Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

De laatste drie beschouwingen zijn samen met dit eindrapport naar buiten gebracht.
Daarbij gaat het om:
• bekwaamheid duikpersoneel;
• operationeel management;
• beheersmatig veiligheidsmanagement.
Alle beschouwingen zijn als op zichzelf staande documenten opgesteld met de eigen
adviezen. Daarom is in het rapport geen hoofdstuk conclusies en aanbevelingen/
adviezen opgenomen.
2 S Y S T E E M V E I L I G H E I D B R A N D W E E R D U I K E N
Het duiksysteem van de brandweer is de afgelopen decennia veranderd door het invoeren
van nieuwe technieken, te beginnen in enkele brandweerkorpsen, die zich via ‘olievlekwerking’
hebben uitgebreid en ten slotte zijn opgenomen in de landelijke opleidingen
en examens. De technische ontwikkelingen gaan snel en daarmee neemt ook de
diversiteit toe. Het landelijk aansturen van de toepassing van die ontwikkelingen en
deze verwerken in leidraden en instructies gebeurt bij de brandweer meestal in platforms
door vakmensen op vrijwillige basis en naast hun reguliere werk. Dit is dan ook
steeds minder optimaal gelukt. Als reactie hierop lijken voorschriften steeds ruimer te
worden geformuleerd. Dit alles verhindert een eenduidige interpretatie en goede naleving
van de voorschriften, werkt vrijblijvendheid in de hand en kost de korpsen bij het
verbeteren van de veiligheid veel tijd, zo is in het overleg met de bij deze beschouwing
betrokken klankbordkorpsen gebleken. Mede hierdoor bestaan tussen korpsen grote
verschillen in feitelijke veiligheid van het duiken. De meeste betrokkenen bij de
systeembeschouwing hebben over het gebrek aan uniformiteit hun verbazing uitgesproken
en meer uniformiteit als een belangrijke verbetervoorwaarde benoemd.
Een ieder moet dan uit kunnen gaan van een algemeen geaccepteerd totaalkader voor
veilig duiken bij de brandweer, dat in de praktijk voldoende houvast biedt. Dat is tevens
een basisvoorwaarde om professioneel te kunnen werken. Dat veiligheidskader voor het
duiken moet in ieder geval bestaan uit:
• Een richtinggevende set van basisprincipes voor veilig duiken bij de brandweer.
• Een adequaat en overzichtelijk beeld van de risico’s en de beheersing ervan.
• Een samenhangende uitwerking van de beheersing van de risico’s met concreetinhoudelijke
prestaties voor de kritische veiligheidsmaatregelen.
Verder vragen het veiligheidsbewustzijn en de vrijblijvendheid zoals het ‘te los’ omgaan
met veiligheidsregels de aandacht. Er is diverse malen een sceptische houding ten
opzichte van duikongevallen in andere korpsen gesignaleerd. De overtuiging dat men
zelf veilig duikt en ‘ons dit niet gebeurt’ staan daarbij voorop. Men vindt het dan ook
niet altijd zo nodig om zich te verdiepen in de toedracht van een ongeval of gaat de
confrontatie daarmee zelfs uit de weg door de vooronderstelling dat de omstandig-
6