn dat integratie van etnische minderheden
noodzakelijk is voor een gezonde maatschappij. Nu zijn de Serven
in Kosovo geen immigranten, maar mij lijken de praktische
voordelen zeker het overwegen waard.
Toch waren er genoeg overeenkomsten tussen ons (progressieve)
jongeren om tot een gezamenlijk toekomstbeeld te komen. Zo
zagen we allemaal een toekomst van de Balkanregio bij de Europese
Unie, nadat vele obstakels overwonnen zijn. We gaven
woord en beeld hieraan middels onze straatacties. In Kosovo
hadden we Loesje-flyers ontworpen om te verspreiden op ‘Europadag’.
Europese integratie. “Niet voor landen onder de 18”
In Servië hielden we een stickeractie, waarbij onze politieke
boodschap overal op lantarenpalen en prullenbakken te lezen
was.
Terugkijkend op de reizen kan ik zeker zeggen dat dit een goede
aanvulling is geweest op de studie politicologie. Echt zien hoe
een conflict leeft in de harten van mensen en wat dat doet met
ze zorgt ervoor dat de werkelijkheid meer is dan een bron van
empirische data. Om in het oude linkse karakter van Nijmegen
te blijven: “Die Philosophen haben die Welt nur verschieden
interpretiert; es kömmt drauf an, sie zu verändern.”

door Maarten van Hoogevest
België: Geen twijfel over mogelijk.
‘Ik heb getwijfeld over België, want dat taaltje is zo zacht.’
Wat zouden Henk (Westbroek) en Henk (Temming) gedacht
hebben toen ze het schreven? En toen ze het daarna keer op
keer zongen en speelden. Dachten ze: ‘Klopt dit wel?’. Of was
het misschien een ‘Acda & De Munnikiaanse verspreking’,
waarbij de tekst leuk klinkt, maar helemaal nergens op slaat.
Dat laatste lijkt het geval. Het Goede Doel neemt de rol op zich
van de man die zijn vrouw niet begrijpt. De man houdt uiteraard
zielsveel van de vrouw, maar hij begrijpt haar gewoon niet.
Henk houdt van België, maar hij lijkt het land niet te snappen.
Als ‘dat taaltje’ de reden van zijn liefde is, ben ik benieuwd over
welk taaltje Henk het heeft. In België spreken ze zoals iedereen
wel weet drie talen.
Nederlanders die België en de Belgen niet begrijpen. Het komt
vaker voor. Geert Wilders was niet de eerste en waarschijnlijk
niet de laatste die opperde dat Vlaanderen zich best bij Nederland
kon aansluiten. Dat Vlamingen daar absoluut niet op zitten
te wachten, beseffen ‘wij’ echter niet goed. Terwijl dit toch niet
onlogisch is voor een volk dat ieder jaar viert dat het zich in
1830 afscheidde van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.
Kortom, Belgen hebben Nederland helemaal niet nodig. De belangrijkste
redenen volgen hieronder.
Heineken?
In België mag je nog ‘gewoon’ roken in de kroeg. Tenminste, als
ze er geen eten serveren. Omdat veel zaken een vrij groot rookvrij
gedeelte hebben, voel je je als roker niet echt gewenst. In de
pubs kun je uiteraard nog wel ongegeneerd je verslaving botvieren.
En als je daar dan ook nog Duvel (of in de pub: Djoevol)
bij kunt drinken, hoef je echt niet meer naar Nederland terug.
Het Nederlandse biermerk Heineken is over de hele wereld bekend.
In België snappen ze niet waarom. Heineken is geen bier,
hooguit water met een beetje smaak. Leffe, Affligem, Corsendonck,
Grimbergen, Orval, Jupiler, Maredsous, Rochefort, Chimay
en natuurlijk Westmalle. Voor bier moet je in België zijn.
Daghap
Toen ik lichtelijk beschonken ‘de Taloorkes’ in Antwerpen binnenliep,
had ik nog wel zin in wat wijn. Karafje doen? “Nee, dat
kan niet, meneer. Alleen per glas of per fles. Als u per fles bestelt,
betaalt u per centimeter.” Wat?! “Doe maar een fles.” Bodemdrift
maakte dat ik 15 centimeter moest afrekenen.
Die wijn was natuurlijk voor bij het eten. Goedkope daghappen
voor acht euro. Uit het ruime aanbod koos ik een hammetje.
Achteraf weet ik nog steeds niet waarom hier een verkleinwoord
gebruikt is voor zo’n joekel van een beenham. Met handgesneden
frietjes of stoemp erbij. Ook voor varken met stamppot hoef
je dus niet in Nederland te zijn.
Eerst Brugge zien, en dan sterven
Amsterdam, Utrecht, Groningen, Nijmegen, Den Haag, Maastricht.
Allemaal fraaie steden. Voor mooie steden hoeven Belgen
echter zeker niet de grens over. Antwerpen, Gent en Brussel zijn
een bezoek meer dan waard. België is echter ook het land van de
mooiste stad van de Lage Landen: Brugge. Als je er geweest bent,
hoef ik niets uit te leggen. Zo niet, ga er als de sodemieter heen!
Grijze muizen
Hoewel Jan Peter Balkenende volhield dat hij geen kandidaat
was om de eerste president van de Europese Unie te worden,
barstte er in de media toch een strijd los. Die strijd om het presidentschap
zou gaan tussen Balkenende en de Belg Herman van
Rompuy. Balkenende vond de geruchten naast vervelend ook
wel leuk: “Het aardige van dit gespeculeer is overigens wel dat je
het ene moment verguisd wordt en op het andere moment op
handen wordt gedragen”, zo zei hij op een CDA-partijcongres in
Utrecht. Zoals bekend won Van Rompuy, die zichzelf een grijze
muis durfde te noemen. Weer een zege voor België dus.
(Met die zege leed België ook een gevoelige interne nederlaag.
Van Rompuy was namelijk premier in een land dat zo langzamerhand
toe is aan een beetje stabiliteit. Een ‘grijze muis’ is wellicht
de juiste persoon om het politiek gezien tot op het bot
verdeelde land bij elkaar te houden. Nu moet Leterme de kar
weer trekken.)
Dinsdagland
Herman Brusselmans is een graag geziene gast in het populaire
De Wereld Draait Door. Veel Nederlanders vinden hem onbedaarlijk
grappig. Matthijs van Nieuwkerk weet dit aan te wakkeren
door Brusselmans allerlei grappige uitspraken te ontlokken.
Na een van zijn laatste optredens in DWDD deed hij een dag
later op de Belgische radio zijn beklag. Hij had een kwartier lang
over beffen zitten praten. Daar had hij dus geen zin meer in.
Wellicht was dit een aanleiding voor de aankondiging van een
‘sabbatical’. De bedoeling was dat Brusselmans een jaar niet zou
schrijven. Gelukkig is hij na enkele maanden weer begonnen
aan een boek. Hoewel Brusselmans misschien geen voorbeeld
is van hogere cultuur, is België wel een land waar uitmuntende
literatuur vandaan komt. Uiteraard is Dimitri Verhulst de beste
(feit!). Erwin Mortier won afgelopen jaar de AKO-literatuurprijs
met zijn roman Godenslaap. Ook Tom Lanoye, Hugo Claus en
Louis Paul Boon het lezen meer dan waard.
