24.09.2013 Views

54 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

54 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

54 - Stichting Vredescentrum Eindhoven

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Stichting</strong> VREDESCENTRUM <strong>Eindhoven</strong><br />

Centrum voor vraagstukken van vrede en veiligheid<br />

VredesTertsPeriodiek<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Call for papers<br />

International Conference on<br />

Science, Technology and Peace<br />

22-23 September 2011 <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

Uitgave van de <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong>-<strong>Eindhoven</strong>-Peace Centre Foundation<br />

!<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

1


2<br />

colofon<br />

Verschijnt: Driemaal per jaar<br />

Redactie: Peter Schmid (hoofdredacteur)<br />

Piet Schram (redactielid)<br />

Hendrik Venema (adviseur)<br />

Henny van der Graaf ( vormgeving)<br />

Druk: Electronische verspreiding en waar mogelijk<br />

beperkte oplage in druk<br />

ISSN: 0926-6992<br />

<strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

De stichting is een voortzetting van de op 14 april 1988<br />

opgerichte Bestuurscommissie <strong>Vredescentrum</strong> TU/e.<br />

De doelstelling van de nieuwe stichting is aandacht te<br />

schenken aan de problematiek van vrede en veiligheid<br />

door het jaarlijks organiseren van een aantal symposia<br />

en lunchdebatten over ontwapening, conversie<br />

van gewelddadige naar duurzame vreedzame middelen<br />

en over terugdringen van het militair/industriële<br />

proces alsmede over de relatie tussen veiligheid en<br />

duurzame ontwikkeling in het kader van de door<br />

de VN geformuleerde millenniumdoelen voor armoedebestrijding.<br />

Geinteresseerden worden uitgenodigd bijdragen te<br />

zenden naar het redactieadres:<br />

<strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

p/a Green Cross Nederland<br />

Leemkuil 31<br />

5626 EA <strong>Eindhoven</strong><br />

Telefoon: + 31 (0) 40 7878787<br />

Fax: + 31 (0) 40 7878788<br />

Contactpersoon: Mevr. Aicha Belkhadir<br />

Email: secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

Tekst dient aangeleverd te worden via email of op een<br />

Windows-geformatteerde CD/DVD als MS -WORD<br />

of PDF document samen met illustraties en een foto van<br />

de auteur.<br />

Als illustraties kunnen dienen :<br />

- foto’s ( kleur of zwartwit)<br />

- tekeningen ( max A4 zonder raster)<br />

In JPEG of TIFF format met een voor afdrukken<br />

geschikte resolutie<br />

De redactie behoudt het recht om tekst en stijl aan te<br />

passen.<br />

De inhoud is voor verantwoordelijkheid van<br />

de auteur.<br />

voorblad ontwerp: Peter Schmid<br />

EDITORIAAL<br />

Het <strong>Vredescentrum</strong> – <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> –<br />

<strong>Eindhoven</strong> – Peace Centre Foundation bestaat<br />

nu in haar nieuwe vorm al weer twee-en-een-half<br />

jaar. Een half lustrum ligt dus achter ons met een<br />

zeer rijk programma. Twee jaarverslagen berichten<br />

over genoemde periode gedetailleerd over alle<br />

gehouden evenementen en projecten. Debatten,<br />

Symposia en Vredestuinprojecten, alsmede de<br />

verschillende publicaties daarover, hielden het<br />

<strong>Vredescentrum</strong> druk bezig.<br />

De prettige samenwerking met de <strong>Stichting</strong><br />

Vredesburo <strong>Eindhoven</strong> kreeg in deze tijd ook<br />

steeds meer beslag, onder ander door een deels<br />

gemeenschappelijke organisatie van evenementen.<br />

In deze tijd is het publiek dat geïnteresseerd en<br />

geëngageerd is in het thema Vrede meer select<br />

dan in achter ons liggende tijden. Voor verschillende<br />

subsidieverstrekkende instanties is dit een reden,<br />

om veel minder toeschietelijk te zijn dan voorheen.<br />

Eigenlijk een onbegrijpelijke reactie, want er zou<br />

eerder meer financiële steun verstrekt moeten<br />

worden, om meer breedte en diepte te bereiken<br />

en weer meer mensen te kunnen benaderen.<br />

Hiervoor zijn uiteraard middelen nodig – middelen<br />

die welbesteed zijn om wereld/probleem nummer<br />

één- het bereiken van een veilige en vreedzame<br />

wereld- naderbij te brengen.<br />

Hiervoor is uiteraard besef nodig van de<br />

onlosmakelijke en soms subtiele samenhang<br />

tussen mondiale problemen en die op lokaal en<br />

regionaal niveau,alsmede inzicht in de mogelijke<br />

ongunstige tot desastreuze lange termijn effecten,<br />

die een voorwaardelijke invloed op beslissingen van<br />

vandaag zou moeten hebben.<br />

Een aanzienlijk deel van de inspanning van het<br />

bestuur moet daarom mede zijn gericht op het<br />

verkrijgen van de nodige subsidies.<br />

Het vredescentrum zal zich blijven inzetten<br />

voor zowel een mondiale benadering van<br />

het vredesvraagstuk als het organiseren van<br />

Vredebevorderende activiteiten op lokaal niveau.<br />

Als het niet mogelijk is, de voor de Vrede<br />

verantwoordelijke personen en groepen te<br />

overtuigen, op een rechtvaardige alles eraan te<br />

zetten, naar Werel/Vrede toe te navigeren, is de<br />

beste aanpak ons voorshands te richten op een<br />

bewustvormingsproces gericht op een positieve<br />

benaderingswijze, informatieverstrekking en<br />

bewustzijnsverruiming ten aanzien van het bouwen<br />

aan Vrede. En daar zullen we dan ook voortaan<br />

onze schouders onder zetten.<br />

Peter Schmid<br />

Hoodredacteur VredesTertsPeriodiek<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


INHOUD<br />

H<br />

2. Editoriaal<br />

3. Nieuws van de stichting<br />

<strong>Vredescentrum</strong>.<br />

4. Een brug te ver, de mythe van het<br />

opleiden van civiele politie onder<br />

oorlogsomstandigheden.<br />

10. Nederlandse politici, het internationale<br />

recht en Israël.<br />

16. De verwantschap tussen kernwapens<br />

en kernenergie.<br />

20. Nieuwjaarsreceptie Vredesbureau.<br />

21. De enige pagoda van West-Europa<br />

22. Dertig jaar University for Peace.<br />

24. Schets planning activiteiten Vredes<br />

centrum.<br />

25. Korte berichten.<br />

26. Call for Papers.<br />

27. TUe college Techniek, Vrede en<br />

Veiligheid<br />

29. 7th International Conference of<br />

Museums for Peace.<br />

30. Considerations<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

NIEUWS VAN DE STICHTING<br />

VREDESCENTRUM<br />

In de laatste weken was de stichting vooral bezig<br />

de nodige voorbereidingen te treffen voor de in<br />

de Vredesweek van 2011 geplande internationale<br />

conferentie – zie elders ook de aankondiging<br />

daarover in dit blad. Het allerbelangrijkste voorwerk<br />

hiervoor is het beschikbaar krijgen van het nodige<br />

budget, waarvoor subsidie-aanvragen inmiddels<br />

ingediend zijn. Op ogenblik wordt nog steeds op de<br />

uitslag gewacht.<br />

in de tussentijd wordt echter ook inhoudelijk aan de<br />

complexe thematiek gewerkt.<br />

We hopen de aangevraagde subsidie alsnog te<br />

mogen ontvangen, anders zullen we een sterk<br />

afgeslankt programma moeten opzetten.<br />

Het jaarverslag 2009-2010 met alle activiteiten over<br />

die periode is – rijkelijk geillustreerd – uitgewerkt en<br />

kan op de website<br />

( www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl)<br />

worden ingezien .<br />

Inmiddels is ook weer gewerkt aan de actualisering<br />

en verbetering van de website , zodat ook daar<br />

– naast deze VTP <strong>54</strong> – meer informatie over het<br />

vredescentrum kan worden verkregen.<br />

Ook is een nieuwe folder in kleur met de<br />

belangrijkste informatie omtrent de <strong>Stichting</strong><br />

<strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> ter beschikking. De folder<br />

kan worden aangevraagd bij het secretariaat.<br />

Een nieuw actieprogramma van de stichting is in<br />

voorbereiding en zal naar verwachting in één van<br />

de volgende VredesTertsen worden gepubliceerd.<br />

Dit programma behoort tot de voornaamste<br />

drijfveren van het <strong>Vredescentrum</strong>, en krijgt alle<br />

aandacht, naast de dagelijke activiteiten voor de<br />

lopende projecten.<br />

RedPS<br />

peter Schmid<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

3


4<br />

EEN BRUG TE VER<br />

DE MYTHE VAN HET OPLEIDEN VAN EEN CIVIELE POLITIE<br />

ONDER OORLOGSOMSTANDIGHEDEN<br />

1) Amerika bepaalt het oorlogsbeleid<br />

De oorlog in Afghanistan wordt vanaf het<br />

begin geteisterd door ernstige “trans-atlantic<br />

differences” tussen Washington en de Europese<br />

landen. In theorie is het een gezamenlijke<br />

strijd, maar Amerika bepaalt de marsroute.<br />

De Europeanen denken vooral in termen van<br />

“stabilization and reconstruction”; zij wijzen vanaf<br />

het begin de eenzijdige militaristische aanpak<br />

van de Amerikanen af. Door deze controverse<br />

was de gezamenlijke (Amerikaans-Europese)<br />

NAVO-missie in Afghanistan ISAF jarenlang intern<br />

verdeeld. Toen president Bush in 2005 voorstelde<br />

ISAF en de Amerikaanse militaire Operation<br />

Enduring Freedom (OEF) in éen organisatie<br />

samen te voegen om tezamen counterinsurgency<br />

operaties uit te voeren werd het<br />

project door Duitsland, Engeland, Frankrijk en<br />

andere Europese landen geblokkeerd. Zij wilden<br />

de ISAF handhaven als een aparte “stabilisatie<br />

macht” die zich inzet voor vredeshandhaving<br />

en wederopbouw. Bovendien weigerden ze in<br />

te gaan op de Amerikaanse eis dat ook ISAF de<br />

papaver-velden zou vernietigen.<br />

Maar het Europese verzet werd gebroken toen in<br />

2007 de Britse generaal Richards1 het commando<br />

over ISAF overdroeg aan de Amerikaanse<br />

generaal McNeill. Sinds dat ogenblik volgt ISAF<br />

de Amerikaanse lijn. McNeill begon onmiddellijk<br />

ISAF conform de Amerikaanse opvattingen om<br />

te bouwen. Zo werd de afdeling voorlichting van<br />

ISAF samengevoegd met “Psy-Ops”, de afdeling<br />

oorlogs-propaganda. De Europese landen<br />

protesteerden, Duitsland dreigde zich uit de<br />

voorlichting terug te trekken, maar de generaal<br />

weigerde op zijn besluit terug te komen.. Het jaar<br />

daarop ging ISAF definitief voor de Amerikaanse<br />

druk door de knieën: voor het eerst werden haar<br />

activiteiten niet langer omschreven als “stability<br />

operations” maar als “counter-insurgency<br />

operations”. 2<br />

2) De opleiding van de Afghaanse politie<br />

Ook bij de opleiding en inzet van de Afghaanse<br />

politie is er sprake van een botsing tussen Europa<br />

en Washington, en ook hier moesten de Europese<br />

opvattingen voor de Amerikaanse wijken. Bij<br />

het begin van de Amerikaanse invasie werd<br />

afgesproken dat de Amerikanen in Afghanistan<br />

het nieuwe Afghaanse leger op zouden leiden,<br />

terwijl de Europeanen (eerst Duitsland, later de<br />

EU) verantwoordelijk werden voor de opbouw<br />

van de nieuwe Afghaanse politiemacht. Op de<br />

politie-academie in Kaboel werd in 2002 gestart<br />

met een drie-jarige opleiding van de civiele politie.<br />

De Amerikanen begonnen echter in 2003 met de<br />

massale training van een eigen politiemacht die ze<br />

als verlengstuk van het leger bij de oorlogvoering<br />

wilden inzetten. Tienduizenden Afghaanse jongeren<br />

werden aanvankelijk enkele dagen, later enkele<br />

weken “drilled in counterinsurgency tactics that will<br />

help defeat the Taliban”. Terwijl de Europese politieopleiding<br />

EUPOL over slechts een paar honderd<br />

politie-trainers beschikte zette Washington hiervoor<br />

duizenden militairen en mariniers in, en sinds 2004<br />

ook de Amerikaanse private military company<br />

Dyncorp.<br />

Hoewel de Europese landen vanaf het begin zeer<br />

kritisch tegenover de Amerikaanse politie-inzet in<br />

de oorlog staan werden ze - ook de Nederlandse<br />

militairen- door de toegenomen Amerikaanse<br />

zeggenschap over de NAVO-missie ISAF betrokken<br />

bij het in een paar weken opleiden van de politiestrijdkrachten.<br />

Dit geldt ook voor de EUPOL, de<br />

organisatie van de Europese politie-trainers.<br />

EUPOL beperkte zich aanvankelijk uitdrukkelijk tot<br />

het opleiden van de civiele politie. Maar aan de<br />

onafhankelijkheid van EUPOL kwam in 2009 onder<br />

Obama een eind: alle politie-trainingen werden<br />

samen met alle leger-opleidingen in éen nieuwe<br />

overkoepelde NAVO-organisatie NTM-A (NATO<br />

Training Mission-Afghanistan) ondergebracht onder<br />

een Amerikaanse opperbevelhebber, generaal<br />

Caldwell. Sindsdien vallen ook de Europese politietrainers<br />

onder “the military command structure”van<br />

de NTM-A 3 en is ook EUPOL ingeschakeld bij de<br />

opleiding van de “little soldiers”<br />

In het kader van de discussie over het zenden van<br />

een Nederlandse politie-missie bevestigde minister<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


