Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

De mogelijkheden die een duiker heeft om op te stijgen zijn dus mede afhankelijk van
de materiaalkeuze in het korps. Het afwerpen van het lood heeft vooral op grotere
diepte sneller effect dan het opblazen van het trimvest.
In een noodsituatie moet onmiddellijk voldoende lood kunnen worden afgeworpen om
een noodopstijging te maken. Een bekende noodsituatie is het niet kunnen overschakelen
op reservelucht bij het plotseling in werking treden van de ademweerstand.
Hierdoor resteert er ook te weinig lucht om het trimvest op te blazen (zie ook paragraaf
5.4c.1). In dat geval zou zoveel lood moeten kunnen worden afgeworpen dat de duiker
zonder zwemmen/flipperen vanzelf snel (maar wel goed uitademend) naar het oppervlak
gaat. Uiteraard moet die ongewenste situatie zoveel mogelijk worden voorkomen.
Dit kan door de duiktijd te bewaken zodat (ook) de ademlucht voor het trimvest om een
veilige opstijging te maken altijd nog voorhanden is. Wanneer de duiker in nood raakt
in een object zoals een auto of een boot, zal een deel van de resterende ademlucht al
nodig zijn om het object te verlaten, waarbij het luchtverbruik door de optredende
stress hoger zal zijn dan normaal. Daarna resteert buiten het object nog minder lucht
voor het opblazen van het pak of trimvest zonder eigen luchtvoorziening. Naast een
verhoogde kans om vast te raken en het feit dat een (nood)opstijging niet meteen
mogelijk is, draagt ook dit punt bij aan het extra risico van het binnen gaan van een
object.
Advies: Een procedure opstellen voor het zo veilig mogelijk optreden in objecten.
f. Stijgsnelheid bij een noodopstijging
Momenteel wordt bij de brandweer de stijgsnelheid van 18 meter per minuut ten
onrechte als absoluut maximum aangehouden. Vanaf de maximale diepte van 15m
voor de brandweer duurt de noodopstijging dan ten minste 50 seconden tot de duiker
aan het oppervlak is. Als de luchtvoorziening op het moment van inademen wegvalt,
zal de ademreflex dan al zijn opgetreden. Als het gelaatstuk dan wordt afgerukt krijgt
de duiker meteen water binnen.
De stijgsnelheid van maximaal 18m/min heeft als doel decompressieziekte te voorkomen.
Dit risico begint bij de brandweer, die tot maximaal 15m duikt, echter pas bij
75 minuten12 , mits de duiker niet te vaak naar de oppervlakte komt en weer afdaalt
(jo jo duiken) of meedere duiken maakt. Die tijd zal, ook met het oog op een zinvolle
redtijd, niet worden gehaald. Bovendien is de kans dat een duiker de gehele duik op
15m verblijft minimaal. Het zeker stellen van de ademhaling van de duiker wordt
zodoende onnodig ondergeschikt gemaakt aan het voorkomen van het risico van
decompressieziekte. Bovendien kan dit risico achteraf nog worden beperkt13 en verdrinking
niet.
12 Op basis van de DCIEM duiktabellen blijft een duiker aan de veilige kant (no deco) als hij 3 maal na
elkaar een duik van 25 min op een diepte van 15m maakt, dus zonder dat er teveel stikstof in het
bloed komt. Daarna is een veilig herhalingsinterval 18 uur. Met de gebruikelijke duikuitrusting van
de brandweer is een verblijftijd van 25 min realistisch.
13 Eén uur vanaf het moment van aan het oppervlak komen onder observatie in de nabijheid van een
decotank, duikmedisch opgeleid personeel, O 2 koffer et cetera.
60