jaarverslag 2011.pdf - Het Persmuseum
jaarverslag 2011.pdf - Het Persmuseum
jaarverslag 2011.pdf - Het Persmuseum
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bestuursverslag 2011<br />
Voorblad<br />
Gegevens van de instelling:<br />
Naam van de instelling: <strong>Persmuseum</strong><br />
Statutaire naam: Stichting het Nederlands <strong>Persmuseum</strong><br />
Rechtspersoon: Stichting<br />
Jaar van oprichting: 1915<br />
Naam contactpersoon: mw. dr. A.P.G. Sens<br />
Functie contactpersoon: directeur<br />
Postadres: Zeeburgerkade 10<br />
Postcode: 1019 HA<br />
Plaats: Amsterdam<br />
Telefoon: 020-6928810<br />
Fax: 020-4680505<br />
E-mailadres: asens@persmuseum.nl<br />
Website: www.persmuseum.nl<br />
<strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> is een geregistreerd museum.<br />
1
Bestuur en directie<br />
Per 1 januari 2011 was het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands<br />
<strong>Persmuseum</strong> als volgt samengesteld:<br />
Achternaam, titel(s), voorletters functie woonplaats<br />
Algemeen Bestuur<br />
Laan, G.J. (m) voorzitter Groningen<br />
Houwert, drs. J.C. (m) bestuurslid Arnhem<br />
Smulders, S. (m) secretaris Sellingen<br />
Bardoel, prof.dr. J.L.H. (m) bestuurslid Amsterdam<br />
Gast, mr. J.W.D. (m) bestuurslid Laren (NH)<br />
Joustra, A. (m) bestuurslid Amsterdam<br />
Koerts, J.A. (v) bestuurslid Amsterdam<br />
Pronk, L.P. (m) bestuurslid Rotterdam<br />
Schrier, J.M.E. (v) bestuurslid ’s-Graveland<br />
Vos, drs. R.H.C. (m) bestuurslid Amsterdam<br />
Vuure, R. van (m) bestuurslid Hoorn<br />
Directie<br />
Sens, dr. A.P.G. (v) directeur Amsterdam<br />
<strong>Het</strong> Algemeen Bestuur vergaderde op 15 februari, 19 april, 12 mei, 15 september en 24<br />
november.<br />
De vergaderingen werden bijgewoond door mw. dr. A. Sens (directeur) en de heer drs. P.<br />
Broertjes (voorzitter Stichting Vrienden van het <strong>Persmuseum</strong>).<br />
Ondertekening<br />
Plaats: Datum:<br />
Amsterdam 23 maart 2012<br />
Handtekening:<br />
P.I. Broertjes<br />
voorzitter<br />
2
Bestuursverslag 2011<br />
Subsidies en bijdragen<br />
Sinds 1991 ontvangt de Stichting het Nederlands <strong>Persmuseum</strong> een jaarlijkse structurele<br />
subsidie voor de zogenaamde apparaatskosten van de rijksoverheid. In 2004 werd het<br />
<strong>Persmuseum</strong> opgenomen in de Cultuurnota 2005-2008. In deze periode ontving het<br />
<strong>Persmuseum</strong> een jaarlijkse basissubsidie van € 284.443.<br />
In 2008 nam het ministerie van OCW het besluit het <strong>Persmuseum</strong> per 1 januari 2009 op te<br />
nemen in de Basisinfrastructuur (BIS). <strong>Het</strong> jaarlijkse basisbedrag voor de periode 2009-2012<br />
werd bepaald op € 365.580 (loonpeil 2006). Bij de vaststelling van de jaarlijkse subsidie<br />
worden de kortingspercentages in verband met Cultuurprofijt verdisconteerd. Voor het jaar<br />
2011 bedroeg deze korting € 13.040. <strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> ontving in 2011 een subsidiebedrag<br />
van € 383.054.<br />
Voor de kosten van de door het ministerie van OCW in het leven geroepen Visitatie ontving<br />
het <strong>Persmuseum</strong> een eenmalige subsidie van € 25.000. Dit bedrag, vermeerderd met 19%<br />
BTW, werd betaald aan de Vereniging van Rijksmusea (VRM).<br />
In 2011 werd door de staatssecretaris de Basisinfrastructuur herzien, ingaande op 1 januari<br />
2013. Evenals zijn collega-instellingen (musea in de BIS) heeft het <strong>Persmuseum</strong> een aanvraag<br />
ingediend bij het ministerie van OCW (in januari 2012) binnen het kader van het herziene<br />
stelsel. De aanvraag betreft de periode 2013-2016. In 2012 zal blijken welke instellingen voor<br />
welke subsidiebedragen de nieuwe vierjarige periode zullen ingaan.<br />