Verhagen deze nieuwe rol van EUPOL in een<br />

brief aan de Tweede Kamer (25-6-2010): “Dat<br />

de werkverdeling tussen NTM-A en EUPOL in<br />

de praktijk minder scherp is, blijkt uit recente<br />

ontwikkelingen op het gebied van training<br />

voor het lagere politiekader. Een proces van<br />

versterkte samenwerking tussen NMT-A en EUPOL<br />

is ingezet. EUPOL beschikt daarbij over specifieke<br />

politie-expertise, NTM-A heeft vooral de middelen<br />

en mankracht om op grote schaal politietraining<br />

te verzorgen.” Tijdens het daarop volgende<br />

Kamerdebat bevestigde minister Verhagen dat<br />

“EUPOL en de NAVO-trainings-missie elkaar in<br />

de onderlinge samenwerking opzoeken: het zijn<br />

geen aparte missies; ze raken meer en meer met<br />

elkaar verweven.”<br />

In 2009 stelde de Faculteit Militaire<br />

Wetenschappen van de Nederlandse Defensie<br />

Academie in Breda een onderzoek in naar de<br />

ervaringen van de Nederlandse politie-opleiders<br />

in Afghanistan: 4 . Het rapport bevestigt dat er<br />

weinig is overgebleven van de aanvankelijke<br />

vreedzame opzet van de<br />

trainingen door EUPOL:<br />

“In alle opleidingen wordt<br />

relatief weinig aandacht<br />

besteed aan de relatie(s)<br />

tussen burgers en politie<br />

en komt het spanningsveld<br />

tussen mensenrechten<br />

en politiebevoegdheden<br />

nauwelijks aan de orde.....<br />

Bovendien wordt er in de<br />

verschillende opleidingen<br />

veel aandacht besteed aan<br />

‘skills en drills’ en worden<br />

politiemensen veelal<br />

opgeleid op de AK 47 en<br />

behoort een schiet-opleiding<br />

op zwaardere wapens als<br />

een raketwerper niet tot de<br />

uitzonderingen.”<br />

Zoals Detlef Karioth, de<br />

hoogste politie-adviseur van<br />

de Duitse ambassade in<br />

Kaboel het zei: “In der Praxis<br />

macht EUPOL Afghanistan nichts anderes als<br />

Paramilitärs auszubilden.” 5<br />

Para-militaire politie op patrouille<br />

Naast het inschakelen van EUPOL bij<br />

Amerikaanse opleiding van de “little soldiers”<br />

nam Obama nog een aantal andere<br />

maatregelen die alle ingaan tegen de Europese<br />

opvattingen. 6<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

- Obama besloot om de inzet van de para-militaire<br />

politiemacht in de oorlog nog verder op te voeren<br />

door deze versneld uit te breiden van 100.000<br />

man nu naar 134.000 in oktober 2011. Met het oog<br />

hierop stuurde hij 4.000 extra militaire trainers naar<br />

Afghanistan.<br />

- Om deze versnelde uitbreiding te realiseren<br />

besloot Obama in maart 2010 om de politieopleiding<br />

terug te brengen van acht naar zes<br />

weken. De Europese landen menen juist, dat<br />

die acht weken al veel te kort is om op een<br />

verantwoorde manier politieagenten op te leiden.<br />

- Obama gaat hierbij zo ver dat hij in de begroting<br />

voor 2011 zelfs meer geld uittrekt voor de politiestrijdmacht<br />

dan voor de Afghaanse legerstrijdmacht.<br />

7<br />

- Obama besloot in de herfst van 2009 om het<br />

State Department (het Amerikaanse ministerie<br />

van buitenlandse zaken) te ontheffen van de<br />

verantwoordelijkheid voor de opleiding van de<br />

politie en die aan het Amerikaanse ministerie<br />

van defensie (het Pentagon) toe te wijzen. Dit<br />

para-militaire politie<br />

zal volgens Newsweek leiden tot een verdere<br />

militarisering van de politie. 8 En inderdaad wijzigde<br />

het Pentagon de politie-opleiding “to add more<br />

counterinsurgency skills”. 9<br />

3) De Afghaanse politie wordt massaal ingezet in de<br />

oorlogvoering<br />

Nederland moet geen politie-trainers naar<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

5


6<br />

Afghanistan sturen omdat de Afghaanse politie<br />

onder invloed van de Amerikanen op grote schaal<br />

in de oorlogsvoering wordt ingezet als verlengstuk<br />

van het leger. De Europese landen hebben zich hier<br />

tevergeefs tegen verzet.<br />

Deze para-militaire politieagenten zijn over het<br />

algemeen jonge analfabeten, die dus ook geen<br />

kaart kunnen lezen. Volgens de Amerikaanse<br />

regering is 40 procent drugsgebruiker. Na een<br />

opleiding van een paar weken krijgen ze een<br />

uniform en een wapen uitgereikt, waarna ze als<br />

“little soldiers” worden ingezet bij grootschalige<br />

gevechten met zwaar bewapende talibaneenheden.<br />

Daarnaast worden ze in kleine<br />

aantallen op geïsoleerde posten en in pas<br />

veroverde dorpen geplaatst -vaak als enige lokale<br />

vertegenwoordigers van het Karzai-bewind- om<br />

deze tegen de taliban te beveiligen.<br />

Maar deze para-militaire politie beschikt in<br />

tegenstelling tot het Afghaanse leger niet<br />

over gepantserde voertuigen, vaak niet over<br />

kogelwerende vesten en helmen. Als ze worden<br />

aangevallen kunnen ze niet op het leger terugvallen<br />

omdat ze niet over verbindingsapparatuur<br />

beschikken. Tekenend is dat raketwerpers (Rocketpropelled<br />

grenade systems) wel tot de bewapening<br />

van de politie behoren maar niet eenvoudige<br />

zaken als slagwapens en handboeien waardoor<br />

de politie bij elk incident alleen maar kan schieten.<br />

Het gevolg van dit beleid is dat het aantal gedode<br />

agenten (in 2009 gemiddeld acht per dag 10 )<br />

drie maal zo hoog is als het aantal gesneuvelde<br />

Afghaanse militairen. Daarnaast zijn er duizenden<br />

jonge mensen die voor hun leven verminkt raken of<br />

invalide zijn geworden.<br />

Het is tekenend dat de Amerikanen er niet in<br />

slagen te achterhalen hoeveel para-militairen er<br />

zijn. Veel agenten blijken alleen maar op papier<br />

te bestaan; hun salarissen worden door de<br />

Afghaanse autoriteiten of door hun commandanten<br />

opgestreken. Daarnaast verdwijnt een opvallend<br />

groot aantal politie-militairen na hun opleiding. De<br />

Amerikaanse commandant van de politie en legeropleidingen<br />

Caldwell spreekt zelfs over 67 %. 11 Men<br />

neemt aan dat velen hun wapens aan de taliban<br />

verkopen of zich bij de taliban aansluiten: onder het<br />

taliban-bestuur liggen de politie-salarissen blijkbaar<br />

hoger. 12 Ook zou de Afghaanse politie tot op het<br />

hoogste niveau door de taliban zijn geïnfiltreerd.<br />

Ook Nederland zette in Uruzgan de politie-training<br />

in voor oorlogvoering, Uit een artikel van Eva<br />

Ludemann, De Pers, 23-9-2009:<br />

‘Van een constructief politieoptreden in Uruzgan<br />

is geen sprake. Je kunt daar nog helemaal niet<br />

van een politiemacht spreken. Het is er oorlog,<br />

er wordt nog altijd hard gevochten.” aldus<br />

de Nederlander Paul Meijers, hoofd van het<br />

opleidingsprogramma van de Europese politiemissie<br />

in Afghanistan (EUPOL). Volgens Meijers<br />

sterft een onnodig hoog aantal politiemensen<br />

door een gebrekkige uitrusting, maar vooral ook<br />

omdat de agenten worden ingezet bij militaire<br />

operaties. ‘De agenten doen het werk van de<br />

militairen.’<br />

Dit wordt in hetzelfde artikel bevestigd door een<br />

woordvoerder van het Nederlandse Ministerie<br />

van Defensie: ‘De politie-missie heeft van het<br />

begin af aan primair een focus op militaire<br />

taken.’<br />

Het eerder aangehaalde rapport van de<br />

Nederlandse Defensie Academie in Breda naar<br />

de ervaringen van Nederlandse politie-trainers<br />

bevestigt dit beeld:<br />

“Alle respondenten geven overigens aan dat<br />

het beeld dat de Afghaanse politie oproept<br />

er een van een (para)militaire politie is. Deze<br />

wordt gekenmerkt door een sterke hiërarchie<br />

waarbinnen op centraal niveau beslissingen<br />

worden genomen en waarbij de politiemensen<br />

geen vrije beslissingsruimte hadden. De afstand<br />

tot de bevolking werd als (relatief) groot<br />

beschouwd en interactie met het publiek<br />

ontbrak. De activiteiten waren veelal gefocust<br />

op bescherming, beveiliging en repressief<br />

optreden. Daarbij werd vaak geweld en<br />

gebruik van vuurwapens waargenomen. Zelfs<br />

wanneer de veiligheidssituatie in ogenschouw<br />

wordt genomen, laat een dergelijke politie<br />

zich inderdaad typeren als een paramilitaire<br />

politie.” . “Het merendeel van de respondenten<br />

geeft overigens aan dat Nederland (en ook het<br />

Verenigd Koninkrijk, Canada en Australië) maar<br />

een beperkte ruimte voor eigen invulling krijgt en<br />

dat “de lijn die van de VS” is.”<br />

Tegelijk onderzocht Henk Sollie, docent en<br />

onderzoeker aan de Technische Universiteit<br />

Twente, met ondersteuning van de Koninklijke<br />

Marechaussee de ervaringen van de<br />

Nederlandse marechaussees in Afghanistan. 13<br />

Sollie schrijft dat alle ondervraagde<br />

marechaussees aangaven te vrezen dat hun<br />

inzet de situatie in het land op de langere<br />

termijn niet verandert. De Telegraaf (8-5-<br />

10) concludeerde uit Sollie’s studie: “Bij een<br />

eventuele politie-missie naar Afghanistan<br />

zullen zic zoveel problemen voordoen, dat een<br />

dergelijke operatie nagenoeg zinloos is.”<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


“Handboeken voor de plaatselijke politiemensen,<br />

die vertaald zijn in de meest gesproken talen van<br />

Afghanistan, konden de prullenbak in omdat<br />

de meeste agenten daar analfabeet zijn.<br />

Veel lokale politie-commandanten kunnen<br />

geen kaart lezen. Dan wordt het heel lastig<br />

om samen een strategische plek voor<br />

een politiepost te bepalen.” De agenten<br />

die de checkpoints moesten bemannen<br />

“zaten bij eenvoudige gebouwtjes aan de<br />

weg - in niet te beschrijven hygiënische<br />

omstandigheden - waar ze soms 5 à<br />

7 dagen 24 uur per dag achter elkaar<br />

aanwezig waren.” Maar de agenten<br />

hebben niet of nauwelijks een uniform<br />

aan i.v.m. de dreiging van de taliban.<br />

Bij dodelijke incidenten werd er geen<br />

onderzoek ingesteld, alleen werd de<br />

identiteit van het slachtoffer vastgesteld en<br />

werd het stoffelijk overschot binnen 24 uur<br />

aan de familie overgedragen.<br />

De agenten wilden alleen in hun eigen<br />

woongebied werken, bij de eigen stam;<br />

mensen van een andere stam werden<br />

door hen afgeperst. Sollie concludeert dat<br />

er bij de politie een hoge mate van corruptie<br />

is, al dan niet om het lage salaris aan te vullen.<br />

Bij winkeliers proberen ze uit hoofde van hun<br />

functie kortingen te bedingen. Ook Sollie komt<br />

tot de conclusie dat het bij de opleiding van<br />

de “inheemse politie” niet gaat om een echt<br />

politiekorps, maar meer om wat hij noemt een<br />

“semi-infanterie”. Er werd dan ook niets gedaan<br />

op het gebied van verkeershandhaving,<br />

procesverbaal etc.<br />

4) De Nederlandse politie-missie<br />

Bij de discussie over het zenden van een<br />

Nederlandse politie-missie naar Afghanistan 14<br />

prijst de initiatiefneemster van het plan, de<br />

Groenlinks-parlementariër Mariko Peters, het<br />

voorstel aan met uitspraken als “De Afghanen<br />

hebben behoefte aan meer agenten om<br />

de huidige straffeloosheid en corruptie te<br />

bestrijden.” Maar meer politie leidt juist tot meer<br />

misdaad en corruptie en is daarom contraproductief.<br />

De politieagenten blijken niet<br />

alleen gewelddadig tegenover de bevolking<br />

en betrokken bij de drugshandel, maar bij een<br />

enquete onder de bevolking over corruptie<br />

blijkt de politie bovenaan de lijst te staan. In<br />

talloze rapporten staat beschreven hoe de<br />

para-militairen zich ten koste van de bevolking<br />

verrijken. Bij roadblocks wordt iedereen die<br />

wil passeren gedwongen te betalen. Drugs-,<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

alcohol- en wapen-handelaars/smokkelaars, gok-<br />

en seksbedrijven en zelfs zakkenrollers worden<br />

gedwongen geld te geven. Als ze weigeren worden<br />

EU politietraining<br />

ze opgesloten tot ze betalen. Het gevolg is dat de<br />

haat van de bevolking tegen het Karzai-bewind en<br />

tegen wat zij ervaren als de buitenlandse bezetters<br />

verder toeneemt.<br />

Niet alleen de politie, ook de Afghaanse Ministeries<br />

van Justitie en van Binnenlandse Zaken (waar<br />

de politie onder valt) zijn uiterst corrupt. In feite<br />

verrijkt de hele top in Afghanistan zich via misdaad<br />

en corruptie. Zelfs president Karzai obstrueert<br />

de vervolging van corruptie-verdachten, 15 Juist<br />

door de huidige buitenlandse bezetting en door<br />

de grote bedragen die sindsdien in Afghanistan<br />

worden rondgepompt is de corruptie in het land<br />

enorm toegenomen. Een extra probleem is dat de<br />

Amerikanen -ook de CIA- al acht jaar lang grote<br />

sommen geld aan allerlei beruchte krijgsheren<br />

toestoppen in de verwachting dat zij zich voor de<br />

Amerikaanse zaak zullen inzetten.<br />

Nog steeds beweren sommige voorstanders van de<br />

Nederlandse politie-missie dat hun taak is om de<br />

civiele politie op te leiden, maar dit is misleidend.<br />

Uit het recente Kamerdebat over Afghanistan<br />

(20-6-2010) blijkt dat de Nederlandse missie nauw<br />

verweven is met recente verzoeken van de NAVO<br />

aan Nederland om een politie-trainingsmissie naar<br />

Afghanistan te sturen. Op 4 februari jl. verwoordde<br />

de secretaris-generaal van de NAVO dit verzoek<br />

voor het eerst in een brief aan de Nederlandse<br />

regering. Op 28 april jl deed de NAVO opnieuw een<br />

oproep uitgaan om politie-trainers naar Afghanistan<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

