in je achtertuin - Modeste Herwig

De prairie
in je achtertuin
Thuis bij tuinontwerpster Annemie de Roye valt je oog meteen op de uitbundige borders in prairiestijl, vol minder
bekende vaste planten en siergrassen. Haar nieuwste project is een royale dubbele prairieborder, omringd door
hagen van veldesdoorn. Seasons kreeg een rondleiding én advies voor het zelf aanleggen van zo’n border.
2 SEASONS SEASONS
3

Waarom begon je met prairiebeplanting?
“Ik houd van planten met een natuurlijke
uitstraling en ook van siergrassen, maar over
mijn toenmalige borders met wilde planten
was ik niet tevreden. De inheemse soorten
erin zorgden voor veel werk, omdat deze zich
uitzaaien en nogal woekeren. Elk jaar moest
ik opnieuw inplanten en eigenlijk had ik
alleen in juni bloemen. Toen hoorde ik over
de prairieborders van de bekende kweker
Jan Spruyt uit Buggenhout. Die zien er ook
heel natuurlijk uit, maar vragen weinig werk.
Bovendien bloeien ze van juni tot ver in
september. Een prima alternatief dus. Je ziet
prairieborders ook in steeds meer tuinen”
Waar komen ze oorspronkelijk vandaan?
“Prairies zijn te vinden in het midden van
Noord-Amerika (The Great Plains) en Canada.
In een natuurlijke prairie groeien luchtige
grassen en forse vaste planten door elkaar.
Deze bijzondere plantengemeenschappen
zijn inspirerend voor moderne tuinen. Het
heel strakke met alleen maar gras, hagen en
snoeivormen boet wat in aan populariteit.
Men wil weer meer terug naar de natuur en
genieten van kleurige bloemen. En ook de
klassieke Engelse border wordt steeds meer
vervangen door een natuurlijk ogende en
onderhoudsvriendelijke mix van siergrassen
en rijk bloeiende vaste planten.”
Welke planten vallen eigenlijk onder
de prairieplanten?
“Veel ervan kennen we al als borderplant,
zoals Helenium, Echinacea, Eupatorium en
Heliopsis. Het zijn vooral heel sterke planten
en siergrassen; moeilijke soorten, bijvoorbeeld
ridderspoor, worden niet gebruikt in de
prairieborder. Over het algemeen hebben
prairieplanten wat kleinere bloemen en meest
kenmerkend is hun natuurlijke uitstraling.
4 SEASONS
Ze kunnen uit Noord-Amerika komen, maar
ook uit andere delen van de wereld. Het
begrip ‘prairie’ heeft voor tuinen een ruime
betekenis gekregen en slaat op elke natuurlijk
ogende beplanting van hoge vaste planten
en siergrassen. Er worden wilde soorten
toegepast, maar ook cultivars (gekweekte
borderplanten), zoals zonnekruid (Helenium)
en meisjesogen (Coreopsis).”
Hoe ga je te werk bij de aanleg van
een prairieborder?
“Het is belangrijk soorten te kiezen die goed
passen bij de grond. De juiste soort op de
juiste plek; dan krijgt u een fraai resultaat.
Maak altijd eerst een plan voor de border.
Begin met een lijst van geschikte planten,
rekening houdend met de lichtbehoefte en
bodemeisen, kleur, vorm en bloeitijd. Het
is handig om bij het maken van een plan
drie groepen aan te houden. Allereerst zijn
er karakteristieke planten met een stevige
bouw, zoals de rode zonnehoed (Echinacea).
Deze worden ook wel themaplanten of
structuurplanten genoemd. Daarnaast zijn
er aanvullende planten die wat minder
opvallen en de ruimte tussen de themaplanten
kunnen opvullen, bijvoorbeeld
beemdkroon (Knautia). Gebruik altijd flink
meer themaplanten dan aanvullende planten,
dan wordt de beplanting sprekender. Gebruikt
u vooral veel aanvullende planten, dan kan
het wat ‘saai’ worden, ze zijn vooral als
ondersteuning van de themaplanten bedoeld.
Er zijn ook nog strooiplanten die u willekeurig
tussen de andere planten kunt verdelen en
die een opvallend accent geven. Heel geschikt
is bijvoorbeeld de sierui (Allium), om kleur
te geven in het voorjaar, of de insectenlokker
Verbena bonariensis. Najaar of voorjaar is een
prima tijd om de border in te planten. Bepaal
waar in de beschikbare ruimte de planten
▲
De 10 mooiste
prairietuinplanten
SIERGRASSEN:
1 Vingergras, Panicum virgatum.
Een fijn siergras met wolkachtige
bloeipluimen. Is er ook met donker
blad, zoals ‘Rotstrahlbush’. Hoogte
100-125 cm, bloei 8-10.