Tom en …?
In 1994 blies dEUS met zijn debuutalbum Worst Case Scenario
de Belgische muziekscene nieuw leven in. Het album wordt bij
onze zuiderburen nog altijd beschouwd als één van de beste albums
ooit gemaakt. Uit deze band zijn een hoop nieuwe bands
voort gekomen. In Zita Swoon, The Love Substitutes, Vive la
Fête en Kiss my Jazz spelen voormalige leden van dEUS, waar alleen
frontman Tom Barman en Klaas Janszoons vanaf het begin
tot nu vaste waarden zijn. Er is sprake van kruisbestuiving. In
de huidige bezetting van de band spelen onder andere Stéphane
Misseghers (voorheen Soulwax) en Mauro Pawlowski (Evil Superstars).
Waarom zou een Belg naar De Staat luisteren als hij
Tom & Mauro heeft?
11

12
door Joshua van ’t Hoff
Interesse om politicologie te studeren kan verschillende redenen
hebben. Zo kun je het vergelijken van landen op politiek
gebied leuk vinden, of het uitdagend vinden om een wetenschappelijk
onderzoek te verrichten. Voor Mirko Jouamér,
student Politicologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen,
is er nog een andere reden. Zijn Koerdische afkomst
doet hem beseffen dat politiek van groot belang is voor zijn
volk.
Mirko (25) komt uit de stad Sulaimaniya (Iraaks-Koerdistan).
Zijn ouders weigerden om voor omstreden projecten van de
Iraakse geheime dienst te werken. Hierdoor waren ze hun leven
niet meer zeker en zijn ze met Mirko, zijn zus en zijn oom te
paard gevlucht naar Iran. Mirko was toen twee jaar.
Na maandenlang in verschillende vluchtelingenkampen te hebben
gezeten, gingen ze naar de hoofdstad Teheran. Vanuit daar
vertrokken ze naar Syrië. In het voormalige Joegoslavië had
Mirko’s vader goede contacten, dus weken ze uit naar Joegoslavië.
Na enkele maanden gingen Mirko en zijn gezin terug naar
Syrië, om vervolgens voor twintig maanden in Libië te verblijven.
Via Libië zijn ze later in Nederland gekomen: begin 1990
kwamen ze aan op Schiphol. Toen Mirko’s ouders in Nederland
aankwamen, kwamen ze erachter dat hun diploma’s niet geaccepteerd
werden. Ze moesten opnieuw gaan studeren en hard
werken. In een vreemd land werden ze gedwongen om helemaal
vanaf nul te beginnen. Maar uiteindelijk hebben ze een goede
toekomst weten op te bouwen.
De geschiedenis van zijn ouders heeft Mirko ervan overtuigd dat
niemand in Nederland kansloos kan zijn: „Iedereen kan er iets
van maken, als je je maar hard inzet.”
“In het zuiden van Koerdistan (Irak) in de zomer van 2007”
Koerden zijn Koerden
Mirko stelt dat de geschiedenis van de Koerden wordt getekend
door de belangen van andere staten. Pas wanneer hij de wisselwerking
tussen de staten onderling begrijpt, kan hij iets veranderen
ten gunste van de Koerden. „Je kunt niet iets veranderen
wat je niet tot in de essentie begrijpt”, vertelt hij. In Mirko’s
ogen zijn met name de internationale betrekkingen belangrijk
voor het begrijpen van het Koerdische vraagstuk. Met de kennis
die hij opdoet door zijn studie doet hij iets terug voor zijn volk.
Niemand is kansloos
Mirko kijkt op naar degenen die het mogelijk hebben gemaakt
dat Koerden vandaag nog kunnen zeggen dat zij Koerden zijn.
Deze mensen hebben hun leven of gewijd of opgeofferd voor
rechtvaardigheid, zelfbeschikking en de vrijheid van hun volk.
Dit terwijl er eeuwenlang assimilatiepolitiek tegen hen wordt
gevoerd door verschillende regeringen, staten en wereldrijken.
Daarom voelt Mirko zich verantwoordelijk om ook zíjn steentje
bij te dragen aan het behoud van de identiteit van zijn volk. Hij
voegt daaraan toe dat de principes van rechtvaardigheid, zelfbeschikking
en vrijheid hem hierin sterk motiveren.
Rudaw.NL
Voor zijn studie Politicologie heeft Mirko al veel moeten opofferen
van zijn privé-leven. Maar al een jaar heeft hij zelfs nog
minder tijd over voor vrienden en vriendinnen. Mirko verricht
namelijk sinds oktober vorig jaar journalistiek werk voor de
nieuwswebsite Rudaw.NL. Daar is hij ‘chef redactie nieuws’.
Mirko houdt zich voornamelijk bezig met het schrijven van
nieuwsberichten, uitgebreide nieuwsartikelen, columns, opiniestukken,
interviews en reportages over Koerdistan en de Koerdische
gemeenschap hier in Nederland. Verder controleert, verbetert
en beoordeelt hij andere nieuwsartikelen op Rudaw.NL.
Mirko had een goede indruk achtergelaten op internet door vaak
te schrijven over Koerdistan gerelateerde onderwerpen. Dit deed
hij op de actualiteitenwebsite Azady.nl en de profielensite Hyves.
nl. Bij de oprichting van Rudaw.NL werd hij opgemerkt door de
redactie en meteen benaderd.
Mirko ontwikkelt zich dankzij Rudaw.NL. De andere redactieleden
hebben veel kennis en ervaring en begeleiden Mirko
goed met het schrijven van journalistieke stukken. Op 3 oktober
jongstleden zag Mirko dat de lezers van de website zijn werk en
dat van de andere leden serieus namen en waardeerden. Rudaw.
NL was die dag precies één jaar oud en dat werd in de
avond gevierd met een lezing en een debat, afgewisseld
met Koerdische muziek en hapjes. De gasten bestonden
uit politici en academici en er waren een kleine
100 mensen op afgekomen. Ook liet die avond Mirko
zien dat zijn redactie als professioneel team kan werken
en goede lezingen en debatten kan leveren.
Rudaw.NL is in het najaar van 2008 opgezet door
Nederlands-Koerdische studenten. Zij zijn van mening
dat de Nederlandse media en de publieke opinie
gebrekkig zijn wat betreft het Koerdische vraagstuk.
De website streeft ernaar om de media in te lichten en
toegang te geven tot informatie die voorheen niet of
nauwelijks bereikbaar was. De redactieleden beheersen
de officiële talen van de staten die de Koerdische leefgebieden
regeren, evenals de verschillende Koerdische
dialecten. Verder berichten correspondenten uit Koerdistan
en de rest van de wereld de redactie dagelijks.
Bovendien is de redactie continu in contact met de Koerdische
gemeenschap in Nederland.