7


8<br />

te sturen. Minister Van Middelkoop verklaarde in<br />

reactie op deze oproep het ‘leidend’ te vinden<br />

wat de NAVO in dit geval wil.<br />

Tijdens het Kamerdebat (30-6-10) over de<br />

politie-missie onderstreepte minister Verhagen<br />

dat hij de NAVO goed op de hoogte houdt<br />

van de Nederlandse discussie. Maar, zo zei hij,<br />

het formele antwoord op het verzoek van de<br />

NAVO-secretaris-generaal om een politie-missie<br />

te sturen zal pas uitgaan als het nieuwe kabinet<br />

hiertoe heeft besloten en als blijkt dat de Kamer<br />

zich hierbij aansluit. Minister Verhagen voegde<br />

hier aan toe dat de Nederlandse bijdrage een<br />

belangrijke impuls zal kunnen geven aan de<br />

NAVO trainingsmissie en aan EUPOL.<br />

Dat het werkelijke doel van de Nederlandse<br />

politie-missie is om politie-strijdkrachten voor<br />

de oorlogsgebieden op te leiden wordt<br />

onderstreept door het voorstel om een<br />

militaire beschermingsmacht van 200 tot 700<br />

Nederlandse militairen met de politie-missie mee<br />

te sturen.<br />

5) De propaganda-oorlog<br />

Rond Afghanistan wordt niet alleen een militair<br />

conflict uitgevochten, maar er woedt ook een<br />

propaganda-oorlog. En die is niet alleen op de<br />

Afghaanse bevolking gericht maar met name op<br />

de westerse bevolking die zich met een steeds<br />

grotere meerderheid tegen het uitzichtloze<br />

bloedvergieten in Afghanistan keert. Velen<br />

durven het nog niet hardop te zeggen, maar de<br />

westerse oorlog in Afghanistan lijkt een verloren<br />

zaak. De verzetsbeweging wordt steeds sterker,<br />

in een jaar tijd is het aantal aanslagen praktisch<br />

verdubbeld. Waarschijnlijk heeft de jarenlange<br />

buitenlandse bezetting tot gevolg dat steeds<br />

meer Afghanen zich bij het verzet aansluiten.<br />

Afghanistan werd door Amerika binnengevallen<br />

om Al Qaeda en de taliban te vernietigen,<br />

dus uitsluitend uit westers eigenbelang. Het<br />

lot van de Afghaanse bevolking speelde bij<br />

deze beslissing geen enkele rol. Maar nu wordt<br />

de oorlog in het westen als een humanitaire<br />

opbouwmissie of vredesmissie aan de man<br />

gebracht. Over de oorlog praten we liever<br />

niet, nee de militairen zijn er om de bevolking<br />

te beveiligen. De militairen leggen wegen<br />

aan, bouwen schooltjes en ziekenhuisjes om<br />

de bevolking te helpen. Dit gold misschien<br />

gedeeltelijk voor de Nederlandse activiteiten<br />

in Uruzgan, maar in feite hebben de<br />

gemilitariseerde hulpprojecten alleen maar tot<br />

doel om het verzet van de bevolking tegen<br />

het Karzai-bewind te breken. Ze zijn een onderdeel<br />

van de oorlogvoering:“In this fight, our dollars are<br />

bullets.”<br />

De elf grote hulporganisaties die in Afghanistan<br />

werken, waaronder Oxfam, protesteerden in<br />

april jl. in een gezamenlijke verklaring tegen dit<br />

misbruik van ontwikkelingsgeld voor militaire en<br />

politieke doeleinden. Hulp wordt volgens hen<br />

door de Amerikanen teveel ingezet als ‘wapen’<br />

tegen opstandelingen. De behoeftes van de<br />

Afghanen worden ondergeschikt gemaakt aan<br />

militair-strategische overwegingen, concludeerden<br />

de hulporganisaties. Maar het enige wat de<br />

organisaties na langdurige onderhandelingen<br />

bereikten was een toezegging van de ISAF dat<br />

de militairen niet langer in witgeschilderde auto’s<br />

zullen rijden. Witte auto’s zijn bestemd voor neutrale<br />

instellingen zoals de VN en de NGO’s. Door het<br />

militaire gebruik van de witte auto’s vrezen de<br />

hulporganisaties dat niet alleen hun auto’s maar<br />

ook hun projecten door het verzet zullen worden<br />

aangevallen.<br />

Maar het Nederlandse plan om een politie-missie<br />

naar Afghanistan te sturen is onderdeel van een<br />

opzettelijke misleiding van het publiek om steun voor<br />

de oorlog te krijgen. De Amerikaanse minister van<br />

defensie Gates vertrouwt er op dat deze misleiding<br />

in Europa zal werken: “Ik denk, eerlijk gezegd, dat<br />

als wij onze eisen richten op civiele experts en<br />

politietrainers we het voor de Europeanen thuis<br />

gemakkelijker maken dan met een verzoek om<br />

meer militairen te sturen.”<br />

Verontrust door het Nederlandse besluit om zich<br />

uit Uruzgan terug te trekken kwam de CIA onlangs<br />

met het plan om de propaganda activiteiten in<br />

Europa te focussen op bezorgdheid over het lot<br />

van de Afghaanse vrouwen. In deze campagne<br />

zal wel niet worden verteld dat de Amerikanen<br />

zelf voor een belangrijk deel verantwoordelijk zijn<br />

voor de achtergestelde positie van de Afghaanse<br />

vrouwen. Van 1978 tot 1992 had Afghanistan een<br />

PDPA-regering die het land moderniseerde en<br />

tot ontwikkeling bracht. Inspiratiebron voor de<br />

PDPA waren de Sovjet republieken ten noorden<br />

van Afghanistan, waar de welvaart toenam en<br />

de vrouwen meer rechten hadden. Door de<br />

PDPA-regering werden gedwongen huwelijken en<br />

kinderhuwelijken verboden, vrouwen kregen het<br />

recht te scheiden, vrouwen konden buitenshuis<br />

gaan werken, kregen stemrecht. Ook alle meisjes<br />

werden leerplichtig. Volgens de PDPA waren aan<br />

de universiteit van Kaboel meer dan 50 % van de<br />

studenten vrouwen en waren in Kaboel 70 % van de<br />

onderwijskrachten en 40 % van de artsen vrouwen.<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


Alleen buiten de steden werden deze<br />

veranderingen door verzet van conservatieve<br />

krachten tegengehouden.<br />

Maar de Verenigde Staten begonnen in<br />

1978 in het kader van de koude oorlog<br />

de grootste heimelijke operatie uit hun<br />

naoorlogse geschiedenis om het PDPAbewind<br />

ten val te brengen, kosten 3 miljard<br />

dollar. Het geld en de wapens gingen via<br />

de Pakistaanse geheime dienst naar de<br />

meest oorlogszuchtige, fundamentalistische<br />

en vrouw-onvriendelijke organisaties in<br />

Afghanistan. Daarnaast werden in het<br />

buitenland extremistische fundamentalisten<br />

geworven (ondermeer Osama Bin Laden) om<br />

in Afghanistan te vechten. Zij brachten vanuit<br />

Saudi Arabië de extreme opvattingen over de<br />

islam naar Afghanistan. Uit dit Amerikaanse<br />

initiatief is de vrouw-onvriendelijke taliban<br />

ontstaan, die dankzij de enorme Amerikaanse<br />

steun haar wil aan de Afghaanse bevolking<br />

kon opleggen.<br />

Noten<br />

1. General Richards had tried very hard to create a<br />

separate identity for NATO from the American forces. The<br />

kind of image of the Americans kicking down doors was<br />

something he wanted to avoid. And he wanted to create<br />

a softer, more pro-development image for NATO. Radio<br />

Free Europe 6-2-07<br />

2. Zie Congressional Research Service, Report for Congress<br />

3-12-2009 en 25-2-2010<br />

3. Special Report United States Institute of Peace, August<br />

2009<br />

4. Researchpaper no. 95, “Het onvoltooide debat over<br />

het Afghaanse politiebestel”.<br />

5. Weblog-Sicherheitspolitik, 13.3.2009<br />

6. In Obama’s strategic plan, the Afghan National Police<br />

are often subsumed within the term “Afghan National<br />

Security Forces,” a semantic maneuver blurring the<br />

distinction between the police and military. Foreign Policy<br />

Research Institute, June 2009<br />

7. The Afghan police and army are slated to receive $11.6<br />

billion to fund their operations for 2011, with just over half<br />

going to the police. Newsweek, 16-4-20108. Newsweek<br />

19-3-10”: After the Defense Department took a role in<br />

overseeing that work (de politie-opleiding) in 2005, it<br />

squabbled constantly with State over whether the training<br />

should emphasize police work or counterinsurgency.” 9.<br />

DynCorp’s contract in Afghanistan (to train the Afghan<br />

National Police) was to end in January 2010 as part of<br />

a plan by the U.S. Defense Department to change the<br />

training course to add more counterinsurgency skills. (...)<br />

The Defense Department was aiming to find a contractor<br />

to develop a paramilitary training program—more heavily<br />

aimed at creating a force that could fight the Taliban.The<br />

Huffington Post Investigative Fund, 8 April 2010<br />

10. NRC 24 augustus 2010<br />

11. Lieutenant General Cadwell said the 67-percent<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

“attrition rate” (natuurlijk verloop) among police recruits was<br />

“far too high”. 3 maart 2010, http://www.thenews.com.pk/<br />

daily_detail.asp?id=226851<br />

12. (...) the startling admission by Lt. Gen. William B. Caldwell<br />

IV, who oversees the training effort, that barely 25% of the<br />

current Afghan National Police (ANP) on duty had received<br />

formal police training. The ANP’s annual desertion rate,<br />

estimated to be somewhere between 50% and 75% (a<br />

significant number of which defect to the Taliban), is one<br />

answer. The other may be that many of those police never<br />

existed. They are “ghost police”, part of the numbers game<br />

in Afghanistan perpetuated by ANP commanders to pilfer<br />

salaries and donor agencies and private contractors to<br />

demonstrate progress to impatient governments at home.<br />

Centre for International Governance Innovation, 29 March<br />

2010<br />

13. http://www.utwente.nl<br />

14. De motie voor de Nederlandse politiemissie werd niet<br />

gesteund door SP, PvdA, Partij voor de Dieren en PVV<br />

15. Washington Post 26-6-2010<br />

Sietze Bosgra<br />

Onafhankelijk onderzoeker<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

9


10<br />

NEDERLANDSE POLITICI,<br />

HET INTERNATIONALE RECHT en ISRAËL<br />

De toekomst van het Nederlandse Midden-<br />

Oostenbeleid en van onze internationale statuur ziet<br />

er, zoals in het verleden, onverminderd somber uit.<br />

Een serieuze bijdrage aan werkelijke vrede tussen<br />

Israël en de Palestijnen is nog ver te zoeken.<br />

Daar moet en kan verandering in komen. Nederland<br />

kan daar - ook in Europees verband - een<br />

aanmerkelijke bijdrage aan leveren. Nederlandse<br />

beleidmakers moeten hun eed van trouw aan de<br />

Grondwet en aan het internationaal recht serieus<br />

nemen.<br />

Israël moet tot de orde worden geroepen.<br />

1. De plaats en het belang van het<br />

internationaal recht<br />

Het internationaal recht is de hoogste uitdrukking<br />

van interstatelijke beschaving. Het nationale<br />

recht is er aan ondergeschikt. De Grondwet,<br />

art. 90 (De regering bevordert de ontwikkeling<br />

van de internationale rechtsorde), onderschrijft<br />

het. Ratificatie van internationale verdragen<br />

in Nederland vindt plaats met twee/derde<br />

meerderheid van stemmen. Het internationaal<br />

recht heeft veel verschijningsvormen: het Handvest<br />

van de Verenigde Naties, Verdragen, Conventies,<br />

Verklaringen, uitspraken van het Internationaal<br />

Gerechtshof, resoluties van de Algemene<br />

Vergadering en de Veiligheidsraad van de VN en<br />

vele andere.<br />

Voor de ministers en de parlementsleden is het<br />

internationaal recht niet vrijblijvend. Veruit de<br />

meeste instrumenten zijn kristalhelder. Soms lijkt<br />

het alsof instrumenten van internationaal recht<br />

naar believen en eenzijdig veranderd kunnen<br />

worden. Dat is regelrechte luchtfietserij, grenzend<br />

aan bewuste misleiding van de bevolking. Het<br />

internationaal recht is dwingend recht en de politiek<br />

heeft zich daarnaar te gedragen.<br />

2. Het politiek zionisme en het Israëlische<br />

regiem<br />

Het seculiere zionisme werd gevestigd aan het<br />

einde van de 19 de eeuw en in het interbellum<br />

sterk beïnvloed door het fascisme. 1 In Israël kreeg<br />

het ook een sterke religieuze component die zich<br />

manifesteerde in de virulente kolonistenbeweging,<br />

illegale nederzettingen en aanzienlijke agressie<br />

tegen de oorspronkelijke, rechtmatige bewoners.<br />

De heersende Blut und Boden ideologie is zo<br />

mogelijk nog extremer dan die van de Nazis.<br />

Voor de Nazis waren de Joden onderwerp van<br />

vreemdelingenhaat en ressentiment. De Palestijnen<br />

nemen in het politiek zionisme die plaats in. De<br />

Israëlische bevolking wordt al sinds 1940 door de<br />

hoogste Israëlische politieke en religieuze leiders<br />

systematisch het beeld opgedrongen dat de<br />

Palestijnen ongedierte zijn dat vernietigd moet<br />

worden.<br />

Het stichten van Eretz- of Groot-Israël, het hoogste<br />

doel, omvat ruwweg het huidige Israël achter de<br />

zgn. Groene Lijn van 1967, Oost-Jeruzalem en de<br />

Westoever van de Jordaan. De Joodse staat werd<br />

in 1948 gesticht. Van ver voordat die een feit was,<br />

werd het beleid al gericht op het in bezit nemen<br />

van zo veel mogelijk land met daarin zo weinig<br />

mogelijk onderworpen Palestijnen en bedoeïenen.<br />

Met recht kan het politiek zionisme de nationale<br />

ideologie van Israël genoemd worden. Het<br />

leiderschap maakt daar sinds de oprichting in<br />

1948 ook geen enkel geheim van. Shimon Peres<br />

ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding als<br />

president van Israël: “On the future map of Israel<br />

four priorities must be marked: Jerusalem, the<br />

Negev, the Galilee and the Valley of Peace”. In<br />

ieder geval behoren Jeruzalem en de Vallei van de<br />

Vrede zijn land slechts deels toe. Hij schond toen ten<br />

overstaan van zijn volk, de Palestijnen en de hele<br />

wereld het internationale recht.<br />

Albert Einstein, Hannah Arendt en meer dan twintig<br />

andere vooraanstaande Amerikaanse Joden<br />

wezen er al in 1948 op dat Herut, de voorloper<br />

van Likoed en Kadima, een puur Nazistische en<br />

Fascistische politieke partij was. 2 Met de ideologie<br />

van het politiek zionisme is het streven naar ‘de<br />

Joodse staat’ onlosmakelijk verbonden. Vervang<br />

voor ‘de Joodse staat’ de ‘arische’ en de perfecte<br />

onderbouwing van het betoog van Einstein c.s. is<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


