Solidariteit is nog lang niet verdwenen - ferrykoster.nl

Recommendations

Info

4 deze maand ‘Solidariteit in Nederland We schrijven de laatste dagen voor kerst 2007. In Nederland heerst het sombere idee dat onze solidariteit door de individualisering op een minimaal niveau zit. Bovendien heeft de verzorgingsstaat als gevolg van de globalisering zijn langste tijd wel gehad. Ieder voor zich, lijkt het devies. Maar dat ziet hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer toch anders. Hij deed onderzoek naar de invloed van globalisering en individualisering op solidariteit en de verzorgingsstaat. “Politici verschuilen zich vaak achter het argument dat ze gedwongen worden de verzorgingsstaat in te krimpen”, zegt hij. “Dat vind ik een zwaktebod. Zo slecht gaat het helemaal niet met de solidariteit. En onze verzorgingsstaat is ook meer levensvatbaar dan veel mensen in de politiek ons willen doen geloven.” Dat horen we graag met kerst. TEKST JEROEN TJEPKEMA | FOTO’S FOTOSTUDIO DE BOCK
nog lang niet verdwenen’ In zijn boek ‘Voor elkaar of uit elkaar’ zet Paul de Beer samen met Ferry Koster, postdoc-onderzoeker bij het AIAS, uiteen waarom solidariteit in Nederland nog lang niet dood en begraven is. Hij baseert zich op de uitkomsten van hun driejarig onderzoek naar de invloed van individualisering en globalisering op solidariteit en onze verzorgingsstaat. Waarom deed hij dat onderzoek eigenlijk? “Er wordt wel heel veel geschreven en beweerd over individualisering en globalisering, maar er is nog maar weinig gericht onderzoek naar gedaan”, zegt de hoogleraar. “Iedereen geeft zijn eigen betekenis eraan. Voor de een betekent het wat anders dan voor de ander. Daarom kan je er eigenlijk geen gefundeerde algemene uitspraken over doen. Dat was voor ons de aanleiding om in kaart te brengen wat er werkelijk waar is van de invloed van deze twee ontwikkelingen op solidariteit en onze verzorgingsstaat.” Veel mensen nemen tegenwoordig bijna vanzelfsprekend aan dat de bereidheid om iets te doen voor een ander in rap tempo afneemt. U concludeert dat dat veel genuanceerder ligt en eigenlijk wel meevalt. Dat is nog eens een mooie kerstgedachte. “Jazeker. Eigenlijk zijn alle pessimistische verhalen dat het slecht gesteld is met de solidariteit nergens op gebaseerd. Wij constateren juist dat solidariteit in Nederland redelijk stabiel is. Let wel: dat betekent ook weer niet per definitie dat solidariteit in de lift zit. Dat zou helemaal een mooie kerstgedachte zijn. Maar per saldo valt het dus wel mee.” Wat is solidariteit eigenlijk? “Dat is inderdaad een goede vraag. Solidariteit is zo’n term waar iedereen zijn eigen interpretatie aan koppelt. Volgens ons gaat solidariteit verder dan alleen altruisme en naastenliefde. Het gaat ook om vormen waarbij mensen puur eigenbelang hebben, denk aan werknemersverzekeringen als de WW en de WAO. De combinatie van beide componenten is van belang als het gaat om de houdbaarheid van de verzorgingsstaat. We noemen dat eenzijdige en tweezijdige solidariteit. Eenzijdig wil zeggen dat de gever niks terugverwacht voor zijn bijdrage, zoals het geven van geld aan goede doelen of het afstaan van bloed aan de Bloedbank. Bij tweezijdige solidariteit verwacht degene die bijdraagt op termijn wel wat terug, zoals je ziet bij een verzekering of bij ziektekosten. Verder kun je onderscheid maken tussen formele en informele solidariteit. Hoewel het niet helemaal hetzelfde Paul de Beer Paul de Beer is Henri Polak hoogleraar voor arbeidsverhoudingen aan de Universiteit van Amsterdam en is verbonden aan het Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (AIAS) en De Burcht (Centrum voor Arbeidsverhoudingen). is, zou je die kunnen beschouwen als