Rudaw.NL is onderdeel van Stichting Rudaw Media. Deze stichting
geeft in Hewler (de zetelstad van de Koerdische Autonome
Regio van Irak) sinds april vorig jaar het weekblad Rûdaw en
Rudaw.Net uit. Ook verzorgt het de Europese editie van Rûdaw
vanuit Keulen. Rûdaw behoort in Koerdistan tot de populaire
nieuwsmedia en het weekblad is in Europa de enige Koerdischtalige
krant.

door Yurre Wieken
Op 20 januari begon het proces tegen Geert Wilders. De
PVV-leider zou aanzetten tot haat en discriminatie. Hulde,
volgens velen die Wilders als een soort nieuwe Hitler zien die
in de kiem gesmoord moet worden. Ikzelf zie als vrijdenker
echter niets positiefs in dit proces.
Om te beginnen: hoe kan men aantonen dat haat tegen en discriminatie
van moslims direct gerelateerd zijn aan Wilders’ uitspraken?
Als rechtsextremisten — waar Wilders zich overigens
uitdrukkelijk van gedistantieerd heeft — moslims in elkaar slaan
kun je onmogelijk bewijzen dat dit direct door Wilders’ uitspraken
komt. Anders kun je ook beargumenteren dat de SP met
haar felle uitspraken over “sprinkhaankapitalisme” aanzet tot
haat tegen bankiers en beurshandelaren. Omdat erg onduidelijk
is in hoeverre uitspraken aanzetten tot wat dan ook vind ik dat
de grens moet liggen bij direct oproepen tot, min of meer volgens
John Stuart Mills schadeprincipe. Dat heeft Wilders nooit gedaan.
Het is volgens het strafrecht overigens niet nodig om te
bewijzen dat Wilders daadwerkelijk heeft aangezet tot haat. Dat
maakt het echter alleen maar vreemder.
Dat Wilders’ uitspraken zouden kunnen leiden tot haat en discriminatie
is evident — dat ontken ik niet. Er zijn inderdaad
mensen die het opvatten als een legitimatie van hun eigen xenofobie.
Maar als zij daarom gaan discrimineren zijn zíj schuldig,
niet Wilders. Wilders zelf vind ik overigens niet xenofoob.
Xenofobie is irrationeel, de kritiek van Wilders op de islam is
rationeel onderbouwd. Misschien is hij onterecht, misschien
niet — maar niet irrationeel. Dat aanzetten tot haat en discriminatie
zijn directe intentie is, betwijfel ik sterk. Electoraal gezien
heeft Wilders niets aan PVV-aanhangers die de wet breken door
moslims te discrimineren. Hij wil met zijn uitspraken slechts
stemmen winnen om zijn politieke voorstellen uiteindelijk op
democratische wijze te realiseren. Dit laatste is ook de reden dat
het voorstel om de Koran te verbieden en de immigratie uit moslimlanden
te stoppen niet strafbaar kan zijn – het is een voorstel
tot democratische wetswijziging. Dat mag, ongeacht de inhoud
van dat voorstel.
Een veroordeling van Wilders omdat hij zou aanzetten tot haat
schept sowieso een gevaarlijk juridisch precedent. In principe
zou dan namelijk iedere kritiek op een religie of een andere ideologie
uitgelegd kunnen worden als het aanzetten tot haat. Dat
is een zeer onwenselijke en zelfs gevaarlijke glijdende schaal. De
discriminatoire standpunten van de SGP over vrouwen en homoseksuelen
aan de kaak stellen zou tot een aanklacht wegens
haatzaaien kunnen leiden.
Daarom verdenk ik partijen als CDA, CU en SGP ervan stiekem
Het vrije woord
te hopen dat Wilders schuldig wordt bevonden. In 2004 stelde
toenmalig minister van Justitie Piet Hein Donner voor om de
godslasteringwet aan te scherpen. Zogenaamd om moslims te
beschermen tegen “aanvallen” op hun geloof, maar eigenlijk bedoeld
om over de rug van deze beledigde moslims onze verworvenheden
uit de Verlichting onderuit te halen. Door de opkomst
van de islam in Nederland staat de vrijheid van meningsuiting
opeens weer ter discussie en daar proberen onze christelijke
partijen uiteraard zoveel mogelijk hun eigen slaatje uit te slaan.
Donner deed zijn voorstel vlak na de moord op Theo van Gogh.
Het was bijna alsof hij vond dat Mohammed Bouyeri toch wel
een punt had!
De ironie is overigens dat het juridische precedent dat geschapen
wordt wanneer Wilders schuldig wordt bevonden een Koranverbod
ook vergemakkelijkt. Tevens zou het makkelijker worden
om opiniemakers die de PVV met de NSB of andere fascistische
bewegingen vergelijken aan te klagen wegens haatzaaien (denk
aan Doekle Terpstra met zijn oproep dat Wilders “het kwaad”
was en “bestreden” moest worden).
Wilders’ pleidooi voor een verbod op “de fascistische Koran,
het islamitische Mein Kampf” is ook één van de redenen dat hij
vervolgd wordt. Maar als we volgens Donner de sharia in Nederland
kunnen invoeren bij tweederde meerderheid geldt dat
ook voor een Koranverbod. Dat Wilders de Koran betitelt als
“fascistisch” en vergelijkt met Mein Kampf zal wel meer motivatie
zijn geweest tot de aanklacht. Echter, kijk eens naar het
verleden: in 1984 vergeleek Hugo Brandt Corstius CDA-minister
Onno Ruding met nazikopstuk Adolf Eichmann. Corstius
is nooit aangeklaagd, evenals andere columnisten die spraken
over “christenhonden”. Sterker nog, dergelijke uitspraken werden
destijds geprezen door dezelfde linkse progressieven die nu
moord en brand schreeuwen wanneer soortgelijke dingen over
de islam worden gezegd.
Verder over de rechtszaak: Wilders heeft zich altijd uitgesproken
over de islam, niet over moslims. Dat is een cruciaal verschil.
Hij heeft nooit gezegd dat moslims minderwaardig zijn
aan niet-moslims, dat wij moslims moeten wantrouwen en dat
het prima is om ze te discrimineren. Iets wat fundamentalistische
moslims wel over niet-moslims zeggen: dat is ook waarom
Wilders — terecht — kritiek heeft op de islam. Dan kun je zijn
kritiek onterecht, generaliserend en weet ik veel wat noemen,
maar dat is geen reden deze kritiek het zwijgen op te leggen.
Kom gewoon met tegenargumenten. Dat is ook het zwaktebod
van Wilders’ tegenstanders: hij vindt de islam gevaarlijk en komt
met argumenten (bijvoorbeeld de Koranverzen die in Fitna geciteerd
worden). Zijn tegenstanders zijn het met hem oneens en
klagen hem aan.
Een andere uitspraak waarom Wilders vervolgd wordt is “Die
Marokkaanse jongens zijn echt gewelddadig. Ze slaan zomaar
homo’s in elkaar”. Volgens mij is dit gewoon een objectief feit.