ook nu nog geleverd. 3<br />

Israël ‘de enige democratie in het Midden-Oosten’<br />

is een drogreden. Met een zeer gering aantal<br />

Palestijnse vertegenwoordigers in de Knesset zijn de<br />

Palestijnse Israëliërs zwaar ondervertegenwoordigd.<br />

Analoog aan theocratisch Saudi Arabië en Iran,<br />

kent het land geen scheiding tussen kerk en staat.<br />

Salomon Bouman: “[...] joodse democratie, met<br />

exclusieve rabbinale macht over geboorte, huwelijk<br />

en dood, is een contradictio in terminis.” Sinds de<br />

stichting van de Staat Israël zijn alle - seculiere -<br />

premiers voor de verkiezingen te biecht gegaan<br />

bij de geestelijkheid, die een buitenproportionele<br />

politieke macht uitoefent. Tussen Joodse<br />

groeperingen uit West-Europa, Rusland en de<br />

Arabische wereld bestaat grote ongelijkheid in<br />

politieke, economische en sociale rechten. In<br />

dit opzicht zijn de bedoeïenen en de Arabische<br />

Israëliërs er zelfs nog slechter aan toe dan de Joden<br />

aan de onderkant van de Israëlische samenleving.<br />

Vaak leven zij in bittere armoede.<br />

Volledige persvrijheid bestaat niet in Israël. Naast<br />

censuur op de berichtgeving, wordt de vrije<br />

nieuwsgaring met alle mogelijke middelen - inclusief<br />

grootschalige misleiding van de publieke opinie<br />

en moord op journalisten, cameralieden en tolken<br />

- gefrustreerd. Deze maatregelen worden steeds<br />

verder aangescherpt: het wettelijk muilkorven<br />

van critici van het bewind, Nazi-achtige eisen tot<br />

het afleggen van een eed van trouw aan ‘de<br />

Joodse staat’ Israël en het buiten de wet stellen<br />

van NGO’s werkzaam op de terreinen van de<br />

mensenrechten. Ook komen berichten los dat,<br />

naast het routinematig martelen van Palestijnse<br />

mannen, vrouwen en kinderen, nu ook Joodse<br />

Israëliërs gefolterd worden.<br />

3. De slachtoffers van het politiek zionisme<br />

De gevolgen van het op het politiek zionisme<br />

gestoelde beleid zijn vèrstrekkend. Zoals gebruikelijk<br />

zijn - naast regelmatig de Libanezen - de Palestijnen<br />

en de bedoeïenen het kind van de rekening:<br />

- de Palestijnen en de bedoeïenen worden zo veel<br />

mogelijk verdreven; wie overblijven wordt het leven<br />

onmogelijk gemaakt en beschouwd als een<br />

wegwerpvolk, als Untermenschen. Dit vindt plaats<br />

in Israël, West- en Oost-Jeruzalem, de Westoever en<br />

in Gaza. De methoden verschillen, het doel is<br />

hetzelfde: die Endlösung der Palästinenserfrage.<br />

Relevante Nederlandse beleidmakers dienen<br />

vertrouwd te zijn met tenminste het gedachtegoed<br />

van de Israëlische New Historians en de begrippen<br />

politicide (Baruch Kimmerling), Slouching towards<br />

a Palestinian Holocaust (Richard Falk) en The Matrix<br />

of Control (Jeff Halper). Zij behoren de vraag<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

hebben doordacht: When does it become<br />

genocide?, Alarmingly Close in Gaza. (Nadia Hijab)<br />

Een alomvattend beleid van letterlijk tienduizenden<br />

nauwkeurig gecoördineerde juridische, militaire,<br />

bestuurstechnische, demografische en<br />

geografische stappen en stapjes op de weg naar<br />

het Ausradieren van het Palestijnse volk is al sinds<br />

voor de stichting van de staat Israël volop aan de<br />

gang;<br />

- Israël heeft vanaf de oprichting in 1948, en vooral<br />

sinds de illegale bezetting van de Palestijnse<br />

gebieden in 1967, voortdurend en meestal volstrekt<br />

willekeurig, Palestijnse mannen, vrouwen en<br />

kinderen gevangen gezet (sommigen meer dan<br />

20 jaar) en gemarteld - ja, ook de vrouwen en<br />

de kinderen. Zij worden meestal niet in staat van<br />

beschuldiging gesteld, laat s taan dat zij een eerlijk<br />

proces krijgen. Wie wel - onder militair recht! -<br />

veroordeeld worden, ondergaan procedures die<br />

niets te maken hebben met recht en rechtspreken.<br />

Het is een onderdrukkingsmechanisme in zijn<br />

zuiverste vorm.<br />

Nu verblijven zo’n 6.000 tot 10.000 Palestijnse<br />

burgers in Israëlische gevangenissen. Het totale<br />

aantal beloopt sinds 1967 zeker 760.000 burgers.<br />

[Ter vergelijking: ruwweg de gehele bevolking van<br />

Amsterdam];<br />

- vele duizenden [tussen oktober 2000 en april<br />

2009 alleen al 6.700] Palestijnse kinderen, van 8 tot<br />

18 jaar, worden - na een periode von Nacht und<br />

Nebel - net zolang gemarteld, geïsoleerd, seksueel<br />

misbruikt of daarmee bedreigd, tot zij voor hen<br />

onbegrijpelijke bekentenissen in het Hebreeuws<br />

tekenen, om vervolgens door een Israëlisch militair<br />

tribunaal te worden veroordeeld en langdurig<br />

in de gevangenis gesmeten. Gemiddeld worden<br />

per maand dus 55 kinderen op straat of in hun<br />

huis opgepakt en ontvoerd naar Israëlische<br />

gevangenissen.<br />

Doodsbange kinderen worden gedwongen om als<br />

verrader in hun vertrouwde omgeving inlichtingen<br />

voor Israël te verzamelen.<br />

Dit schandaal woekert al decennia lang voort.<br />

De Nederlandse overheid, noch Nederlandse<br />

parlementariërs hebben de moeite genomen<br />

hiertegen te protesteren, laat staan dat zij niet<br />

aflatende druk op Israël uitoefenen om deze<br />

misdaden per omgaande te beëindigen;<br />

- kinderen in Gaza, verdienen - met dank aan<br />

Israël bij gebrek aan bouwmaterialen - een centje<br />

met het verzamelen van kiezelstenen. Komen zij<br />

daarvoor te dicht bij de muur met Israël, worden<br />

zij per op afstand bediend robot gestuurd geschut<br />

vanuit veilige, vergelegen, air conditioned kazernes<br />

overhoop geschoten;<br />

- zolang het zionistische project, Eretz-Israël, nog<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

11


12<br />

niet is voltooid, is Israël niet van plan vrede - en<br />

dan slechts op zijn voorwaarden - te sluiten. De<br />

bouw van en in nederzettingen gaat gewoon<br />

door. Elk van de vele pogingen tot het voeren van<br />

“vredesonderhandelingen” wordt bekwaam en op<br />

het gepaste moment de nek omgedraaid.<br />

Dries van Agt: “Geen kabinet in Jeruzalem,<br />

ongeacht of het onder leiding stond van de<br />

Arbeiderspartij, Likud of Kadima, heeft er ooit over<br />

gepiekerd gevolg te geven aan de resoluties van<br />

de VN, voorop resolutie 242 van de Veiligheidsraad<br />

van 22 november 1967, die Israël opdroegen of<br />

verzochten de bezette gebieden te ontruimen.”<br />

De heilige Augustinus: “Remota iustitia quid<br />

sunt regna nisi magna latrocinia?”; “Wanneer<br />

de gerechtigheid opzij geschoven is, wat zijn<br />

koninkrijken anders dan grote roversbenden?<br />

Op grond van zijn 12 jaar lange blootstelling aan<br />

Nazi-Duitsland - waarvan 10 maanden in Auschwitz<br />

- heeft Dr. Hajo Meyer de volgende stelling<br />

ontwikkeld:<br />

“Wanneer een meerderheid in een samenleving<br />

een minderheid onmenselijk behandelt, dan<br />

is dat alleen mogelijk als die meerderheid zelf,<br />

door systematische hersenspoeling vanaf de<br />

kleuterschool tot in het leger, eerst bijna volledig<br />

ontmenselijkt is.”<br />

De Duitsers overleefden, aldus Meyer, twaalf jaren<br />

Nazi-indoctrinatie, en slaagden erin na de oorlog<br />

heel snel weer een normaal beschaafd land te<br />

worden. In Israël is de systematische hersenspoeling<br />

al 62 jaar, dus meer dan vijf maal zo lang, in volle<br />

gang. Zal het land en de bevolking dat ooit nog te<br />

boven komen, zo vraagt hij zich af.<br />

4. Het Israëlische regiem en het<br />

internationaal recht<br />

Een heel scala aan instrumenten van internationaal<br />

recht wordt dagelijks en op grote schaal door<br />

Israël geschonden. Het onderstaande overzicht is<br />

bepaald niet volledig:<br />

• Het Handvest van de Verenigde Naties;<br />

• de Universele Verklaring van de Rechten van de<br />

Mens, A/RES/217;<br />

• 39 VN-Veiligheidsraad Resoluties over Israël;<br />

• De internationale wetgeving die voortkwam uit<br />

de Vredesconferenties van Den Haag in 1899 en<br />

1907;<br />

• De toelatingsvoorwaarden voor Israël tot de<br />

Verenigde Naties: AV Resolutie 181; AV Resolutie<br />

194 (iii); AV Resolutie 273 (1949);<br />

• De opdracht aan Israël om alle bezette<br />

gebieden te verlaten: VR Resolutie 242 (1967)<br />

• Het humanitaire recht zoals vastgelegd in de<br />

Geneefse Conventies, en vooral de IV de ;<br />

• VN-Verdrag inzake de uitbanning van alle<br />

vormen van discriminatie van vrouwen;<br />

• VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind;<br />

• VN-Conventie tegen het Martelen en andere<br />

Wrede, Inhumane of Onterende Behandeling of<br />

Bestraffing, AV Resolutie 39/46;<br />

• De Adviserende Opinie over bestaand<br />

internationaal recht van het Internationale<br />

Gerechtshof van 9 juli 2004 over ‘de Muur’ en<br />

andere aspecten.<br />

Israël gaat niet per ongeluk in de fout. Het land<br />

construeerde hoogst ‘originele’ eigen interpretaties<br />

van het internationaal recht, die nooit door de<br />

internationale gemeenschap zijn aanvaard. Doel<br />

is het ondergeschikt te maken aan de nationale<br />

belangen. Zo kunnen rechters het martelen van<br />

mannen, vrouwen en kinderen een zogenaamde<br />

‘wettelijke basis’ geven tegen alle internationale<br />

verdragen en verklaringen over de rechten van de<br />

mens, die van vrouwen en het kind en die tegen het<br />

martelen in.<br />

Vanwege de reikwijdte en de omvang van al die<br />

schendingen wordt de internationale rechtsorde<br />

fundamenteel aangevreten. Dit gedrag noemen<br />

we dan ook staatsterreur.<br />

5. Nederlands beleid in de gevarenzone:<br />

‘Cast Lead’ en ‘de Jordaanse optie’;<br />

medeplichtigheid aan strafbare feiten<br />

5.1. De operatie ‘Cast Lead’ en Verhagen<br />

Mr Heikelien Verrijn Stuart schreef onder de titel ‘We<br />

zullen disproportioneel geweld gebruiken…’ een<br />

lezenswaardig essay in het Nederlands Juristenblad<br />

van 30 januari 2009, blz. 243-250. Deze titel verwijst<br />

naar de, al in de illegale en verwoestende aanslag<br />

op Libanon in de zomer van 2006 gebruikte, ‘Dahiye<br />

Doctrine’. In overtreding van het internationaal<br />

recht, gelden ook burgers als legitieme militaire<br />

doelen gelden. Zij vat haar betoog als volgt samen:<br />

Als het gaat over de Israëlische inval in Gaza<br />

kan in Den Haag een flinke verwarring worden<br />

waargenomen over de verhouding tussen<br />

internationaal humanitair recht en politiek. Het<br />

internationaal humanitair recht moet wijken als het<br />

politiek niet opportuun is en wordt aangeroepen<br />

als het politiek goed uitkomt. Wie serieus een<br />

wereldorde voorstaat die vergelijkbaar is met een<br />

nationale rechtsstaat, zal moeten accepteren<br />

dat ook politieke krachten onderworpen<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


zijn aan regels van verdragenrecht, van<br />

mensenrechten en internationaal humanitair recht.<br />

[blz. 250]<br />

Onder ‘Waar twee vechten’ beschrijft Verrijn Stuart<br />

hoe minister Verhagen de uitspraken van Israëlische<br />

leiders negeert, beweert dat Israël proportioneel<br />

geweld gebruikt en deze als op zichzelf staande<br />

gebeurtenissen behandelt. “Niet anders dan toen<br />

de beslissing werd genomen over de aanval op<br />

Irak, zijn juridische overwegingen niet welkom.” [blz.<br />

De gehate muur rond de Westbank<br />

248] Na de verplichtingen van derde staten en<br />

internationale organisaties voor het respecteren, het<br />

nakomen en het naleven van de Verdragen van<br />

Genève, de VN regels en de specifieke afspraken in<br />

de European Guidelines on Promoting Compliance<br />

with International Humanitarian Law uiteen gezet te<br />

hebben, stelt Verrijn Stuart:<br />

Derde staten en hun bewindslieden moeten er<br />

bovendien rekening mee houden, dat zowel<br />

in passieve steun als in actief bijdragen aan<br />

schendingen van het internationaal humanitair<br />

recht een element van medeplichtigheid aan<br />

strafbare feiten kan zijn gelegen.<br />

In de paragraaf over ‘Strafrechtelijke vervolging<br />

door ICC en nationale rechters’ schrijft zij:<br />

“Men moet zich afvragen of het plan van minister<br />

Verhagen Nederland niet nog verder in de richting<br />

van medeplichtigheid aan schendingen van<br />

internationale verdragen trekt. [blz. 249, dezerzijdse<br />

onderstreping]<br />

• WikiLeaks verschaft interessante doorkijkjes.<br />

Verhagen gaf bij zijn aantreden als minister<br />

van Buitenlandse Zaken zijn onvoorwaardelijke<br />

steun aan de Verenigde Staten. De VSambassadeur<br />

in Genève, mevrouw Rosemary<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