De activiteiten van het <strong>Persmuseum</strong> worden – mede – gefinancierd uit de jaarlijkse bijdragen<br />
van NDP Nieuwsmedia en de Groep Publiekstijdschriften. <strong>Het</strong> totaalbedrag van deze twee<br />
structurele sponsoren was in 2011 € 15.639.<br />
Voorts ontvangt het <strong>Persmuseum</strong> jaarlijks een bijdrage van de Stichting Vrienden van het<br />
<strong>Persmuseum</strong>. Voor 2011 was die vastgesteld op € 5.500 eenmalig verhoogd met € 4.500 in<br />
het kader van het 10-jarig jubileum van de museumruimte van het <strong>Persmuseum</strong> aan de<br />
Zeeburgerkade 10.<br />
Exploitatie<br />
<strong>Het</strong> Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands <strong>Persmuseum</strong> deelt mee dat het jaar<br />
2011 met een negatief exploitatieresultaat van € 15.836 is afgesloten. Dit resultaat komt ten<br />
laste van het Bestemmingsfonds OCW voor een bedrag van € 12.276 en ten laste van de<br />
Algemene Reserve voor een bedrag van € 3.560 (zie ook hierna 'Financiële positie en<br />
reserves').<br />
Er dient opgemerkt te worden dat het <strong>Persmuseum</strong> 'statische' jaarbegrotingen hanteert,<br />
afgeleid van de meerjarenbegroting 2009-2012. Binnen de totale realisatie over de periode<br />
2009-2012 kunnen fluctuaties per jaar optreden.<br />
In het beleidsplan voor de jaren 2009-2012 onderscheidt het <strong>Persmuseum</strong> drie taakgebieden:<br />
het museum, collecties en onderzoek en presentaties en debatten. <strong>Het</strong> eerste en het derde<br />
taakgebied behelzen de ‘publieksfunctie’ van het museum. In het tweede taakgebied zit<br />
enerzijds de ‘collectiefunctie’ en anderzijds de ‘wetenschappelijke functie’.<br />
Budgettair gezien ligt het zwaartepunt bij de publieksfunctie.<br />
3
Zonder rekening te houden met de eenmalige subsidiebijdragen van OCW (in 2010 'matching'<br />
van € 61.438 en in 2011 kosten Visitatie à € 25.000) stegen de totale opbrengsten en bijdragen<br />
in 2011 licht ten opzichte van 2010. Hierbinnen daalden de (directe en indirecte)<br />
publieksinkomsten, gegenereerd aan de Zeeburgerkade 10, licht.<br />
<strong>Het</strong> aantal fysieke bezoekers die de activiteiten van het <strong>Persmuseum</strong> bezochten, steeg ten<br />
opzichte van 2010 met zo'n 60% naar 25.569 individuen. Voor een deel waren dit bezoekers<br />
van reizende tentoonstellingen en tentoonstellingen op locatie (zie hierna). De uit deze<br />
bezoeken voortvloeiende publieksinkomsten kwamen grotendeels terecht bij de ontvangende<br />
(partner)instellingen. <strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> beschouwt deze exposities buiten de eigen muren als<br />
een investering in de toekomst. Twee van de doelstellingen zijn behaald: het genereren van<br />
meer publiek en het vergroten van de naamsbekendheid van het <strong>Persmuseum</strong>, zowel nationaal<br />
als internationaal. Een derde doelstelling en een logisch gevolg van het voorgaande is het<br />
genereren van meer en nieuwe (publieks)inkomsten. Dat is de volgende stap.<br />
Vanaf 1 maart 2009 hebben kinderen tot en met twaalf jaar gratis toegang. Aan het bezoek<br />
van schoolgroepen die een educatief programma volgen is wel een prijskaartje verbonden.<br />
Financiële positie en reserves<br />
<strong>Het</strong> Algemeen Bestuur wijst erop dat de financiële positie van het <strong>Persmuseum</strong> gezond te<br />
noemen is.<br />
In het Bestuursverslag 2010 werd de volgende passage opgenomen: Van het positieve<br />
resultaat 2010, zijnde € 177.506, is € 31.000 – € 15.500 over 2009 en<br />
€ 15.500 over 2010 – toegevoegd aan het Bestemmingsfonds OCW, waardoor dit uitkomt op<br />
€ 135.500. <strong>Het</strong> Bestemmingsfonds OCW wordt in 2011-2012 aangewend voor reguliere en<br />
extra kosten met betrekking tot de exploitatie.<br />