Mag dat niet gezegd worden? Homo’s ondervinden in het grootstedelijke
uitgaansleven steeds meer geweld van moslimjongeren
die hen zien als beesten die met het hoofd naar beneden
van hoge gebouwen moeten worden gegooid, zoals in sommige
moskeeën gepredikt wordt. Regelmatig moeten homostellen
door aanhoudende intimidatie en treiterij verhuizen uit wijken
waar veel moslims wonen. Waarom wordt Wilders aangeklaagd
wegens het wijzen op dit feit?
“I disagree with what you say, but will defend to death your right
to say it” — Voltaire
13

14
door Ries Peters
Het is donderdagavond half acht, en ik bevind me in de intercity
naar Utrecht. Tegenover mij zit een vrouw de krant te
lezen. Om te voorkomen dat ik ten prooi val aan verveling,
besluit ik mijn laptop erbij te pakken en een paar geniale
Scrubs afleveringen te kijken. Ik kan mijn lach op een bepaald
moment niet onderdrukken. Waarop de vrouw tegenover
mij me aanspreekt.
“Waar lach je om?”. Ik wijs naar het scherm en knik. Daarmee
aangevend dat ik eigenlijk helemaal geen zin heb om te praten.
De vrouw laat zich echter niet zomaar uit het veld slaan. “Dat is
wel een mooi ding wat je daar hebt zeg”. “Mijn man en ik hebben
ook zo’n ding voor onze zoon gekocht. Geweldig vindt hij
het, hij kan er uren mee spelen”. “Ben je iets aan het kijken of
wat ben je aan het doen?”. “Ja”, zeg ik. “Ik kijk een televisieserie
en het is heel grappig”. “Oh wat leuk”, zegt ze. “Jij zult dat ding
ook wel vaak gebruiken of niet?”. “Ja, ik heb het nodig voor mijn
studie hè”.
Op dat moment komen twee jongemannen ons treinstel binnen
gelopen. Ze gaan zitten in de stoelen schuin achter die van ons.
Onze aandacht wordt automatisch op ze gericht wanneer de een
aan de ander vraagt: “Hee man, wat doe jij hier? Mag jij hier
wel zijn?”. “Ja man” zegt de ander, “ Ik mag sinds kort op verlof,
zolang ik maar om half tien weer terug ben”. “Alleen bedoel je?”.
“Ja man, eerst had ik altijd nog een begeleider weet je”. Ondanks
dat ik weet dat het onbeschoft is, begin ik mee te luisteren
met het gesprek, en zo te zien de vrouw tegenover mij ook. De
jongen vertelt aan zijn vriend dat hij een TBS’er is. Ze hebben
elkaar al lang niet meer gezien. De TBS’er vertelt hoe het is om
TBS’er te zijn. Hij moet op vaste tijden aanwezig zijn, hij mag
zelden naar buiten, en hij heeft bijna nooit vrije tijd. Het heeft
jaren geduurd voor hij weer voor het eerst zonder begeleiding op
verlof mocht. Ook vertelt hij hoe hij regelmatig ruzie heeft met
andere TBS’ers, en dat er vaak gevochten wordt. Wat mij echter
vooral bezighoudt is niet datgene wat de jongen zegt, maar de
manier waarop hij het zegt. Zonder een gefrustreerde, boze, of
hatelijke ondertoon vertelt hij kalmpjes hoe vervelend zijn leven
in een TBS kliniek is.
Mijn aandacht begint te verslappen, en langzaam verplaatst mijn
Perron Politiek 2
blik zich weer naar mijn laptop en naar de vrouw. Waarop de
vrouw vraagt: “Wat studeer je eigenlijk?”. “Politicologie” zeg ik.
“Oh wat leuk zeg”, zegt de vrouw glimlachend.
“Waarom zit je eigenlijk daar?”, vraagt de jongen schuin achter
ons. Meteen richten de vrouw en ik ons weer op het gesprek.
De TBS’er vertelt hoe hij met een paar vrienden op een zekere
oudejaarsavond een aantal huizen gevandaliseerd heeft, om vervolgens
een buschauffeur en een omstaander die de buschauffeur
te hulp kwam, zozeer te mishandelen, dat beiden het maar net
overleefd hebben. De vrouw tegenover mij heeft het gesprek met
verstarde, afkeurende en een tikkeltje zenuwachtige blik zitten
volgen. Op het moment dat het gesprek stil valt staat ze op, en
nadat ze iets mompelt over ergens anders gaan zitten zegt ze tegen
mij: “Nog veel succes met je studie”. Om vervolgens midden
in de reis naar een andere coupé te lopen.
Ik kan niet ontkennen dat ik me ook een beetje zenuwachtig
begon te voelen. Ondertussen gaat het gesprek achter mij verder.
“Ik was de lul weetje, ik had al een strafblad, de rest is er nog
goed vanaf gekomen”. “Maar zij hebben het echt niet begrepen.
Zij zijn nu nog net zo slecht bezig dan toen.”. “Jij niet meer
dan?”vraagt de ander. “Nee man, ik heb spijt weetje. Je kunt wel
zulke dingen doen, maar daar heb je echt niks aan. Helemaal
niks. Je schiet er gewoon echt niks mee op, en die anderen begrijpen
dat niet. Ik zie ze ook bijna nooit meer. Ik had laatst gehoord
dat Michael weer in de cel zat.”. “Je hebt dus echt wel wat
gehad aan dat TBS of niet?” vraagt de andere jongen. “Ja weetje,
het is echt super kut daar. Maar ik besefte me daar wel hoe het
zat. Geen gekut meer weetje, gewoon je zaken een beetje op orde
hebben. Daar gaat het om. Ik heb daar ook school gehad enzo.
Ik heb wat diploma’s gehaald. Moest gisteren nog op voor mijn
heftruck examen enzo. Dat soort dingen weetjewel”.
De trein stopt in Utrecht centraal. Ik loop de trein uit en kom
langs de twee jongens. Ik kan me niet inhouden. Ik moet even
kijken wie het is die ik heb horen praten. In de stoelen zitten
twee doodnormale jongens. Ze knikken naar me, en ik knik terug.
Terwijl ik op het station mijn weg probeer te vinden bedenk
ik me iets. Het is maar goed dat er ook een ander soort mensen
is dan de vrouw tegenover mij. Mensen die niet bang zijn, en
dit soort personen niet bij voorbaat als een verloren zaak beschouwen.

Het Moravcsik-verhaal met een staartje
door Theresa Song Loong
Het jubileum van veertig jaar politicologie bracht behalve
mooie jubileumactiviteiten ook de uitgave van Inequality,
Governance and Europe, een bloemlezing van tien jaar Nijmeegse
politicologie. Dankzij dit boek kwam een bijna verloren
verhaal weer bovendrijven, dat het navertellen waard
blijft. In de lezing kan men het artikel “De Gaulle, Moravcsik,
and The Choice for Europe: Soft Sources, Weak Evidence”
van Bob Lieshout, Mathieu Segers en Anna van der Vleuten
vinden. Dit ‘Moravcsik-artikel’ deed na de uitgave ervan in
2004 behoorlijk veel stof opwaaien in de politicologiewereld.
