Untitled - Holland Historisch Tijdschrift

Verpondingen op het Hollandse platteland
Afb. 2. Inde 18e-eeuwse leggers der verponding te Uitgeest wordt onderscheid gemaakt tussen diverse
landen: broekland (op het kaartje Br), binnenland (Bi), buitenland (Bu), meerland (Me) en buitcndams
land (Bud).
Daarvoor hielden zij de mutaties bij in leggers. Aan de hand van deze leggers werden de kohieren
opgesteld, de belastingregisters waarin per eigenaar de verschuldigde aanslag werd
opgetekend.
Het oud-archief van de gemeente Uitgeest bevat nog een drietal van deze leggers. 17
Twee
ervan zijn tezelfdertijd opgesteld, namelijk in 1690, 18
de laatste dateert van rond 1780.
De indeling van deze leggers is voor alle drie gelijk. Per straat, buurtschap of woonplaats
buiten Uitgeest waar de belastingplichtige woonde, werd men ingeschreven met de onroerende
goederen waarover belasting was verschuldigd. Voor de landerijen werd daarbij melding
gemaakt van ligging, aard, oppervlakte in roeden en, voor zover die er was, de naam
van het stuk land. Uiteindelijk volgde bij elk artikel de verschuldigde aanslag.
De omschrijving van de ligging van het perceel was slechts globaal, een exacte ligging valt
hieruit niet te herleiden. Men hanteerde hierbij de volgende omschrijvingen: binnenland,
broekland, buitenland, buitendamsland en meerlanden. Voor de laatste vier locaties betrof
het voornamelijk hooi- en weiland, maar ook bos en rietland kwam voor. Het binnenland
kende een grotere diversiteit: weiland, hooiland, zaadland, akker, boomgaard, bos en tuin.
17 GAU inv.nrs 75, 76, 313.
18 GAU inv.nr 8, Resolutieboek van regenten, 26 december 1690.
07