Een bedrag van € 146.506 is ten gunste gebracht van de Algemene Reserve van het<br />
<strong>Persmuseum</strong>. Hiervan is een bedrag van € 47.000 bestemd voor ontsluiting van het NDParchief.<br />
<strong>Het</strong> restant, zijnde een bedrag van € 99.506, wordt toegevoegd aan de vrij te besteden<br />
Algemene Reserve van het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
Voor 2011 geldt het volgende: De Algemene Reserve van het <strong>Persmuseum</strong> bedraagt in 2011:<br />
€ 381.611 (€ 385.171 minus € 3.560). <strong>Het</strong> Bestemmingsfonds OCW werd in 2011 met een<br />
bedrag van € 12.276 (een deel van het negatieve exploitatieresultaat) aangesproken, waardoor<br />
het in 2011 daalde tot € 123.224 (was € 135.500 in 2010). Ook in 2012 zal dit<br />
Bestemmingsfonds OCW worden aangewend voor reguliere en extra kosten met betrekking<br />
tot de exploitatie.<br />
Collecties en registratie<br />
Vanaf 2009 zijn met veel verve eventuele achterstanden in de registratie en ontsluiting van de<br />
diverse collectie-onderdelen aangepakt. Prioriteit lag en ligt bij de beeldcollecties (zoals de<br />
originele politieke prenten) en de archieven. De registratiegraad (zo'n 90%) en -kwaliteit zijn<br />
goed tot zeer goed te noemen. Prioriteit werd en wordt tevens gegeven aan de ontwikkeling en<br />
uitvoering van het digitale beleid van het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
In 2011 vierde het <strong>Persmuseum</strong> dat het tien jaar geleden de deuren opende van de<br />
museumruimte aan de Zeeburgerkade 10 te Amsterdam. Die viering werd luister bijgezet door<br />
4
de tentoonstelling #Topstukken! en de publicatie #55 Topstukken!, waarin auteurs van naam<br />
en faam een bijdrage leveren met een beschrijving van een object uit de collecties van het<br />
<strong>Persmuseum</strong>. Op de website van het <strong>Persmuseum</strong> werd in dit kader een nieuwe rubriek<br />
geïntroduceerd onder de titel 'Uitgelicht', waarin topstukken uit de collecties van het<br />
<strong>Persmuseum</strong> voor het voetlicht gehaald worden.<br />
En ook in 2011 kreeg het <strong>Persmuseum</strong> belangrijk, veelal uniek, pershistorisch erfgoed binnen<br />
zijn muren.<br />
Cultural Governance<br />
<strong>Het</strong> Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands <strong>Persmuseum</strong> is verantwoordelijk voor<br />
en beslissingsbevoegd ten aanzien van het formuleren van het beleid van het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
<strong>Het</strong> beleidsplan beslaat vier jaar (2009-2012) en het bestuur kan en zal waar nodig jaarlijkse<br />
aanpassingen hierin aanbrengen. Tevens is het bestuur verantwoordelijk voor en<br />
beslissingsbevoegd ten aanzien van het opstellen van de meerjarenbegroting (vierjaarlijks) en<br />
de jaarlijkse begroting, evenals het <strong>jaarverslag</strong> en de jaarrekening.<br />
<strong>Het</strong> bestuur delegeert de dagelijkse uitvoering aan de directeur.<br />
Sinds 1989 wonen het <strong>Persmuseum</strong> en zijn collecties in bij het Internationaal Instituut voor<br />
Sociale Geschiedenis (IISG), een onderzoeksinstituut van de KNAW. In het toentertijd<br />
opgestelde contract is onder andere opgenomen dat het IISG de begroting van het<br />
<strong>Persmuseum</strong> uitvoert. Dit heeft als consequentie dat het personeel van het <strong>Persmuseum</strong>,<br />
inclusief de directeur, in dienst is van hetzij de Stichting IISG, hetzij de KNAW. Door deze<br />
constructie kent het <strong>Persmuseum</strong> geen statutaire directeur. In deze situatie ligt het voor de<br />
hand om het bestuursmodel te handhaven en deze niet (onmiddellijk) om te zetten in een Raad<br />
van Toezicht, waar de Code Cultural Governance nadruk op legt.<br />
Volgens de statuten heeft het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands<br />