Het ‘Moravcsik-artikel’
Moravcsik is bij iedere politicologiestudent die Politieke Aspecten
in het tweede jaar gevolgd heeft natuurlijk bekend als
de man die de gevestigde, geopolitieke orde van de Europese
integratietheorieën achter zich liet en het liberaal-intergouvernementalisme
neerzette. Waar gaat het beruchte ‘Moravcsikartikel’
dan over? Bob Lieshout schreef hier in de Heraut van
december 2005 al over:
“In 1998 publiceerde Andrew Moravcsik zijn magnum opus The
Choice for Europe. Social Purpose & State Power from Messina to
Maastricht. In dit boek presenteerde Moravcsik zijn revisionistische,
‘commerciële’ interpretatie van het Europese integratieproces.
(...) Een treffender illustratie van de juistheid van zijn
stelling dat het allemaal om economisch gewin draait, dan de
Europese politiek van de Franse president Charles de Gaulle
(1958-1969), was in de ogen van Moravcsik niet te vinden.
(…) Ik zal maar eerlijk bekennen dat ik na de eerste lezing van
zijn boek knap onder de indruk was. Zijn behandeling van De
Gaulle vond ik wel het meest overtuigend. Moravcsik leek me terecht
trots op zijn bevindingen. Omdat ik me zelf ook bezighield
met ‘Europa’, wilde ik in mijn werk natuurlijk gebruik maken
van Moravcsiks resultaten, maar daarbij stuitte ik al spoedig op
het probleem dat, wanneer ik Moravcsiks verwijzingen trachtte
te controleren, deze niet allemaal even nauwkeurig waren. Dit
klemde temeer omdat Moravcsik zich nogal liet voorstaan op
zijn superieure werkwijze (…) omdat hij, in tegenstelling tot al
die andere duizenden onderzoekers die elkaar maar suf naschreven,
harde primaire bronnen had geraadpleegd”
Dit werd de aanleiding voor een nauwkeurig onderzoek van Moravcsiks
verwijzingen, welke vervolgens in de Journal of Cold War
Studies gepubliceerd is. Hoe ze dit gedaan hebben is terug te lezen
in Inequality, Governance and Europe of in Heraut #15 op de
website van ismus. Bob Lieshout concludeerde over het artikel:
“Ieder van ons trok de verwijzingen apart na en om de zoveel weken
kwamen we bijeen om ons oordeel te bespreken, waarbij we
keer op keer Moravcsik het voordeel van de twijfel gunden. (…)
Niettegenstaande deze welwillende houding, kon ons eindoordeel
niet anders dan vernietigend luiden. (…) Moravcsiks ‘commerciële’
interpretatie van De Gaulles Europese politiek wordt
niet door de bronnen onderbouwd.
“Het leek Kramer [hoofdredacteur van het Journal - red.] het
beste het artikel nu aan Moravcsik voor te leggen voor een reactie,
waarop wij dan ook weer zouden kunnen regeren. Dat
vonden we een goed idee (...) en het artikel werd naar Moravcsik
gestuurd, die het, zo heeft Kramer mij later verzekerd, onmiddellijk
las. Daarna gebeurde er echter niets.
“Inmiddels zijn we een jaar verder en nog steeds heeft Morav-
csik niets van zich laten horen (via-via hebben we wel mogen
vernemen dat hij ontzettend kwaad op ons is en dat we, wat
hem betreft, een academische carrière in de Verenigde Staten wel
kunnen vergeten). Ik verwacht eerlijk gezegd niet dat die reactie
er ooit nog zal komen en beschouw zijn stilzwijgen maar als een
teken dat Anna, Mathieu en ik er met ons oordeel niet helemaal
naast hebben gezeten.”
Het staartje
Op Moravcsiks website staat een reactie in de Journal of Cold
War Studies op het artikel van onze Nijmeegse politicologen nog
steeds als ‘forthcoming’. Zou hij dit nog steeds van plan zijn, of
zou hij echt geen antwoord hebben op de stevige kritiek uit het
Moravcsik-artikel?
Een paar jaar terug was politicoloog en methodendocent Sandrino
Smeets op bezoek in Amerika waar hij een workshop gegeven
door Moravcsik over het gebruik van historische bronnen
bijwoonde. Hierbij kaart Moravcsik jaarlijks zelf de kritiek van
“those Dutch guys” op zijn brongebruik aan. Volgens hem zouden
de twee belangrijkste kritiekpunten nergens op slaan. Het
eerste punt is dat veel van zijn bronnen geen ‘harde’ bronnen
waren, maar volgens Moravcsik zouden deze afhankelijk van
de omstandigheden wel als ‘hard’ aangemerkt kunnen worden.
Daarnaast waren er talloze verkeerde citaties terug te vinden in
zijn boek. Als reactie hierop beweerde Moravcsik bezig te zijn
een online database aan te leggen, om aan te tonen dat zijn citaties
wel kloppen. Smeets heeft vernomen dat er rondom Moravcsik
daadwerkelijk mensen bezig zijn met deze database, maar
wanneer deze zal verschijnen is onbekend.
Na de workshop sprak Moravcsik Smeets aan over het ‘Moravcsik-artikel’.
Volgens Moravcsik zouden de Nijmeegse politicologen
op onfatsoenlijke wijze hebben gehandeld bij de publicatie
van het artikel, omdat ze hem in een eerder stadium hierover
gewaarschuwd hadden kunnen hebben. Hierdoor kreeg de kritiek
meer een persoonlijke in plaats van een professionele lading.
De vraag is dan ook wie er hier ‘raar’ gehandeld heeft: de
Nijmeegse politicologen of Moravcsik? Anna van der Vleuten
vertelt hierover dat ze destijds niet echt hadden nagedacht om
Moravcsik in een eerder stadium te benaderen. Desalniettemin
vindt ze dat Moravcsik ook anders had kunnen reageren: hij had
ook contact op kunnen nemen voordat het artikel gepubliceerd
werd, in plaats van ze tot nu toe te negeren.
De Nijmeegse politicologen zijn in hun kritiek dus nog steeds
niet tegengesproken. Of dat betekent dat ze gelijk hebben, of
dat ze Moravcsik zodanig onfatsoenlijk behandeld hebben dat
hij ze geen reactie gunt, is onduidelijk. Wat wel zeker is, is dat
in veertig jaar politicologie bijzondere en interessante artikelen
gepubliceerd zijn.
Zelf het werk van de Nijmeegse politicologen lezen?
Het ‘Moravcsik-artikel’ staat opnieuw
gepubliceerd in Inequality,
Governance and Europe. Hierin
staat ook het beste werk van de
vakgroep van de afgelopen tien jaar
en is zeker het lezen waard! Het
boek is te bestellen via http://www.
ru.nl/politicologie/actueel/jubileum/boek_bestellen/
of op te halen
bij het secretariaat politicologie.
15

16
Moslimpartijen in Nederland
door Yurre Wieken (met dank aan Laura de Kinkelder)
Sinds Fortuyn, of eigenlijk al sinds Bolkestein, is de islam
onderwerp van discussie in Nederland. Iedere politieke partij
heeft er wel een mening over. Sommigen, zoals nu de PVV en
vroeger de LPF, zijn erg kritisch. Moslims moeten zich aanpassen,
de islam is een bedreiging voor onze westerse cultuur,
er moet een immigratiestop komen — dergelijke kritiek is
tegenwoordig aan de orde van de dag. Het is geen grote verrassing
dat moslims zich als reactie politiek zijn gaan organiseren.
