een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Naar beter betaalbare zorg
Bijlage 7 Samenvatting van onderzoek in opdracht
van de Taskforce
De volgende onderzoeken zijn in opdracht van de Taskforce Beheersing
Zorguitgaven uitgevoerd:
1. KPMG Plexus, Onderzoek naar de effectiviteit van poortwachters in het
Nederlandse zorgstelsel 2000–2010, april 2012
2. KPMG Plexus, Onderzoek Excess growth, mei 2012
3. Prismant, Productiviteitswinst in de Zorg. Who gets what, when en how?, 2012
4. IQ healthcare, Minder zorg, meer kwaliteit. Naar minder onnodige zorg en
ongepaste praktijkvariatie in de ziekenhuiszorg, 2012
De eindrapporten van deze onderzoeken staan op de website van VWS:
http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/vws
1. KPMG Plexus, Onderzoek naar de effectiviteit van poortwachters in het
Nederlandse zorgstelsel 2000–2010
Hoe kan de effectiviteit van huidige poortwachters worden verbeterd? Gekeken is
naar de huisarts als poortwachter van de medisch-specialistische zorg (ook de GGZ),
de huisartsenpost (HAP) en de spoedeisende hulp (SEH) als bewakers van de acute
zorgvoorzieningen en het CIZ als indicatieorgaan voor de AWBZ.
• De poortwachter heeft drie functies:
• Toegankelijkheid: een poortwachter is beschikbaar als eerste aanspreekpunt voor
inwoners met een zorgvraag.
• Indicatiestelling: de poortwachter beoordeelt de zorgvraag en bepaalt de
zorgbehoefte van de patiënt.
• Behandeling/verwijzing: de poortwachter kan gericht de patiënt doorverwijzen
naar de juiste behandelaar voor de zorgbehoefte of zelf de eerste behandeling
uitvoeren.
Huisarts: de huisarts speelt een effectieve rol, maar het kan veel beter
De huisarts kan besluiten dat gespecialiseerde zorg nodig is en een patiënt
verwijzen. De afgelopen jaren is de poortwachterrol van de huisarts door de
aanwezigheid van diverse bypasses in het systeem aan erosie onderhevig. Zo steeg
de groeivoet van het aantal personen dat aanspraak maakt op fysiotherapie na de
invoer van directe toegang in 2006. Ook belanden patiënten steeds vaker zonder
tussenkomst van de huisarts bij de medisch-specialistische zorg, mogelijk als gevolg
van nieuwe polispreekuren en het ontbreken van controle op aanwezigheid van
verwijsbrieven door de zorgverzekeraar.
Een effectieve invulling door huisartsen van de poortwachterrol wordt door de
huidige bekostiging niet beloond (of zelfs negatief ‘beloond’). De prikkels van een
abonnementsysteem of een budget maken het economisch aantrekkelijk om juist zo
snel mogelijk de zorgvraag door te sturen naar de vervolgstap: niets doen levert
immers evenveel op als wel wat doen. Bij de fee for service en productbekostiging is
geen sprake van bekostiging op resultaat: inspanningen (zoals het consult) worden
beloond, zonder aandacht voor de resultaten daarvan.
Pagina 85