DiCarlo, schreef d.d. 12 november 2009 over<br />

de Nederlandse consistent steunende rol voor<br />

het VS-beleid in de Verenigde Naties onder<br />

andere: ‘ The Netherlands[stood out] for its<br />

principled, helpful stance on Goldstone and the<br />

Palestine resolutions.’ Het Goldstone rapport<br />

stelde vast dat door Israël en Hamas ernstige<br />

schendingen van het oorlogsrecht waren<br />

begaan tijdens de operatie Cast Lead, waar<br />

binnen zes maanden nader onderzoek moest<br />

worden gedaan naar de schuldigen. Mochten<br />

beide in gebreke blijven, wat is gebeurd, dan<br />

dient het Internationaal Strafhof in Den Haag<br />

mogelijke misdaden onderzoeken en eventuele<br />

schuldigen straffen. Nederland stemde in de<br />

Mensenrechtenraad tegen het Goldstonerapport,<br />

als zou het te eenzijdig kritisch voor<br />

Israël zijn. 4<br />

De minister van Buitenlandse Zaken, Verhagen,<br />

offerde de vereiste loyaliteit aan het internationaal<br />

recht op aan zijn machtspolitieke loyaliteit aan de<br />

Verenigde Staten. Dit ging ook ten koste van de<br />

rechtsbescherming van de bevolking van Gaza en,<br />

uiteindelijk, niet in de laatste plaats ten koste van<br />

Israël.<br />

Dat alles behoort voor de heer Verhagen meer<br />

dan pijnlijk te zijn. Voor de nieuwe bewindspersoon<br />

op Buitenlandse Zaken zijn dit ernstige<br />

waarschuwingen.<br />

5.2. De Jordaanse optie’ en Wilders<br />

‘De Jordaanse optie’ kent drie varianten:<br />

- het deporteren van alle Palestijnen uit Israël en<br />

alle bezette gebieden naar Jordanië. Het is een<br />

nauwelijks geheim gehouden, volledig uitgewerkt<br />

plan van Ariel Sharon. Uiteraard neemt Israël<br />

vervolgens bezit van de gehele Westoever;<br />

- generaal b.d. Giora Eiland ontwikkelde het idee<br />

dat de twee staten oplossing - vastgelegd in het<br />

internationaal recht - afwijst. Er komt een Jordaans-<br />

Palestijnse federatie van het huidige Jordanië, het<br />

grootste deel van de Westoever en Gaza. Israël<br />

eigent zich 12% van de Westoever, waar de meeste<br />

kolonisten zijn gevestigd, toe.<br />

Het behoeft geen betoog dat beide varianten<br />

strijdig zijn met het internationaal recht en de<br />

Palestijnen van hun recht op de eigen staat in<br />

Oost-Jeruzalem, op de Westoever en in Gaza<br />

beroven, en dus onaanvaardbaar zijn.<br />

Het Verkiezingsprogramma 2010 - 2015 van de PVV<br />

roemt de verworvenheden van Israël en prijst de<br />

strijd van het land tegen de Islam. Nederland en<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

13


14<br />

de EU mogen geen territoriale concessies van Israël<br />

eisen.<br />

Wilders begrijpt dat dit beleid haaks staat op het<br />

internationaal recht. Daarom worden onder andere<br />

drie ‘oplossingen’ onder het hoofdstuk ‘Kiezen voor<br />

Nederland in ons buitenlandbeleid’ aangedragen:<br />

• schrap ‘handhaving internationale rechtsorde’<br />

uit de Grondwet;<br />

• herziening van Nederlandse deelname aan<br />

internationale verdragen.<br />

• sinds 1946 bestaat er een onafhankelijke<br />

Palestijnse staat, daarom noemt de<br />

Nederlandse regering ‘Jordanië’ voortaan<br />

gewoon ‘Palestina’<br />

Op 5 december 2010 pleitte Wilders in Tel Aviv voor<br />

‘de Israëlische annexatie van de bezette Westekijke<br />

Jordaanoever. De daar wonende Palestijnen<br />

moeten volgens Wilders “vrijwillig” vertrekken<br />

naar Jordanië.’ Naar wegpesten gaat de Israëlische<br />

voorkeur uit.<br />

Wilders kiest dus zonder meer voor een derde<br />

Jordaanse optie. De vraag of iemand vervolgd<br />

moet worden voor opvattingen over “de Islam” en<br />

de effecten daarvan op de Moslimgemeenschap<br />

is één ding. De vraag of iemand vervolgd moet<br />

worden voor het aanzetten tot ‘ethnic cleansing’<br />

is een ander. Voor dit laatste zijn mensen voor<br />

internationale tribunalen in Den Haag en Arusha<br />

(Tanzania) aangeklaagd en<br />

Wilders en de PVV verwerpen het internationaal<br />

recht waar dat hen tegenstaat en willen dat de<br />

Grondwet en tal van internationale verdragen<br />

naar hun inzichten worden gewijzigd. Zij kiezen<br />

ook unverfroren voor het onversneden Israëlische<br />

fascisme.<br />

Alle bewindspersonen en alle parlementsleden<br />

werd het boek ‘De eeuwige terugkeer van het<br />

fascisme’ van Rob Riemen gegeven. Daarin worden<br />

Wilders en zijn beweging als het prototype van het<br />

hedendaags fascisme gekwalificeerd. 5<br />

5.3 Conclusie<br />

Er zijn Nederlandse politici die het internationaal<br />

recht beschouwen als een vrijblijvende verzameling<br />

waardeloze vellen papier. Zij aarzelen niet om<br />

bijvoorbeeld de secuur vastgelegde rechten van de<br />

Palestijnen op basis van een fascistische ideologie<br />

te helpen vermorzelen.<br />

Wat Verhagen, Wilders en andere Nederlandse<br />

politici ook mogen beweren en hoe zij mogen<br />

handelen, zij blijven gebonden aan de Nederlandse<br />

Grondwet, art. 90 en aan het internationaal recht.<br />

Zij blijken zich echter zo weinig aan te trekken van<br />

hun plicht om het internationaal recht te vertalen<br />

in hun beleid, dat zij op z’n minst gevaarlijk dicht<br />

genaderd zijn tot schuld aan medeplichtigheid<br />

aan strafbare feiten. Zij zijn daarvoor niet alleen<br />

verantwoordelijk, zij zijn ook aansprakelijk.<br />

De toekomst van het Nederlandse Midden-Oosten<br />

beleid en onze internationale statuur zien er,<br />

wanneer geen drastische koerswijziging plaatsvindt,<br />

als in het verleden onverminderd somber uit. Een<br />

serieuze bijdrage aan werkelijke vrede tussen Israël<br />

en de Palestijnen is ver te zoeken.<br />

Zo ver mogen we het toch niet laten komen.<br />

6. Het internationaal recht en het politiek<br />

zionisme zijn onverenigbaar<br />

Tussen de aspiraties van de Israëlische nationale<br />

ideologie - het politiek zionisme - enerzijds en de<br />

vereisten van het internationaal recht anderzijds<br />

bevindt zich een onoverbrugbare kloof. Zij zijn<br />

simpelweg onverenigbaar. Het lijkt onwaarschijnlijk<br />

dat er zonder sterke druk van buiten ooit een<br />

duurzame en rechtvaardige vrede tussen Israël en<br />

de Palestijnen tot stand komt.<br />

Het Nederlandse buitenlandse beleid dient op<br />

juridische en morele gronden het Israëlische regiem<br />

met alle ter beschikking staande vreedzame<br />

middelen te bestrijden. De doelstellingen behoren<br />

te zijn: Israëlisch respect voor en uitvoering van het<br />

internationaal recht, daadwerkelijke medewerking<br />

aan het bereiken van vrede op basis van dat<br />

internationaal recht (Zie Bijlage II), regime change<br />

en het tot stand brengen van een democratie die<br />

deze naam ook verdient voor alle - herhaal: alle -<br />

Israëliërs.<br />

Als dit nieuwe beleid niet wordt geformuleerd en<br />

uitgevoerd, als die druk van buiten niet tot stand<br />

komt, zullen de Palestijnen, het internationaal<br />

recht en vrede en veiligheid in de regio (en ver<br />

daarbuiten) de onvermijdelijke slachtoffers zijn en<br />

blijven.<br />

7. Nederlandse politici, Israël, het<br />

internationaal recht en uitzicht op vrede<br />

Het conflict tussen Israël en de Palestijnen sleept zich<br />

al decennia voort. Zicht op een rechtvaardige en<br />

duurzame vrede lijkt niet in zicht. Is het mogelijk uit<br />

deze impasse te geraken?<br />

Onder stringente voorwaarden is het antwoord: ja.<br />

De belangrijkste voorwaarde is dat de Europese<br />

Unie, en Nederlandse politici voorop, eindelijk en<br />

duidelijk kiezen:<br />

wij kiezen voor het internationaal recht èn - binnen<br />

dat stringente kader - voor Israël. Het Israëlische<br />

regiem wordt voor de keus gesteld: je behoudt jouw<br />

ideologie en wordt door ons totaal geïsoleerd of je<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


gaat je gedragen als een beschaafd land dat zijn<br />

internationale wettelijke verplichtingen eindelijk<br />

eens honoreert. Slechts in het laatste geval valt er<br />

met je te praten.<br />

Er ligt dan een helder en begaanbaar pad voor ons<br />

op de weg naar vrede en gerechtigheid. Israël en<br />

de Verenigde Staten zullen eerst wel wat sputteren,<br />

maar uiteindelijk van de zin van dit beleid overtuigd<br />

worden.<br />

In feite heeft geen enkele Nederlandse politicus<br />

de optie om niet voor het internationaal recht en<br />

de rechtvaardigheid te kiezen. Pas dan komt een<br />

duurzame en rechtvaardige vrede in zicht.<br />

n o t e n<br />

1. Lenni Brenner, Zionist Collaboration with the Nazis<br />

(2002); Zionism in the Age of Dictators (1983); The Iron<br />

Wall (over Jabotinsky),Tony Greenstein, Zionism and Anti-<br />

Semitism<br />

Weerkerende kenmerken zijn: op ideologisch niveau<br />

affiniteit met Blut und Boden; vrijwillige samenwerking op<br />

politiek gebied, vooral in de ‘20 er en 30 er jaren, maar zelfs<br />

nog begin jaren ‘40; onder zeer grote druk, samenwerking<br />

met, met name, Joodse Raden<br />

2. Among the most disturbing political phenomena of our<br />

time is the emergence in the newly created State of Israel<br />

of the Freedom Party (Herut), a political party closely akin<br />

in its organisation, method, political philosophy and social<br />

appeal to the Nazi and Fascist parties. The York Times, 2 nd<br />

December 1948<br />

3. Albert Camus en Thomas Mann waren zeker niet de<br />

enigen die zich onmiddellijk na het beëindigen van de<br />

oorlog realiseerden wat wij nu maar al te graag willen<br />

vergeten: in het lichaam van de massademocratie zal<br />

de bacil fascisme altijd virulent aanwezig zijn. Dit feit<br />

ontkennen of de bacil anders benoemen, maakt ons niet<br />

resistent. Integendeel. Willen we hem adequaat kunnen<br />

bestrijden, dan zullen we allereerst moeten erkennen<br />

dat hij opnieuw actief is in ons maatschappelijk lichaam<br />

en benoemen wat hij is: fascisme. En fascisme is nooit<br />

een uitdaging, maar altijd een groot probleem, omdat<br />

het onvermijdelijk leidt tot despotisme en geweld. Rob<br />

Riemen, De eeuwige terugkeer van het fascisme, Atlas,<br />

2010, blz. 9<br />

4. Het Goldstone-rapport was niet het enige over de<br />

operatie Cast Lead:het kwam tot vrijwel gelijke conclusies<br />

als het eerdere Dugard-rapport in opdracht van de<br />

Arabische Liga (waaraan de Nederlandse deskundige<br />

internationaal recht, Prof. em. Paul de Waart, deelnam);<br />

- het jaarverslag van de VN-rapporteur voor de<br />

mensenrechten in de Palestijnse gebieden, de Joodse/<br />

Amerikaanse internationaal rechtsgeleerde Richard<br />

Falk. Hij stelde dat Israël het Handvest van de Verenigde<br />

Naties had geschonden. Gewapende strijd is verboden<br />

waar alternatieven voorhanden waren. Hamas had<br />

herhaaldelijk een wapenstilstand en onderhandelingen<br />

aangeboden;<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

- het Internationale Rode Kruis Rapport terzake;<br />

- het rapport van de Commissie Martin van de Verenigde<br />

Naties over agressie van het Israëlische leger tegen VNfaciliteiten<br />

(scholen, voedselopslagplaatsen, e.d.) en zich<br />

daar schuilhoudende Palestijnse burgers.<br />

In zijn verslag aan de Tweede Kamer [Kamerbrief inzake<br />

Gaza, stand van zaken onderzoeken operatie Cast<br />

Lead, d.d. 10-06-2009] negeerde minister Verhagen het<br />

Falk-rapport, meende dat de rapporten van de VN en<br />

het Rode Kruis niet het onderwerp van openbaar debat<br />

zouden mogen zijn, maar bilateraal met Israël moesten<br />

worden besproken [sic]. Verhagen meende dat het<br />

Dugard-rapport bevooroordeeld was om de eenvoudige<br />

reden dat het onder auspiciën van de Arabische Liga<br />

tot stand was gekomen. Op deze wijze heeft Verhagen<br />

geprobeerd de discussie over een onderwerp van leven<br />

en dood in de Tweede Kamer te smoren. Dat is hem<br />

gelukt.<br />

5. Ik gebruik dat begrip niet zomaar,’ zegt hij<br />

[Rob Riemen]. ‘Ik schets in mijn boek een hele<br />

cultuurgeschiedenis om tot de conclusie te komen<br />

dat Wilders en zijn beweging het prototype zijn van<br />

hedendaags fascisme. Het is waar dat fascist een<br />

gemakkelijk scheldwoord is geworden, maar het is<br />

niet door de woorden te veranderen dat de feiten<br />

veranderen. […] De waarheid is dat Wilders niet is wie<br />

hij pretendeert te zijn: de leider zonder wie Nederland<br />

niet verder kan. Hij heeft nooit iets opgelost en hij zal<br />

ook nooit iets oplossen. Voor je het weet, versplintert<br />

Europa opnieuw tot een soort tribale samenleving waarin<br />

iedereen elkaar de kop inslaat.<br />

Bron: Knack.be<br />

Jan Wijenberg, oud ambassadeur .<br />

De auteur zet zich in voor de positie<br />

van de Palestijnen en was tot 2009<br />

voorzitter van de stichting "Stop de<br />

Bezetting"<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

15


16<br />

DE VERWANTSCHAP VAN KERNWAPENS<br />

EN KERNENERGIE<br />

1. Technologische achtergronden<br />

De technologieën van kernenergie en kernwapens zijn voor een aanzienlijk deel identiek, althans voor<br />

zover het om kernsplitsing gaat. Niet ten onrechte is Hoofdstuk 16 van het boek “De nucleaire erfenis” van<br />