Voor onze semesteropdracht Academische Vaardigheden
deden Laura en ik onderzoek naar moslimpartijen in
Nederland.
In Politieke Partijen in Nederland (1995) omschrijft Ruud Koole
een algemene theorie om het ontstaan van politieke partijen te
verklaren. Dit zou gebeuren als reactie op de overheersing van
de politiek door groeperingen waarin een aantal burgers zich
niet meer herkent, of omdat deze burgers vrezen voor een verlies
aan politieke en maatschappelijke invloed. Dat moslims in een
niet-islamitisch land zich mogelijkerwijs niet herkennen in de
heersende politieke elite is evident. Wat echter belangrijker is, is
de steeds sterkere polarisering tussen moslims en niet-moslims,
in het bijzonder de steeds fellere kritiek op de islam die ook nog
eens steeds meer steun krijgt langs brede lagen van de samenleving.
In de zomer van 2009 stond de PVV op 31 zetels en was
hiermee — in
de peilingen
— de grootste
partij van
Nederland. Er
is al genoeg tegengeluid richting de PVV uit de overige partijen,
maar het is niet verwonderlijk dat ook moslims zelf zich politiek
gaan manifesteren als reactie op deze partij.
De geschiedenis van Nederlandse moslimpartijen gaat verder
terug dan je zou denken. In 1993 al werd de Moslimpartij
opgericht. Deze was van plan mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen
van 1994, maar zag hier uiteindelijk wegens
onvoldoende steun van af. Hetzelfde lot trof de Islamitische Partij
Nederland in 1998. Vervolgens kwam de Arabisch-Europese
Liga (AEL) in 2005 met de Moslim Democratische Partij. Deze
pleitte voor een “menselijke, democratische en solidaire samenleving”
en stond naar eigen zeggen voor een “moderne, dynamische
opvatting van de islam”. De MDP wilde meedoen aan de
gemeenteraadsverkiezingen van 2006, maar weer kwam er niets
van terecht. AEL-voorzitter Abou Jahyah verklaarde dat er te
weinig steun was voor de partij.
Islam Democraten
Anderen hadden meer succes. In 2002 richtten enkele Turken
in Den Haag de Islam Democraten op. In 2006 deed deze partij
mee aan de gemeenteraadsverkiezingen van Den Haag en haalde
één zetel. Deze wordt thans bezet door Abdourazaq Khoulani,
een verzekeringsadviseur van Marokkaanse afkomst.
De ID heeft als doel het opkomen voor moslims in Den Haag.
Toen de Nijmeegse student Arabisch/politicologie Izz-Ad-Din
Ruhulessin in oktober 2009 tijdens een excursie naar de Tweede
Kamer werd gearresteerd omdat hij in de Ridderzaal gekleed in
djellaba ging bidden, diende de ID-fractie vragen in bij burgemeester
Jozias van Aartsen (VVD). Zij noemde de arrestatie “in
strijd met de vrijheid van godsdienst”. Ook sprak de ID zich uit
tegen het afschaffen van het gescheiden zwemmen van mannen
en vrouwen in Haagse zwembaden.
ID deed ook mee aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2006
en Provinciale Statenverkiezingen
van 2007 (alleen in Noord-
Holland) maar haalde hierbij geen
zetels.
Nederlandse Moslimpartij
In 2007 werd de Nederlandse
Moslimpartij opgericht. De huidige
leider van de partij is Henny Kreeft, een autochtone Nederlander
die zich in de jaren 90 tot de islam bekeerde. Voorheen
was hij actief bij D66, LPF (!) en de afdeling Noordoostpolder
van de partij ONS (Onze Nieuwe Samenleving). De enige verkiezingen
waaraan de NMP tot nu toe heeft meegedaan zijn de
vervroegde gemeenteraadsverkiezingen in Venlo van november
2009. Hierbij haalde de partij geen zetels.
Tot nu toe hebben moslimpartijen nog niet veel succes gehad
in de Nederlandse politiek. Wel is er een stijgende trend te zien
sinds de jaren 90. Toen kwamen ze niet eens aan verkiezingsdeelname
toe. Het afgelopen decennium wel, zij het met weinig
succes. In de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen breidt de
ID haar deelname uit naar Rotterdam, Amsterdam en Utrecht.
De NMP doet ook mee in deze grote steden en concurreert daar
dus met de ID. Niet handig, want door een dergelijke electorale
versplintering zouden ze allebei net te weinig stemmen kunnen
behalen voor een zetel, terwijl dit één moslimpartij wel zou
kunnen lukken met het gecombineerde aantal behaalde stemmen.
De NMP doet verder mee in Tilburg, Almere, Alkmaar,
Woerden en Noordoostpolder. Ook in Nijmegen doet de NMP
mee. In Den Haag en Almere doen naast de NMP en ID ook de
PVV en TON mee. ID-fractievertegenwoordiger Hasan Kuçuk
verwacht dat de deelname van de PVV de Haagse moslims “wakker
zal schudden”. Wanneer de PVV en de moslimpartijen zetels
behalen in Den Haag en Almere gaat het daar dus nog gezellig
worden in de gemeenteraad!
Toekomst
Hoe zal het verder gaan met de Nederlandse moslimpartijen?
Hasan Kuçuk zegt dat de partij sinds 2006 steeds meer aanhang
heeft gekregen in Den Haag. Eerst waren moslims sceptisch
wegens slechte ervaringen met moslimpartijen in het land van
herkomst. Het duurde twee jaar, maar de ID heeft inmiddels
het vertrouwen gewonnen van moskeeën en islamitische organisaties
in Den Haag. De NMP wil volgend jaar meedoen met de
Tweede Kamerverkiezingen. Pogingen tot samenwerking tussen
de twee partijen zijn vooralsnog mislukt, voornamelijk vanwege
de keuze van de NMP om mee te doen in Rotterdam, Amsterdam
en Utrecht terwijl ID daar al meedeed.
Hoe het ook zal lopen, de uitslag van de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen
zal, nu ze in meer gemeenten meedoen,
duidelijk maken hoeveel animo er is voor moslimpartijen in
Nederland.

Minister Koenders in Nijmegen
Op één februari jongstleden spoedde een groot aantal leden
van ismus zich door de sneeuw naar het Huyghensgebouw:
normaal gesproken een gebouw waar bèta’s graag nieuwe
stoffen maken en wiskundige formules uitvoeren, maar op
deze dag het toneel van een spannende gebeurtenis: minister
Koenders (ontwikkelingssamenwerking) kwam naar de universiteit!
