hier - Jong Groen

EditiE oktobEr / novEmbEr / dEcEmbEr 2009
België-Belgique
P.B.
9000 Gent X
Peper
ErkEnninG P702077 v.U. Joost cammaert / Sergeant de bruynestraat 78-82 / 1070 brussel
doSSiEr kErnEnErGiE
StEfaan vanhEckE ovEr
hErvorminG van JUStitiE
doSSiEr bioboErdEriJEn
8/5682
driemaandelijks magazine van

groenland
Nieuwe zakelijkheid
Het is al nieuwe zakelijkheid dat de klok slaat in het Belgische
politieke debat. Het is een harde wereld en je zal het gewe-
ten hebben. Het zal wel niemand verwonderen dat het vooral
de christendemocraten – tsjeven voor de vrienden – zijn die
zich hierin bekwamen. Meer zelfs, in goede CD&V-traditie heb
je nu al verschillende strekkingen in de nieuwe zakelijkheid:
de afgezaagde saaiheid van minister-president Kris Peeters
en de master Yoda-achtige zenboedhistische apathie van
premier Van Rompuy. Senator Pol Van Den Driessche
die kandidates Miss België rondleidt, is dan weer veel min-
der zakelijk, maar hey, de CD&V is een huis met vele kamers.
Die nieuwe zakelijkheid leidt tot begrippen als “rustige
vastheid”. Rustige wat? Wij kennen wel roestige vastheid,
en rustieke vadsigheid, maar “rustige vastheid”? Daar kan je
zelfs niet eens een flauwe mop over verzinnen. Probeer
zelf maar eens te zeggen: “Rustige vastheid?” Dat klinkt als
een slechte Duitse pornofilm uit de jaren ‘80. Neen, die
nieuwe zakelijkheid, we zijn er niet van gediend. Geef ons
dan maar liever de allesbehalve rustige manier waarop men
in de VSA over de gezondheidszorg debatteert. Death
panels! Communisme! Obama is een racist! De Birthers! De
Tea Parties! Amerikaanse politiek is als rock-’n-roll: sex, fun,
and… euh rock ’n roll. Het zogenaamde “debat” kende
ongeziene hoogtepunten toen – geheel toevallig –“bezorgde
burgers” hun ongenoegen begonnen te uiten in publieke
discussies met vooraanstaande Democratische volksverte-
genwoordigers. Plots bleek dat het hele plan om iedereen
– zelfs de armen en de zieken – een ziekteverzekering aan
te bieden en zo de VSA eindelijk in de beschaafde wereld
binnen te loodsen eigenlijk neerkwam op de invoering van
het sovjet-communisme (of ging het om het maoïsme?) in
“the Greatest Country of the World”. Dat Stalin dit niet
meer mag meemaken. Tevens bleken de plannen van
president Obama ook een sluikse invoering van het fascisme.
2
Om dat te bewijzen wezen tegenstanders van de president
op de vele gelijkenissen tussen Hitler en Obama. Ze
hebben beiden een blanke moeder. En om het systeem
betaalbaar te houden, zouden de snode Democraten niets
minder dan “death panels” installeren die zouden beslissen
of je zieke grootmoeder nu al dan niet nog een hartopera-
tie krijgt. Het werd uiteindelijk zo erg, dat de meester zelve
op een “town hall meeting” in debat ging met zijn onderda-
nen. Belangrijk nieuws daar: enkele omstanders waren
gewapend. En het ging niet over de veiligheidspolitie.
Neen, het ging gewoon over Joe Sixpack die gebruik maakte
van zijn grondwettelijk recht om rond te lopen met … een
Kalasjnikov. To protect yourself against the English King
George. Nog meer leuk volk in het publiek: de Birthers!
Dat is een beweging van fruit cakes die beweren dat Obama
helemaal niet in Hawaï geboren is, zoals de rest van de VS
(en de wereld) lijkt te geloven, maar in Kenia! Hij is dus niet
als Amerikaans staatsburger geboren en daarom kan hij geen
president zijn. Die Afrikanen stelen ook werkelijk alles.
Dat het Witte Huis uit den treuren kopieën toont van
Obama’s geboorteakte is uiteraard een onbelangrijk detail.
Die mensen willen het origineel! En een stuk placenta,
om zeker te zijn. Ook in het publiek: de Tea Party-idioten,
een echte basisbeweging die ontstaan is met hulp van zeer
veel geld van Fox. Grass roots, heet dat daar. Een beetje
zoals onze “basisdemocratie”, waarbij er uiteindelijk maar één
kandidaat-voorzitter is. Voor wie de geschiedenis van de
VSA niet kent: de opstand van de kolonies tegen Engeland
begon met de “Boston Tea Party”. Google is your friend.
U heeft het goed geraden, wij zijn op reis gegaan naar de
VSA. Maar eind goed, al goed, de president verklaarde
uiteindelijk doodleuk: “I will not pull the plug on granma.”
Misschien toch maar beter “nieuwe zakelijkheid” hanteren,
mijnheer de president.
Wim borrEmanS

edito
Stroop de mouwen op
Alweer een nieuwe Peper. Onze redacteurs hebben weer ge-
zorgd voor een boeiende en gevarieerde editie. Allerlei thema’s
passeren de revue: van kernenergie over biolandbouw tot de
Lange Wapper. Je ontdekt ook wat de plannen zijn van Groen!kamerlid
Stefaan Vanhecke bij de op til staande hervorming van
justitie. Tussendoor vind je nog originele kook- en cultuurtips.
Het dossier rond kernenergie verdient in elk geval je bijzon-
dere aandacht. Wat in de sterren stond geschreven, is immers
gebeurd: de kernuitstap wordt uitgesteld. Nochtans blijkt uit
onderzoek van de energieregulator CREG dat er geen probleem
is qua bevoorradingszekerheid. Dat Energieminister Magnette
die bevindingen naast zich neerlegt, is dan ook onbegrijpelijk.
Ondertussen rinkelt de kassa in de hoofdkwartieren van Suez en
Electrabel.
Ook bij de begrotingsopmaak haalde de korte termijn de boven-
hand. Met zijn ‘rustige vastheid’ heeft premier Van Rompuy zijn
plek in de geschiedenisboeken definitief veroverd. Hij pikt zo de
draad op van zijn partijgenoten in de jaren ’80. Toekomstige generaties
zullen hem wellicht ook zo herinneren. De prijs voor het
immobilisme loopt immers elke dag op. Vandaag betalen we in
ons land jaarlijks al 13 miljard euro aan rentelasten ten gevolge
van de staatsschuld.
De precaire financiële situatie in ons land is niet nieuw, maar de
huidige bewindslui geven wel erg weinig blijk van daadkracht.
Wat er vandaag gebeurt, is het opofferen van de volgende generaties.
Après nous le déluge! De factuur, niet alleen economisch
maar ook ecologisch, wordt schaamteloos doorgeschoven naar
de volgende generaties. De huidige politieke generatie heeft
noch de moed, noch de visie om het anders aan te pakken. Zelfs
het beheren van het status-quo lukt niet meer.
De Wetstraat bereidt dus allesbehalve de toekomst voor. Voor
Jong Groen! is dat een goede reden om nog harder aan de
boom te schudden, ook binnen onze eigen partij. Komende
maanden staat inhoud daarom centraal in onze werking. Maar
liefst vier werkgroepen: sociale zekerheid, ondernemerschap,
democratie en internationaal, gaan van start. Die werkgroepen
kunnen nog wat versterking gebruiken. Ik zou dus zeggen:
stroop mee de mouwen op, laat van je horen en wees present op
een van de volgende activiteiten.
kriStof calvo,
voorzittEr JonG GroEn!
3
komende maanden
staat inhoud
centraal
inhoud
dossier I .............................................................. p 4
Bioboerderijen
Frappant.......................................................... p 7
Carrotmobbing
Interview ...................................................... p 8
Stefaan Vanhecke over de hervorming van justitie
Gevat .........................................................................p 11
Oosterweel na referendum
Gevat ........................................................................ p 12
Bundanoon
duo ............................................................................... p 14
Op de sofa bij Annemie en Simon
Dossier II ...................................................... p 16
Kernenergie
recePt ................................................................... p 21
cultuur .............................................................. p 22

Dossier I
BioBoerderijeN
oNder de loep
Goed nieuws! Grote en kleine supermarkten
bieden steeds meer bioproducten
aan. Meer mensen hebben
een eigen ecologische moestuin of
genieten van een biologische groentepakket
van een bioboer uit hun
buurt. Bioboerderijen vinden met hun
producten dus de weg naar het grote
publiek. In ware Jambersstijl nemen
we de bioboerderijen even onder de
loep. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom
doen ze het?
4

