een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven
Samenvatting
Taakopdracht
1. De Taskforce Beheersing Zorguitgaven is ingesteld door de bewindspersonen
van VWS en de minister van Financiën. Doelstelling is de ontwikkeling van een
realistische strategie en het doen van concrete voorstellen om de collectieve
zorguitgaven op de middellange termijn beter te beheersen en op een
houdbaar groeipad te krijgen.
Ontwikkeling
2. Tot de eeuwwisseling remde strikte budgettering de stijging van de
zorguitgaven. Keerzijde waren achterblijvende productiviteit, geringe kwaliteit
en oplopende wachtlijsten. Welbewust is rond 2000 gekozen om hier
verandering in te brengen. Met de extra financiële middelen was de sector in
staat om wachtlijsten weg te werken. Daarnaast werden prikkels aangebracht
om de productiviteit te stimuleren.
3. Met succes: de productiviteit is het afgelopen decennium toegenomen in vooral
de curatieve zorg. Op het gebied van toegankelijkheid van de zorg scoort
Nederland nu zeer goed, en ook de kwaliteit is doorgaans in orde. Een forse
stijging van de collectieve uitgaven is de prijs die werd betaald voor het
wegwerken van de wachtlijsten en de verbetering van de kwaliteit. Inmiddels
zit Nederland in de kopgroep van OESO-landen wat betreft de zorguitgaven. Bij
de langdurige zorg is Nederland (samen met Zweden) zelfs koploper.
4. Zorgwekkend is dat ook na het wegwerken van de wachtlijsten de groei van de
zorguitgaven op een structureel hoger niveau blijft liggen. Ondanks de
economische crisis en omvangrijke bezuinigingen om de overheidsfinanciën
weer in balans te brengen, stijgen de collectieve uitgaven aan zorg in de
periode 2010-2015 naar verwachting van € 60 naar € 75 miljard. Slechts een
kwart van deze stijging wordt veroorzaakt door de vergrijzing.
5. De stijging van de collectieve uitgaven drijft de premies en belastingen op,
waardoor werken minder gaat lonen, de concurrentiepositie verslechtert en het
draagvlak voor solidariteit wordt uitgehold. Zo heeft het CPB berekend dat met
het groeitempo van 2001-2010 de collectieve zorguitgaven in 2040 meer dan
een kwart van het BBP bedragen. Tweeverdieners met een verzamelinkomen
van anderhalf keer modaal betalen dan grofweg de helft van het inkomen aan
zorgpremies. Voortzetting van de huidige groei van de zorguitgaven leidt
bovendien tot vergaande verdringing van andere overheidsbestedingen. Deze
ontwikkelingen zijn onhoudbaar.
Houdbaar pad
6. Aan de Taskforce is gevraagd hoe de zorguitgaven op een houdbaar pad
kunnen worden gebracht. Een financieel houdbaar pad betekent in strikte zin
dat de uitgaven niet harder mogen groeien dan de economie. Als dat wel
gebeurt, kunnen andere overheidsuitgaven immers minder snel stijgen (of
moeten zelfs dalen), of moeten de premies/belastingen omhoog. Aan beide
zitten grenzen.
Pagina 4