een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven
HAP en SEH: een dubbele infrastructuur is verwarrend en leidt tot
onnodig hoge kosten
De huisartsenpost vervult de poortwachterrol van de huisarts in de avond, nacht en
het weekend. Patiënten met een acute zorgvraag kunnen behalve bij een HAP ook
terecht bij de SEH. In principe hoort de acute zorgvraag van laagcomplexe aard
thuis bij de HAP en die van een meer complexe, medisch-specialistische aard bij de
SEH. Echter, voor patiënten is de urgentie en complexiteit van de eigen zorgvraag
veelal niet goed in te schatten. De vrije toegang tot zowel HAP als SEH heeft als
gevolg dat tussen de 50% en 80% van de patiënten op een SEH een zorgvraag
heeft die ook op de HAP kan worden behandeld. Zolang de toegang tot de SEH vrij is
voor zelfverwijzers en er twee parallelle bekostigingssystemen bestaan voor de
laagcomplexe acute zorgvraag zal het voor de HAP niet mogelijk zijn om een
krachtige rol als poortwachter op te pakken. Het parallel bestaan van de HAP en SEH
is voor patiënten verwarrend, en is in feite een dubbele ‘24/7 acute zorg’infrastructuur
die beide suboptimaal worden benut.
De spoedeisende hulp is toegangspoort, geen poortwachter.
De SEH is onderdeel van de vervolgzorg.
De SEH wordt vanuit de DBC-systematiek bekostigd en maakt financieel gezien
integraal deel uit van het ziekenhuis en de medisch-specialistische honoraria. De
vervlechting van spoedseisende hulp en ziekenhuis maakt dat de SEH zelf onderdeel
is van de vervolgzorg en derhalve eerder als ‘toegangspoort’ dan als ‘poortwachter’
functioneert. In de bekostigingssystematiek is de SEH namelijk niet te
onderscheiden van het achterliggende ziekenhuis: beide worden betaald op basis
van geproduceerde DBC’s. Er is daarmee geen ‘poortwachterprikkel’, integendeel.
Hoe meer productie, hoe meer opnames, hoe hoger de inkomsten.
In de AWBZ ontbreekt een eenduidige poortwachter
Het CIZ vervult in het poortwachtermodel enkel de functie van (vaak achteraf) de
indicatiestelling. Binnen de AWBZ worden de andere twee functies (toegankelijkheid
en behandeling/verwijzing) door zorgaanbieders zelf ingevuld. Het CIZ kan daarmee
feitelijk niet als poortwachter worden gezien. Een eenduidige poortwachter, zoals in
de Zvw, ontbreekt binnen het model van de AWBZ. Er worden bovendien steeds
meer taken van het CIZ aan andere partijen gedelegeerd of overgedragen. Ten
slotte lijkt de functie van ‘uniforme indicatiestelling’ (één van de redenen om naar
een landelijk CIZ te gaan) in de praktijk op dit moment niet te worden gerealiseerd:
het aantal positieve indicatiebesluiten per hoofd van de bevolking verschilt per regio
(op zorgkantoor- niveau).
Verbetering van de effectiviteit van de poortwachters is mogelijk door:
• Resultaatgericht bekostigen om de effectiviteit en intrinsieke motivatie van
huisartsen als poortwachter te verstevigen.
• Eén poortwachter voor de basis acute zorgvraag. Eén poortwachter voorkomt
behandeling van laagcomplexe patiënten met hoogcomplexe (dure) middelen.
Noodzakelijke randvoorwaarden zijn het benoemen van duidelijke uitkomstmaten
voor de poortwachter en het verder stimuleren van HAP/SEH-integratie.
• Een eenduidige poortwachter voor de AWBZ: huisarts in samenwerking met
wijkverpleging. Vul de missende poortwachter in de AWBZ in.
Pagina 86