Biologische landbouw, què?
Bioboeren willen kwaliteitsvoeding aanbieden op een natuur-
lijke wijze met respect voor mens, dier, plant en milieu. De
biologische landbouwmethode besteedt veel aandacht aan de
natuurlijke kringloop van alle aspecten in de voedselproductie.
Bij de boer staan bodemvruchtbaarheid en milieu centraal.
Binnen en rondom het bedrijf is er ruimte voor een grotere
biodiversiteit.
Typische kenmerken van biolandbouw zijn de ruime vruchtwis-
seling, het gebruik van groenbemesters en organische bemes-
ting. In de biologische veeteelt ligt de nadruk op dierenwelzijn,
preventieve gezondheidszorg en biologisch geteeld veevoeder.
De bioboer zal dus geen technieken uit de traditionele
landbouw gebruiken.
Naast biolandbouw is er ook nog de biologisch-dynamische
landbouw, een teeltmethode die wereldwijd wordt toegepast.
Het voornaamste onderscheid tussen de biologisch-dynamische
landbouw (BD-landbouw) en de biolandbouw is de
holistische visie die aan de basis van de BD-landbouw ligt. Die
visie wordt in heel wat concrete teeltvoorwaarden en teeltmaatregelen
voortgezet. Naast een aantal teeltnormen, stelt
de BD-beweging ook eisen aan de verwerking. Zo dient de verwerking
van biologisch-dynamische grondstoffen te gebeuren
zonder ingrijpende en sterk kwaliteitsverminderende bewerkingen
(zoals bijvoorbeeld homogeniseren). Veel technieken uit
de biologisch-dynamische landbouw worden ook binnen de
biolandbouw zelf gebruikt.
5
dossier I
Verboden vruchten
in de biolandbouw
Bioboerderijen zullen volgende landbouwtechnieken
nooit gebruiken:
• Chemische bestrijdingsmiddelen zoals bijvoorbeeld
herbiciden
• Kunstmest
• Chemische toevoegingen in veevoeder en van groeistimulatoren
en hormonen
• Ggo’s (genetisch gemanipuleerde organismen). Gentechnologie
hoort dus niet in de biolandbouw thuis.
Gentechnologie is namelijk niet duurzaam, is een
bedreiging voor de biodiversiteit en werkt tegen de
natuur in. In de Europese regels is vastgelegd dat er
geen gebruik gemaakt wordt van ggo’s of daarvan afgeleide
producten. In maart 2009 keurde de Vlaamse
regering het co-existentiedecreet goed. Volgens dit
decreet moet ggo-teelt en ggo-vrije landbouw naast
elkaar kunnen bestaan. Het decreet maakt ggoteelt
mogelijk en biedt te weinig veiligheidsgaranties
voor de landbouwers die ggo-vrij willen werken. De
Vlaamse regering koos resoluut voor de belangen
van de agro-industrie.
Een groeiende sector
In 2007 was er op de biologische markt een omzetgroei van
9,95%. Per inwoner is er een jaarbesteding van 27 euro en
hier scoort België bijna zo goed als het Europese gemiddelde
van 28,50 euro. Aan de productiezijde is er een minder sterke
groei. Biolandbouw in Vlaanderen heeft dringend nood aan
meer omschakelende boeren en een groter areaal. België
haalt een biologisch areaal van 2,41%, terwijl in de Europese
Unie het gemiddelde aandeel 4% is. Door de forse stijging van
de consumptie en slechts een lichte stijging in de productie,
moeten we steeds meer bioproducten invoeren.

Dossier I
Kan je met biolandbouw de
wereld voeden?
De sector groeit verder en hierdoor duikt de vraag op of
biolandbouw voldoende kan produceren. De opbrengsten
bij de Belgische bioboeren zijn nog steeds lager dan bij de
traditionele boeren. De vraag dringt zich op of biolandbouw
wel de juiste keuze is? Er is in elk geval voldoende voedsel op
onze wereldbol. Met biolandbouw kunnen de geïndustrialiseerde
landen waarschijnlijk in hun eigen behoefte voorzien,
zeker als we minder vlees eten. Daarnaast tonen onderzoeken
aan dat in ontwikkelingslanden biologische landbouw hogere
opbrengsten kan opleveren. Om het met een cliché te zeggen:
Bio, yes we can!
Meer dan landbouw alleen!
Sommige boerderijen gaan verder dan landbouw alleen. Zo
zijn er bioboeren die hun erf openstellen voor ecologische
toeristen. Dankzij ecologisch toerisme geniet je van een
omgeving vol biodiversiteit en biologische producten. De
ecologische toeristen maken ook kennis met een ecologische
levensstijl. Ze maken zelf hun handen vuil en leren meer over
de biologische teelt.
Verschillende bioboerderijen zijn een sociaal tewerkstel-
lingsinitiatief en staan in voor de groenteteelt, de verwerking
6
en het op de markt brengen van deze groenten. Binnen die
boerderijen wordt mens- en milieuvriendelijk ondernemen
gecombineerd. Mensen die de weg niet vinden naar de reguliere
arbeidsmarkt doen in de bioboerderij praktijkervaring op.
Voor de bioboerderijen is het wel een uitdaging om mensen
het jaar rond zinvolle arbeid aan te bieden. Maar toch gaan
biolandbouw en sociale tewerkstelling hand in hand. Voor veel
mensen betekent werken op een bioboerderij dé opstap naar
maatschappelijk (re)integratie.
Aan de slag!
Wil je zelf een steentje bijdragen tot een gezonder milieu?
Dan kan je van je eigen tuintje een ecologische moestuin
maken. Een ecologische moestuin werkt mee met de natuur
en gebruikt hiervoor de principes van de natuur zelf. Een
gezonde bodem met een evenwichtig bodemleven is de eerste
stap. Bemest de grond met compost van eigen tuinafval en
zorg voor een doorgedreven vruchtwisseling (of het afwisselen
van teelt-en). Je teelt zo gezonde planten die tegen een
stootje kunnen. In een ecologische tuin pas je de planten aan
de bodem en het klimaat aan. Daarnaast teel je de groenten
best in het seizoen waarin zij het best groeien. Zo krijg je een
gezonde, ecologische tuin!
Meer weten
Bezoek dan de site van Velt (Vereniging voor Ecologische
Leef- en Teelwijze) op www.velt.be. Ook op www.bioforum.be
en www.vegetarisme.be vind je op meer digitale informatie.
Zeg niet zomaar bio!
Sinds 1991 heeft biolandbouw in Europa en elders een
wettelijk kader. Boeren die hun producten onder de
naam ‘biologisch, ecologisch of organisch’ verkopen,
moeten aan duidelijk omschreven criteria voldoen. Een
extern controleorgaan verifieert deze criteria. Zo herken
je bijvoorbeeld biofruit aan het ‘Biogarantielabel’. De
wetgeving focust enkel op ecologische principes, maar
de bioboeren blijven zich ook richten op sociale, economische
en culturele duurzaamheid van de landbouwtechnieken
en de producten.
ElkE diErckEnS

Carrotmobbing? Euhm...
Carrotmobbing is een nieuw fenomeen, overgewaaid vanuit
San Francisco in de V.S., u kent het wel dat grote continent
aan de overkant van de Atlantische Oceaan. Het principe is
fris, vernieuwend en geniaal in al zijn eenvoudigheid. Kort
samengevat: “Carrotmob is een netwerk van consumenten
die producten kopen met de bedoeling om ondernemingen
te belonen die de meest sociaal en ecologisch verantwoorde
beslissingen nemen”.
Het idee ontstond een jaar geleden bij een activist die gefrus-
treerd was door de erbarmelijke resultaten van het klassieke
actievoeren. Betogingen, debatten, boycotten, e-mails naar
politici,…niets hielp. Het milieu moest keer op keer wijken voor
de portemonnee.
En toen was er Carrotmob!
Zo werkt het. De eerste stap in het mobbingproces is een wijk
afbakenen en daarin alle winkels contacteren. Vervolgens bied
je geen bescherming aan maar stel je de volgende vraag: “Als
wij met een hele groep op een bepaald tijdstip al onze inkopen
in jouw winkel doen, hoeveel van de omzet ben je dan bereid
te investeren in milieuvriendelijke maatregelen?” Dan begint de
competitie, de winkel die het meeste van de omzet investeert,
mag samenwerken met de organisatie. De volgende stap is
dan zoveel mogelijk activisten/consumenten optrommelen
om op de uitgekozen dag te shoppen! Voor de activisten
vergt het weinig inspanning om actie te voeren, terwijl ze hun
boodschappen doen, wordt het milieu er beter van. Er wordt
7
Frapant
Watch out For
the carrotmoB!
Neen dit is geen groep sociopatische konijnen
op jacht naar wortelen! Maar wat is
het dan wel? Sommigen onder jullie zullen
er wel al over gehoord hebben. Voor wie het
geen belletje doet rinkelen, Peper stelt u
met genoegen het fenoneem voor. Houd u
vast!
dus een win-winsituatie gecreëerd: de activist is blij, hij ziet het
milieu erop vooruit gaan én ook de ondernemer is blij, hij ziet
zijn omzet van die dag de lucht in schieten!
Heuglijk nieuws allemaal en het bestaat ook in België, de
eerste carrotmob in België vond plaats in Antwerpen op 29
augustus in ‘Tugra Market’. De totale omzet die dag was
€ 4.000 en ze besloten € 2.000 te investeren in een nieuwe
koelcel, waardoor de oude airco weg kan. Ook gaf de energieaudit
aan dat ze jaarlijks € 550 konden besparen door de koelen
vrieskasten minder koud te zetten. Missie geslaagd!
Wil je meedoen aan
de volgende mob?
Dat kan, op 21 november vindt er eentje plaats in Brussel,
meer info volgt op brussels.carrotmob.org. Vind je
het nodig dat er in jouw stad en organisatie ook een
carrotmob plaats vindt? Zet je zelf actief in en trommel
wat vrienden op! Meer info op Facebook, Twitter,
carrotmob.org, vlaanderen.carrotmob.org.
bram bontE

interview
justitie is ook
eeN groeN thema
Het is een zonnige herfstdag als Stefaan
Van Hecke ons meeneemt naar het Brusselse
justitiepaleis. Van op de Galgenberg,
waar vroeger veroordeelde misdadigers
werden opgehangen, kijkt het reusachtige
gebouw neer op de levendige benedenstad.
De koepel is onlangs volledig gerenoveerd,
waardoor de gouden bekleding bij dit zonlicht
even hard straalt als bij de inhuldiging
in 1883. De rest van het gebouw staat
echter al zolang in de steigers dat intussen
de steigers zelf gerenoveerd moeten
worden. In het justitiepaleis ontmoeten we
Stefaan Van Hecke die zijn visie over justitie
met ons deelt.
8

