Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

Met een fles van 7 liter en een druk van 200 bar kan er op 10m diepte maar circa 12,7
minuten worden gedoken bij een normaal luchtverbruik. Als de fles niet tot 200 bar
gevuld is, maar tot 180 bar, daalt die tijd tot circa 10,9 minuten. Bij stress en/of zware
arbeid is dat verbruik nog hoger, en de duiktijd evenredig korter.
In 12 minuten of nog minder tijd kan een duiker weinig doen en is de kans groot dat hij
de duik moet afbreken. Dit kan een - verkeerde - reden zijn om tot aan de reservedruk te
duiken met alle risico’s van dien, vooral op die diepte.
De hoeveelheid ademlucht is dus een veiligheidsfactor, die moet worden beoordeeld in
relatie met de maximale diepte van het duikwater in het verzorgingsgebied en de andere
omstandigheden die genoemd zijn. Een maximale duiktijd met de reguliere ademlucht
van minder dan 20 minuten lijkt uit veiligheidsoogpunt niet gewenst.
Ondanks het levensbelang van voldoende ademlucht worden bij de brandweer vaak
bewust flessen met een kleine luchtvoorraad gekozen. Met een kleine fles kan een
reddingsduiker gemakkelijk werken. Er wordt ook een argument uit veiligheidsoogpunt
gehanteerd, namelijk om het risico van decompressieziekte te voorkomen. Dit risico
begint op de maximale diepte van 15m voor de brandweer echter pas bij 75 minuten
een rol van betekenis te spelen, mits de duiker niet tijdens die duik diverse malen naar
de oppervlakte komt en weer afdaalt (jo-jo duiken) of meerdere duiken maakt. Uit de
gegeven voorbeelden blijkt dat die tijd, ook met het oog op een zinvolle redtijd, niet zal
worden gehaald. Bovendien is de kans dat een duiker continu op de maximale diepte
verblijft minimaal. Ook bij andere veiligheidsaspecten zoals de noodopstijging gaat het
zeker stellen van de ademhaling van de duiker nu ten koste van een onnodig grote aandacht
voor het risico van decompressieziekte. Bovendien kan dit risico achteraf nog
worden beperkt, en verdrinking niet. Tevens is de maximale verblijftijd van een duiker
onder water veel gemakkelijker te monitoren dan de resterende luchthoeveelheid.
Advies: Nader onderzoeken welke duiktijd uit veiligheidsoogpunt als minimum zou moeten
gelden.
Ook de hoeveelheid reservelucht en de bijbehorende (reserve) duiktijd zijn op grotere
diepte kleiner. De tijd die nodig is om naar het wateroppervlak te komen is dan juist
groter. Bovendien moet vooral bij het gebruik van reservelucht onder water rekening
worden gehouden met een hoger luchtverbruik dan normaal. Voor de resterende duiktijd
op de maximale diepte voor het betreffende korps is een tijd van 2 minuten bij een
extra hoog luchtverbruik als gevolg van stress van 72 liter/minuut5 een absoluut minimum,
gelet op de tijd die de reserveduiker nodig zal hebben om de duiker te bereiken
als die met de reservelucht niet meer zelf naar het wateroppervlak kan komen.
Advies: De minimaal benodigde duiktijd met gebruik van de reservelucht nader onderzoeken
en onderbouwen.
5 In de ontwerp beoordelingsrichtlijn voor het onderhoudssysteem duik- en caissonmaterieel
wordt als normaal verbruik 35 l/min aangehouden en bij grote stress, bijvoorbeeld als de
duiker plotseling vast komt te zitten en zijn luchtvoorraad op raakt, een verbruik van 72 l/min.
70