<strong>Persmuseum</strong>, dat uit minimaal negen en maximaal elf leden bestaat, in zijn gelederen qq. drie<br />
leden benoemd door de Vereniging van Journalisten (NVJ), twee leden benoemd door NDP<br />
Nieuwsmedia (voorheen NDP) en één lid benoemd door de Groep Publiekstijdschriften van<br />
het Nederlands Uitgeversverbond. Minimaal drie en maximaal vijf leden worden op<br />
persoonlijke titel benoemd door het Algemeen Bestuur.<br />
Bij de benoeming van – nieuwe – bestuursleden wordt rekening gehouden met een<br />
evenwichtige samenstelling van het bestuur. Gelet wordt op (inhoudelijke) expertise relevant<br />
voor de activiteiten van het <strong>Persmuseum</strong>, expertise op het terrein van financiën en<br />
fondsenwerving en het beschikken over een relevant netwerk in de wereld van de media,<br />
academia, overheid en bedrijfsleven. Indien mogelijk wordt ook gelet op een goede<br />
verhouding naar sekse en op een goede verhouding qua leeftijd. Bij het werven van nieuwe<br />
bestuurders wordt uiteraard gekeken naar de samenstelling van het bestuur als geheel.<br />
Voor de functies van voorzitter, penningmeester en secretaris worden/zijn specifieke<br />
profielschetsen opgesteld.<br />
De ervaring leert dat de bestuurskwaliteiten die het <strong>Persmuseum</strong> nodig heeft te vinden zijn bij<br />
personen die hun sporen in ruime mate verdiend hebben en die over voldoende tijd<br />
beschikken om zich in te zetten voor het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
<strong>Het</strong> Algemeen Bestuur en de directeur staan in nauw contact met elkaar. De directeur<br />
informeert het Algemeen Bestuur gevraagd en ongevraagd over alle aspecten van het<br />
5
<strong>Persmuseum</strong>. De directeur is aanwezig bij de vergaderingen van het Algemeen Bestuur.<br />
Jaarlijks gaat het om minimaal vier bestuursvergaderingen.<br />
Visitatie<br />
Op 21 maart 2011 werd het <strong>Persmuseum</strong> gevisiteerd. <strong>Het</strong> Algemeen Bestuur wil graag wijzen<br />
op het daaruit voortgekomen visitatierapport waarin de commissie, bestaande uit dhr. L.E.H.<br />
Vredevoogd (voorzitter), mw. L. Groenman en dhr. J.C. Kombrink, haar bewondering en lof<br />
uitspreekt over het <strong>Persmuseum</strong> en zijn mensen en activiteiten. <strong>Het</strong> visitatierapport is te<br />
downloaden via www.persmuseum.nl en www.derijksmusea.nl/visitaties.<br />
6
Realisatie (voorgenomen) presentaties<br />
Tentoonstellingen<br />
<strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> organiseert naast de vaste opstelling 'Start de Persen!' jaarlijks<br />
wisseltentoonstellingen op het adres Zeeburgerkade 10. Sedert enkele jaren organiseert het<br />
<strong>Persmuseum</strong> ook externe en reizende tentoonstellingen.<br />
In 2011 waren er in totaal zes tentoonstellingen in het museum, drie tentoonstellingen op<br />
locatie en twee tentoonstellingen die rondreisden.<br />
Exposities in het museum<br />
<strong>Het</strong> jaar begon met de doorloop van de bijzondere expositie: Van DaDa tot Winter (tot en<br />
met 6 februari), een project van kunstenares Julia Winter over krant, kunst en macht. Voor het<br />
werk dat in het <strong>Persmuseum</strong> te zien was verzamelde ze in de afgelopen jaren voorpagina's van<br />
kranten van over de hele wereld, die ze bewerkte met verf, metaal, stof, plastic en voorwerpen<br />
als een schaakbord of een stuk hout. Er waren in totaal 194 ‘kranten’ te zien.<br />
Van 10 februari tot en met 20 maart sierden de prenten van de tentoonstelling Politiek in<br />
Prent 2010 de wanden van het <strong>Persmuseum</strong>; een samenwerkingsverband met Stichting Pers<br />
& Prent. De uitreiking van de Junior Inktspotprijs was wederom onderdeel van het<br />
gebeuren (zie ook bij educatie).<br />