Het gerechtelijk onderzoek is afgelopen
en Yves Leterme schreeuwt dat hij witgewassen
is. Wat vind je daarvan?
Simpel: dat is juridische nonsens. (lacht) Werkelijk, het slaat
nergens op. Het gerecht had helemaal niet de opdracht om
uit te pluizen of er sprake was van politieke beïnvloeding. Het
moest enkel onderzoeken of personen hun beroepsgeheim
hadden geschonden, vooral binnen de magistratuur. Leterme
is bij mijn weten geen magistraat. Bovendien heeft het onderzoek
aangetoond dat er gelekt is naar het kabinet en dat er
ongeoorloofde contacten zijn geweest. De politieke verantwoordelijkheid
speelt hier dus. Nu er geen gevaar meer is dat
we het gerechtelijk onderzoek verstoren, moeten we ons werk
verder zetten en de onderzoekscommissie heropstarten.
Het dossier komt ongetwijfeld zeer ingewikkeld over, maar het
is zeer belangrijk. De scheiding der machten is een essentieel
beginsel van een democratie. Een mogelijke schending daarvan
kan je niet zomaar negeren. Mensen hebben zo al weinig
vertrouwen in het gerecht en in de politiek. We kunnen niet
toelaten dat dit nog meer wegzinkt.
Daarom wou ik je dit justitiepaleis eens van dichtbij laten zien.
De meningen zijn zeer verdeeld over de architecturale waarde,
maar los van de esthetische discussie toont dit gebouw vooral
een visie op justitie. Zo’n bombastisch paleis zonder het minste
gevoel voor proportie heeft uiteindelijk slechts een doel: mensen
imponeren. Verdachten moeten er zich klein en schuldig voelen.
Hitler vond het een schitterend gebouw.
Dat verwondert me niet. Het toont een typische 19de eeuwse
visie op het Gerecht dat uitgaat van de straf en niet van de
compensatie die rechtszoekenden willen vinden. Zo’n visie
past niet meer in de 21ste eeuw, maar we zien het nog te
vaak. Een van de grootste klachten over justitie ten tijde van
het ‘Dutroux’-schandaal was de minimale aandacht voor de
slachtoffers. De rechtszoekende werd te lang aan zijn lot
overgelaten. Men heeft dat proberen te veranderen. De grote
‘Octopus’-hervorming van de politie uit 1998 maakte een
einde aan de versnippering van en de concurrentie tussen de
politiediensten.
9
interview
Door de haast prerevolutionaire sfeer
toen, was de bereidheid groot om de
zaken aan te pakken. Dat is nu toch veel
minder?
De sfeer is inderdaad niet zo gespannen als in 1996. Maar er
bestaat nog steeds grote onvrede over de werking van justitie.
Wat hebben we de voorbije jaren niet allemaal gezien? De
ene ontsnapping na de andere, enorme flaters bij het gerecht,
verjaringen van belangrijke dossiers zoals de zaak Beaulieu,
procedurefouten allerhande, tien jaar stilstand in het onderzoek
naar de moord op rijkswachter Peter De Vleeschauwer
(een Agalev-militant uit Lokeren die ontvoerd werd uit zijn eigen
rijkswachtkazerne en enkele weken later vermoord werd teruggevonden,
nvdr), misbruik van de voorlopige hechtenis… Een
democratie kan zich dat niet veroorloven.
Onlangs ontsnapten twee boeven uit dit justitiepaleis, omdat
de plek waar de verdachten uit de gevangeniswagen moeten
stappen om de rechtszaal in te gaan totaal onbeveiligd is. Je
kan hier bij wijze van spreken gewoon binnen en buiten lopen.
Waarom dan niet de processen in de gevangenissen
zelf laten plaatsvinden?
Dat is een heel slecht idee. Je schendt zo een ander principe
van een democratie: ieder is onschuldig tot bewijs van het tegendeel.
Rechtvaardigheid, daar gaat het om. Daarom vind ik
het als groene politicus belangrijk om met justitie bezig te zijn.
Justitie is een belangrijk thema voor Groen!.
Stefaan Van Hecke
• Sinds 2007 Oost-Vlaams Kamerlid.
• Van opleiding jurist, met vroeger een bloeiende advo-
catenpraktijk
• Neemt deel aan de ‘Octopus Bis’-onderhandelingen
die moeten leiden tot een grondige hervorming van
justitie.
• Initiatiefnemer en actief lid van de parlementaire
onderzoekscommissie “fiscale fraude”.
• Gesprekspartner ‘Heptapus’-gesprekken die in 2008
tot een nieuwe staatshervorming moesten leiden.
• Lid van het Vast Comité P dat de politiediensten
controleert.
• Na de val van de regering Leterme I werkt hij samen
met Jean-Marc Nollet (Ecolo) aan alternatieve conclusies
van de Onderzoekscommissie Fortis.

interview
Dus dat jij voor Groen! nu onderhandelt
over de hervorming van justitie, gaat eigenlijk
over de goede werking van onze
democratie?
Absoluut. Na alle problemen met het gerecht tijdens de zomervakantie
hebben wij aangeboden een overleg op te starten
tussen meerderheid en oppositie om tot een diepgaande hervorming
van justitie te komen. Ik ben heel blij dat minister De
Clerck op dat aanbod ingegaan is. Hij beperkt de onderhandelingen
wel tot het gerechtelijk landschap en het tuchtrecht,
maar het is een eerste belangrijke stap. En als hij de oppositie
inderdaad als een volwaardige partner beschouwt zoals hij nu
zegt te willen doen, dan kunnen we al een heel eind vooruit
gaan.
Wat zijn de groene prioriteiten?
Het belangrijkste vind ik de schaalvergroting. We hebben nu
27 gerechtelijke arrondissementen. Als we het aantal arrondissementen
verminderen, kunnen die zich beter organiseren en
specialiseren in materies als fiscale fraude en milieumisdrijven.
Ik droom dan ook van de oprichting van een echte milieurechtbank
waar gespecialiseerde rechters aan de slag kunnen.
Maar ook de controle moet versterkt worden. Laten we een de-
ontologische code invoeren en een extern toezicht organise-
ren. Zoals er een Comité P is voor de politie, wil ik een Comité
J dat extern toezicht op de werking van justitie mogelijk maakt.
Dat is dan ook een plek waar de burger
terecht kan met zijn klachten?
Dat is eerder een taak voor de Hoge Raad voor de Justitie. Ik
diende trouwens samen met Kamerleden Lahssaini (Ecolo) en
Nyssens (CDh) een wetsvoorstel in dat een grondige herziening
van de klachtenafhandeling voorstelt.
Justitie is niet alleen de “Derde Macht”, maar het is vooral een
openbare dienstverlening voor de burgers.. Dus wil je meer
dan alleen klachten behandelen en wil je voor een betere
dienstverlening gaan dan moeten we de onaanvaardbare
gerechtelijke achterstand wegwerken en justitie klantvriendelijker
maken. Je kan dit bereiken door recht te spreken in een
verstaanbare taal.
Een ander wetsvoorstel van jou wil een
‘class action’ mogelijk maken. Leg dat
eens uit in verstaanbare taal?
10
(lacht) Stel: je koopt een radiator, maar betaalt te veel omdat
de grootste producenten jarenlang illegaal prijsafspraken hebben
gemaakt. Of erger: je bent slachtoffer van een ramp. Als
enkeling sta je quasi machteloos. Stap je samen met anderen
naar de rechtbank, kom je al een heel eind verder. Juridisch
gezien krijg je dan de zogeheten massaschade of schade op
grote schaal. Probleem is echter dat ons gerechtelijk systeem
een individueel systeem is. ‘Class action’ maakt het makkelijker
om samen een procedure op te starten. En het is goedkoper!
Ons voorstel voorkomt Amerikaanse toestanden met
gigantische schadevergoedingen en advocatenkantoren die
azen op duizelingwekkende erelonen.
^
Er zittEn vEEl mEnSEn in
GEvanGEniSSEn, tErWiJl zE
daar niEt thUiShorEn.
^
Er is veel kritiek - ook vanuit het buitenland
- op onze gevangenissen. Waarom?
Teveel van onze gevangenissen zijn verouderd. Door de
overbevolking zitten mensen op elkaar gepropt in kleine cellen
met soms enkel een emmer als wc. Dat krijg je natuurlijk als er
jarenlang niet geïnvesteerd werd in justitie.
Meer gevangenissen dus?
Niet noodzakelijk. Er zitten veel mensen in onze gevangenissen
die daar eigenlijk niet thuishoren: mensen die te lang
of onterecht in voorlopige hechtenis worden gehouden,
drugsverslaafden, een 1.000-tal geïnterneerden die eigenlijk
moeten behandeld worden in gespecialiseerde instellingen…
We moeten veel meer gebruik maken van het elektronisch
toezicht en van alternatieve straffen. En we moeten dringend
re-integratietrajecten voor alle gedetineerden invoeren, zodat
opnieuw in de maatschappij kunnen functioneren. Anders kunnen
we gevangenissen blijven bijbouwen zonder het probleem
ooit op te lossen.
Wil je zelf minister voor Justitie worden?
Zeker. Op voorwaarde dat alle moeilijke hervormingen al doorgevoerd
zijn. (lacht luid)
Wim borrEmanS