2 Prairiedropzaad, Sporobolus
hererolepis. Echt prairiegras met smal,
heldergroen blad en lange, elegante
bloempluimen. Hoogte 80 cm, bloei 7-9.
3 Struisriet, Calamagrostis x
acutiflora ‘Karl Foerster’. Fors siergras,
loopt vroeg uit en staat mooi rechtop.
Halmen verkleuren van groen naar
strobruin. Hoogte 125-150 cm, bloei 6-9.
RIJKE BLOEIERS:
4 Sluieraster, Aster ericoides. Heel
fijne aster met wolken bloempjes in
wit, roze of violet. Kan goed tegen
droogte. Hoogte 75-100 cm, bloei 9-10.
5 Rode zonnehoed, Echinacea
purpurea. Grote roze bloemen met
een kegelvormig hart, die veel bijen
en vlinders aantrekken. Ook mooi na
de bloei. Hoogte 50-75 cm, bloei 7-9.
6 Koniginnekruid, Eupatorium
maculatum ‘Atropurpureum’. Zeer forse
vlinderplant met grote grijspaarse
bloemschermen. Minder ruimte? Kies
dan de veel lagere ‘Purple Bush’.
Hoogte 175-200 cm, bloei 8-9.
7 Zonnekruid, Helenium-hybriden.
Prachtige, warme kleuren die
variëren van geel en oranje tot rood
en bruin. Zeer sterk, lange bloeiers.
Hoogte 100-125 cm, bloei 7-9.
8 Zonneogen, Heliopsis helianthoides
‘Asahi’. Sterke, bossige, rijk bloeiende
plant. Bloemen in warme oranjegele
kleur. Hoogte 75-100 cm, bloei 7-9.
9 Slangenkop, Penstemon digitalis
‘Husker Red’. Sterke plant met glimmend
rood blad in het voorjaar. Later lichtroze
tot witte bloemen, in de nazomer rood
getinte zaadhoofdjes. Heel lang mooi
dus. Hoogte 50-75 cm, bloei 7-8.
10 Gele zonnehoed, Rudbeckia.
Structuurplanten voor de prairieborder
met opvallend gele bloemen. Rudbeckia
triloba is geel oranje met een zwart
hartje, heel sterk, 75-100 cm hoog,
maxima heeft groot blauwgroen blad,
tot 160 cm hoog. Bloei 7-9.
De halmen van vedergras Stipa calamagrostis verkleuren
in de nazomer bruin, ervoor bloeit vetkruid (Sedum).
Gele zonnehoed, Rudbeckia nitida.
Annemie de Roye knipt de
buxusbollen in de siermoestuin.
Bergamotplant, Monarda xxxxxxxxxx
‘xxxxx xxxxxxxx’.

De prairieborder is met
zijn rood en geel ook in het
najaar nog heel kleurig
De dubbele prairieborder in rood en geel
is ook in het najaar nog heel kleurig.
Beemdkroon, Knautia
macedonica, begint in
juli te bloeien.
Het zachte roze van Sedum ‘Matrona’ gaat
prachtig samen met het grijsgroene blad
van de alsem (Artemisia).
moeten komen en kijk of u ze wilt mixen of
toch meer in groepen (drifts) wilt planten.
Strooi na het inplanten af met een mulchlaag.”
Wat is de functie van zo’n laag?
“Met een mulchlaag van zeker vijf centimeter
bescherm je de bodem tegen dichtslaan en
uitdrogen, bovendien wordt onkruidgroei voor
een deel tegengehouden. En de bodem warmt
in het voorjaar eerder op; je zult zien dat de
planten veel beter groeien. In een echte
prairietuin hebben lavakorrels de voorkeur.
Op de lichte, poreuze korrels groeit nauwelijks
onkruid, heel onderhoudsvriendelijk dus.
Als alternatief kunt u kiezen voor grind,
split, houtsnippers (liefst van loofhout, goed
gedroogd) of cacaodoppen. Probeer de laag
echt op de bodem te laten liggen en vermeng
het materiaal niet met de aarde.”
Welke plekken zijn geschikt?