In samenwerking met studieverenigingen BOW (bestuurskunde),
Mundus (sociale geografie en planologie) en Umoja
(culturele antropologie en ontwikkelingsstudies) had ismus het
bezoek van de minister georganiseerd. Een bezoek van een minister
aan studieverenigingen is natuurlijk bijzonder, maar het
is des te specialer omdat ismus dit collegejaar ook al bezoeken
van Bas van de Vlies (fractievoorzitter van de SGP) en Arie Slob
(fractievoorzitter CU) geregeld heeft: het kan dus niet op met
de grote namen!
Nadat iedereen een plekje in de — meer dan goed gevulde —
zaal had veroverd en het gefluister (‘ooh, hij is echt een knappe
man’, ‘waar zou hij het over gaan hebben?’) was uitgestorven,
nam Angela Wigger het woord en introduceerde de minister.
Het bleek dat er voor ons politicologen toch nog hoop is: de minister
heeft ook politicologie gestudeerd. Misschien wel op vier
verschillende universiteiten in drie landen, maar toch.
Zoals mijn buurvrouw scherp opmerkte had de minister niet het
mooiste pak aan, maar hij was een goed en boeiend spreker. Na
wat kleine technische probleempjes hield hij een lezing over de
noodzaak van ontwikkelingssamenwerking die ik — opgevoed
door ouders die jarenlang in de derde wereld hebben gewoond
om die derde wereld te verbeteren en gedesillusioneerd terugkwamen
— opvallend overtuigend vond. Toen zijn lezing voorbij
was kregen de mensen die na de pauze naar college moesten
de kans om de zaal te verlaten. De minister bleef nog even om
antwoord te geven op de vragen van aanwezigen en een bedankje
in ontvangst te nemen. Na een geslaagd bezoek van een belangrijke
gast trotseerde iedereen de sneeuw voor de tweede keer, om
weer naar huis te gaan.
Bezuinigingen in het hoger onderwijs:
rendementen, verplichtingen en maatregelen
In lijn met de geplande hervormingen van het hoger onderwijs
heeft het College van Bestuur (CvB) besloten dat het
studierendement op de universiteit omhoog moet en dit kan
worden gerealiseerd door middel van een breed scala aan
maatregelen. Rendement lijkt stilletjes aan het kernbegrip
van het collegejaar 2010-2011 te worden.
Zoals inmiddels bekend heeft ons faculteitsbestuur besloten om
een nieuwe invulling te geven aan het werkgroep onderwijs. Dat
is niet het enige. Naast de verplichte werkgroepen is er vanuit
het CvB wederom een nieuwe maatregel bedacht die het studierendement
moet verhogen, namelijk: het bindende studieadvies
(BSA). Bij het bindend studieadvies dient de student in
zijn eerste jaar minimaal 42 EC te halen, wil hij of zij op de
opleiding kunnen blijven. Dit verschilt dus sterk met de huidige
propedeuse in twee jaar maatregel. Hierbij vervielen je vakken
na twee jaar als je de propedeuse niet haalde, maar kon je jezelf
eventueel opnieuw inschrijven bij dezelfde opleiding. Bij het
BSA is dit niet meer mogelijk. Als je eenmaal niet je 42 studiepunten
gehaald hebt, moet je van de opleiding af en mag je niet
herinschrijven.
Deze ontwikkelingen baren ons zorgen. We zien de noodzaak
wel van rendementsmaatregelen, maar vragen ons wel af of deze
dermate streng moeten zijn. De grens van 42EC is volgens het
CvB absoluut, maar hierbij wordt geen rekening gehouden met
het feit dat je als eerstejaars net begint met studeren en misschien
nog je draai moet vinden met als gevolg dat je net 36 EC haalt
in plaats van 42. Het zou onrechtvaardig zijn om mensen van
opleiding te sturen die het wel echt kunnen, maar een slechte
start gemaakt hebben. Verder vinden wij het kwalijk dat er enkel
wordt ingezet op negatieve maatregelen en er amper aandacht
wordt besteed aan positieve maatregelen zoals een meer proactieve
studiebegeleiding in de gehele bachelor.
Hier heeft de FSR zich over gebogen de afgelopen tijd. De
werkgroepmaatregelen komen in de nieuwe OER waar we binnenkort
over mogen stemmen. Het BSA krijgt nog een staartje
aangezien dit pas in 2011-2012 ingevoerd zal gaan worden. Dit
geeft ons nog genoeg tijd voor een goede inhoudelijk discussie
over een evenwichtig pakket van rendementsmaatregelen, want
een balans is op dit moment nog ver te zoeken.
Met vriendelijke groet,
namens de Facultaire Studentenraad,
Tjidde
17

18
Beste Joost,
Ik heb een groot probleem. In een onverwachte
maar bijzonder agressieve toestand heb ik
mijn OV-chipkaart in vier stukken geknipt. Om ‘m nadat
ik tot rust was gekomen weer met plakband aan elkaar te plakken.
Het apparaat van de NS kan mijn kaart niet lezen en de
boetes stapelen zich op.
In het begin ging het nog zo goed. Ik wandelde eind december
naar een roze paal om mijn bestelling op te halen en dat
lukte. Twee weken lang reisde ik het hele land door, zonder problemen.
Tot een conducteur mij op een dag vertelde dat ik de
verkeerde bestelling had opgehaald. Met een blik waaruit meer
dan voldoende bleek dat ik heus het verschil tussen week- en
weekenddagen wel weet, heb ik mijn kaart voor de neus van de
conducteur in stukken geknipt. Van ons overheids-DUO ontvang
ik geen nieuwe kaart, omdat ik geen medewerker aan de
lijn kan krijgen.
Nu vertel ik dagelijks aan NS-medewerkers dat mijn chipkaart
spontaan van reisproduct is veranderd, en dat ik ‘m daarom
doorknipte, maar het heeft geen zin. Met mijn aan elkaar geplakte
kaart neemt geen kaartjesknipster mij serieus. Mijn goedlachse
poging om met een pizza calzone en een portie foe yong
hai het verschil tussen bestellingen te duiden en de conducteur
te pleasen zijn ook al niet geslaagd. Zelfs het tonen van mijn
opgeblazen roeiboot als reisproduct viel niet in goede aarde.
Beste Joost, hoe kan ik in hemelsnaam nog gebruik maken van
de reisrechten die ik als student heb gekregen?
Met wanhopige groet,
een gewone student
Beste student,
Dit alles lijkt te duiden op een enigszins ernstige variant van
overheidsdepressie. Deze specifieke vorm van depressie, die inmiddels
epidemische proporties lijkt te hebben aangenomen,
doet zich vooral voor wanneer de burger vanuit voor hem of
haar volledig logische gronden aanspraak probeert te maken op
de ‘menselijke eigenschappen’ van een medeburger in ambtelijke
functie. Wanneer het uiten van een dergelijk appel meerdere keren
op een teleurstelling is uitgelopen, kan de dan inmiddels gefrustreerde
burger vervallen in het vertonen van panisch gedrag.
Voorbeelden van dergelijk gedrag zijn het verhit aanbrengen
van snorretjes op de beeltenissen van overheidsfunctionarissen,
het in huilen uitbarsten bij het horen van woorden als ‘Noord-
Zuidlijn’, ‘DigiD’ en ‘IB-Groep’ en het vernielen van overheidsgerelateerde
bezittingen.