Dat het een klinkende NEE is geworden in deze volksraadple-
ging is natuurlijk een pluim op de hoed van de actiegroepen
Ademloos en Straten-Generaal. Zij hadden de moed en energie
om de volksraadpleging in gang te zetten en achter die
50.000 handtekeningen aan te gaan. Maar ook Jong Groen!
wou zich niet afzijdig houden in het debat en trok actief mee
op campagne. Bussen in de gietende regen, stemmen ronselen
op straat met onze flyer, lange dagen en korte nachten. Het
behoorde allemaal tot ons dagelijks leven de laatste weken.
Maar over naar de analyse: tijdens de campagne vielen ons
enkele zaken op. Zo is het overduidelijk dat het qua campagnemiddelen
een ongelijke strijd was. BAM (van wie het Lange
Wapper-voorstel komt) is een overheidsbedrijf en heeft dus
een schijnbaar onbeperkt budget om campagne te voeren.
Daarnaast was BAM in ‘intellectuele eerlijkheid’ niet bepaald
een uitblinker. Hun toon tijdens de campagne was dan ook
‘de Lange Wapper of de chaos’. BAM hield de Antwerpenaar
zelfs voor dat de tramlijnen niet zouden worden verlengd naar
de randsteden, dat de Scheldekaaien niet zouden worden
heraangelegd en zo meer. Verder was de communicatie over
het referendum niet altijd even duidelijk. Zo dachten velen nog
altijd dat ‘de Lange wapper’ een brug over de Schelde zou
worden.
11
gevat
joNg groeN! aNtWerpeN
laNge Wapper
groNd iN geBoord
Het waren drukke maar boeiende tijden voor
Jong Groen! Antwerpen. Amper anderhalve maand
nadat we startten met een grondig vernieuwde
groep, stonden we al voor de volksraadpleging in
Antwerpen. Voor sommigen een feest van de democratie,
voor anderen een noodzakelijk kwaad
in een veel te complex dossier. In elk geval
leefde het referendum in ’t Stad. Affiches alsof
we in volle verkiezingscampagne zaten, debatten
alom en ook de mensen op straat kenden
het dossier. De uitslag is dus NEE geworden. Na
een geweldig overwinningsfeestje samen met de
actiegroepen, kijken we terug maar moeten we
vooral vooruitkijken.
Nu moeten we de evolutie van het dossier blijven opvolgen,
want nog lang niet alle mobiliteitsproblemen in Antwerpen
zijn opgelost. We verwachten van de Vlaamse Regering dat
ze de uitslag respecteert. Een duidelijke NEE is het einde van
de Lange Wapper, punt andere lijn. Natuurlijk willen we dat de
monsterfiles verdwijnen en dat men de ring afwerkt. Daarom
moet ARUP/sum alle kansen krijgen om zijn tunnel verder uit te
werken. Akkoord, een 4 kilometer lange tunnel, die ook ergens
moet aansluiten, is niet echt een aangename plaats. Maar als
de bouwheren hun huiswerk goed doen, zal de hinder niet
opwegen tegen de overlast van de Lange Wapper.
Daarnaast moet BAM (en daarmee ook alle afspraken en
contracten met aannemersgroep Noriant) ‘uitgemest’ worden.
Er moet een grondig onderzoek komen naar de eerlijkheid en
transparantie van het dossier. Het is tijd dat dit soort structuren
eindelijk eens wordt afgerekend op zijn werk. BAM is en
blijft grotendeels een overheidsoverheidsinstelling! In een
privébedrijf moet de Raad van Bestuur zich toch ook verantwoorden
tegenover zijn aandeelhouders? Deze instelling mag
dus bewijzen dat het zijn best heeft gedaan voor de stad en de
omgeving. Wordt het tegendeel vastgesteld, dan is het hoog
tijd dat er mensen uit hun politieke macht ontzet wordt.
driES valGaErEn van JonG GroEn! antWErPEn

gevat
ik BuNdaNooN...
Sinds 26 september 2009 is Bundanoon,
Australië, ‘on tap’. Op het grondgebied van
deze kleine Australische gemeenschap in
de Southern Highlands van New South Wales
geldt sindsdien een verbod op de verkoop
van drinkwater in plastics. Die beslissing
werd quasi unaniem genomen tijdens een
volksvergadering op 8 juli. De vergadering
haalde de internationale pers.
12
“Bundy On Tap”
Bundanoon is al sinds 2006 verwikkeld in een opmerkelijke ju-
ridische strijd. Het “Don’t Bore Bundanoon”-comité was toen al
de confrontatie aangegaan met Norlex, een bedrijf dat plannen
had om drinkbaar water uit de ondergrond van Bundanoon op
te pompen om het daarna te commercialiseren. Norlex was
ook van plan om dagelijks met grote trucks dat opgepompt
water van Bundanoon naar Sydney te brengen, waar het
bewerkt en gebotteld zou worden om dan over dezelfde weg
terug te keren in plastic flessen. De Bundanooners zijn, net
als veel Australiërs, de gevolgen van de commerciële drinkwaterwinning
tijdens de recente droogte nog niet vergeten. Ze
vreesden dus voor een enorme impact op het milieu, maar ook
voor grote gevolgen op andere domeinen. De exploitatieplannen
van Norlex zorgden er voor dat verschillende inwoners van
Bundanoon zich hebben verdiept in de verschillende aspecten
van het commercialiseren van drinkwater. Zij kwamen tot de
conclusie dat iedereen die over leidingwater beschikt, geen
flessenwater nodig heeft.
^
lEidinGWatEr biJ dE hand?
dan hEb JE GEEn
flESSEnWatEr nodiG!
^
Huw Kingston, een lokale zakenman, stelde in een open brief
in de lokale krant voor om de boorplannen te counteren door
consequent de verkoop van gebotteld drinkwater te weigeren.
Op die manier zou Bundanoon meteen de eerste plastic-flessen-vrije-stad
van de wereld worden. De gemeenschap en de
lokale pers hadden er onmiddellijk oor naar. Er werd daarom
een werkgroep opgestart, die de haalbaarheid van het voorstel
moest onderzoeken. Dat kreeg snel de naam “Bundy On Tap”
(“Bundanoon aan de kraan”) mee.