“Zorg voor een plek in de volle zon. De
bodem van een prairietuin mag voedselrijk
zijn, want ook de oorspronkelijke prairie was
zeer voedselrijk. Verbeter arme zandgrond
daarom met compost. Een goede afwatering
van de grond is belangrijk, op te natte grond
groeien de meeste prairieplanten slecht. Begin
altijd met onkruidvrije grond. Als er al
onkruid in de grond zit, heb je er later veel
last van. Let het eerste jaar goed op onkruid
en houd de border schoon. Vanaf het tweede
jaar zul je er dan weinig last van hebben.”
Wat kun je nog meer vertellen over
het onderhoud?
“Omdat de mulchlaag verdamping voorkomt,
is water geven eigenlijk nauwelijks nodig.
Geef alleen het eerste jaar en later in zeer
droge en warme perioden wat water. In het
voorjaar knip je alle afgestorven stengels af,
en al snel komen de nieuwe scheutjes weer
boven de grond. Prairieplanten zijn over het
algemeen erg stevig, opbinden is daarom niet
nodig. Pas alleen op met hoge siergrassen,
vooral in voedselrijke grond kunnen die nog
wel eens wat slap opgroeien. Voeding geven,
is niet nodig.”
Is het nodig om de border steeds opnieuw
in te planten?
“Met een goed ontwerp zeker niet. We zijn
dat wel zo gewend bij een Engelse border,
waarbij de beplanting strak gecoördineerd
is. Maar in een prairieborder krijgt de
natuur meer de vrije hand, de beplanting
kan jarenlang hetzelfde blijven. De planten
mogen door elkaar groeien en vaak ontstaan
er zo vanzelf de mooiste combinaties. Kijk
wel elke zomer of er misschien soorten zijn
die echt te groot worden en andere planten
overwoekeren. Die kun je in het najaar
opnemen en in kleinere stukken delen.
Plant slechts een deel weer terug. Natuurlijk
kun je na verloop van tijd beslissen of je
veranderingen aan wilt brengen.”
Hoe ontstaan er mooie, grote pollen?
“De vaste planten groeien vrij snel en je zult
zien dat er na een jaar al behoorlijk grote
pollen zijn ontstaan. Daarom is het niet nodig
de border helemaal vol te zetten, de planten
hebben nog ruimte nodig om te kunnen
groeien. Je kunt een gemiddelde van vijf tot
acht planten per vierkante meter aanhouden.
Voor hoge soorten vijf per vierkante meter en
voor lage planten acht. Het eerste jaar zal een
prairieborder al prachtig zijn, kijk maar naar
mijn dubbele border in rood en geel, die nog
geen jaar oud is.” ❧
Tekst en fotografie Modeste Herwig
Meer weten
De bijzondere gele zonnehoed
Rudbeckia ‘Henry Eilers’ heeft
lepelvormige blaadjes.
Annemie de Roye
Annemie de Roye is tuinontwerpster en heeft
de laatste twaalf jaar haar eigen tuin steeds
verder uitgebreid. Voor haar kwekerij
selecteert Annemie de beste borderplanten,
siergrassen en prairieplanten. Tuin en
kwekerij zijn in juli, september en oktober op
vrijdag en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur
geopend. In augustus gesloten.
De vlindertuin, Annemie de Roye,
Weynesbaan 131, Rijmenam-Bonheiden
(België), 0032 (0)15513888.
Lezen
Een waardevol boek is ‘Prairietuinen’
door Laurence Machiels, m.m.v. Jan Spruyt,
€ 45,-, uitgegeven door Stichting Kunstboek,
isbn 978-90-5856-277-7.
Prairietuinen bezoeken
• Lianne’s Siergrassen, Jan Gosseswijk 31,
De Wilp, 0594 644263, www.siergras.nl
• De tuin van Piet en Anja Oudolf,
Broekstraat 17, Hummelo, 0314 381120,
www.oudolf.com
• Rammekenshof, de privé-tuin van
Willeke en Ruud Verschuur,
Rammekensweg 11, Ritthem,
0118 460924, www.rammekenshof.nl
• Kwekerij Jan Spruyt-Van der Jeugd,
Mostenveld 30, Buggenhout (B),
0032 (0)52333776, www.vasteplant.be
• De Tuinen van Hoegaarden, Houtmarkt 1,
Hoegaarden (B), 0032 (0)16767843,
www.detuinenvanhoegaarden.be
• The Beth Chatto Gardens,
Elmstead Market, Colchester, Essex,
0044 1206822007, www.bethchatto.co.uk
SEASONS
7