IJzerzandsteen - Regionaal Landschap Noord-Hageland

impressietekening © Katrien Santermans
Ontginningstechnieken
Eind 19e eeuw tot midden 20e eeuw
Doorheen de eeuwen hanteerde
men verschillende technieken om
ijzerzandsteen te ontginnen. Aan de
hand van de getuigenissen konden
we de methodes van de laatste 100
jaar vastleggen. Waar men in de
middeleeuwen haast uitsluitend gebruik
maakte van pikhouweel of ‘pioche’
werden de technieken vanaf de 19e eeuw
gevarieerder.
Zo weten we dat men in het Steenkot in
Diest explosieven gebruikte. Het poeder
werd in gaten in de groevewand geplaatst
en van op afstand met een lont tot
ontploffing gebracht. Dit gebeurde zeker
niet dagelijks en was eerder uitzonderlijk
te noemen. Over het algemeen waren de
gaten groot genoeg om een volwassen
man in te laten liggen.
‘Dat was een speciale ploeg. Het waren
altijd dezelfde mensen die dat deden.
Zij moesten de explosieven plaatsen op
de plek die door de groevemeester
werd aangeduid.’
(Christiane Vanwinghe, °1953).
Met zware, manshoge ijzeren staven,
ook wel mijnijzers genoemd, hakte men
de gaten uit. Door het gewicht van de
staaf waren hier twee mannen voor nodig.
‘Het was harde steen. Het duurde
gemakkelijk een paar dagen voor we
de gaten hadden uitgeklopt.’
(Henri Pollet, °1916)
Het Steenkot in Diest, 1938
© uit het archief van Christiane Vanwinghe
Ontginningstechnieken IJzerzandsteen: een ijzersterke troef voor Noord-Hageland 20