^
26 milJard litEr bronWatEr
laat JaarliJkS
100.000 aUto`S riJdEn.
^
De werkgroep betrok de lokale middenstand en de pers zo
goed mogelijk bij het opzet. De handelaars sprongen, ondanks
een gegarandeerd inkomensverlies, mee op de kar. Er werd
werk gemaakt van een echte volksvergadering. Bij de stemming
bleken zo’n 650 mensen voorstander van het verbod,
slechts één aanwezige stemde tegen. Er werd een overgangsperiode
afgesproken tot 26 september 2009, de dag waarop
Bundanoon officieel “on tap” ging. De inzet van die volksvergadering
haalde de voorpagina van de Sydney Morning Herald,
waarna de internationale pers het nieuws oppikte en het zich
over de wereld verspreidde.
Bundanoon zet aan tot
nadenken!
Gezondheid en milieu gaan hand in hand, maar we drinken
wel nog steeds van het zuiverste water uit de meest vervuilende
verpakkingen. Het productieproces van miljoenen flessen
maakt het water plots minder zuiver.
Producenten van gebotteld drinkwater investeren veel geld in
processen waarbij meestal onbelangrijke mineralen of smaakstoffen
aan drinkwater worden toegevoegd. Er wordt ook veel
geld geïnvesteerd in de verpakking en het vervoer van drinkwater,
dikwijls naar de andere kant van de aardbol. Maar het
meeste geld gaat allicht naar allerlei zichtbare en onzichtbare
campagnes die de consument ervan moeten overtuigen dat
alleen gebotteld drinkwater gezond en kwaliteitsvol is. Jammer
genoeg hebben dergelijke campagnes hun effect. Dagelijks
worden we overspoeld met zuiverende waters en drinkklare
bergriviertjes met een dop op. Producenten blijven dus plastic
13
gevat
flessen fabriceren hoewel al lang is aangetoond dat ons
leidingwater minstens even gezond is en overduidelijk veel
goedkoper is. Zo loopt de prijsspanning tussen één liter van
het drinkwater dat uit onze kraantjes komt en één liter flessenwater
zelfs op tot 1/10.000. Geef nu toe… verstandig is anders.
Maar ook Belgen blijven van het flessenwater drinken. Een
gemiddelde Belg drinkt jaarlijks 148 liter van dat water en dat
is zes keer meer dan de gemiddelde wereldburger. Hiermee
zijn we het vierde grootste flessenwaterdrinkersland, na Italië,
Mexico en de Verenigde Arabische Emiraten. In 2004 moesten
1,5 miljoen vaten olie opgepompt worden voor de productie
van plastic flessen voor 26 miljard liter bronwater in Amerika.
Hiermee kan je 100.000 auto’s een jaar laten rijden. De Amerikaanse
milieuorganisatie Earth Policy Institute sloeg in 2004
alvast alarm nadat ze vaststelde dat het verbruik van flessenwater
met 57 % was gestegen en dit in amper vijf jaar tijd. De
stijging is vooral merkbaar in gebieden waar het leidingwater
zuiver en gezond is.
Bundanoon heeft met zijn verbod een krachtig en duidelijk
signaal gegeven! Wij volgen alvast het voorbeeld en drinken
voortaan kraantjeswater. Schol!
Meer
• www.bundyontap.com.au
De officiële website van “Bundy on tap”, de werk-
groep die een totaalverbod op flessenwater kon
realiseren in Bundanoon.
• Word op Facebook lid van ‘ik bundanoon…’, deze
groep wist al heel wat volk te bereiken en groeit uit
tot een internationaal forum vol vragen, tips, info en
concrete ideeën over “drinkwater/leidingwater”
• www.tappedthemovie.com
Hier vind je een ontluisterende documentaire over
flessenwater. De première van deze film in Australië
vond plaats in… jawel: Bundanoon.
PhiliPPE minGElS En mikE van acolEyEn

duo
op de soFa Bij
moeder eN zooN
heb mijn kinderen ook nooit in die richting geduwd. Het is fijn
Moeder en zoon, al eeuwenlang een veel
besproken relatie. Peper bezocht dergelijk
groen duo voor een interview. We zoomen
in op een moeder en een zoon met dezelfde
politieke overtuiging. Annemie Maes, Brussels
Parlementslid voor Groen! en haar
zoon Simon, actief bij Jong Groen!, ontvin-
dat hij zich interesseert voor iets waar ik zelf ook in geloof. Ik
was van jongs af actief in allerlei organisaties en ik vind engagement
op vrijwillige basis belangrijk. Stiekem hoopte ik wel
dat mijn kinderen iets dergelijks zouden doen, hoewel ik besef
dat dat niet steeds de realiteit is. Het doet me dus veel deugd
om te zien dat Simon daar uit zichzelf mee bezig is.
gen ons met open armen.
Welke gemeenschappelijke trekken hebben
jullie en waarin lijken jullie helemaal
Simon, hoe is het om een moeder te hebben
die zo actief is bij Groen! en nu ook
niet op elkaar?
Simon: We zijn allebei heel koppig! Maar mama heeft iets
parlementslid is?
Simon: Ik ben wel trots, natuurlijk. Nu ik zelf actief ben binnen
Jong Groen! is het wel leuk dat mensen me snel kennen
sneller stress. Hoewel we soms wel even opvliegend kunnen
zijn.
annEmiE: Ik ben inderdaad meer het Italiaanse type. Wat
omdat ik ‘de zoon van’ ben. Dat heeft soms ook nadelen, het is we nog gemeenschappelijk hebben is dat we allebei zeer
minder leuk als ze daardoor je eigen naam niet onthouden. kritisch zijn. Simon is steeds zeer kritisch ten opzichte van wat
ik doe en dat vind ik wel tof. Dat kan natuurlijk ook wel eens
Annemie, hoe is het om te zien dat Simon vervelend zijn (lacht). Die kritische geest hoop ik voor altijd te
zich engageert voor Jong Groen!?
annEmiE: Dat is fantastisch. Ik had het nooit verwacht, ik
hebben. Dingen in vraag kunnen stellen houdt je wakker en
jong.
14

Bestaat er tussen jullie een verschil-
lende visie op sommige vlakken?
annEmiE: Ik zie een verband tussen gewelddadige games
en…
Simon: (onderbreekt) Mijn moeder ziet een verband tussen
onderzoeken en dingen die echt zijn. Daar volg ik haar niet
helemaal in. Als uit een onderzoek blijkt dat de meeste ongevallen
gebeuren met mensen die vooraf een appel hebben
gegeten, zijn toch niet alle appels slecht?
annEmiE: Inderdaad, als uit een onderzoek blijkt dat een
tiener verschrikkelijke daden stelt nadat hij of zij veel gegamed
heeft, dan zeg ik: “Er is dus wel een verband tussen games en
het gedrag van tieners”. En dan wordt Simon boos, hij gamet
natuurlijk zelf graag.
Simon: Omgekeerd geldt dat ook! Ik vond een artikel waarin
staat dat veel mailen gevaarlijker is dan drugs. Mijn moeder
mailt veel, dus dat moet ze dan ook maar geloven.
Wordt er aan tafel veel gedebatteerd?
annEmiE: Regelmatig, ja. Dat heb ik van thuis uit meegekregen.
Als er één plaats was waar we in debat gingen over allerlei
mogelijke onderwerpen, dan was het de eettafel wel! Dat vond
ik eigenlijk heel fijn. We kwamen niet altijd tot een vergelijk, als
tiener zet je je natuurlijk af tegen je ouders. Maar hier wordt
geregeld gedebatteerd aan tafel.
Simon: Tot het nieuws begint, want dan mag er niet meer
gesproken worden. (grijnst) Tijdens die discussies aan tafel is
mijn vader vaak moderator tussen de schreeuwende partijen…
annEmiE: (onderbreekt) Schreeuwen is misschien wat
overdreven… Eerder geanimeerd (lacht).
Hoe zien jullie beiden de positie van jongeren
in de partij?
Simon: Ik denk dat Groen! de partij is waar jongeren het
meest te zeggen hebben. De mensen in het bestuur van Jong
Groen! zijn ook jonger dan bij veel andere politieke jongerenorganisaties.
annEmiE: Ik was erg positief verrast tijdens de laatste campagne.
Het was een plezier om zoveel dynamisme te zien en
samen campagne te voeren. Groen! is een tijd erg hip geweest
bij jonge mensen en daarna opeens niet meer. Maar als ik nu
zie welke toffe jongeren met een frisse, kritische blik zich engageren
dan denk ik: “waw!” Ik hoop dat we verder kunnen gaan
op dat elan. Jong Groen! moet de peper blijven voor de partij.
Natuurlijk moeten er voldoende groeikansen zijn, maar die zijn
er naar mijn gevoel wel. Het is dus zeer goed dat Jong Groen!,
samen met Groen! Plus de begeleiders van de partij vormen.
15
duo
Annemie, stel dat Simon actief zou worden
bij Jong-VLD, hoe zou je daar mee
omgaan?
annEmiE: Die vraag heb ik me ook al wel gesteld. Op
momenten waarop de kinderen weeral iets fout doen en je je
een mislukte moeder voelt, dan denk je: “Zolang ze maar geen
4x4 rijdende VLD’er worden.” Mocht het toch zo zijn, dan zou
ik daar pittige discussies over hebben. Maar natuurlijk mogen
mijn kinderen politiek actief zijn binnen de partij waar ze zich
goed voelen.
Simon: (grijnst) Waarschijnlijk zou je eerst een crisis krijgen.
annEmiE: Waarschijnlijk (lacht), maar ik zou het wel
aanvaarden. Ik ben blij dat mijn ouders me zelf ook altijd de
politieke vrijheid hebben gegeven. Ik wil mijn kinderen ook die
vrijheid geven, maar ze zouden toch een tegenstander van
formaat aan mij hebben in discussies.
Omgekeerd: Simon, stel dat Annemie
mandataris van NVA zou zijn, wat zou dat
veranderen?
Simon: Dat is moeilijk in te beelden, maar uiteindelijk is ze
mijn moeder en mag ze kiezen wat ze doet. Ik zou er natuurlijk
kritisch tegenover staan en het niet echt appreciëren. En af en
toe er een opmerking over maken…
annEmiE: Maar de kans is toch bijzonder klein hé, Simon,
als je mama kent.
Simon: Een eigen partij misschien… (lacht)
annEmiE: (lacht) Nee, ik ben overtuigd ecologiste van
kleins af aan.
Annemie, welk advies wil jij Simon geven
bij zijn eerste politieke stappen?
annEmiE: Je kan veel commentaar hebben langs de
kantlijn, maar als je iets wil veranderen moet je erin stappen.
Politiek is bij momenten een harde omgeving en daar moet je
tegen kunnen. Als je jaloerse, onvriendelijke reacties aan je
hart laat komen, moet je het jezelf niet aandoen, dat is het niet
waard. Maar als je gemotiveerd en positief bezig bent met politiek,
dan kan politiek fantastisch zijn.
Simon, op welke verwezenlijking van je
moeder ben je trots?
Simon: Het redden van de volkstuintjes aan het UZ heeft
ze goed gedaan. Dankzij mijn moeder is de bouw van een
groot voetbalcomplex op een zeer mooie, groene plek, waar
oude mensen rustig hun oude dag doorbrengen gelukkig niet
doorgegaan.
SiEn vErStraEtEn

dossier II
kerNeNergie:
oNs erFdeel?
Weet u waar de elektriciteit vandaan
komt wanneer u ‘s morgens het licht
aanknipt in de badkamer? En komt de
elektriciteit die uw elektrische tandenborstel
uit het stopcontact haalt
van dezelfde bron? Zou het koffiezetapparaat
op nog een andere elektriciteitsbron
beroep doen? Weet u waar
uw leverancier al die energie morgen
op de kop zal tikken? Peper pluist het
voor u uit en bekijkt de haalbaarheid
van de kernuitstap.
16