Van 24 maart tot en met 5 juni was de tentoonstelling No Pictures! te zien. De speciaal voor<br />
deze gelegenheid bijeengebrachte reeks 'heimelijk genomen' foto's uit de collecties van<br />
Nationaal Archief/Spaarnestad Photo bood een inspirerende en opmerkelijke blik op het<br />
nieuws.<br />
De 'zomertentoonstelling', die liep van 16 juni tot en met 11 september, was Stop de Persen!<br />
Tekeningen van Jos Collignon. Een overzichtstentoonstelling van zijn werk voor<br />
verschillende kranten en tijdschriften, met onder andere de in 2009 met de Inktspotprijs<br />
bekroonde prent over de val van de DSB Bank.<br />
Op 22 september opende in het <strong>Persmuseum</strong> Verdachte portretten. Rechtbanktekeningen<br />
in Nederland. In 2011 bestond de Rechtspraak 200 jaar, een aanleiding om de<br />
rechtbanktekenaar voor het voetlicht te brengen aan de hand van een aantal geruchtmakende<br />
zaken in de afgelopen 50 jaar. De tentoonstelling kwam tot stand in samenwerking met de<br />
Rechtbank Amsterdam. De tentoonstelling zal tot 2013 blijven rondreizen in rechtbanken in<br />
Nederland (zie ook reizende tentoonstellingen)<br />
Voor het tienjarig jubileum van het <strong>Persmuseum</strong> op de Zeeburgerkade 10 komen de<br />
#Topstukken! uit de depots voor een gelijknamige tentoonstelling. Bij de tentoonstelling<br />
werd ook een publicatie uitgebracht: #55 Topstukken! De tentoonstelling liep door tot in 2012.<br />
Exposities op locatie<br />
Pers & Politie in Amsterdam, een samenwerkingsproject met het Stadsarchief Amsterdam<br />
(SAA), liep op de SAA-locatie Vijzelstraat door tot en met 27 februari 2012. De meest<br />
geruchtmakende zaken uit de negentiende en twintigste eeuw werden in deze tentoonstelling<br />
belicht aan de hand van objecten uit het <strong>Persmuseum</strong> en het SAA, dat het grote Amsterdamse<br />
politie-archief beheert.<br />
7
De tentoonstelling Tekenen om te ontmaskeren met tekeningen, ontwerpen en ander werk<br />
van Albert Hahn sr. hing in het Stedelijk Museum Zutphen van 18 maart tot en met 13 juni<br />
2011. De collectie-Hahn sr. is één van de belangrijkste collecties van het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
Op 6 september opende in het Schielandshuis te Rotterdam Laatste Nieuws! De verdwenen<br />
kranten van Rotterdam. <strong>Het</strong> betrof een samenwerkingsproject met het Museum Rotterdam<br />
en de Atlas van Stolk. De tentoonstelling was tot 31 december 2011 te zien.<br />
Reizende Exposities<br />
De tentoonstelling Verdachte portretten. Rechtbanktekeningen in Nederland heeft in<br />
2011 op de volgende locaties gestaan: Rechtbank Zwolle (5 weken) en Rechtbank Lelystad (5<br />
weken, liep door tot in 2012) en zal in 2012 en 2013 nog verder door het hele land reizen.<br />
Van 31 maart tot en met 15 mei 2011 is de succesvolle expositie Altijd op de Loer/Ständig<br />
auf der Lauer in KITO in Bremen (Duitsland) getoond. De expositie die de Nederlandse kijk<br />
van tekenaars op Duitsland vanaf 1870 belicht, was eerder te zien in onder meer Amsterdam,<br />
Aken, Wadgassen en Oldenburg.<br />
Presentaties en evenementen<br />
<strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> participeert sinds 2002 in stedelijke en nationale museumactiviteiten, zoals<br />
de Amsterdamse Museumnacht (5 november), de Uitmarkt en Uitmarkt Junior (27 en 28<br />
augustus), het Museumweekend (2 en 3 april) en de Maand van de Geschiedenis (maand<br />
oktober). <strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> is lid van de Museumvereniging en de Vereniging van<br />
Rijksgesubsidieerde Musea (VRM). Ook was het <strong>Persmuseum</strong> in 2011 deelnemer van het<br />
Rode Loper Festival (24 september).<br />
Presentaties<br />
Er vonden in 2011 meerdere presentaties plaats in het museum en op andere locaties.<br />