Willem de Ruiter en Bart van der Sijde (1985) getiteld met de vraag “Kernenergie en kernbewapening, een<br />

Siamese tweeling?”<br />

235 In 1938 ontdekten Otto Hahn en Fritz Strassmann, dat het element Uranium235 (U ) door beschieting<br />

92<br />

met neutronen uiteenviel in brokstukken. Daarbij kwam veel meer energie vrij dan in chemische reacties<br />

en werd het aantal neutronen verdrievoudigd. Dat laatste feit kan leiden tot een kettingreactie. Vooral<br />

door de analyse van de theoretisch natuurkundige Lisa Meitner werden de achtergronden van deze<br />

verschijnselen en de enorme betekenis voor toepassingen snel begrepen. De werking van zowel<br />

uraniumkernreactoren als uraniumatoombommen berust op kettingreacties. Die vereisen een massa van<br />

het splijtingsmateriaal groter dan de zogenaamde kritieke massa. De kritieke massa is ongeveer 15 kg voor<br />

235 zuiver U en neemt toe met de mate van onzuiverheid. Een uiterst belangrijke complicatie is namelijk,<br />

92<br />

235 dat U slechts 0,7 % uitmaakt van natuurlijk uraniumerts. De rest bestaat grotendeels uit Uranium238<br />

92<br />

238 235 238 (U ). De elementen U92 en U92 zijn zogenaamde isotopen, d.w.z. ze hebben hetzelfde atoomnummer<br />

92<br />

(92), maar verschillende atoomgewichten. Het atoomnummer bepaalt volledig het chemische karakter<br />

van een element. Daarom zijn isotopen moeilijk van elkaar te scheiden. Die scheiding nu is essentiëel<br />

voor uraniumverrijking: het vergroten van het bestanddeel U235. De verrijkingstechnologie is daarom van<br />

wezenlijk belang voor zowel kernreactoren als kernwapens. Voor kernreactoren is verrijking tot ongeveer 3%<br />

voldoende, voor kernwapens is een veel hoger percentage vereist, minstens 90%.<br />

De meest voorkomende technologie voor de verrijking is de centrifuge, gebruikt door URENCO in Almelo en<br />

van daaruit door spionage van de Pakistaan Khan verspreid naar Pakistan en later naar Noord Korea.<br />

Een ander element, dat van eminent belang is voor kernwapens en kernenergie is Plutonium. Door<br />

238 beschieting van een kern U met een neutron ontstaat onder uitzending van een elektron Plutonium,<br />

92<br />

239 Pu , een uiterst radioactieve en giftige stof.<br />

93<br />

Op grond hiervan kunnen plutoniumbommen gemaakt worden. Het ‘voordeel’ hiervan is, dat de<br />

uraniumverrijking niet nodig is en dat de kritieke massa slechts 4,4 kg bedraagt voor zuiver Plutonium,<br />

het ‘nadeel’ dat de technologische procedure veel moeilijker is dan die voor de uraniumbom. De<br />

ontsteking van uraniumbommen berust eenvoudig op het afschieten van twee subkritieke massa’s op<br />

elkaar, waardoor de kritieke massa wordt overschreden. Bij plutoniumbommen kan dat niet, omdat de<br />

kettingreactie dan te snel van start zou gaan en tot onzekere resultaten zou leiden. Daar moet met een<br />

uiterst nauwkeurige isotrope implosie gewerkt worden. Het mechanisme daarvoor werd in het Manhattenproject<br />

(Amerikaans project voor de ontwikkeling van kernwapens, gestart in 1942) uitgevonden door<br />

een team van briljante fysici waaronder Von Neumann, Tolman en Teller. Daarom is proliferatie van<br />

uraniumbommen veel eerder te verwachten dan die van plutoniumbommen. Niettemin schijnt Noord<br />

Korea daar reeds over te beschikken.<br />

In een uraniumkernreactor wordt ook op deze wijze plutonium gevormd. Dat wordt normaliter als deel<br />

van het afval afgevoerd naar opwerkingsfabrieken (La Hague in Frankrijk, Sellafield in Engeland), waar<br />

zowel U235 als Pu239 uit afgewerkte reactorbrandstof gehaald wordt. Het kan echter ook ‘nuttig’ gebruikt<br />

worden in zogenaamde kweekreactoren, waarvan er een dreigde te komen in Kalkar, een dreiging die<br />

gelukkig is afgewend. Om kweekreactoren te starten is plutonium nodig, dat dus evenals het plutonium<br />

voor bommen uit een opwerkingsfabriek gehaald kan worden. Kweekreactoren kunnen daarom tot<br />

proliferatie van plutoniumbommen leiden.<br />

Tot nu toe ging het hier over splijting van zware kernen, met name van Uranium en Plutonium. Daarnaast<br />

kan nog veel meer energie worden opgewekt door kernfusie, de samensmelting van lichte kernen,<br />

2 3 1 namelijk van Deuterium (H ) en Tritium (H1 ) Dat zijn isotopen van waterstof (H1 ). De waterstofbom is hierop<br />

1<br />

gebaseerd en die heeft een destructief vermogen van (tientallen) miljoenen tonnen TNT, de uraniumbom<br />

op Hiroshima had een kracht van 15 kiloton (15000 ton). (De tonnen TNT geven het equivalent aan van de<br />

hoeveelheid springstof zoals dynamiet, die nodig zou zijn om dezelfde destructie te bewerkstelligen.) De<br />

technologie van waterstofbommen is zeer geavanceerd. De fusiereacties kunnen pas bij temperaturen<br />

van de orde van honderd miljoen graden Celsius opgewekt worden. Daarom wordt een waterstofbom<br />

ontstoken met behulp van stralingskoppeling met een splijtingsbom (Teller-Ulam-Sacharov principe), die dus<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


als het ware als ‘lont’ fungeert. Proliferatie van waterstofbommen is dan ook voorlopig zeer onwaarschijnlijk.<br />

Hoe zit het nu met kernfusie als bron van kernenergie? Ook hier gaat het om de samensmelting van<br />

Deuteriumkernen met andere Deuteriumkernen of met Tritiumkernen.<br />

Dit proces moet echter gecontroleerd plaats vinden, dus in afgesloten vaten. Waterstofgas wordt op hoge<br />

temperatuur gebracht en is dan (volledig) geïoniseerd, d.w.z. het bestaat uit elektrisch geladen deeltjes:<br />

positieve ionen (waterstofkernen) en negatieve elektronen. Een dergelijk systeem wordt plasma genoemd.<br />

Het is zeer moeilijk om een plasma stabiel op te sluiten en tot de benodigde extreem hoge temperatuur<br />

(honderd miljoen graden) te verhitten. Het onderzoek op dit gebied is reeds sinds 1946 aan de gang<br />

en is nog steeds niet voltooid. Wel zijn er grote vorderingen gemaakt. Momenteel is een experimentele<br />

kernfusiereactor in aanbouw, “Iter” in Cadarache (Frankrijk), waar men hoopt voor de eerste keer meer<br />

energie te produceren door kernfusie dan erin gestopt moet worden om de reacties op te wekken.<br />

Op grond van het bovenstaande kunnen we concluderen, dat de verwantschap van kernenergie en<br />

kernwapens niet opgaat voor kernfusie.<br />

Kerncentrale<br />

2. Bewapening, ontwapening en vredespolitiek<br />

Zoals blijkt uit het voorgaande is het proliferatiegevaar beperkt tot splijtingsbommen en vooral<br />

uraniumbommen. Vanwege de verwantschap van de technologieën is controle in het kader van het NPV<br />

zeer moeilijk.<br />

Iran heeft nu centrifuge installaties, maar waarschijnlijk nog lang niet genoeg voor de ontwikkeling<br />

van uraniumbommen. Het non-proliferatieverdrag (NPV), waar Iran bij is aangesloten, verbiedt alle<br />

niet-kernwapenstaten kernwapens te ontwikkelen (de officiële kernwapenstaten zijn de Verenigde<br />

Staten, Rusland, China, Engeland en Frankrijk), maar biedt anderzijds hulp bij de ontwikkeling van<br />

kernenergie, zie het voortreffelijke artikel van Bart van der Sijde in VredesTertsPeriodiek 53. Het feit, dat de<br />

verrijkingstechnologie voor zowel kernenergie als kernwapens kan worden gebruikt, maakt de controle<br />

hierop moeilijk. Werkt bijvoorbeeld Iran nu wel of niet aan de ontwikkeling van kernwapens?<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

17


18<br />

De regering van Iran beweert, dat hun verrijkingsinstallaties uitsluitend bedoeld zijn voor kernreactoren.<br />

Alleen een volledige inventarisatie van de in Iran aanwezige centrifuges zou wellicht uitsluitsel kunnen<br />

geven. Gezien de gebrekkige medewerking van de Iraanse autoriteiten ligt dit buiten het bereik van de<br />

hiertoe bevoegde VN-instantie, de IAEA (International Atomic Energy Agency).<br />

Het controle mechanisme van het NPV wordt gehinderd niet alleen door de praktische problemen van<br />

toegang tot de te controleren installaties en gebrekkige medewerking van de betreffende regeringen,<br />

maar vooral ook door de gebrekkige wijze waarop het NPV als zodanig functioneert. Die gebrekkigheid<br />

manifesteert zich in de volgende drie aspecten;<br />

1. Het onderscheid tussen kernwapenstaten en niet-kernwapenstaten is discriminerend en in principe<br />

onrechtvaardig. Dit wordt verergerd doordat de kernwapenstaten decennia lang niet bereid of<br />

niet in staat zijn geweest te voldoen aan artikel 6 van het NPV, dat de kernwapenstaten voorschrijft<br />

te streven naar een spoedige volledige nucleaire ontwapening. Helaas wordt echter geen datum<br />

in dit artikel vermeld. Dit slechte voorbeeld van de kernwapenstaten werkt proliferatie in de hand.<br />

2. Het aan de niet-kernwapenstaten opgelegde verbod van het bezit van kernwapens en van<br />

pogingen tot verwerving ervan is in het licht van de verwantschap van de technologieën welhaast<br />

onverenigbaar met de positieve benadering in het verdrag van kernenergie.<br />

3. De kernwapenstaten verergeren de discriminerende aard van het NPV door hun discriminerende<br />

opstelling ten opzichte van potentiële kernwapens verwervende<br />

staten. De nucleaire aspiraties van Iran worden op allerlei manieren tegengewerkt, terwijl Israël met<br />

zijn paar honderd atoombommen volkomen ongemoeid wordt gelaten en de regering Bush jr.van<br />

de Verenigde Staten een nucleair verdrag met India sloot, een land dat ook over kernwapens<br />

beschikt.<br />

Toepassing windenergie<br />

We kunnen ons nu afvragen welke vredespolitiek optimaal zou zijn om deze problematiek aan te pakken.<br />

-Ik denk, dat de items 1 en 3 hierboven een scherpere uitvoering van het NPV vereisen, zowel wat het<br />

tegengaan van proliferatie betreft als met betrekking tot de nucleaire ontwapening van de officiële<br />

en niet-officiële kernwapenstaten. Hier ligt een duidelijke taak voor de Verenigde Naties. Het probleem<br />

daarbij is natuurlijk, dat juist de kernwapenstaten met hun vetorecht een dominante rol spelen in de<br />

Veiligheidsraad. Hervorming van de VN en de Veiligheidsraad is noodzakelijk om dit probleem op te<br />

lossen. De Veiligheidsraad dient te worden uitgebreid met invloedrijke landen zoals (onder meer) Brazilië,<br />

India, Zuid Afrika, Duitsland en Japan. Het vetorecht dient te worden afgeschaft en de Veiligheidsraad<br />

dient verantwoording af te leggen aan de Algemene Vergadering van de VN. Democratisering op<br />

internationaal niveau is vereist. Er zijn vele serieuze pogingen ondernomen, te beginnen met een<br />

uitgebreid plan van Secretaris Generaal Kofi Annan in 1997. Dat is nooit tot uitvoering gekomen. Ook van<br />

verscheidene pogingen daarna is helaas niets terecht gekomen.<br />

De hervorming van de VN en de aanscherping van het NPV dienen speerpunten van de internationale<br />

vredesbeweging te worden.<br />

-Item 2 is zo mogelijk een nog moeilijker probleem. Om proliferatie uit te bannen moet ook de kernenergie<br />

bestreden worden. Het NPV zou herzien moeten worden en de aangesloten landen zouden moeten<br />

afzien niet alleen van kernwapens, maar ook van kernenergie. Dat zal moeilijk te realiseren zijn, omdat<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


het einde van de fossiele grondstoffen in zicht is en het gebruik daarvan bovendien door vergroting van<br />

het broeikaseffect tot klimaatverslechtering zal leiden. Een oplossing is alleen mogelijk door een versneld<br />

omarmen van duurzame energiebronnen: zonne-energie, windenergie, biomassa en waterkracht. Een volle<br />

inzet hierop zal kernenergie overbodig maken.<br />

Kernfusie blijft ook een optie, omdat proliferatiegevaar daarbij afwezig is. Maar het is nog steeds de<br />

vraag of dit ooit een efficiënte energiebron zal worden. Een vraag, die ik geneigd ben bevestigend te<br />

beantwoorden, maar met de aantekening, dat het een extreem grootschalige en dure energiebron<br />

zal worden, alleen geschikt voor even grootschalig gebruik in sterk geïndustrialiseerde en dicht bevolkte<br />

gebieden.<br />

Zonne-energie biedt op niet al te lange termijn de beste vooruitzichten, omdat het een vrijwel onbeperkte<br />

energiebron is en omdat het onderzoek gericht op het vergroten van de efficiëntie gestaag vordert.<br />

De conclusie is dus, dat vredespolitiek gericht moet zijn op versterking en hervorming van het NPV en de VN<br />

en op bevordering van duurzame energie, om op deze wijze uitbanning van kernenergie, non-proliferatie<br />

van nucleaire bewapening en totale nucleaire ontwapening te bereiken.<br />

Toepassing zonne-energie<br />

De auteur prof.dr. Piet<br />

Schram is bestuurslid van<br />

het <strong>Vredescentrum</strong><br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

19


20<br />

NIEUWJAARSRECEPTIE VREDESBUREAU EINDHOVEN<br />

Het Vredesburo <strong>Eindhoven</strong> nodigde uit voor de inmiddels traditionele Nieuwjaarsreceptie op zaterdag<br />

15 januari. De ’oase’ in de Hertogstraat was een lange namiddag en avond vol bezet met een boeiend<br />

programma.<br />

Na een muzikaal omlijste diashow van een vredesproject uit de VS, werden vertegenwoordigers van<br />

verschillende vredes- jeugd- integratie- multicultureel-georiënteerde organisaties geïnterviewd over de<br />

actuele stand van zaken, met name de huidige publieke belangstelling en de steun door de overheid.<br />