Toch eerst even de harde
cijfers
De elektriciteit die we in België verbruiken, produceren we voor
een stuk zelf en voeren we ook in uit Nederland en Frankrijk.
Netwerkbeheerder Elia becijferde dat we in 2008 netto
10.570.000.000 MWh (de eenheid waarin energie wordt uitgedrukt)
invoerden, wat betekent dat we meer dan een derde van
de elektriciteit die we in België nodig hebben uit Nederland en
Frankrijk haalden.
In eigen land is kernenergie goed voor 54,3% van onze totale
elektriciteitsproductie. Op enige afstand volgen elektriciteitsproductie
uit gassen (goed voor 30,7%), vaste brandstoffen
(7,3%) en hernieuwbare en recuperatiebrandstoffen (4%). Water-
en windkracht zijn goed voor 2,7%; vloeibare brandstoffen
sluiten het rijtje met 1%. Voila, die feiten kennen we ook.
To shut down or not to shut
down
De vraag die vandaag op tafel ligt, is welke plaats we geven
aan kernenergie in de toekomstige elektriciteitsbevoorrading
van ons land. In een breder perspectief komen meerdere vragen
naar boven: waar zullen we onze energie vandaan halen,
Ons energieverbruik in vogelvlucht
Vandaag haalt België het grootste deel van haar energie
uit aardolie (kleine 40%), maar ook aardgas (25%) en kernenergie
(al jaren stabiel rond 21%) rijven een grote hap uit
de koek binnen. De vaste brandstoffen zoals steenkool
zijn sinds eind de jaren 90 aan een sterke daling bezig.
En hoewel hernieuwbare energie en uit afval gewonnen
energie een marginale plaats innemen, zijn zij de sterkste
stijgers (sinds 2000 jaarlijks gemiddeld + 17%). Aardolie
dekt vooral de behoeften van de transportsector, de
huishoudelijke sector en de kunststofindustrie. Maar in de
17
dossier II
hoe zullen we die energie op een duurzame en betaalbare
manier opwekken en hoe organiseren we onze energiemarkt?
Laten we de eerste praktische vraag beantwoorden: kunnen
we de 3 oudste reactoren van ons land in 2015 sluiten zoals bij
wet vastgelegd in 2003 zonder de elektriciteitsbevoorrading
van ons land in gevaar te brengen? Het antwoord is… (tromgeroffel)
YES, WE CAN. Netwerkbeheerder Elia en energieregulator
CREG stelden een lijst van de geplande energieprojecten
op. Daaruit blijkt dat er voldoende vervangcapaciteit is om
3 (van de 7) Belgische kernreactoren te sluiten in 2015. Het
enige wat nog nodig is, is de politieke wil om dat te realiseren.
Energieminister Paul Magnette bestelde een studie over de
toekomstige energiemix in ons land, over de bevoorradingszekerheid
dus. Dat rapport (GEMIX) adviseert om de 3 oudste
kerncentrales nog 10 jaar langer open te houden en hun
boeken dicht te doen wanneer de 4 andere ook zullen sluiten.
Het rapport stelt dat het productieverlies van Doel I, Doel II en
Tihange I in 2015 nog niet gecompenseerd kan worden met
productie uit hernieuwbare energie. Alleen hield de GEMIXstudie
geen rekening met de investeringsprojecten in hernieuwbare
energie die vandaag al gekend zijn en tegen 2015
gerealiseerd zullen zijn.
industriële sector wordt aardolie wel voorbijgestoken door
aardgas. Verschillende bedrijven schakelen over omwille
van de milieuvoordelen van aardgas ten op zichte van
de andere fossiele brandstoffen. Elektriciteit en aardgas
spelen een hoofdrol in de industrie en de huishoudelijke
sector. De vaste brandstoffen vind je alleen nog terug in
de staalnijverheid. In de huishoudelijke sector is aardgas
de meest gebruikte brandstof, gevolgd door aardolie,
elektriciteit en hernieuwbare energieën.

dossier II
Bovendien moeten we ook rekening houden met het veilig-
heidsaspect van kerncentrales. De centrales die Magnette nog
tien jaar langer wil openhouden, zijn ontworpen om 30 jaar
operationeel te zijn. Nergens ter wereld is er ervaring met reactoren
van een levensduur van 50 jaar. Bij een vooraf geplande
sluiting van de kernreactoren zal het licht niet uitgaan, maar
dat kan wel het geval zijn bij een plotse gedwongen sluiting,
bijvoorbeeld als gevolg van acute ouderdomsverschijnselen.
Op naar de tweede praktische vraag: hebben energiebespa-
rende maatregels enig effect op het vraagstuk? Ook weer
volmondig: JA. Sterker nog: E-STER, een onafhankelijk studieen
adviesbureau voor duurzaam energiegebruik, berekende
dat we in België op 2 jaar tijd tot 12% van het energieverbruik
kunnen besparen.
18
Wanneer we daarbij investeringsprojecten realiseren (dat geldt
dus voor de lange termijn), kan de besparing naar 30% van
het energieverbruik opgetrokken worden. Een besparing van
23.770.000 MWh, dat is meer dan wat onze 7 steenkoolcentrales
en de 3 oudste kerncentrales samen produceren. Zo
kunnen we met een doorgedreven energiebesparing op 10
jaar tijd niet alleen Doel I, II en Tihange I loskoppelen van het
elektriciteitsnet, we kunnen zelfs de deuren sluiten van onze
sterk vervuilende steenkoolcentrales.
^
mEt EnErGiEbESParEndE
maatrEGElEn kUnnEn WE
dE oUdStE 3 kErncEntralES
SlUitEn zoalS GEPland En
onzE 7 StEEnkoolcEntralES
ErbiJ!
^
Derde praktische vraag – en dan houdt het op, beloofd: België
is zeer gunstig gelegen voor de productie van windkracht op
zee. Kunnen we zomaar de capaciteit van kernenergie vervangen
door water- en windkracht? Hier luidt het antwoord: NEEN.
Het probleem ligt in het feit dat we elektriciteit niet kunnen
opslaan. Wat op het elektriciteitsnet wordt gestuurd, moet ook
verbruikt worden.
Conventionele en nucleaire centrales produceren op een
constant tempo elektriciteit, maar water- en windkracht leveren
geen constante stroom. Daar liggen de pieken en dalen gelijk
met – u raadt het al – de stroming en de windsterkte. We zullen
onze elektriciteitsproductie dus nooit volledig kunnen laten
afhangen van die productievormen. Er moet een back-upplan
zijn van alternatieve energiebevoorrading. Denemarken, het
windenergieland bij uitstek, doet dat met steenkoolcentrales.
Bovendien zijn de elektriciteitsnetten in Europa nationaal gegroeid.
Ze zijn niet afgestemd op het intranationaal uitwisselen
van energie. Zo is het nog niet mogelijk om de elektriciteit die
Denemarken teveel produceert uit windenergie naar België te
halen. De Europese Unie wil werk maken van een Europees
geïntegreerd elektriciteitsnet, maar de weg is nog lang.

