een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Naar beter betaalbare zorg
alsmede maatschappelijke dienstverlening (artikel 6). Bij amvb zijn deze zeer ruim
geformuleerde aanspraken zodanig ingeperkt, dat zorg die op grond van een
zorgverzekering verzekerd dient te zijn niet onder de dekking van de AWBZ vallen.
Hetzelfde geldt voor werkgerichte voorzieningen voor gehandicapten, aangezien
SZW daar eerstverantwoordelijk voor is. Voorts zijn de afgelopen jaren meer op
leefomstandigheden en maatschappelijke dienstverlening gerichte omstandigheden
ondergebracht in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Bij en krachtens
amvb zijn voor AWBZ-zorg inkomensafhankelijke bijdragen geregeld, die door het
CAK geheven en geïnd worden. Bij de Tweede Kamer ligt een wetsvoorstel dat het
mogelijk moet maken om de eigen bijdragen ook (meer) vermogensafhankelijk te
laten zijn.
De AWBZ regelt dat aanspraak op zorg slechts bestaat als door het Centrum
Indicatiestelling Zorg (CIZ) is bepaald dat de verzekerde daarop is aangewezen
(artikel 9a). Bij amvb kunnen regels worden gesteld over de werkwijze van het CIZ
en de geldingsduur van besluiten. In beleidsregels zijn regels neergelegd over hoe
het CIZ de zorgbehoefte van verzekerden vaststelt.
De AWBZ kent in beginsel uitsluitend een naturastelsel: een verzekerde heeft recht
op de langdurige zorg die hij nodig heeft, en niet op vergoeding daarvan.
Verzekerden kunnen in plaats van zorg in natura echter in de vorm van geld
ontvangen om daarmee zelf zorg in te kopen. Dit wordt het 'persoonsgebonden
budget' (pgb) genoemd. Formeel wordt onderscheid gemaakt tussen een pgb en een
vergoeding voor persoonlijke zorg, maar het verschil tussen beide is hier niet van
belang. Het pgb is op dit moment subsidie, waarvoor een verzekerde in aanmerking
komt indien hij zijn aanspraak op naturazorg laat varen. Het pgb (of de vergoeding
voor persoonlijke zorg) behoort dus op dit moment niet tot het pakket verzekerde
AWBZ-zorg. Het voornemen bestaat echter te komen tot een wettelijke regeling van
een aanspraak op een pgb.
De AWBZ wordt gefinancierd door middel van een inkomensafhankelijke premie
(artikelen 1, 6 en 11 Wet financiering sociale verzekeringen) die tegelijk met de
loon- en inkomstenbelasting, de premies voor de overige sociale verzekeringen en
de iab geheven en geïnd wordt. De AWBZ kent thans feitelijk geen nominale premie
voor de verzekerde. In artikel 17 is wel de mogelijkheid opgenomen van een
centraal vast te stellen, voor alle verzekerden gelijke nominale premie.
De zorgverzekeraars hebben op dit moment de taak om de AWBZ (risicoloos) uit te
voeren. De werkelijke uitvoering wordt echter verricht door zogenoemde (regionale)
'zorgkantoren', waaraan de zorgverzekeraars hun werk hebben opgedragen.
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
De Wmo legt bij de gemeenten de verantwoordelijkheid voor maatschappelijke
participatie van burgers; gemeenten moeten lokaal en met betrokkenheid van de
burgers beleid ontwikkelen voor maatschappelijke ondersteuning (beleidsplannen),
zowel wat betreft het aanbod van collectieve voorzieningen als wat betreft aan te
bieden individuele voorzieningen; in een verordening moet de gemeente regelen op
welke wijze burgers voor individuele voorzieningen geïndiceerd kunnen raken en
daarop aanspraak kunnen krijgen (in natura of met behulp van een pgb); de
gemeente bepaalt waarvoor men een eigen bijdrage verschuldigd is; in een amvb is
geregeld hoe hoog de inkomensafhankelijke eigen bijdragen mogen zijn en dat deze
niet onbeperkt cumuleren met eigen bijdragen in de AWBZ.
Pagina 81