Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

Alle duikers, die niet te allen tijde beschikken over een noodluchtvoorziening, moeten
hun gelaatstuk na afstoten of dergelijke op de tast en met dikke handschoenen aan weer
routinematig kunnen opzetten en klaren in het buitenwater. Er zijn signalen dat het weer
opzetten en klaren kan worden belemmerd door een lage watertemperatuur. De vraag is
in hoeverre een gebrek aan gewenning door niet of weinig oefenen een rol speelt.
Voor duikers die wel over een noodluchtvoorziening beschikken geldt dat het overgaan
op eigen noodlucht (met bijtstuk) buiten het gelaatstuk om reflexmatig moet kunnen
worden uitgevoerd.
6.10 B E V R I E Z I N G A D E M H A L I N G S A U T O M A AT
In een noodsituatie kan het luchtverbruik van de duiker zeer hoog worden, vooral als
die niet goed is geoefend in de juiste ademhalingstechniek en de zelfredmaatregelen.
Als de duiker in nood vast komt te zitten, moet de reserveduiker noodlucht kunnen
toedienen. Als die noodlucht uit het toestel van de reserveduiker moet komen, wordt
de luchtlevering van dit toestel zeer groot, zeker als ook de reserveduiker niet goed is
geoefend. Als het opstijgen niet goed lukt, bijvoorbeeld omdat er extra lood wordt
gebruikt, zal de luchtlevering nog meer toenemen.
Een extreme luchtlevering kan bevriezing van de eerste trap van de ademhalingsautomaat
veroorzaken, met name als er teveel vocht in de fles zit14 . Dit is bij een duikongeval
ook geconstateerd. Verder moet altijd enige restdruk in een fles overblijven en is het
onderhoud van de compressor met filters een kritisch punt. Deze stapeling van risico’s
kan worden beperkt door voor de noodlucht een tweede automaat te kiezen (back-up
automaat) in plaats van een octopus, waarbij alle lucht uit eenzelfde automaat stroomt.
Ook blijkt hieruit het belang van voldoende oefening van de noodvoorzieningen en van
een goede ademtechniek.
Advies: De condities waaronder bevriezing op kan treden nader onderzoeken. De Onderzoeksraad
voor veiligheid besteedt hier aandacht aan in haar onderzoek naar het duiken bij de
brandweer.
6.11 A D V I E S
Het advies is primair geadresseerd aan de gemandateerd werkgever. Zie voor verder
adressering paragraaf 6.12.
a. Gebruik reservelucht
Bij operationele inzetten, normale oefeningen en overige duiken is de duiker weer aan
het wateroppervlak vóórdat de reservedruk is bereikt, in ieder geval bij toestellen met
ademweerstand.
14 Blokkeren van de luchtvoorziening door bevriezing is volgens de firma Interspiro alleen
mogelijk als er bij extreme luchtlevering ook te veel vocht aanwezig is in de luchtfles. Bij teveel
vocht in de ademhalingsautomaat is er ook een gevaar van bevriezing, maar dan komt/blijft de
automaat juist in de open stand (freeflow).
76