Nucleaire rente in het gat
van de begroting
“Maar hoe zit dat nu? De regering heeft toch beslist om de
kerncentrales langer te laten draaien?”, hoor ik u denken.
Klopt, en dat om de staatskas te spijzen. Alleen zijn tijdens de
onderhandelingen met Electrabel een paar nullen uit de vergelijking
verdwenen. Reken even mee.
^
ElEctrabEl laat dE
chamPaGnE aanrUkkEn.
dE kaSSa bliJft Er maar
rinkElEn!
^
De wet op de kernuitstap van 2003 bepaalt dat de maximale
levensduur van een kerncentrale 40 jaar bedraagt. In concreto
betekent dat een sluiting van de 3 oudste centrales in ons land
(Doel I, Doel II en Tihange I) in 2015. Financieel zijn de installaties
al na 20 jaar afgeschreven en dus afbetaald. Door wie?
Juist, door u, de consument, want de versnelde afschrijving
werd verrekend in de elektriciteitsprijs. Ondertussen leveren
de kerncentrales dus best wat winst op voor de eigenaars. Dat
noemt men “de nucleaire rente”.
Even eenvoudige boekhouding: kernenergie produceren
vraagt niet veel kosten van de producent. De centrale is immers
afgeschreven. Het gaat over zo’n 15 à 25 euro per MWh.
Die elektriciteit wordt echter verkocht aan 65 à 75 euro per
MWh. Hoe groot is dan de winst per geproduceerde MWh?
Inderdaad, de kassa van Electrabel, volle dochter van GDF
Suez, en in mindere mate die van SPE, staat opgewonden te
rinkelen.
We gaan nog een stapje verder in de boekhouding: jaarlijks
wordt er in ons land ongeveer (verslik u niet) 48.000.000 MWh
aan nucleaire elektriciteit aangemaakt. Als we dan de kleinste
winstvork nemen – kostprijs is 25 euro per MWh en verkoopprijs
is 65 euro per MWh – dan rijft Electrabel jaarlijks een
nucleaire rente binnen van om en bij de 2 miljard euro.
19
dossier II
En wat stelt Magnette voor? Om jaarlijks die winst met 215 à
245 miljoen euro (de bedragen die bekend zijn sinds midden
oktober) af te romen in ruil voor het optrekken van de pensioengerechtigde
leeftijd met 10 jaar van de oudste 3 kernreactoren…
De champagne knalt bij Electrabel.
De verstandige opties
Een politiek moedige beslissing zou zijn om op korte termijn
de transitie naar hernieuwbare energie mee mogelijk te maken
door investeringsprojecten te stimuleren en de nucleaire rente
daarvoor te gebruiken. En dat níet in ruil voor het uitstellen van
de kernuitstap. Want we kunnen in 2015 de 3 oudste reactoren
op non-actief zetten. Er is voldoende vervangcapaciteit. De
reactoren openhouden is een gigantisch cadeau waarvan alleen
Electrabel zal genieten. Het zadelt ons bovendien op met
een groot probleem als we in 2025 álle kerncentrales in 1 keer
moeten stoppen.
Op korte termijn en zolang de fossiele brandstoffen er nog zijn,
kunnen zij dienen als back-up voor de wisselvallige elektriciteitsproductie
door wind- en waterkracht. Op middellange
termijn moet absoluut gezocht worden naar manieren om over
te schakelen naar een koolstofvrij energiesysteem.

dossier II
Kiezen voor hernieuwbare energie is bovendien kiezen voor
jobcreatie. Toch een positieve boodschap in tijden van economische
recessie en crisis. De EREC (European Renewable
Energy Council) en Greenpeace hebben een rapport gepubliceerd
(Working for the Climate) waaruit blijkt dat er zelfs banen
zullen verloren gaan als we niet investeren in de energie van
de toekomst. Zo ziet in de Europese Unie de toekomst van
windenergie er zeer goed uit.
Kernenergie ontmaskerd
Kernenergie is duur. Als we rekening houden met alle
interne en externe kosten (knowhow, installatie, exploitatie,
ontmanteling, opslag en risicobeheer), dan kost de
productie van elektriciteit met kernenergie tot 70% meer
dan die van windenergie. Dat verschil in kostprijs zit in de
overheidssteun die nucleaire energieprojecten kregen bij
het ontwerp en de bouw van de infrastructuur, de grootste
uitgaven in het leven van zo’n centrale.
Kernenergie brengt Kyoto niet dichterbij. Tijdens het kern-
splijtingsproces in de kerncentrale zelf komt er weliswaar
geen CO2 vrij, maar wel in vrijwel alle andere stappen van
de nucleaire keten, vooral bij het ontginnen en verrijken
van uranium. De Universiteit Groningen berekende dat,
als de ganse keten wordt meegerekend, een kerncentrale
nog één derde van de CO2 van een klassieke gasgestookte
centrale uitstoot. Dit is natuurlijk een pak minder,
maar veel meer dan niks en bovendien een pak meer dan
een warmtekrachtkoppelinginstallatie, waarbij tegelijk
warmte en elektriciteit geproduceerd én nuttig gebruikt
wordt.
Kernenergie produceert enkel elektriciteit en kan dus en-
kel ingrijpen in de sector van de elektriciteitsproductie, die
verantwoordelijk is voor goed 20% van onze broeikasgasuitstoot.
Het vormt echter geen alternatief voor de overige
80% van de broeikasgasemissies.
Kernafval heeft geen oplossing. Het Nucleair Forum
stelt dat de hoeveelheid kernafval per jaar slechts één
vingerhoedje per inwoner bedraagt. Wat dat Forum niet
vermeldt, is dat dit ene vingerhoedje enkel het hoogradioactief
afval bevat (categorie C). Naast elk C-vingerhoedje
produceert elk van ons ook tweeënhalf vingerhoedjes
20
En investeringen in hernieuwbare energie in Europa en de VS
hebben die in vervuilende technologieën als fossiele brandstoffen
en kernenergie voorbijgestoken.
Laatste vraagje voor de federale regering, rechtstreeks uit het
voorwoord van het rapport: ‘Will we look into the eyes of our
children and confess that we had the opportunity but lacked the
courage, that we had the technology but lacked the vision?’
laag- en middelactief langlevend kernafval (categorie B)
en vijftien vingerhoedjes afval met een kortere halveringstijd
(categorie A). Concreet voor België betekent veertig
jaar kernenergie 4.000 ton hoogradioactief, 15.000 ton categorie
B en maar liefst 60.000 ton categorie A kernafval.
Het gaat niet alleen om de hoeveelheid afval die nucleaire
energie produceert, de berging van het afval is geenszins
een evidentie. Hoogradioactief afval moet eerst 3 jaar
afkoelen in een bad vooraleer het verplaatst kan worden.
Daarna moet het nog eens 50 tot 100 jaar bovengronds
afkoelen voor het ‘definitief’ geborgen kan worden. Pikant
detail: 1 vingerhoedje hoogradioactief afval is na 1000 jaar
nog altijd krachtig genoeg om 1 miljard liter drinkwater
ondrinkbaar te maken.
Kernenergie is eindig. Algemeen wordt er van uitgegaan
dat er nog voor 60 jaar uranium voorradig is, aan het
huidige verbruik. Als de Chinese en Indische kernreactorplannen
doorgevoerd worden, zal die termijn echter
verkorten. De World Energy Council voorspelt ernstige
problemen met de toelevering van uranium vanaf 2030-
2050. Betaalbaar uranium zal dan zeldzaam worden.
Sara GEEtS

ecept
kook lekker
ecologisch!
hEErliJk
vEGEtariSch
hErfStvlindErtJES
(farfalle)
Benodigdheden
voor 3 à 4 personen
✔ 500 gram witte farfalle
✔ 400 gram pompoen
✔ 1 ui
✔ 1 winterwortel
✔ 1 rode bio-paprika
✔ 200 ml groentebouillon
✔ 100 gram groene olijven zonder pit
✔ 1 eetlepel oregano
✔ 250 gram panir
✔ Olijfolie
Bereiding
Maak de pompoen schoon met een groenteborstel,
verwijder de zaadjes en snij de pompoen
in blokjes. Kook de vlindertjes volgens
de aanwijzing op de verpakking. Voeg aan
het kokend water eventueel een scheutje olijfolie
toe. Snipper de ui fijn en snij de winterwortel
in dunne plakjes. Verwijder de zaadjes
uit de paprika en snij daarna de paprika en
panir in blokjes. Verhit 4 eetlepels olijfolie in
een koekenpan en bak hierin de ui, wortel
en paprika. Zodra de ui glazig wordt, voeg
je de pompoen, olijven en groentebouillon
toe. Laat het geheel daarna nog 10 minuten
zachtjes koken. Bak ondertussen de panir
goudbruin in een aparte koekenpan. Voeg in
de laatste minuut de oregano en gebakken
panir toe aan de groentesaus. Serveer de
vlindertjes met de groentesaus.
De herfst is aangebroken en binnenkort trotseren we
onze Belgische winter. Hoe fijn is het niet om na een
herfstbui of tijdens een koude winterdag te genieten
van een heerlijk vegetarisch gerecht? Peper stelt je
alvast twee makkelijk te bereiden recepten voor!
ShEPhardS PiE a
la vEGEtariEnnE
Benodigdheden
✔ 1 ui
✔ 2 teentjes knoflook
✔ 1 prei
✔ 1 winterpeen
✔ 1 bos bleekselderij
✔ 1 theelepel rozemarijn
✔ 1 blik linzen
✔ 1 theelepel tomatenpuree
✔ 1 groentebouillonblokje Ben jij gekend
✔ 200 ml water
als de nieuwe
✔ Zout
‘SOS Piet’?
✔ Witte peper
Aarzel dan niet om zelf recepten door
✔ 5 grote aardappelen
te sturen naar info@jonggroen.be !
✔ Olijfolie
Je recept zal dan verschijnen in de
✔ Scheutje melk
volgende Peper.
✔ Scheutje Hazelnootolie
✔ 50 gram hazelnoten
✔ 75 gram geraspte belegen kaas
Bereiding
Schil de aardappelen en kook ze in ongeveer 20 minuten gaar. Snijd
ondertussen de uien, knoflook, prei, wortel en bleekselderij in kleine
stukjes. Smoor gedurende 4 minuten de groenten in een braadpan
met olijfolie tot ze glazig zijn. Voeg daarna de tomatenpuree, de
linzen, de rozemarijn, het bouillonblokje en het water toe. Laat het
mengsel 15 minuten sudderen en breng ondertussen de mix op
smaak met zout en peper. Maak aardappelpuree van de gekookte
aardappelen met de melk en de hazelnootolie. Hak de hazelnoten fijn
en roer ze door de puree. Leg het groentemengsel in een ovenschaal
en bedek dit met de aardappelpuree. Strooi de geraspte kaas erover
en zet de ovenschaal onder de grill tot het gerecht goudbruin is.
21
ElkE diErckEnS

