Acute wondzorg - Wondzorg.be
Acute wondzorg - Wondzorg.be Acute wondzorg - Wondzorg.be
Acute wondzorg Dr. Jan Rumbaut Dr. Sebastiaan Martens OLV. OLV. Ziekenhuis Aalst Congres NVKVV Oostende 14-03 14 03-07 07 Steentijd Historiek Klassieke oudheid: “pus pus bonum et laudabile” laudabile Arabische heelmeesters: cauterisatie Middeleeuwen: chirurgijn-barbiers chirurgijn barbiers Renaissance: kennis van anatomie Ambroise Paré Par Napoleontische tijd: amputatie Wereldoorlog I en II, vietnam Historiek: Steentijd Historiek: Klassieke oudheid Historiek: Arabische heelmeesters Cauterisatie Rhazes °865 865 + 925 “pus pus bonum et laudabile” laudabile Historiek: Middeleeuwen chirurgijn - barbiers
- Page 2 and 3: Historiek : Renaissance kennis van
- Page 4 and 5: Actuele tendensen Nieuwe producten
- Page 6 and 7: Basisschema acute wondzorg Herstel
- Page 8 and 9: Snijwonde Trajekt schuin en diep: p
- Page 10: Wondzorg Een succesvolle wondzorg b
<strong>Acute</strong><br />
<strong>wondzorg</strong><br />
Dr. Jan Rumbaut<br />
Dr. Sebastiaan Martens<br />
OLV. OLV.<br />
Ziekenhuis Aalst<br />
Congres NVKVV<br />
Oostende 14-03 14 03-07 07<br />
Steentijd<br />
Historiek<br />
Klassieke oudheid: “pus pus bonum et laudabile” laudabile<br />
Arabische heelmeesters: cauterisatie<br />
Middeleeuwen: chirurgijn-barbiers<br />
chirurgijn barbiers<br />
Renaissance: kennis van anatomie<br />
Ambroise Paré Par<br />
Napoleontische tijd: amputatie<br />
Wereldoorlog I en II, vietnam<br />
Historiek: Steentijd Historiek: Klassieke oudheid<br />
Historiek: Arabische heelmeesters<br />
Cauterisatie<br />
Rhazes<br />
°865 865 + 925<br />
“pus pus bonum<br />
et laudabile” laudabile<br />
Historiek: Middeleeuwen<br />
chirurgijn<br />
-<br />
barbiers
Historiek : Renaissance<br />
kennis<br />
van<br />
anatomie<br />
Historiek : Renaissance<br />
Ambroise Paré Par<br />
°1517 1517 + 1590<br />
Historiek : Renaissance<br />
Ambroise Paré Par<br />
°1517 1517 + 1590<br />
Japan 1700<br />
Historiek : Renaissance<br />
Ambroise Paré Par<br />
°1517 1517 + 1590<br />
Historiek : Renaissance<br />
Ambroise Paré Par<br />
°1517 1517 + 1590<br />
Historiek: Napoleontische tijd<br />
amputatie
Napoleontische tijd Historiek : Wereldoorlogen<br />
Historiek : Wereldoorlogen<br />
WO II:<br />
OP-zaal OP zaal<br />
Actuele tendensen<br />
Huidige <strong>wondzorg</strong> gebaseerd op:<br />
wetenschappelijk onderzoek<br />
marketing en commercialisering<br />
van nieuwe producten<br />
WO I:<br />
brancardier<br />
Historiek : Wereldoorlogen<br />
Vietnam:<br />
Advanced<br />
Trauma<br />
Life<br />
Support<br />
Actuele tendensen<br />
Wetenschappelijk onderzoek in verband met:<br />
Wondheling als dynamisch proces<br />
Ontstekingsfase<br />
Proliferatiefase<br />
Differentiatiefase<br />
Inwerkende factoren: macrofagen, enzymen,groeifaktoren<br />
enzymen, groeifaktoren<br />
Werkingsmechanismen van lokale agentia:<br />
Gels,<br />
Zilver<br />
Semipermea<strong>be</strong>ls<br />
Algemene maatregelen: hyperbare O2 O<br />
Nieuwe technieken: plastische chirurgie, kompressie,<br />
vacuseal, …
Actuele tendensen<br />
Nieuwe producten<br />
Theoretisch denkschema<br />
Experimentele <strong>be</strong>vindingen: vb. wet < > dry<br />
Technologie van dragerstoffen: vb. hydrofi<strong>be</strong>r<br />
Marktonderzoek<br />
Commerciële Commerci le <strong>be</strong>langen<br />
Marktonderzoek Commerciële <strong>be</strong>langen<br />
Meer wetenschap en meer business<br />
Veelvoud van producten<br />
Hydrocolloid<br />
Alginaat<br />
Foam<br />
Gels<br />
Vetverband<br />
Zilververband<br />
Combinaties<br />
Inzicht in reële werking en toepassingen verwerven<br />
door eerst toe te passen op eenvoudige situaties,<br />
stilaan uitbreiden.<br />
<strong>Acute</strong> <strong>wondzorg</strong><br />