Deze maatschappelijke organisaties waren vertegenwoordigd door:<br />

• Patrick van der Voort ( Kleurrijke Stad): patrickvdv@kleurrijkestad.nl<br />

• Marcel Schereurs (COS) : m.schreurs@cosbrabant.nl<br />

• Piet de Ponti (Bureau Jeugdzorg) : P.dePont@jeugdzorg-nb.nl<br />

• Bram Soetendal (Stedenband <strong>Eindhoven</strong> Chinandega: b.soetendal@onsnet.nu<br />

Het resumé kan samengevat worden in de constatering dat beide punten nogal wat te wensen over laten.<br />

Vervolgens zaten een drietal wethouders achter de forumtafel, die het verzoek kregen vanuit hun<br />

persoonlijk standpunt op de actuele situatie binnen het thema vrede en wat daarbij om de hoek komt<br />

kijken, te reageren. De politici waren:<br />

• Renate Richters (Groen Links): renate.groenlinks@gmail.com<br />

• Jan van Erp (SP): j-v-erp@tomaatnet.nl<br />

• Christo Weijs (CDA): c.weijs@eindhoven.nl<br />

De goede wil liet niet te wensen over, maar bezuinigingen zijn blijkbaar niet te voorkomen.<br />

Eén van de interessante diskussie-onderwerpen, waarbij ook het publiek betrokken raakte, was de vraag of<br />

en in hoeverre levens/kwaliteit en het effect van op vrede gerichte activiteiten te meten zijn.<br />

Het publiek werd bij deze gelegenheid geattendeerd op de geplande Vredesconferentie in september<br />

a.s.(zie elders in dit blad) De wethouders onvingen ook een kopie van de aanvraag voor subsidie t.b.v.<br />

deze conferentie gericht aan het College van Burgemeester en Wethouders.<br />

Een gemeenschappelijke ‘wereldmaaltijd’ beëindigde de zeer geslaagde bijeenkomst.<br />

Ieder bezoeker van de receptie ontving de recente, actuele en kleurrijke nieuwsletter van het Vredesburo<br />

met de titel ‘158’, waarmee het aantal nationaliteiten, dat in <strong>Eindhoven</strong> wordt aangetroffen, bedoeld<br />

wordt en ’The 2011 Peace Office <strong>Eindhoven</strong> cdrom Peace to All’ met een ook visueel rijk programma.<br />

Kortom een receptie met een zeer waardevolle inhoud – naast de gebruikelijke nuttige netwerking.<br />

RedPS<br />

Een verzameling vredestekens<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


DE ENIGE PAGODA VAN WEST-EUROPA<br />

in Friesland<br />

Het enig boeddhistisch heiligdom, een stoepa of pagoda, tussen de Noordzee en de Alpen bevindt zich<br />

te Hantum in Friesland.( zie foto) Pagoda’s of stoepa’s zijn tekens van inkeer en vrede en symboliseren het<br />

cosmische en universele zijn, onafhankelijk van welke andere levensbeschouwing of religie dan ook.<br />

In het begin van de jaren 1970 werd het centrum Karma Deleg Chö Phel Ling in Hantum gevestigd.<br />

Dit was de tijd van de ;Flower Power’en de Hippies met merkwaardige, niet door iedereen aanvaarde<br />

bijverschijnselen, maar ook met een eerlijke, geestelijke openheid, die vooral uiterlijke conventies achter<br />

zich liet. In 1991 werd door het genoemde centrum ook een stoepa gerealiseerd, om de transcendente<br />

basis die aan ons aller bestaan ten grondslag ligt tot uitdrukking te brengen, en gelukbrengend en<br />

stoffelijk,uit te drukken.<br />

De vier zogeheten Onmetelijkheden brengen de inherente boodschap onder woorden :<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

De Vier Onmetelijkheden<br />

Moge alle wezens geluk verkrijgen en de oorzaken van geluk kunnen scheppen.<br />

Moge zij allen vrij zijn van het lijden en van het scheppen van de oorzaken van lijden.<br />

Moge zij dat nobele geluk vinden dat nooit door lijden kan worden besmeurd.<br />

Moge zij allen universeel en onpartijdig meedogen kunnen opbrengen, voorbij wereldse<br />

vooroordelen ten opzichte van vriend of vijand - voor alle levende wezens.<br />

Stoepa te Hantum in Friesland<br />

Een bezoek aan deze stoepa kan buitengewoon stimulerend zijn.<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

21


22<br />

FELICITATIES VOOR 30 JAAR<br />

UNIVERSITY FOR PEACE<br />

Eind afgelopen jaar bestond de Vredesuniversiteit in Costa Rica 30 jaar. We brengen hier de korte tekst over<br />

de University for Peace, zoals die op de homepage van de universiteit staat :<br />

Headquartered in Costa Rica, the United Nations-mandated University for Peace was established in<br />

December 1980 as a Treaty Organization by the UN General Assembly. As determined in the Charter of the<br />

University, the mission of the University for Peace is: “to provide humanity with an international institution of<br />

higher education for peace with the aim of promoting among all human beings the spirit of understanding,<br />

tolerance and peaceful coexistence, to stimulate cooperation among peoples and to help lessen<br />

obstacles and threats to world peace and progress, in keeping with the noble aspirations proclaimed in the<br />

Charter of the United Nations.”<br />

To ensure academic freedom, the University was established under its own Charter, approved by the<br />

General Assembly. UPEACE is not subject to UN regulations and is directed by its own Council of renowned<br />

Campus Peace University Costa Rica<br />

personalities with expertise in peace and security matters. This has allowed the University to move rapidly<br />

and to innovate, focusing its new, rigorous academic programme on the fundamental causes of conflict<br />

through a multidisciplinary, multicultural-oriented approach.<br />

The wider mission of the University should be seen in the context of the worldwide peace and security<br />

objectives of the United Nations. The central importance of education, training and research in all their<br />

aspects to build the foundations of peace and progress and to reduce the prejudice and hatred on which<br />

violence, conflict and terrorism are based is increasingly recognized. The Charter of the University calls<br />

for UPEACE “to contribute to the great universal task of educating for peace by engaging in teaching,<br />

research, post-graduate training and dissemination of knowledge fundamental to the full development of<br />

the human person and societies through the interdisciplinary study of all matters related to peace”.<br />

Funding of UPEACE programmes comes from the support of a number of donor governments, foundations<br />

and institutions who believe in the mission of the University. Fundraising for an endowment fund is in progress.<br />

The vision of UPEACE is to become a network of collaborating UPEACE centres and activities in different<br />

regions, guided from its headquarters in Costa Rica and cooperating with a large number of universities,<br />

NGOs and other partners on education and research for peace.<br />

De activiteiten van de universiteit zijn gebaseerd op een handvest, dat in vier punten kernachtig is<br />

geformuleerd :<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


The Charter of the University sets out in its appendix the following general principles:<br />

1. The persistence of war in the history of mankind and the growing threats against peace in recent<br />

decades jeopardize the very existence of the human race and make it imperative that peace<br />

should no longer be viewed as a negative concept, as the end of conflict or as a simple diplomatic<br />

compromise, but rather that it should be achieved and ensured through the most valuable and<br />

most effective resource that man possesses: education.<br />

2. Peace is the primary and irrevocable obligation of a nation and the fundamental objective of the<br />

United Nations; it is the reason for its existence. However, the best tool for achieving this supreme<br />

good for humankind, namely education, has not been used.<br />

3. Many nations and international organizations have attempted to attain peace through<br />

disarmament. This effort must be continued; yet facts show that man should not be too optimistic<br />

as long as the human mind has not been imbued with the notion of peace from an early age. It is<br />

necessary to break the vicious circle of struggling for peace without an educational foundation.<br />

4. This is the challenge that now faces all nations and all men as the twenty-first century approaches.<br />

The decision must be made to save the human race, which is threatened by war, through education<br />

for peace. If education has been the instrument of science and technology, there is all the more<br />

reason to use it to achieve this primary right of the human being.<br />

Kennis nemend van de inzichten en principes die ten grondslag liggen aan de doelen en middelen die<br />

de Vredesuniversiteit in Costa Rica gebruikt, is het verbazingwekkend te zien, dat vrijwel geen andere<br />

universiteit in de wereld, geen een met UPEACE vergelijkbare faculteit heeft ingesteld.<br />

We wensen UPEACE ter gelegenheid van haar 30-jarig bestaan heel veel sterkte en succes toe !<br />

RedPS<br />

studenten van de University for peace Costa Rica<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

23


24<br />

SCHETS PLANNINGACTIVITEITEN<br />

VREDESCENTRUM<br />

KORTE EN LANGERE TERMIJN<br />

Programma <strong>Vredescentrum</strong> ( SVCE )<br />

Schets planningactiviteiten voor 2011 en later<br />

SVCE houdt zich bezig met deskresearch, bezoek en registratie van trends en<br />

evenementen van geestverwante verenigingen en instituten t.b.v. actuele informatie en<br />

netwerking.<br />

SVCE verzorgt de 4-maandelijkse uitgave van het tijdschrift VredestertsPeriodiek, jaargang<br />

20 (voor zover niet gedeeltelijk vervangen door Book of Abstracts en Book of Proceedings<br />

van de geplande 2nd International Conference on 22-23 september 2011.<br />

SVCE organiseert (twee)jaarlijks een grote informatieve activiteit met daarnaast debatten<br />

en/of forums. Zo is het <strong>Vredescentrum</strong> bezig met de organisatie van de 2nd International<br />

Conference on Science,Technology and Peace in <strong>Eindhoven</strong> tijdens de Vredesweek van<br />

2011. Hiervoor is omvangrijke voorbereiding, begeleiding en nabewerking nodig. In het<br />

zicht van de conferentie staan we o.a. voor de volgende opgaven:<br />

• de verwerving van projectsubsidies;<br />

• de inhoudelijke en logistieke organisatie;<br />

• de electronisch -digitale verspreiding van de inhoud;<br />

• de uitgave van het "Book of Abstracts" en het "Book of Proceedings" ;<br />

• het houden van een enquête en terugkoppeling daarvan met de deelnemers.<br />

SVCE ondersteunt de ontwikkeling en uitwerking van voorstellen voor invulling van het<br />

Vredespad in het Bosrijk (Arboretum) in Meerhoven als het Vredespark van <strong>Eindhoven</strong>.<br />

Sinds 1993 werkt de Gemeente <strong>Eindhoven</strong> mee aan de realisering van een Vredespark<br />

in <strong>Eindhoven</strong>. Momenteel is- na tal van uitgewerkte voorstellen voor verschillende<br />

locaties- het stadium bereikt dat een Vredespad in het Bosrijk [ Arboretum] in Meerhoven<br />

aangelegd zou kunnen worden. Langs dit Vredespad zouden zeven "Vredesdisplays"<br />

geplaatst kunnen worden.. Uitsluitsel daarover is in beraad. De "Vredesdisplays" kunnen<br />

desgewenst ook "geadopteerd worden"<br />

SVCE is bezig met de uitwerking van een boodschap aan alle volkeren en betrokken<br />

niet-gouvernementele organisaties. Deze boodschap dient een gegronde motivatie en<br />

een praktische strategie te bevatten voor een systematische realisering van nationale<br />

en mondiale vredesopbouw.Dit project verkeert nog in "stadium nascendi" Het nodige<br />

onderzoek en het daarop aansluitende brainstormen is net begonnen.Samenwerking<br />

met de Avaaz- organisatie wordt overwogen omdat deze organisatie inmiddels over de<br />

nodige ervaring beschikt met succesvol digitaal actie voeren in conflictueuze situaties.<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


Peace Pelgrim<br />

”We beoordelen alles alsof we het centrum van het<br />

universum zijn.”<br />

Mildred Lisette Norman (1908-1981) legde – wandelend<br />

voor de wereldvrede – meer dan<br />

40.000 km in de VS, haar geboorteland af. Jarenlang haar<br />

ene voet voor de andere zettend, zonder bagage en<br />

zonder geld, ontmoette ze op haar weg overal mensen<br />

van goede wil en gastvrijheid. Wat haar dreef en wat<br />

verantwoordelijk is voor de inspirerende uitwerking die<br />

Peace Pilgrim op haar omgeving had, komt treffend tot<br />

uitdrukking in haar woorden :<br />

“In werkelijkheid zijn we natuurlijk allemaal cellen<br />

van het lichaam van de mensheid. We zijn niet<br />

afgesneden van onze medemensen. Alleen vanuit<br />

dit hogere perspectief kun je weten wat het<br />

betekent je naaste lief te hebben als jezelf. Vanuit<br />

dit hogere perspectief is er maar een manier van<br />

werken realistisch en dat is die ten bate van het<br />

geheel. Zolang je werkt voor je eigen kleine zelf ben<br />

je slechts een cel tegenover al die andere cellen.<br />

Zodra je begint te werken voor het geheel, zul je<br />

voelen dat je met al je medemensen in harmonie<br />

leeft.”<br />

Mildred Lisette Norman, De weg naar Vrede,2002<br />

Er zijn geen vijanden,<br />

we hebben allemaal hetzelfde doel :<br />

het behoud van onze planeet.<br />

wie kan daartegen zijn ?<br />

Mathis Wackernagel, De Kleine Aarde, 2007<br />

Innovatie<br />

Van ‘’Innovatie’’ kan alleen sprake zijn,<br />

indien Duurzame Ontwikkeling en<br />

Duurzame Vrede ermee ondersteund wordt.<br />

World<br />

meditation<br />

day<br />

KORTE BERICHTEN<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Literatuur over geweldloosheid<br />

