13 Ds. T. Hiemstra - Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden

Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden
Zondag, 13 maart 2011 Thema: “Minder is meer” rond vasten en verzoeking
1 e zondag van de veertigdagentijd
* Mededelingen en aansteken van de kaars
Voorganger: ds. Tjitske Hiemstra
Organist: Gerben Bergstra
Evangelie lezing: Hajo Anema
liturgie
* Psalm 91:15 “Roep je mij aan, ik geef antwoord,
in de nood zal ik bij je zijn, je bevrijden..”
Vers 21,22: “Hij vertrouwt je toe aan zijn engelen,
die over je waken waar je ook gaat.
Hun handen zullen je dragen,
je voet zul je niet stoten aan een steen.”
* Bemoediging en groet
* Lied: “Goedemorgen, welkom allemaal” overgaande in lied 172: 1 en 2
Goedemorgen welkom allemaal, God, ik vraag Je, kom in onze kring.
ik met mijn en jij met jouw verhaal, Wees erbij wanneer ik bid en zing.
lachen, huilen, vrolijkheid en pijn, Ik met mijn en Jij met Jouw verhaal
alles mag er zijn! verteld in mensentaal.
* Gesprek met de kinderen
* Veertigdagenlied op de melodie van psalm 86
Kwetsbaar staan wij in het leven.
Vaak vol vragen, angst en beven.
Alsof wij in de woestijn
eenzaam en verlaten zijn.
Door verleidingen omgeven
zoeken naar de weg ten leven.
Als een keuze wordt gevraagd
sta je sterk als God je draagt.
Hierna gaan de kinderen naar hun eigen ruimte met het licht in hun lantaarntje..
* Gebed

* Tussentijds lied 111 “Kom uit de hemel tot ons neer” (melodie lied 239)
1. Kom uit de hemel tot ons neer,
vervul ons met uw Geest, o Heer,
Gij, die uw kinderen bevrijdt
om U te dienen, wereldwijd.
2. Bewaar hen, die hier voor U staan,
dat zij hun weg met vreugde gaan;
geef aan uw engelen bevel
hun trouw te zijn als metgezel.
3. Dat zij uw volk, de honger moe,
op handen dragen, naar U toe,
om na verzoeking en woestijn
met overvloed gevoed te zijn
4. Kom Heiland, die ons hart geneest;
kom Vader, Zoon en Heil’ge Geest
en maak ons vrolijk in dit uur,
o bron, o brood, o vreugdevuur!
* Bijbellezing 1 e testament: Genesis 2: 15,16 en hfst. 3:1- 9 “Waar ben je?”
* Lied 184: 1 en 5
* Laatste vers van Matt. 3 “Uit de hemel klonk een stem:
“Dit is mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde”.
Bijbellezing 2 e testament: Matteus 4: 1-11
Daarna werd Jezus door de Geest meegevoerd naar de woestijn om door de duivel op de proef gesteld
te worden. Nadat hij veertig dagen en veertig nachten had gevast, had hij grote honger…
* Lied 172: 3 en 4
* Overdenking
* Orgelspel
* Open Ruimte, waarin we br. Hajo Anema welkom heten als nieuw lid van onze gemeente
* Voorbeden - stil gebed - Onze Vader (NBV) (zie voor of achter in uw liedboek)
* Collecte voor het Landelijk Jongerenwerk DCG
* Slotlied Tussentijds 113 “Hij die gesproken heeft een woord dat gaat..”
1. Hij die gesproken heeft een woord dat gáát,
Een tocht door de woestijn, een weg ten leven,

