een ambtelijk rapport - Ziek van Zorg

Rapport Taskforce Beheersing Zorguitgaven
Zorginkopers
Betaalbaarheid van zorg begint bij een doelmatige inkoop. Een eerste belangrijke
vraag is daarom welke partij hiervoor het beste is toegerust. De preferente
zorginkoper hangt af van drie zaken, te weten de inhoudelijke synergie van de
specifieke zorgsoort met het gemeentelijke domein of juist met de curatieve zorg,
de mogelijkheid tot risicodragende uitvoering en tot slot de prikkels voor preventie.
7. Overheveling van extramurale verzorging en optioneel verpleging naar
de Wmo maakt meer maatwerk en samenhang mogelijk. Tweederde van
de cliënten met extramurale AWBZ (zowel verpleging als verzorging), maakt
(op termijn) gebruik van de Wmo 35 . Indien gemeenten ook deze zorg gaan
inkopen, zoals bij eerdere overheveling de huishoudelijke zorg, zijn voordelen
te behalen. Dit kan door de afstemming met andere gemeentelijke domeinen
(welzijn, wonen) te verbeteren waarbij gemeenten ook een prikkel hebben de
zorg doelmatig in te richten. Daarbij kan de cliënt langer in de eigen omgeving
blijven doordat de zorg thuis kan worden georganiseerd. Doordat
zorggebruikers niet snel van gemeente wisselen hebben gemeenten een
grotere prikkel om zorg te voorkomen 36 dan zorgverzekeraars. Gemeenten
hebben laten zien dat zij in staat zijn een behoorlijke doelmatigheidswinst te
realiseren via aanbestedingen zonder dat cliënten de kwaliteit als minder zijn
gaan ervaren 37 . De beheersing via de Wmo is voor de huishoudelijke zorg
succesvoller gebleken dan via de AWBZ. Nader moet worden bezien hoe de
gemeenten kunnen worden ondersteund bij deze aanvullende taken door
samenwerking tussen gemeenten te stimuleren, vooral wanneer de
bestuurskracht mogelijk tekortschiet. Bij de overheveling vervalt het recht op
zorg zoals in de AWBZ en wordt dit vervangen door het compensatieprincipe
van de Wmo. Het verdeelmodel voor budgetten naar gemeenten dient te
worden uitgebreid en verbeterd bij een verdere overheveling.
8. De extramurale functie verpleging is meer curatief georiënteerd. Het is
daarom ook een optie deze functie naar de Zvw over te hevelen in
plaats van naar de Wmo. Meer dan verzorging kent verpleging een
zorginhoudelijke overlap met de Zvw. Net als bij de revalidatiezorg spelen hier
synergie-effecten, bijvoorbeeld bij (langdurige) thuisverpleging na een
ziekenhuisopname. Om die reden kan de extramurale functie verpleging
worden overgeheveld naar de Zvw in plaats van naar de Wmo, ook omdat hier
sprake is van voorbehouden handelingen op individueel niveau. Verpleging
leent zich dan ook minder voor het compensatiebeginsel van de Wmo. Het
budgettaire beslag van deze overheveling is beperkt. Wel moet de
risicoverevening worden uitgebreid om risicodragende uitvoering mogelijk te
maken. Ook is aandacht nodig voor een adequate afbakening met het
gemeentelijke domein, omdat verpleging en verzorging nu vaak in samenhang
worden geleverd.
9. De langdurige GGZ heeft veel overlap met de curatieve zorg en kan
worden uitgevoerd binnen de Zvw. De overgrote meerderheid van cliënten
35
De Taskforce hanteert als uitgangspunt de situatie waarin gemeenten naast huishoudelijke verzorging
ook de begeleiding en de langdurige zorg voor jeugd leveren.
36
Cliënten wonen lang in dezelfde gemeente terwijl ze elk jaar van verzekeraar kunnen veranderen. Het
loont dan om te investeren in preventie. Daarbij worden gemeenten risicodragend en kunnen zij zelf
keuzes maken tussen zorg en andere domeinen, zolang zij maar aan hun compensatieplicht voldoen.
37
M. de Klerk, R. Gilsing en J. Timmermans (red.), Op weg met de Wmo. Evaluatie van de Wet
maatschappelijke ondersteuning 2007–2009, SCP, Den Haag, 2010.
Pagina 36