Op 23 januari leidde Julia Winter rond in haar eigen expositie Van DaDa tot Winter, waarbij<br />
achtergronden van de werken en haar eigen geschiedenis voor de bezoekers duidelijk werden.<br />
Op 14 september werd de eerste Parooltheater avond georganiseerd met als thema<br />
'Verdachte portretten', waarbij de status en de toekomst van de rechtbanktekening en<br />
rechtbanktekenaar en de invloed van rechtbanktekeningen op de publieke opinie werd<br />
besproken. Aanwezig waren rechter Karin van Ringen, voormalig rechtbankverslaggever<br />
Alfred Soeteman en rechtbanktekenaar Felix Guérain. Er was toepasselijke muziek van<br />
Surface Noise.<br />
Op 12 oktober volgde de tweede Parooltheater avond, 'Gesneuvelde journalistieke<br />
projecten', met Paul Arnoldussen als gastheer. Frits Barend, Jaffe Vink en Bob Witman<br />
lichtten hun gesneuvelde projecten toe.<br />
Op 27 oktober werd in samenwerking met het IISG het symposium 'Migranten in the<br />
picture' georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst stonden het heden en verleden van de<br />
beeldvorming rondom migranten centraal. Sprekers waren Angelie Sens (namens het<br />
<strong>Persmuseum</strong>), fotograaf Hans Aarsman, IISG Scriptieprijs winnares Aniek Smit en hoogleraar<br />
8
Sociale Geschiedenis Leo Lucassen. De titel van de bijdrage van het <strong>Persmuseum</strong> luidde:<br />
'Van slaaf naar migrant tot medelander. Old stereotypes never, or hardly ever die'.<br />
Boekpresentatie van het boek 'Buurman… jij!?', met uitgebreide rechtbankverhalen en<br />
illustraties van Chris Roodbeen. Auteur Fred Soeteman bood op 1 november het eerste<br />
exemplaar aan advocaat Bram Moskowicz aan.<br />
Symposia<br />
Op 27 mei vond het symposium 'Amusement in de koloniale pers' plaats onder auspiciën<br />
van het KITLV en de Werkgroep Indische Letteren, Leiden. De directeur van het<br />
<strong>Persmuseum</strong>, Angelie Sens, was één van de hoofdsprekers en een artikel gebaseerd op haar<br />
lezing getiteld ''Zonder Tom Poes zijn we onverkoopbaar!' Getekende beelden in de<br />
Nederlandstalige Indische/Indonesische pers, circa. 1920-1957', verscheen in het najaar in een<br />
bundel (zie onder publicaties).<br />
Evenementen<br />
<strong>Het</strong> comité 'Dag van de Persvrijheid', bestaande uit het <strong>Persmuseum</strong>, de Nederlandse<br />
Vereniging van Journalisten (NVJ), NDP Nieuwsmedia, Free Press Unlimited en het<br />
Genootschap van Hoofdredacteuren, organiseerde op 3 mei de jaarlijkse Dag van de<br />
Persvrijheid met keynote speaker Birgitta Jónsdóttir . <strong>Het</strong> thema van de persvrijheidlezing<br />
was: 'Are we Citizens or Users?' Plaats van handeling: Trouwgebouw te Amsterdam.<br />
Op 24 september 2011 nam het <strong>Persmuseum</strong> deel aan het Rode Loper Festival, de kunst- en<br />
cultuurdagen van Amsterdam Oost waarbij op meer dan 40 locaties inclusief het <strong>Persmuseum</strong><br />
van de culturele rijkdom van dit stadsdeel kon worden genoten.<br />
Op 3 november stond het <strong>Persmuseum</strong> tijdens de Amsterdamse Museumnacht volledig in<br />
het teken van Verdachte portretten, met een lezing van rechtbankverslaggever Fred<br />
Soeteman, een Crimiquiz, rechtbank- en portrettekenaar Aloys Oosterwijk en een 'water-enbroodbar'.<br />
Educatie<br />
<strong>Het</strong> project Europe4ME, een initiatief van Mira Media, liep ook in 2011 door. Europe4ME is<br />
een innovatief bewustwordings- en voorlichtingsproject, waarin jongeren en jongvolwassenen<br />
die deelnemen aan Europese activiteiten in staat worden gesteld om hun ervaringen met een<br />
groot publiek te delen.<br />
Bij de expositie Pers & Politie in Amsterdam ontwikkelde het <strong>Persmuseum</strong> samen met<br />
journaliste Barbara Schilthuis een speciaal educatief programma voor het voortgezet<br />