cultuur muziek
Wooden Arms, de derde cd van Patrick Watson is één
van de mooiste platen van 2009. Ken je Patrick Watson
nog niet, dan komt daar met deze recensie hopelijk
verandering in.
Patrick Watson is meer dan de naam van de zanger, het
is ook een parel van een groep. En dat het een groep is,
merk je bij het beluisteren van Wooden Arms. Niet alleen
Patrick zelf steelt de show, maar ook zijn zeer getalenteerde
percussionist Robbie Kuster die alle percussieinstrumenten
op het album bespeelt. Als je goed luistert
dan hoor je in het nummer Beijing zelfs een draaiend
fietswiel.
We starten bij het begin: Het eerste nummer, Fire-
weed, zet meteen de toon voor de rest van de plaat.
Dit zweverige nummer is niet voor niets opgenomen in
een IJslandse studio. Je hoort zowel duisternis als een
sprankeltje hoop in het lied. Iets wat naadloos overgaat
in het volgende nummer, Tracy’s Water. Feeërieke zangpartijen
en een ongelofelijk ‘catchy’ drietellig ritmestukje
bepalen sterk het nummer. De prachtige begeleiding
door de strijkers maakt het nummer één van de beste op
de plaat.
22
van canada
Patrick WatSon
WOODEN ArMS
(Label)
Een tikkeltje anders is de song Beijing: hier stelen de
piano en de veelvoud aan percussie de show. Samen
geven ze de jachtigheid en de drukte van een stad als
Beijing weer. Toch werkt het nummer niet op je zenuwen
en blijft het zelfs dagen in je hoofd rondhangen.
Het zevende liedje van de cd, met de tot de verbeelding
sprekende titel Big Bird in a small cage, daarentegen is
uiterst rustig. Het lied gaat terecht de strijd aan met het
eerder genoemde Tracy’s Water voor beste nummer op
de plaat. Het lied is namelijk tegelijkertijd intriest, absurd
en geruststellend, maar het heeft ook een bijhorende
verhaal. Tijdens zijn concert in de Ancienne Belgique,
overigens één van de beste concerten van de voorbije
jaren, vertelde Patrick Watson dat hij dit nummer schreef
met in het achterhoofd Dolly Parton als tweede stem. Hij
stuurde het op, maar kreeg nooit een antwoord. Een gemiste
kans, want mevrouw Parton is geknipt voor de rol.
Tot slot willen we zeker ook Man like you nog vermelden.
Patrick Watson bewijst hiermee dat hij ook weet dat
eenvoud siert. De stem van Patrick die begeleid wordt
door enkele akoestische gitaren leidt tot deze parel. Zo
weinig als Beijing veel is, maar daarom niet minder mooi.
Op Wooden Arms ontdek je altijd nieuwe elementen en
hierdoor blijft de plaat je bekoren. Wedden dat je na het
beluisteren uren later nog steeds de laatste tonen van
de plaat neuriet? Een echte aanrader, zowel voor koude
winterdagen als voor zwoele zomernachten.

Debuteren in de Nederlandse literatuur? Dezer dagen
krijg je gegarandeerd aandacht! Weinig debutanten
kregen echter meer aandacht dan Ivo Victoria en zijn
boekje. De eerste zes pagina’s van zijn roman werden
aan enkele uitgevers voorgesteld en per opbod verkocht.
Een primeur, geloof ik. Niettemin is de aandacht op zijn
plaats.
Ivo Victoria is het lekker bekkend pseudoniem van Hans
Van Rompaey. Deze dertiger groeide op in Vlaanderen
en woont nu in Amsterdam. In ‘Hoe ik nimmer de Ronde
van Frankrijk voor min-twaalfjarigen won (en dat het me
spijt)’ vertelt Victoria ons over zijn jeugd in Edegem. Voor
wie Edegem niet kent: een kleine gemeente aan de rand
van Antwerpen. Omringd door Berchem, Wilrijk, Mortsel,
Kontich en Hove is deze residentiële gemeente een
rustige, groene gemeente net buiten de grote stad.
cultuur muziek
van hier
ivo victoria
HOE Ik NIMMEr DE
rONDE VAN FrANkrIJk VOOr
MIN-tWAALFJArIGEN WON
(EN DAt HEt ME SPIJt)
Tot zover een korte beschrijving van Edegem. In het
boekje kom je nog meer te weten over de gemeente én
dat is meteen één van de grote troeven van het werk. De
jonge Ivo neemt je mee op de fiets doorheen de straten
van Edegem aan het begin van de jaren tachtig. Als je
Edegem een beetje kent (en dat is in mijn geval zo) is het
dubbel zo leuk. Je kan Ivo vlot volgen door de straten,
langs de pleinen en de plaatselijke clichés.
Fietsen is de passie van de jonge Ivo Victoria. Hij maakt
zijn beste vriend Dries wijs dat hij de Ronde van Frankrijk
voor min-twaalfjarigen won. De erg beïnvloedbare
Dries wordt helemaal mee gezogen in de leugentjes. Zo
bewondert hij Ivo mateloos omwille van zijn ingebeelde
kameraadschap met Lucien Van Impe. Jaren later keert
Ivo terug naar Edegem om zijn leugens op te biechten.
Het is een confrontatie met het verleden en met zichzelf.
De aandacht voor het debuut van Ivo Victoria is volko-
men terecht. Zijn boekje is mooi geschreven zonder
te verzanden in complexe zinnen en moeilijke woordenschat.
Je leest het met een glimlach want iedereen
herkent de leugentjes van kinderen en een prille verliefdheid.
Ivo is een dromer en wekt dit zowel bij zijn naasten
als bij de lezer op. Als recensente schenk ik Ivo Victoria
alvast de prijs voor mooiste openingszin. Een auteur die
zijn boek begint met ‘De voetstappen van mijn vader op
de trap, zijn de bezorgers van een dag die ik niet heb
besteld’, is een belofte en doet mij verlangen naar meer.
EllEn dE boEck En katriEn vanhovE
23

WErktEn
mEE aan
dit nUmmEr:
Bram Bonte, Wim Borremans,
Kristof Calvo, Ellen De Boeck,
Elke Dierckens, Bob D’Haeseleer,
Sara Geets, Dries Valgaeren,
Katrien Vanhove, Sien Verstraeten
Eindredactie:
Elke Dierckens en Bart Vuylsteke
Hoofdredactie:
Sien Verstraeten
Fotoredactie:
Sien Verstraeten
Vormgeving:
MadeByHanna.com
Heb je interesse om onze redactie te
vervoegen, mail dan vliegensvlug naar
sien@jonggroen.be.
Gedrukt op 100% post-consumer
recyclagepapier met vegetale inkten.
Klimaat
zkt
afkoeling
Jong Groen! volgt de klimaatconferentie in
Kopenhagen op de voet. Deze top loopt van 7 tot en
met 18 december én moet een antwoord bieden op de
klimaatverandering. Jong Groen! zal de conferentie
kritisch opvolgen, maar jullie ook informeren en
ludieke acties brengen. Een voorsmaakje vind je
alvast op
WWW.klimaatzktafkoElinG.bE
aGEnda doE mEE
donderdag 26 november
Lampadaire
woensdag 16 december
Open Forum
Vrijdag 8 januari 2010
Nieuwjaarsreceptie
Zaterdag 27 februari 2010
Mini-congres Sociale Zekerheid
Zaterdag 20 maart 2010
Denkdag Democratie
Zaterdag 24 april 2010
Ledendag
Je kan ook lid worden van
Jong Groen!. Zo ontvang
je niet alleen gratis deze
Peper, maar blijf je via de
ledennieuwsbrief ook op de
hoogte van alle activiteiten.
Lid worden van Jong Groen!
kost je helemaal niets en
doe je heel eenvoudig op
WWW.JonGGroEn.bE/
ikdoEmEE.
Jong Groen! is een politieke jongerenorganisatie die jongeren de
kans geeft mee te bouwen aan een betere wereld. Een wereld
met aandacht voor de problemen van alle mensen en het milieu.
Jong Groen! wil zoveel mogelijk jongeren bij groene politiek
betrekken. dit doen we door een fris en gevarieerd
activiteitenaanbod. We bouwen mee verder aan het
groen-progressieve gedachtegoed en verspreiden het.
Standpunten, activiteiten en meer info over
Jong Groen! op WWW.JonGGroEn.bE.
Scherpe
pennen
gezocht!
Peper kritisch gelezen? Zin gekregen om het nog beter
te doen? Wacht dan niet langer om je scherpe pen
boven te halen! Jong en fris talent is steeds welkom
in onze Peper-redactie. Is papier niet je ding én hou je
meer van het web? Dan is onze web-redactie iets voor
jou! Interesse? Stuur dan een mailtje naar
sien@jonggroen.be.