een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven
Pagina 40
maar ook dat zij de ruimte krijgen om nieuwe producten te ontwikkelen
waarmee de beperkingen van cliënten kunnen worden gecompenseerd.
18. Extramuraliseren betekent een verschuiving van geld voor stenen naar
geld voor zorg. De inperking van de aanspraak op verblijf betekent dat
budgetten verschuiven en de langdurige zorg transformeert. De intramurale
capaciteit bij instellingen zal moeten dalen. Geld dat nu in stenen zit wordt
verschoven naar extramurale zorg. In andere landen zijn voorbeelden bekend
van relatief snelle afbouw van intramurale capaciteit. Dit zal in samenhang
moeten gebeuren met de invoeringstermijn van de normatieve
huisvestingscomponent.
19. De ruimte om te onderhandelen in de AWBZ wordt uitgebreid door
invoering van vrije bekostiging. Om volumeprikkels tegen te gaan krijgen
inkopers meer ruimte bij de onderhandelingen. Door de toenemende
prijsonderhandelingen zullen aanbieders gestimuleerd worden een meer
onderscheidend aanbod te doen. Dit maakt het ook mogelijk om innovatie te
belonen of het afbouwen van capaciteit te belonen. Het uitgangspunt is om de
aanwezige ruimte in tarieven weg te nemen, bijvoorbeeld door de recente
verhoging van de intramurale tarieven in de ouderenzorg terug te draaien.
Cliënten in de langdurige zorg
Ook cliënten leveren een bijdrage aan het beheersen van de collectieve
zorguitgaven. Zij zullen meer dan nu een groter deel van de zorgkosten zelf moeten
financieren.
20. Cliënten regelen meer zorg zelf, in de eigen omgeving. In vergelijking tot
andere landen ligt het zwaartepunt van de langdurige zorg in Nederland meer
op het professionele aanbod en minder bij de informele zorg 39 . Door de
compensatieplicht heeft een cliënt niet langer recht op een specifiek aantal
uren zorg. In plaats daarvan kan de zorgvrager in de thuissituatie in bredere
zin worden gecompenseerd voor zijn beperking. De aanwezigheid van
mantelzorg en de mogelijkheid particuliere hulp in te schakelen vormen een
onderdeel bij de weging van de zorgbehoefte.
21. De aanspraak verblijf wordt voor lichtere zorg aangescherpt en
cliënten ontvangen zorg langer thuis. Het intramurale karakter is met
name sterk ontwikkeld in de verzorgingshuizen en in de verstandelijk
gehandicaptenzorg. Aanscherping van de indicatie voor intramurale zorg is
mogelijk. De laagste ZZP’s (1-4) worden in de toekomst extramuraal geleverd.
Ook vergelijkbare ZZP’s in de gehandicaptenzorg worden geëxtramuraliseerd.
Het gaat om intramurale zorg waarbij niet meer dan ongeveer 2,5 uur zorg per
dag wordt geleverd. Om deze extramuralisering te faciliteren dienen nieuwe
vormen van toezicht, onder meer via e-health, te worden ontwikkeld.
22. De voorziening huishoudelijke verzorging wordt geschrapt uit de Wmo,
hulpmiddelen komen deels voor eigen rekening en in de Wmo kan een
pgb worden verstrekt, maar er is geen recht. De mogelijkheid om via de
Wmo een beroep te doen op huishoudelijke zorg komt te vervallen. Ook dient
een deel van de kosten van hulpmiddelen voor eigen rekening te komen. Alleen
39 OECD, Help wanted, Providing and paying for long-term care, May 2011.