verplichte, door de overheid georganiseerde, en niet-verplichte vrijwillige solidariteit. Al deze verschillende vormen van solidariteit worden te vaak in discussies door elkaar gebruikt zonder dat men aangeeft welke vorm bedoeld wordt. Daardoor ontstaan onjuiste beelden.” Welke trend volgt solidariteit in Nederland de laatste jaren? “Het belangrijkste is dat de vrijwillige solidariteit redelijk stabiel is in Nederland. Dat zie je bijvoorbeeld aan de hoeveelheid vrijwilligerswerk die verricht wordt en het aantal vrijwilligers. Ook de giften aan goede doelen zijn redelijk stabiel. Daar staat tegenover dat de verplichte solidariteit minder wordt. Dat kun je bijvoorbeeld zien aan de hoeveelheid geld die de overheid aan sociale uitkeringen besteedt. Uit onderzoek blijkt dat de meeste Nederlanders vinden dat de uitkeringen te laag zijn. Dat is opvallend, omdat geen enkele politieke meerderheid dit de laatste 0 jaar heeft willen aanpassen. Blijkbaar is men niet bereid hiervoor de belasting te verhogen. Maar goed, de verzorgingsstaat is zeker nog niet overleden. Hij is misschien wat minder royaal en minder genereus dan 0 jaar geleden, maar er is zeker geen sprake van een afbraak.” In uw boek gaat u in op twee mogelijke bedreigingen voor de verzorgingsstaat. Namelijk individualisme en globalisering… “…Misschien is het eerst goed om te weten dat we het geen individualisme noemen, maar individualisering. Individualisme staat dicht tegen egocentrisme aan en dat is individualisering zeker niet. Het is goed dat je het zo noemt, want dat zegt meteen iets over de beeldvorming. Individualisering wordt door veel mensen namelijk onterecht gelijkgesteld aan egoïsme. Dan is het natuurlijk niet gek dat mensen denken dat een toenemende individualisering ten koste gaat van bestaande solidariteit, ze zijn immers elkaars tegenpolen. Voor die onterechte beeldvorming moet je oppassen. Want als mensen denken dat het onvermijdelijk bergafwaarts gaat met de verzorgingsstaat, zijn ze minder snel bereid er aan bij te dragen. Zo’n negatieve spiraalgedachte kan zelfs de ondergang van sociale zekerheid inluiden.” Individualisering dus. U concludeert dat dit geen echte bedreiging vormt voor solidariteit. Waarom niet? “Het begrip individualisering wordt net als solidariteit veel te makkelijk gebruikt, zonder dat vaststaat wat de term nu precies inhoudt. Dat leidt tot misverstanden en foute conclusies waarop politici, misschien onbewust, hun beslissingen baseren. Volgens ons zijn er een aantal betekenissen die je aan het begrip kunt geven. De bekendste is detraditionalisering. Dat betekent dat mensen steeds minder een band hebben met traditionele instellingen als de kerk, de familie of bijvoorbeeld vakbonden. Deze trend vindt inderdaad in Nederland plaats en vormt misschien een bedreiging. Maar daarbij is >> 5
Page 1 and 2: www.cnvdienstenbond.nl Akkoord Maga
Page 3: Solidariteit niet verdwenen In Nede
Page 7 and 8: service & advies Voordeelarrangemen
Page 9 and 10: en organisatorische eenheid vormt.
Page 11 and 12: uit de bedrijven MEDIA Sluiting ves
Page 13 and 14: om zo aan een hoger pensioen te kom
Page 15 and 16: te bezoeken en met werknemers aan d
Page 17 and 18: Loonsverhoging bij FloraHolland CNV
Page 19 and 20: Solidariteit in optima forma Zo vla
Page 21 and 22: verdeeld over de dag. In ruil daarv
Page 23 and 24: nieuws & achtergronden CLAT Nederla
Page 25 and 26: ‘Mijn managers gaan twee keer per
Page 27 and 28: kelpand in het centrum van Amsterda
Page 29 and 30: kerstpuzzel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Page 31 and 32: COLOFON Akkoord is het bondsblad va

Solidariteit is nog lang niet verdwenen - ferrykoster.nl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?