Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

ontbreekt de lucht die nodig is om krachtig naar boven te flipperen. Als hij boven is
kan hij daar bij een ruw wateroppervlak nog meer water binnenkrijgen en weer zinken.
Deze cumulatie sluit aan op die in de vorige paragraaf en versterkt het effect daarvan.
d. Risico van barotrauma bij noodopstijging
1. Als een duiker zonder trimvest zijn oppervlakteredvest opblaast om extra drijfvermogen
te creëren zoals voor een noodopstijging, kan hij snel opstijgen en kan, als
hij onvoldoende uitademt, een barotrauma optreden. Als de duiker zijn loodgordel op
de bodem afwerpt bestaat dat risico ook.
Advies: Bepalen tot welke diepte een oppervlakteredvest met voldoende effect kan
worden opgeblazen met de drukpatroon. Hiervoor ook een praktijktest houden. Op dit punt
bestaat grote onduidelijkheid bij de brandweer. Wel zijn er indicaties dat die diepte mede
afhankelijk is van het bandenstel.
2. Met behulp van een trimvest kan men bij het opstijgen de snelheid beïnvloeden. Bij
het (alleen) opblazen van het trimvest of het droogpak is het risico van barotrauma
minder groot dan bij het afwerpen van het lood, maar is toch aanwezig. Dit risico
treedt op als een duiker, die bij het van grotere diepte opstijgen onvoldoende uitademt,
te lang (onnodig) doorgaat met lucht in pak en/of trimvest te laten, waardoor
de snelheid blijft toenemen. Hierdoor zal ook de resterende ademlucht nog sneller
opraken.
3. Essentieel is dat de duiker min of meer automatisch gaat uitademen als hij opstijgt.
Om dit te bereiken moet de duiker ervaring hebben opgedaan met een snelle opstijging
van een diepte van ten minste 8m. Bij het naar boven brengen van een bewusteloze
duiker moet in verband hiermee zijn hoofd achterover worden gehouden.
Advies: Voor het op de juiste wijze uitvoeren van de noodopstijging een procedure vaststellen
waarin alle kritieke punten zijn benoemd.
e. Geen eenduidige werkwijze
De verschillende mogelijkheden, die de duiker heeft om zijn drijfvermogen in een noodsituatie
groter te maken, hebben als nadeel dat er geen eenduidige werkwijze is om dan
te volgen. Dat kan belemmerend werken bij het verkrijgen van zoveel routine dat de
duiker die werkwijze reflexmatig toepast. Ook kan de duiker in verwarring raken, met
name onder grote stress.
Verder zijn de opleiding en het examen hierdoor slechts in beperkte mate representatief
voor de feitelijke duikpraktijk, juist op het gebied van de veiligheid. Ook hierdoor kan
gemakkelijk onduidelijkheid ontstaan over de juiste handelwijze bij noodsituaties of de
mogelijkheden om noodsituaties te voorkomen. Dit is tijdens de systeembeschouwing
ook gebleken.
57