Een spoor van licht dat als een handschrift staat
Tegen de zwartste hemel aangeschreven:
Hij schept ons hier een nieuwe dageraad,
Hij roept ons aan: “Ik zal jou niet begeven.”
* Zegenbede ..Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei
Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei …Amen
17 maart om 14.30 uur: Wijkbijeenkomst bij fam. Nijboer-Terpstra, Spanjaardslaan 162b
Gemeente van Christus,
* * * * * * * *
preek
Over de duivel wordt nauwelijks of nooit meer gepreekt…
Maar in de veertigdagentijd zingen we wel, dat we op deze aarde de duivel wederstaan…
Wat houdt dat in..en wat betekent op de proef stellen, verzocht worden.
Adam en Eva treffen die sluwe slang in het paradijs, Jezus ontmoet de duivel in de woestijn.
Er worden hen vragen gesteld….vragen die uitdagen om net dat te doen voor eigen geluk,
wat eigenlijk niet goed is.
In eigen leven kennen we vast die situaties op de rand…
zeg ik ja of nee bij een eerste sigaret, drugs, seks, geld wat niet klopt en ga maar door…
Hoe standvastig zijn we in discutabele, zeg maar duivels moeilijke zaken…
Duivel komt van het woord diabolos, uiteenwerper; in beeldtaal vaak een grappig uitziend
dier met hoorntjes op de kop, maar in werkelijkheid vaak een sterke tegenstander.
Een diabolische tegenspreker met een gespleten slangentong, een splijter, die splitsing
teweegbrengt…
Soms is het een ander, soms is het een stem in jezelf..
Vandaag 2 verhalen rond verzoekingen…
Allereerst Adam en Eva in die paradijselijke tuin van Eden.
Van alle bomen mogen ze eten behalve de boom van kennis van goed en kwaad.
Bestaat zo’n boom? Ooit een boom van kennis van goed en kwaad gezien? Nee toch..
Maar in dit oerverhaal is het een prachtig beeld voor het omgaan met grenzen.
Van alle bomen mag je eten, behalve van die ene… (Minder is meer)
En zie….daar komt een slang aankruipen, die de vrouw een vraag stelt…
Ooit een slang horen spreken??
In 1926 heeft het nog een kerkscheuring veroorzaakt.
Dominee Geelkerken en volgelingen werden de kerk uitgezet.
De Zuiderkerk in Assen, waar de Gereformeerde Synode dat besluit nam, moet nu sluiten.
Toch maakt deze onbekende boom en die sprekende slang, dit verhaal tot een klassieker!
Hebt u wel gehoord hoe geraffineerd die verleidelijke slang zijn vragen opbouwt?
“Je mag zeker van geen enkele boom in de tuin eten?”

“Ja hoor, dat mag wel, behalve die ene, dan zullen we sterven.”
En dan gaat de slang splitsing brengen met zijn gespleten tong en haar doen twijfelen..
Je gaat helemaal niet sterven…maar je ogen gaan open, je zult als goden zijn en kennis
hebben van goed en kwaad. Pas dan kijkt de vrouw écht om zich heen en ziet de heerlijke
vruchten en verlangt naar wijsheid. Ze plukt en eet. Ze gaf ook wat aan haar man, die bij
haar was, en ook hij at ervan. Weet u, waar ik me altijd zo aan erger, bij de uitleg van dit
oerverhaal??
De vrouw krijgt nog altijd de schuld van deze zog. zondeval.
Zij ging echter in gesprek, keek bewust naar de vruchten, dacht na, plukte ze en at.
De man zit erbij, ziet het aan en eet…geen enkele initiatief van zijn kant..
Alleen later…als God langskomt en vraagt “Waar ben je?” dan zegt Adam
“De vrouw die u hebt gemaakt om mij ter zijde te staan, heeft mij vruchten van de boom
gegeven en toen heb ik ervan gegeten.”
Het is nog maar 100 jaar geleden, dat voor het eerst een vrouw in De Knipe werd benoemd
als predikante…als degene die de Schrift mag uitleggen en het bijbels gesprek mag leiden.
Wat is eigenlijk de oerzonde, waar dit verhaal van vertelt?
“Het is het willen zijn als God, als goden met alle kennis van goed en kwaad”
Daardoor bereiken we ook zoveel in deze wereld; zowel ten goede aan medicijnen,
bouwtechnieken in Japan en hier de dijken tegen het water, maar ook ten kwade met alle
wapens en vernietigingsmiddelen die er zijn op deze aarde.
De Joodse traditie interpreteert dit verhaal echter positief, als het ontstaan van de menselijke
verantwoordelijkheid. We hebben als mens een keuze: goed of kwaad..vaak van beide wat
We willen zijn als God, maar daarnaast is er ook het besef van kwetsbaarheid en naaktheid;
Adam en Eva bleken letterlijk ‘niets’ om het lijf te hebben. Ze bedekken hun naaktheid
t.o.v. elkaar en ze gaan zich ook verbergen voor God.
Ook dit ontdekken van onze naaktheid hoort bij het leven…elk kind ontdekt dat..
En elk volwassen mensenkind ontdekt op een bepaald moment de eigen kwetsbaarheid..
Kwetsbaar staan wij in het leven.
Vaak vol vragen, angst en beven.
Alsof wij in de woestijn
eenzaam en verlaten zijn.
Het verhaal van Jezus, zeg maar de nieuwe mens, vertelt ook van een slang met gespleten
tong in de vorm van een duivel….Was het een stem diep in hemzelf of een fata morgana..??
Jezus is 40 dagen en nachten aan het vasten in de woestijn – tegenbeeld van het paradijs.
Zoals in de tijd van Mozes is 40 het getal van crisis…let op: nu gaat er wat gebeuren…
Jezus loopt rond met honger is zijn lijf; is op en top kwetsbaar in die woestenij, waar het
eenzaam en verlaten is en waar de Geest van God hem heeft gebracht.
Jezus was nog vol van zijn doop in de Jordaan, de geest van God daalde op hem neer..
En hij hoorde een stem uit de hemel “Dit is mijn geliefde Zoon, in jou vind ik vreugde”
Die woorden klinken na in zijn hoofd en hart en daaruit ontstaan vragen…wat is mijn weg?
Zal ik net als Mozes met het volk door de woestijn optrekken naar beloofd land?
Kan ik dat aan? Is dat de weg die God van mij vraagt?
Te midden van al die levensvragen in Jezus vanuit zijn doop wordt hij driemaal op de proef
gesteld. Yn ‘e Fryske oersetting wurdt Jezus hyfke..
De eerste vraag aan Jezus die grote honger heeft is: verander deze stenen in brood.
Laat zien wat je kunt en iedereen zal je volgen…
Maar Jezus pareert met de tekst: “Een mens leeft niet van brood alleen”