Traumatische wonden:<br />
preklinisch<br />
spoedopname<br />
definitieve <strong>be</strong>handeling<br />
Nazorg<br />
Infectieuze pathologie<br />
Erisypelas<br />
Flegmone – abces<br />
Chirurgische wonden<br />
Brandwonden
Traumatische wonden:<br />
Preklinische zorg<br />
Doel: <strong>be</strong>veiligen tot definitieve <strong>be</strong>handeling<br />
– Tijdsdruk!<br />
– Beperkte middelen!<br />
– Evalueren van vitale tekens + reageren<br />
– Informatie ivm traumamechanisme<br />
– <strong>Wondzorg</strong><br />
– Controle van patiënt pati nt tijdens vervoer<br />
Traumatische wonden:<br />
<strong>Wondzorg</strong> in urgentiedienst<br />
“Open Open wounds but silent killers” killers<br />
Gestructureerde sequens:<br />
Levens<strong>be</strong>dreigende letsels<br />
Klinische total body check up<br />
Gerichte technische onderzoeken<br />
Bilan en <strong>be</strong>handelingsprioriteiten<br />
<strong>Wondzorg</strong>:<br />
– Eenmaal wonde en gerelateerde omgeving en<br />
diepere structuren evalueren en definitieve<br />
<strong>be</strong>handeling plannen<br />
Geen “Peep Peep Show” Show in urgentiezaal !<br />
Basisschema acute <strong>wondzorg</strong><br />
Pijnstilling<br />
voldoende = “op op overschot”<br />
overschot<br />
Lokaal – regionaal – algemeen<br />
!!! postoperatief: Analgesie<br />
ESSENTIEEL<br />
voor goed functioneren<br />
Traumatische wonden:<br />
Preklinische zorg<br />
Grote vreemde voorwerpen ter plaatse laten!<br />
Bloeding <strong>be</strong>perken door lokale druk op/in de wonde<br />
Knelband extreme uitzondering!<br />
Zo mogelijk steriel afdekken<br />
Stabiliserend verband<br />
– (cfr cfr. . EHBO)<br />
Basisschema acute <strong>wondzorg</strong><br />
Pijnstilling<br />
Wondvoor<strong>be</strong>reiding<br />
Herstel van integriteit<br />
Bijkomende maatregelen<br />
Nazorg<br />
Basisschema acute <strong>wondzorg</strong><br />
Wondvoor<strong>be</strong>reiding<br />
☞ HOEKSTEEN EN ACHILLESPEES !<br />
Voorwaarde scheppen voor fysiologische wondheling<br />
Breed wassen water en zeep<br />
Steriel afdekken: OP zaal principes<br />
Verwijderen alle vreemd, avitaal<br />
en/of <strong>be</strong>smet materiaal<br />
Mechanische reiniging:<br />
– Massief spoelen met fysiologisch serum<br />
– Bijkomstig: H 2O2 , iso<strong>be</strong>tadine<br />
iso<strong>be</strong>tadine, , chlorhexidine<br />
chlorhexidine, , …<br />
Beslissen: hechting of andere <strong>be</strong>handeling
Basisschema acute <strong>wondzorg</strong><br />
Herstel Van Integriteit<br />
☞ Voorkeur: primaire wondsutuur<br />
Contra-indicatie:<br />
Contra indicatie:<br />
– Uitgebreid defect<br />
– Tractie op wondranden<br />
– Hoog infectie risico<br />
Alternatieven:<br />
– Open vochtige verzorging<br />
– Semi-occlusief Semi occlusief verband: epigard, epigard,<br />
foam, foam,<br />
alginaat, alginaat,<br />
…<br />
– Vacuseal verband<br />
– Plastische heelkunde: rotatie of vrije flap, greffe<br />
Specifieke wonden<br />
Schaaf- Schaaf en kneuswonden<br />
Open amputaties<br />
Snijwonde<br />
Geïnfecteerde Ge nfecteerde wonden<br />
Bijtwonden<br />
Steek en schotwonden<br />
Open frakturen<br />
Schaafwonden<br />
(lokale) anesthesie essentieel<br />
incrustatie = tatoeage<br />
Wondoppervlak vochtig en pijnlijk<br />
<strong>Wondzorg</strong>:<br />
gecontroleerd vochtig milieu<br />
<strong>be</strong>perkte pijnloze verbandwissel<br />
fixatiemogelijkheden<br />
Basisschema acute <strong>wondzorg</strong><br />
Nazorg<br />
Primaire sutuur = chirurgische wonde<br />
Ontsmetten: alcohol, iso<strong>be</strong>tadine,<br />
iso<strong>be</strong>tadine,<br />
…<br />
Steriel afdekkend verband<br />
Na 72 uur: open en droog<br />
Specifieke Wonden<br />
Schaaf en kneuswonden<br />
Schaafwonden<br />
Verband mogelijkheden:<br />
