een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven
Patiënten in de curatieve zorg
Ook richting patiënten zijn maatregelen nodig om het kostenbewustzijn te
bevorderen.
50. De eigen bijdragen richten zich op de grote groeiers. De Taskforce
adviseert een aanpassing van de systematiek voor eigen betalingen, waarbij de
eenvoud van het eigen risico en de gedragseffecten van specifieke eigen
betalingen worden gecombineerd. Concreet adviseert de Taskforce een systeem
met een eigen risico aan de voet, vergelijkbaar met het huidige eigen risico.
Aanvullend betaalt de patiënt een procentuele eigen bijdrage (10%). Voor deze
procentuele bijdrage geldt een plafond. Het totaal aan eigen betalingen is
daarmee aan een maximum gebonden. Denkbaar is een eigen risico van € 350
aan de voet en een procentuele eigen bijdrage van maximaal € 150. In dit
systeem is er sprake van een drempelwerking (via het eigen risico aan de voet)
en van een lange remweg (via de procentuele eigen bijdrage). Circa driekwart
van de mensen blijft gedurende het hele jaar een remweg ervaren. De sterke
groei bij de lichtere ziekenhuispatiënten (die het eigen risico al vol maken) kan
worden omgebogen door de introductie van de procentuele eigen bijdrage van
10%. Om te stimuleren dat patiënten vooraf goed nadenken of een bezoek aan
de huisarts noodzakelijk is, wordt de huisarts onder het eigen risico gebracht 45 .
Eigen bijdragen voor gebruik van de huisartsenpost en de SEH stimuleren de
patiënt om zoveel mogelijk overdag naar de eigen huisarts te gaan. Ook is het
noodzakelijk de zelfzorg te versterken om te voorkomen dat mensen te snel
naar de huisarts gaan, zeker wanneer die voormalige taken uit de tweedelijn
overneemt. Uitstel van noodzakelijke zorg voor chronisch zieken kan worden
vermeden door het maximum aan eigen betalingen (het eigen risico en de
procentuele eigen bijdrage) zo te stellen dat deze groep het maximum
voorspelbaar volmaakt. Hogere en slimmere eigen betalingen kunnen het
draagvlak voor de risicosolidariteit in het huidige stelsel vergroten:
nettobetalers zullen eerder aannemen dat het premiegeld goed wordt besteed,
als zorggebruikers zelf 10% meebetalen. Deze maatregel draagt daarmee bij
aan houdbare solidariteit in de Zvw. Andere belangrijke voordelen van deze
vormgeving zijn dat substitutie naar andere sectoren wordt voorkomen omdat
het een generiek instrument betreft en dat de uitvoeringskosten beperkt lijken
te zijn, aangezien de uitvoering nauw aansluit bij het huidige eigen risico.
51. De burger draagt als eerste de verantwoordelijkheid voor zijn
gezondheid, zodat onnodig gebruik van zorg wordt voorkomen. Door in
te zetten op zelfredzaamheid, zelfmanagement en therapietrouw, kunnen
zorguitgaven worden voorkomen. De belangrijkste baten van dit type
preventieve strategieën zit dus in meer gezondheidswinst, niet in lagere
kosten. Op die manier draagt preventie bij aan extra draagvlak voor
financiering: we leven langer in goede gezondheid en betalen in die periode
extra premie. Bovendien verandert de aard van de geleverde zorg: minder zorg
voor vermijdbare chronische ziekten door gezond gedrag betekent meer ruimte
voor zorg voor acuut bedreigende ziekten. Het maatschappelijk draagvlak voor
die laatste zorgvorm is waarschijnlijk groter. Volgens de OESO is preventie via
(hogere) accijnzen per saldo kostenbesparend en zorgt dit voor
45 In de eerste lijn gaan veel mensen vaker naar de huisarts voor lichtere kwalen waarvoor zelfzorg een
alternatief vormt. Door de huisarts onder het eigen risico te brengen wordt zelfzorg gestimuleerd.
Pagina 50