onderwijs: een op het thema aangepaste workshop journalistiek.<br />
<strong>Het</strong> jaarlijkse educatieve project de Junior Inktspotprijs was, met onderliggende thema’s als<br />
democratisch burgerschap, censuur en journalistieke vrijheid, wederom een groot succes.<br />
9
Zo’n 1.100 leerlingen namen deel en kozen de tekening 'Maar Rabbi’s' van Fokke en Sukke<br />
als beste cartoon.<br />
Op 5 juli ging in samenwerking met ClickF1 het nieuwe workshopproject Mediablend van<br />
start. Mediablend kan worden geboekt in projectvorm of als themadag door scholen die de<br />
leerlingen mediavaardigheden aan willen leren. Naast Mediablend wordt ook de cursus 'Word<br />
mediawijs' aangeboden, die bestaat uit vijf opeenvolgende workshops. Deze kunnen worden<br />
ingezet binnen het reguliere onderwijs en bevatten de workshops mediawijsheid, censuur,<br />
beeldvorming tekst, beeldvorming foto en Social media.<br />
Digitale zaken<br />
<strong>Het</strong> <strong>Persmuseum</strong> had in 2011 vijf websites:<br />
www.persmuseum.nl<br />
www.vrouwentijdschriften.nl<br />
www.indische-pers.nl<br />
www.surinaamsepers.net<br />
www.politiekeprent.nl<br />
Daarnaast beheert het museum de Landelijke kranten databank.<br />
Nieuwe website www.persmuseum.nl online<br />
In 2011 is het project om de website van het <strong>Persmuseum</strong> te vernieuwen afgerond. De website<br />
draait nu op het open source cms Drupal, waarmee de website ‘toekomst proof’ is gemaakt.<br />
Updates en toevoegingen zijn nu makkelijk en snel te realiseren, en er zijn verschillende<br />
functionaliteiten beschikbaar gekomen voor onze webbezoekers, zoals site en catalogus<br />
doorzoekbaarheid vanaf de voorpagina, rss feeds en uitgebreide informatie over de collecties<br />
en onderzoeken van het <strong>Persmuseum</strong>.<br />
Rubriek Uitgelicht en Toen-en-nu<br />
In de nieuwe website zijn verschillende mogelijkheden om juweeltjes uit de collectie onder de<br />
aandacht te brengen. De rubriek 'Uitgelicht' biedt uitgebreide informatie over diverse objecten<br />
en onderwerpen. Deze zal in de toekomst verder uitgebreid worden. De rubriek ‘toen en nu’<br />
toont 'historisch-actuele' afbeeldingen uit de collectie, begeleid door een korte tekst.<br />
Virtuele exposities<br />
In 2011 heeft het <strong>Persmuseum</strong> vijf digitale exposities gemaakt: Politiek in Prent 2010; No<br />
Pictures!; Stop de persen! Tekeningen van Jos Collignon; Verdachte portretten (met extra<br />
materiaal dat niet in de (reizende) tentoonstelling te zien was/is); en de rubriek Uitgelicht die<br />
objecten voor het voetlicht haalt die in de tentoonstelling #Topstukken te zien waren.<br />
2011 Bezoekers Pageviews hits<br />
www.persmuseum.nl* Ca 70.000 Ca 300.000 Ca 3.000.000<br />
www.vrouwentijdschriften.nl 9.157 296.408 351.350<br />
www.indische-pers.nl 7.828 298.094 375.928<br />
www.surinaamsepers.net 4.570 268.234 303.399<br />
10
Search.iisg.nl** 62.221 3.959.889 7.101.123<br />
* Door overzetten DNS server en website zijn webstatgegevens verloren gegaan. Bovenstaande is een schatting.<br />
**twee maanden geen webstats binnengekomen door technische problemen (augustus/september)<br />
Digitale nieuwsbrief<br />
De digitale nieuwsbrief heeft een verandering ondergaan in 2011. Hij wordt vaker verstuurd<br />
en ook ingezet om speciale evenementen aan te kondigen. Verder is er een update in de<br />
standaard opmaak doorgevoerd om een meer eigentijds en nieuwsbriefwaardige feel eraan te<br />
geven. Dat betekent geen vaste rubrieken en informatie meer die ‘ruis’ opleveren, maar wel<br />
alleen het nieuws dat van belang is.<br />
Social media<br />
<strong>Het</strong> gebruik van social media is ook in 2011 weer uitgebreid. Op dit moment is het<br />