“ vetverband”: vetverband : granulatie ingroei!<br />
gel +tulle + tulle: : hydrofiel= uitdrogend<br />
fijnmazig silicone (+ foam): foam):<br />
goede<br />
vocht regulatie – weinig pijn<br />
hydrocolloid:<br />
hydrocolloid:<br />
cave hypergranulatie
Kneuswonden<br />
Contusies<br />
Decollement met laattijdige necrose<br />
Plettrauma<br />
oppervlakkig letsel : cfr. cfr.<br />
schaafwonde<br />
Uitgebreide defekten: defekten:<br />
vochtig milieu<br />
vacuseal<br />
greffe of flap<br />
Open amputatie<br />
Primair debridement erg <strong>be</strong>langrijk<br />
Sterk <strong>be</strong>zenuwd!<br />
<strong>be</strong>zenuwd<br />
Granulatie onder pijnloos verband<br />
Maximale <strong>be</strong>weging toelaten<br />
“Muts Muts van Hippocrates” Hippocrates enkel op<br />
hoofd, niet op amputatiestomp !<br />
Flapwonde<br />
Avitale randen wegknippen<br />
Vreemd materiaal in diepte<br />
Tractie op wondrand =Schwartzlapklinik<br />
= Schwartzlapklinik<br />
Defekt laten opgranuleren<br />
Secundaire sutuur , greffe, greffe,<br />
flap… flap<br />
Specifieke Wonden<br />
Open Amputaties<br />
Specifieke Wonden<br />
Flapwonde<br />
Specifieke Wonden<br />
Snijwonde
Snijwonde<br />
Trajekt schuin en diep: pees en /of<br />
zenuwletsel ! vb. voorarm<br />
Hemostase !<br />
Oppervlakkige snijwonde lijmen of<br />
steristrippen?<br />
steristrippen<br />
voldoende reinigen= anesthesie<br />
Verband volgens wondvocht<br />
Bijtwonden<br />
Specifieke Wonden<br />
Bijtwonden<br />
Specifieke Wonden<br />
Geïnfecteerde Ge nfecteerde wonden<br />
Breed debridement<br />
Massief spoelen: dilution is solution to<br />
pollution<br />
initieel frekwente verband wissels<br />
Herhalen van debridement<br />
Vochtig milieu –vacuseal vacuseal<br />
Langdurig antiseptica = cytotoxisch !<br />
verdunnen – enkel wiek met fysiologisch<br />
Bijtwonden<br />
Combinatie open wonde +plettrauma<br />
Infectie risico: hond < kat < mens (aap)<br />
Infectie risico: gelaat < romp < hand
Steekwonden<br />
Scherp= snijwonde<br />
Rond = kneuswonde<br />
Schotwonde<br />
Kracht van wapen<br />
Traject van kogel ernst van letsel<br />
Brede ingangswonde met brandrand of<br />
kruid: hoge energie = ontploffing<br />
Traject <strong>be</strong>paald door houding<br />
afwijken op bot<br />
In functie van defect: open laten<br />
sluiten op drain<br />
Open fraktuur<br />
In urgentie: debridement van dood<br />
bot en weefsel +(voorlopige) fixatie<br />
uitdrogen van bot voorkomen:<br />
vochtig (semi ( semi)occlusief )occlusief verband<br />
zo snel mogelijk vitaal weefsel over<br />
bot:<br />
rotatieflap of vrije flap<br />
Steekwonde<br />
Letsels op verloop van traject inschatten:<br />
klinisch<br />
echo - CT-Scan CT Scan<br />
Wonde open laten op penrose of<br />
lamellaire drain<br />
Spoelen met fysiologisch, drain inkorten<br />
Specifieke Wonden<br />
Open Fracturen<br />
Wondhelingsstoornissen<br />
Bloeding<br />
Necrose van wondranden<br />
Infectie met lokale of algemene neerslag<br />
Lymfecollectie - seroom<br />
Algoneurodystrofie
<strong>Wondzorg</strong><br />
Een succesvolle <strong>wondzorg</strong> <strong>be</strong>rust op:<br />
Juiste inschatting van de lokale toestand<br />
Inzicht in de wondheling<br />
Kennis van reële re le werkingsmechanismen<br />
van de gebruikte producten<br />
Nauwgezet opvolgen !<br />
Wondheling is een dynamisch proces<br />
Meenemen naar (zieken-)huis<br />
(zieken )huis<br />
<strong>Wondzorg</strong> : kerntaak van elke verpleegkundige, niet van<br />
enkele specialisten<br />
Beperkt gamma produkten <strong>be</strong>heersen: wie telkens op andere<br />
trein springt,komt niet ter <strong>be</strong>stemming<br />
Beste instrumenten: ogen ,oren, geduld, communicatie<br />
“je l’ai soigné, et Dieu l’a guéri”<br />
Ambroise Paré
Change language