Aan de tijdschrift Beweging voor geweldloze kracht<br />

of wel het Handboek Vredevolle Samenleving<br />

ontnemen we een aantal zeer interessante<br />

boekaankondigingen<br />

Zie ook: www.geweldlozekracht.nl<br />

Gene Sharp<br />

Waging Non-Violent Struggle,<br />

20 th Century Practice and 21 st Century Potential<br />

Peter Ackerman en Christopher Krueger<br />

Strategic Nonviolent Conflict,<br />

The Dynamics of People Power in the Twentieth Century<br />

Robert J. Burrowes<br />

The Strategy of Nonviolent Defense,<br />

A Gandhian Approach<br />

Via de boven opgevoerde website kunnen nadere<br />

gegevens over de boeken worden verkregen.<br />

RedPS<br />

Oproep voor hulp<br />

De <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> heeft<br />

dringend werkondersteuning op verschillende<br />

terreinen nodig en biedt daarom voor de volgende<br />

deeltijdsactiviteiten uitdagende vrijwilligersplaatsen<br />

aan :<br />

De eindredactie van de voor u liggende<br />

viermaandelijkse VredesTertsPeriodiek – VTP;<br />

Het mede-uitwerken van projecten in het kader van<br />

het programma van het <strong>Vredescentrum</strong>;<br />

De mede-ontwikkeling van het toekomstige<br />

programma van het <strong>Vredescentrum</strong>;<br />

Assistentie bij het vinden van subsidiebronnen en bij<br />

het indienen van subsidie-aanvragen;<br />

Ondersteuning bij het houden van bijeenkomsten,<br />

zoals beraadslagingen, debatten, symposia.<br />

Hierbij is het ook mogelijk dat de ene met de andere<br />

taak gecombineerd wordt.<br />

Belangstellenden zijn van harte uitgenodigd een<br />

solicitatie met een C.V. te sturen en contact op te<br />

nemen met het secretariaat voor een afspraak.<br />

secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

25


26<br />

CALL FOR PAPERS<br />

PROVISIONAL ANNOUNCEMENT<br />

2 ND INTERNATIONAL CONFERENCE<br />

SCIENCE, TECHNOLOGY, AND PEACE<br />

FROM CONSUMPTION-DRIVEN SOCIETIES AND A FUNDAMENTALLY<br />

DIVIDED WORLD TOWARDS A GLOBE OF SUSTAINABILITY, JUSTICE, AND PEACE<br />

ORGANISED BY THE<br />

EINDHOVEN PEACE CENTRE FOUNDATION<br />

(STICHTING VREDESCENTRUM EINDHOVEN - SVCE)<br />

EINDHOVEN UNIVERSITY OF TECHNOLOGY – TU/e (RESERVEDLY)<br />

THURSDAY 22 AND FRIDAY 23 SEPTEMBER 2011<br />

NEAR TO THE ONE DAY PEACE – THE INTERNATIONAL DAY OF PEACE<br />

Five years after the successful Expert Meeting, the first ’International Conference Science, Technology, and Peace on Conversion and<br />

Transformation‘, the <strong>Eindhoven</strong> Peace Centre Foundation organizes a second one in the frame of urgent themes.<br />

The 2011 Peace Conference gives the opportunity for dealing with the burning questions of ending resources, one-sided over/<br />

consumption, ecological, economic, political, social, cultural, and religious systems, and a far spread diversity in an age of globalization<br />

and world-engulfing information technology, where extreme poverty, health, justice, and emancipation problems as well as individual<br />

and inner peace demand more and more attention.<br />

In September 2011 we expect again, beside a number of committed keynote addresses, creative and vital contributions to the burning<br />

theme of this conference, to be held in the Brain Port City <strong>Eindhoven</strong>, the ’City of Light’ in The Netherlands.<br />

Everybody, particularly scientists and technologists, supporting the different paths towards World / Peace, is kindly invited to present his<br />

or her fundamental ideas and practical proposals at the International Conference on Science, Technology, and Peace with as main<br />

theme From Consumption-Driven Societies and a Fundamentally Divided World Towards a Globe of Sustainability, Justice, and Peace’<br />

Potential speakers and poster presenters are kindly invited to send an abstract of their paper and/or poster - as soon as possible.<br />

CONFERENCE FEES<br />

INCLUDING COFFEE, TEA, AND LUNCHES (IN CASE OF (AN EXPECTED) SUPPORT, FEES COULD GET LOWER)<br />

DELEGATES WITH PAPER PUBLICATIONS IN THE PROCEEDINGS E 190,-, VISITORS E 110,-, AND STUDENTS E 45,-<br />

SUBMISSION OF PAPERS<br />

to be send electronically<br />

ABSTRACTS FOR PAPERS AND POSTERS 1 ST OF MARCH 2011<br />

CONFIRMATION 31 ST OF MARCH 2011<br />

FULL PAPER READY FOR PRINT 1 ST OF JUNE 2011<br />

THE ABSTRACT SHOULD CARRY - BESIDE A (SUB)TITLE (BOLD WRITTEN) AND THE NAME/S AND ADDRESS/ES OF THE AUTHOR/S - THE RELATED<br />

TOPIC/S, MAX. 5 KEYWORDS, A SUMMARY OF MAX. 500 WORDS, ALL TOGETHER MAX. 1 A4, LETTER TYPE ’TIMES NEW ROMAN 12 POINT, TO<br />

BE SEND ELECTRONICALLY TO : secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

THERE ARE 5 PEACE-RELATED TOPICS<br />

ENDING RESOURCES AND EXPLOITED ECOSYSTEMS<br />

OVER/CONSUMPTION, ARMAMENT PRODUCTION, ECONOMY<br />

NATIONAL AND GLOBAL POLITICS AND JUSTICE<br />

INFORMATION TECHNOLOGY AND PEACE TECHNOLOGIES<br />

SCIENCE OF PEACE, ART, SOCIAL-CULTURAL, AND RELIGIOUS ASPECTS<br />

A SCIENTIFIC COMMITTEE OF THE PEACE FOUNDATION WILL CHECK THE QUALITY OF THE CONTRIBUTIONS<br />

E-MAIL : secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

WEBSITE : www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

STICHTING VREDESCENTRUM-EINDHOVEN-PEACE CENTRE FOUNDATION<br />

C.O. GREEN CROSS NEDERLAND, LEEMKUIL 31, 5626 EA EINDHOVEN THE NETHERLANDS<br />

PHONE +31 (0)40 2329 005, FAX +31 (0)40 78 78 788<br />

CHAMBER OF COMMERCE BRABANT 17 22 88 46,<br />

ING BETAALREK. 423.62.62, BIC/SWIFT: INGBNL2A, IBAN: NL83INGB0004236262 of <strong>Stichting</strong><strong>Vredescentrum</strong><strong>Eindhoven</strong><br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


TUE COLLEGE<br />

T ECHNIEK<br />

V REDE<br />

V EILIGHEID<br />

Verslag College Techniek, Vrede en Veiligheid 2010<br />

Gastdocent op het eerste college was de<br />

PvdA woordvoerder buitenland in de Tweede<br />

Kamer ir. Martijn van Dam, een oud-student van<br />

de TU/e. Hij hield een interessant college over<br />

de verantwoordelijkheid van de ingenieur. Als<br />

voorbeeld gebruikte hij de grondstoffen, of beter<br />

gezegd de edele metalen die worden gebruikt in<br />

mobiele telefoons. Iedereen gebruikt die dingen,<br />

maar realiseert zich niet wat er allemaal inzit en hoe<br />

de fabrikanten aan die materialen komen.<br />

De meest essentiële metalen bijvoorbeeld<br />

worden gewonnen in Afrika. De omstandigheden<br />

voor de mijnwerkers in Oost-Congo zijn<br />

mensonwaardig. De mijnwerkers zijn een soort<br />

lijfeigenen van de militieleiders die het in die regio<br />

voor het zeggen hebben. De gewonnen metalen<br />

worden met grote winsten verkocht via louche<br />

tussenhandelaren. De fabrikanten vragen liever<br />

niet al te veel want ze hebben die metalen nodig<br />

en hoe het spul gewonnen wordt interesseert ze<br />

maar weinig. Ingenieurs zouden hierbij vragen<br />

moeten stellen en van de grote concerns eisen dat<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

ze verantwoording afleggen voor de wijze waarop<br />

ze aan hun grondstoffen komen. Kortom een<br />

interessant college dat werd bijgewoond door ruim<br />

120 studenten en toehoorders van buiten. Dit jaar<br />

namen 41studenten deel aan de tentamens. Vijf<br />

studenten schreven een scriptie. In totaal leverde<br />

dit ten slotte 137 studiepunten op. Dit waren er 26<br />

minder dan het jaar ervoor. Het opbrengstpatroon<br />

aan studiepunten vertoont al enkele jaren een<br />

zaagtand-beeld. Dat wil zeggen ups en downs rond<br />

de vijftig, zestig met de laatste twee jaar een licht<br />

neergaande trend. Het ziet er echter naar uit dat<br />

dit jaar weer wat meer studenten aan het college<br />

deelnemen.<br />

Veranderingen bij het college<br />

Dit jaar ben ik voor het laatst coordinator van het<br />

College Techniek, vrede en Veiligheid. Het is de<br />

bedoeling dat volgende jaar prof. dr. Ruth Oldenziel<br />

en dr. Giel van Hooff mijn taak overnemen. Ik heb<br />

de zaken bij Techniek, Vrede en Veiligheid altijd<br />

met veel plezier geregeld. Dankzij de medewerking<br />

van de studenten, de betrokken docenten en<br />

last but not least Hendrik Venema is het aantal<br />

deelnemers aan het college in de laatste twaalf<br />

jaar toegenomen van 30 a 40 tot 50 a 60 met wat<br />

uitschieters naar boven. De beoordelingen door de<br />

studenten/deelnemers aan het college lagen altijd<br />

ruim boven het gemiddelde. Het blijft echter van<br />

groot belang om de zaken goed te volgen en alert<br />

te reageren op ontwikkelingen op het terrein van<br />

buitenlandse betrekkingen en technologie en been<br />

ontwapening.<br />

Hans Schippers<br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

27


28<br />

Gemeentelijk beraad omtrent Vredespad<br />

De planning tot realisatie van een Vredespad binnen<br />

het Bosrijk, de nieuwe naam voor het Arboretum, dat<br />

van Oirschot naar Meerhoven verplaatst wordt, komt<br />

nu blijkbaar toch dichterbij .<br />

Net nog voor sluiting van de redactie bereikte ons<br />

de mededeling van de gemeentelijke projectleider<br />

Marcel van Meel, dat ook BOA onder leiding van<br />

de landschapsarchitect Frans van der Steen, samen<br />

met Riede, Mol & Donkers, bij het project worden<br />

betrokken. Naar aanleiding van een in mei 2010<br />

gehouden workshop heeft BOA verdienstelijk<br />

werk verricht met het maken van een schetsboek<br />

aangaande de inpassing van een Vredespad in het<br />

Arboretum.<br />

Na afloop van de beraadslagingen, die daarover<br />

binnen de gemeente <strong>Eindhoven</strong> één dezer dagen<br />

plaatsvinden, horen we van de verdere vooruitgang.<br />

RedPS<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


7th International Conference of Museums for Peace<br />

Barcelona International Peace Center, Montjuïc Castle, 4-7 May 2011<br />

The Role of Museums in the Transformation of<br />

a Culture of War & Violence to<br />

a Culture of Peace & Nonviolence<br />

CONFERENCE PROGRAMME (TENTATIVE 1-2-2011)<br />

The Role of Museums in the Transformation of a Culture of<br />

War & Violence to a Culture of Peace & Nonviolence<br />

EARLY REGISTRATION ENDS ON 15 FEBRUARY 2011<br />

REGISTRATIONS WILL BE TAKEN INTO ACCOUNT IN ORDER OF ARRIVAL AND PAYMENT, GIVEN<br />

THE LIMITATION ON THE NUMBER OF PARTICIPANTS (60). PRIORITY IS GIVEN TO THOSE WHO ARE<br />

REGISTERED AS AN INMP ASSOCIATE.<br />

See also the website for more information and registering.<br />

http://www.museumsforpeace.org/<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

29


30<br />

C ONSIDERATIONS<br />

A Day, Beyond Time<br />

July 25 th , ’The Day, Beyond Time’ or ’the day out of time’ is celebrated worldwide since 1992. Everyone is<br />

invited to organize during this day a festival in its own community. The Day beyond Time is auspicious for<br />

Universal Peace, Reconciliation, and the Experience of Harmony in a New Age: an Age of Nature and<br />

Mutual Connections.<br />

This special day is derived from the Moon Calendar of 13 moon months, each of 28 days and nights, what<br />

amounts to 364 days plus the 1 Day – ’Beyond’, which together make the usual 365 days of the year. The<br />

Thirteen Months Calendar starts on the 26 th of July in line with the generally used Gregorian calendar – just<br />

after the Day, Beyond Time.<br />

We already discussed The One Day Peace, 21 st of September earlier in this column. The conclusion was, that<br />

”One Peace Day” should gradually be extended to an “One Peace Week”, to an “One Peace Month” and<br />

finally to a “Peace Year”. And when we arrive at that stage, we could have one day per year to remember<br />

the terribly violent past – albeit virtually – to keep in our minds what never should happen again.<br />

The “One Day Peace” has already, with “The Day, Beyond Time”, a brother – or a sister day at which<br />

not only armistices could be remembered, but Peace should be provoked and supported particularly via<br />

Cultural Festivals because:<br />

“Where there is peace there is culture, where there is culture there is peace”.<br />

A quotation by Nicholas Roerich (1874-1947), who founded with broad international support The Peace<br />

Pact in 1935, and he also designed – being a remarkable painter – The Peace Banner.<br />

Thus, culture can and should play an important role in the process of Peace Building.<br />

Already in 2006, in the VredesTertsPeriodiek nr. 43 1 , we spent attention to these items, just two decades after<br />

the International Year of Peace in 1986, [which was another important issue in that edition.]<br />

There are many people around the world supporting various ways towards World/Peace. The challenge is<br />

how to bundle these efforts effectively?<br />

It seems there is no clear recipe. But we have to find ways and means for a peaceful sustainable<br />

development both on short and long term.<br />

There are many organizations and individuals around the world , such as the United Nations, as well as<br />

some “United Peoples Approaches” , a World Shift Council, and various individual attempts towards World<br />

Peace.<br />

Again, the question arises – how to unite all these positive initiatives into a combined force which can turn<br />

the world into a peaceful environment ?<br />

Could perhaps the World Wide Web be an effective mechanism for bundling all the peace- initiatives into<br />

a comprehensive all embracing effort for peace building world-wide. iIt should be organized in such a way<br />

that there will be no other way anymore than to co-operate and collaborate honestly in solving the world<br />

problems ?<br />

We do hope so – and A Day, Beyond Time could possibly effectively help to bring the good intentions in the<br />

hearts and minds of the people of the world.<br />

Peter Schmid.<br />

1 VT 43, april 2006,Al meer dan 70 jaar Pax Cultura, page 30<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>


VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong><br />

Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong><br />

31


32<br />

STICHTING VBREDESCENTRUM EINDHOVEN<br />

REDACTIEADRES:<br />

STICHTING VREDESCENTRUM EINDHOVEN<br />

REDACTIEADRES:<br />

GREEN CROSS NEDERLAND<br />

LEEMKUIL 31<br />

5626 EA EINDHOVEN<br />

TEL: 040 7878787<br />

FAX: 040 7878786<br />

EMAIL: secr.svce@stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

WEB: www.stichtingvredescentrumeindhoven.nl<br />

KvK Brabant 17228846<br />

ISSN: 0926-6992<br />

VredesTertsPeriodiek <strong>Stichting</strong> <strong>Vredescentrum</strong> <strong>Eindhoven</strong> Jaargang 20, februari 2011, nr. <strong>54</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!