Goed, de diagnose lijkt mij in dit geval duidelijk. Waar we ons
in deze kwestie op moeten richten is het aanpakken van je overheidsdepressie
en het beperken van je eigen gefrustreerde gedrag.
Zoals je zelf al aangaf ging het in het begin nog zo goed. Je was
de rust zelve, haalde vol zelfvertrouwen je chipkaart door de
verticale gleuf van het OV-apparaat, genoot waarschijnlijk van
het gevoel met je opgehaalde reisproduct langs de roze palen te
zoeven. Mijn advies: ga terug naar dat gevoel en houd dit gevoel
vast. Wat conducteurs ook voor onzin verkondigen, tussen hoeveel
OV-poortjes je ook komt klem te zitten, de wereld is een
paradijs en de OV-chipkaart is hét middel om deze prachtige
aardkloot te bereizen. Niemand houdt jou tegen, en zeker niet
zo’n pratend uniform. Ga niet op zoek naar het inlevingsvermogen
van de ambtelijke medemens, het gebrek aan dergelijk
vermogen is juist dé reden waarom de persoon in kwestie deze
functie bekleedt.
Maak een spelletje van discussies met dit soort onmensen. Schep
vreugde in het plaatsen van stekende opmerkingen, maak een
ranking van de meest onwaarschijnlijke verschijningen in uniform.
Zorg er in ieder geval voor dat ieder contact met de (semi-)
overheid leidt tot een bevestiging van jouw positieve zelfbeeld.
Op dat moment zal zelfs de NS-medewerker er niet in slagen
jouw prachtige dag te verzieken.
De OER: roepende in een woestijn?
Zoals jullie op de OLC site hebben kunnen lezen, zijn de afgelopen
vergaderingen niet alleen gegaan over de vakevaluaties,
maar heeft de OLC ook haar advies mogen uitspreken over het
Onderwijs- en Examenreglement. Zowel docenten als studenten
mogen in die vergadering hun OERkreten laten horen over hoe
de zaken zijn vastgelegd voor het college jaar 2010-2011.
De OLC krijgt zowel een opleidingspecifieke OER te zien voor
de bachelor en de master van politicologie als een algemene
OER waar regels voor de gehele faculteit in zijn opgenomen.
In de algemene OER staan regels die te maken hebben met de
procedures die gevolgd moeten worden bij tentamens en bij de
P-in-2 regeling. Dit jaar is die algemene OER niet onbelangrijk:
er zal vanaf volgend jaar waarschijnlijk een aanwezigheids- en/
of participatieplicht gaan gelden voor het werkgroeponderwijs.
Over de precieze regels wordt nog nagedacht, waardoor deze helaas
nog niet in de concept OER stonden. De OLC zal zich hier
dus nog over gaan buigen. De opleidingsspecifieke OER hebben
wij eens goed bekeken. Hier stond namelijk de eerste opzet
in voor het bachelorcurriculum voor volgend jaar. Zoals het er
Joost
naar uitziet gaat het flexsemester er nu dan toch echt komen. In
de bachelor OER staat uiteraard het gehele bachelorcurriculum,
in de master OER staat het programma voor de pre-master studenten.
Het advies is verstuurd en wij zullen de OER binnenkort terug
krijgen. Dan kunnen wij zien welke voorgestelde wijzigingen
zijn doorgevoerd en welke initiatieven van onze opleidingscommissie
niet zijn opgenomen. Hoewel de OER deels wordt ingevuld
‘door hoger hand’ (vooral in de algemene OER staan vaak
regels die het College van Bestuur heeft bedacht) zijn er dus wel
degelijke zaken waar wij als OLC ons over kunnen buigen en
waarover wij wijze woorden kunnen spreken.
Benieuwd of we tevreden zijn met de definitieve versie van de
OER? Via onze site (http://www.ru.nl/politicologie/contact_en/
organisatie_van_de/olc/olc_actueel/) kan je onze avonturen volgen.
Met vriendelijke groet,
De Opleidingscommissie
Roelof, Patty, Peter, Rik, Robbert, Elisa en Saskia

Lieve ismi,
het puntje op de heraut
studievereniging ismus
Daar gaan we weer: fris en fruitig het derde blok in en dat betekent dat we over de helft van dit academisch jaar zijn! Na een uitbundig
carnaval kunnen we weer op weg naar het voorjaar, de tijd van voor het eerst op een terrasje zitten (met een heerlijk koud
biertje), de zon die ook echt lekker warm begint te worden en eind april natuurlijk de studiereis naar Sarajevo. Hoewel dit alles nog
niet binnen bereik is en we er voorlopig alleen nog van kunnen dromen is er genoeg om het lijden in deze grauwe februarimaand
enigszins dragelijk te maken.
Het bestuur heeft veel zin in de aankomende weken, die geheel in het teken van de gemeenteraadsverkiezing komen te staan. Een
goede mogelijkheid om ons eens te verdiepen in de Nijmeegse gemeentepolitiek, die voor sommigen wellicht geen gesneden koek
is, want welke problematiek speelt er nou eigenlijk in onze stad? De grootste activiteit van het jaar, het StudentStem debat op 25
februari, belooft heel erg leuk te worden. Kopstukken uit de verschillende Nijmeegse partijen zullen verbaal de strijd met elkaar
aangaan. En om korte metten te maken met alle verkiezingsperikelen zal er op 3 maart een spetterend verkiezingsfeest zijn, waar je
de uitslag kunt vieren (of wegdrinken).
Voor ons als bestuur is het half jaar een moment om even stil te staan en afgelopen half jaar te evalueren en nog eens goed te kijken
welke doelen we aankomend half jaar willen bereiken. Daar kunnen jullie ons zeker bij helpen, bijvoorbeeld door op 9 maart naar
de halfjaars ALV te komen of door je ideeën
en visies naar ons te mailen. We waarderen
het zeer als jullie je stem laten horen, zodat
de koers die we kiezen dicht bij onze leden
blijft staan.
De komende tijd gaat het ismusbestuur weer
knallen, we hebben er zin in en met zulke leuke
activiteiten is het vast snel voorjaar!
Tot op de ismuskamer of op een van de activiteiten!
Namens het negende bestuur,
Eva Spanjer
voorzitter
Arbeidsmarktforum januari 2010
Activiteitenagenda
n Jubileumlezing: Politiek en Koningshuis
25 februari // 16.00 - 18.00 uur // Gymnasion 7
n Student Stem Debat
25 februari // vanaf 19.00 uur // Kolpinghuis
n Verkiezingsfeest 2010
3 maart // vanaf 20.30 uur // Old Cave Nijmegen
n Excursie Joegoslaviëtribunaal
5 maart // 7.25 uur - 13.00 uur // vertrek Nijmegen
Centraal Station // inschrijven op de ismuskamer
n 29e ismus ALV
9 maart // vanaf 20.00 uur // Groot Café Sjiek
n Sportdag van de Managementwetenschappen
10 maart // vanaf 11.00 uur // het Gymnasion // inschrijven
op de ismuskamer
Meer ismus? Ga naar: www.ismus.nl
19