<strong>Persmuseum</strong> aanwezig op twitter, flickr, facebook, youtube en hyves. <strong>Het</strong> aantal<br />
followers/likes is gestegen van ongeveer 300 naar circa 900.<br />
Projecten<br />
In 2011 had het <strong>Persmuseum</strong> zes projecten:<br />
- Metamorfozeproject 'Journalistentijdschriften 1896-1950' (meerjarig, in 2011 afgesloten)<br />
- Pers & Politie in Amsterdam (in 2011 afgesloten)<br />
- Laatste Nieuws! De verdwenen kranten van Rotterdam<br />
- Verdachte Portretten (rechtbanktekenaars)<br />
- Eppo Doeve (meerjarig, uitvoering in 2013)<br />
- de Internationale Dag van de Persvrijheid op 3 mei (elk jaar terugkerend).<br />
Publicaties<br />
- Birgitta Jónsdóttir, 'Are we citizens or users?' Persvrijheidlezing 2011 (Amsterdam,<br />
<strong>Persmuseum</strong>, 2011)<br />
- Verdachte portretten. Rechtbanktekeningen in Nederland (Uitgeverij Bas Lubberhuizen, ism<br />
het <strong>Persmuseum</strong>, Amsterdam 2011)<br />
- #55 Topstukken! (Amsterdam, <strong>Persmuseum</strong>, 2011)<br />
- Angelie Sens, 'The 'veil' in post-slavery society. New challenges for historians: the case of<br />
Surinam, 1808-2008', in: M. van der Linden (ed.), Humanitarian intervention and changing<br />
labor relations. The long-term consequences of the abolition of the slave trade (Leiden, Brill,<br />
2011), pp. 69-114<br />
- Angelie Sens, ''Zonder Tom Poes zijn we onverkoopbaar!' Getekende beelden in de<br />
Nederlandstalige Indische/Indonesische pers, circa. 1920-1957', in: Gerard Termorshuizen<br />
(red.), Tropenstijl. Amusement en verstrooiing in de (post)koloniale pers (Leiden, KITLV<br />
Press, 2011), pp. 179-214<br />
- nummers 27, 28 en 29 van het <strong>Persmuseum</strong>Nieuws<br />
11
Personeel<br />
De structurele personeelskosten hadden betrekking op een directeur (0.8 fte), een medewerker<br />
collecties en presentatie (0.8 fte), een medewerker educatie en publiciteit (0.7 fte), een jr.<br />
medewerker educatie (0.2 fte), een medewerker digitale zaken (0.2 fte), drie<br />
baliemedewerkers (1.6-1.7 fte), een tijdelijk medewerker collecties (0.4 fte), een<br />
collectiemedewerker via het IISG (0.2 fte) en een medewerker Beeld & Geluid (0.8 fte),<br />
gestationeerd in het IISG. Verder maakt het <strong>Persmuseum</strong> op projectbasis gebruik van archief-<br />
en collectiemedewerkers van het IISG.<br />
De incidentele personeelskosten hadden betrekking op tijdelijke medewerkers,<br />
museummedewerkers (oproepkrachten en freelancers), stagiaires van diverse instellingen voor<br />
hoger onderwijs en vrijwilligers (onkosten).<br />
In 2011 bestond de staf van het <strong>Persmuseum</strong> uit de volgende personen:<br />
- dr. Angelie Sens, directeur (0.8 fte)<br />
- drs. Niels Beugeling, medewerker collecties en presentatie (0.8 fte)<br />
- Emily Mulder, medewerker PR (0.7 fte)<br />
- Ineke Eisma, baliemw (0.4 fte), mw digitale zaken (0.2 fte) en jr. mw educatie (0.2fte) en<br />
vanaf medio 2011 medewerker educatie en digitale zaken (0.8 fte)<br />
- Ilma Blok, baliemedewerker (0.7 fte)<br />
- Sjoukje Posthuma, baliemedewerker (0.6 fte)<br />
- Charlotte Haak, baliemedewerker (0.4 fte)<br />
- Job Schouten, medewerker collecties (0.4 fte)<br />
- Karin Liefting, medewerker Beeld & Geluid IISG (0.8 fte)<br />
Overige medewerkers:<br />
- Aldje Bertrams, onderzoeksmedewerker (oproepkracht)<br />
- Jop Euwijk MA, collectie-, tentoonstellings- en onderzoeksmedewerker (oproepkracht)<br />
- Jan Doedens, oproepkracht<br />
- Jan van Schagen, vrijwilliger (0.2 fte)<br />
- Job Schouten, vrijwilliger (0.2 fte)<br />
- Nikki Filius, vrijwilliger<br />
- Linda van der Rest, masterstudent Universiteit Utrecht, stagiaire<br />
- Ruby van Vugt, Snuffelstage VO<br />
- Morten Cornelissen, Snuffelstage VO<br />
De jaarcijfers luiden in hele euro's, derhalve kunnen afrondingsverschillen ontstaan.<br />
12