E-boek 2010 PDF

MENS, VONK DER EEUWIGHEID
daarmee weer de belangstelling op te wekken voor ‘de theosofische
en zuivere evangelische kennis die in deze denkbeelden
lag besloten’? En was het toeval dat Emerson en
anderen die door de kosmische ideeën van de Bhagavad-Gîtå
werden geïnspireerd, in Amerika in de jaren dertig van de
negentiende eeuw de stoot gaven tot de beweging van de
Transcendentalisten?
Volgens de overlevering voorspelde de grote Tibetaanse
hervormer Tsong-kha-pa (1357?-1419) dat er in het laatste
kwart van iedere volgende eeuw een duidelijke geestelijke
impuls merkbaar zou zijn, in het bijzonder in het westen. Al
is het niet gemakkelijk deze levengevende stroom in de
onmiddellijk daaropvolgende eeuwen te onderkennen, toch
schijnt hij zich te hebben gemanifesteerd in bepaalde verlichte
geesten en binnen de geheime vertrekken van de vuurfilosofen,
alchemisten en kabbalisten. In de achttiende en
negentiende eeuw kunnen we het spoor gemakkelijker volgen
– niet dat er een nieuwe religie werd gesticht, maar wel
werd op de akker van de toekomstige eeuwen het zaad
gestrooid dat later zou ontkiemen tot een ruimere ethische
levensopvatting.
Tegen het einde van de achttiende eeuw, de tijd van de
Amerikaanse en Franse Revolutie, kreeg het godsdienstig isolationisme,
dat Europa had beheerst, voor het eerst een
gevoelige klap toen de oosterse literatuur met haar rijke filosofische
inhoud ingang vond in westerse intellectuele kringen.
Maar pas in de laatste decennia van de negentiende
eeuw kreeg deze bezielende kracht, die zich tot in alle hoeken
van de denkende wereld had geopenbaard, voldoende
stootkracht om tot onze huidige eeuw door te dringen.
Dit proces bereikte zijn hoogtepunt in de publicatie van
The Secret Doctrine (De Geheime Leer) van H.P. Blavatsky in
1888, een uitgebreide studie van de heilige geschriften uit de
wereldliteratuur (niet alleen de christelijke), die aantoonde
10