Als mensen Jezus volgen om brood op de plank te krijgen; volgen ze Hém dan echt?
Hoe velen waren vroeger vanwege de diaconale giften bij de kerk?
De duivel neemt als 2 e Jezus mee naar Jeruzalem en zet hem op het tempeldak.
Als Gods Zoon kun je naar beneden springen, engelen zullen je op handen dragen…
Maar als Bijbelteksten geciteerd worden, moet je oppassen…
Mogen wij het vertrouwen op Gods steun en bescherming afdwingen?
Alsof gelovigen altijd gered worden??
Dat zal in Japan niet zo zijn, dat was destijds bij de ramp in Zeeland niet zo…
Het is verschrikkelijk wreed voor mensen als ze een trap nakrijgen met schuld of zonde.
Het is juist de enorme uitdaging en opgave om op God te blijven vertrouwen, ook als er
rampen gebeuren, als redding lijkt uit te blijven. Jezus bleef vertrouwen tot op het
allerlaatste aan het kruis, inclusief zijn verlatenheid die hij uitschreeuwde.
Als laatste verzoeking neemt de duivel Jezus mee naar een hoge berg; toppunt van Macht.
“De wereld is van jou, als jij ervoor wilt buigen”
Maar Jezus pareert: ik kniel alleen voor God
Jezus beseft dat zijn weg niet loopt via de macht, maar via weerloosheid en lijden.
Je kunt de hele wereld winnen, maar schade leiden aan je ziel…
Het is alsof Jezus voldoende kennis en besef van goed en kwaad heeft, waardoor hij niet
over verleidelijke grenzen gaat. Uiteindelijk komen engelen voor hem zorgen…
Wat zeggen deze verleidingen/verzoekingen ons hier en nu?
Henri Nouwen heeft de verzoekingen voor ons eigen leven samengevat.
Hij zegt: wij mensen ontlenen onze identiteit aan wat we doen, wat anderen van ons zeggen
en wat we hebben… Daardoor jojo-en we door het leven, met veel ups en downs.
Als het goed gaat en we succes hebben geeft dat een goed gevoel, als het niet goed gaat,
kunnen we neerslachtig worden en depressief.
Als anderen goed van ons spreken en ons prijzen voelt het heerlijk, als er maar één
negatieve tussen zit, kan die onze dag verknallen.
Bezitten we een goede opleiding, baan, fijn gezin, gezondheid etc, of raken we dat alles
kwijt door ziekte, scheiding, dood, dan kan alles van uit licht ineens volkomen duister
worden.
Jezus wil ons duidelijk maken, door al die verleidingen heen, dat we niet samenvallen met
wat we doen, wat anderen zeggen of wat we bezitten…dat alles is een duivelse leugen, die
leidt tot jaloezie, afgunst en geweld!
Jezus’ identiteit zit in zijn doop, voorafgaand aan al die verzoekingen.
Jezus weet wie hij is, als Geliefde Zoon van God…daar hield hij zich aan vast door alles
heen. Mensen prezen hem en verwierpen hem, Hij hoorde Hosanna roepen en Kruisig Hem.
Ze volgden hem en lieten hem in de steek…
Toch was Jezus niet aan het jojo-en rond zijn levenslijn, maar hield hij zich vast aan zijn
diepste identiteit, dat is het geliefd kind van God zijn…en dat geldt voor ons allen!
Ik hoop, dat we dat van deze eerste zondag van de veertigdagentijd kunnen meenemen.
Dat geeft vastigheid in deze vastentijd; hoe we het ook maar voor ons zelf invullen.
Onze identiteit ligt in het geliefd kind zijn van God, zelfs al van voor de geboorte.
Onze identiteit is niet afhankelijk van chips, wijn, drugs, baan, gezondheid, relaties.

Juist zo’n vastentijd…je van iets onthouden – zoals Jezus in de woestijn - kan helpen om
leeg te worden en ruimte geven om vervuld te raken met iets anders dat blijvend is.
Dat dat zo mag zijn, Amen
Door verleidingen omgeven
zoeken we naar de weg ten leven.
Als een keuze wordt gevraagd
sta je sterk als God je draagt.