Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

In de leerstof staat ten onrechte dat de loodgordel pas aan de oppervlakte mag worden
afgeworpen. De risico’s van te veel lood daarentegen zijn hierin en in de overige documentatie
niet benoemd.
c. Risico’s bij gebruik van trimvest of droogpak - onverwacht opraken van luchtvoorraad
1. Als de reguliere lucht van een toestel met ademweerstand bijna op is en de duiker
dan extra ademlucht in het trimvest of droogpak laat om naar boven te gaan, kan de
reguliere luchtvoorraad hierdoor onverwacht helemaal opraken. Er zijn toestellen
met ademweerstand waarbij op grotere diepte de lucht vanaf het begin van de ademweerstand
al na 2 tot 5 maal ademen helemaal op is als de reservelucht niet wordt
ingeschakeld5 . Nadat de duiker (de laatste maal) heeft uitgeademd krijgt hij dan bij
opnieuw inademen ineens geen lucht meer. Dit is zeer alarmerend voor de duiker en
kan acute stress veroorzaken. Als de duiker dan niet onmiddellijk zijn reservelucht
kan inschakelen kan hij, door de stress die ontstaat en de optredende ademreflex, zijn
gelaatstuk afrukken en water in plaats van lucht binnen krijgen. Bovendien heeft hij
dan geen lucht meer om naar boven te zwemmen/flipperen.
De duikers die bij de recente ongevallen betrokken waren, hebben bij de noodopstijging
hun lood(gordel) niet afgeworpen of hun vest opgeblazen. Bij opblazen van het
droogpak moet zonodig eerst de deflator worden dichtgedraaid. In een dergelijke
stressvolle situatie lijken die handelingen alleen nog uitvoerbaar als ze door goed en
frequent oefenen reflexmatig kunnen worden uitgevoerd.
Voor de langere termijn kan worden nagegaan of de lucht voor het trimmen kan
worden gescheiden van de ademluchtvoorziening mits een extra cilinder de duiker
niet teveel in zijn bewegingen belemmert.
2. Als de ademlucht op raakt, kan ook het droogpak of een trimvest zonder eigen
luchtvoorziening niet meer worden opgeblazen6 . Het risico bestaat dan dat de duiker
na het - buiten adem - bereiken van het wateroppervlak niet meteen blijft drijven en
nog meer water binnenkrijgt, bijvoorbeeld bij een woelig oppervlak, of dat de duiker
helemaal niet boven kan blijven.
Overigens kan de lucht in het droogpak averechts gaan werken als de duiker ‘omslaat’
en een luchtbel in het pak bij de voeten komt, waardoor het hoofd naar beneden gaat.
Subconclusie:
Ook hier is een cumulatie van factoren mogelijk die tot een steeds groter risico leidt.
Als de duiker er bij het onverwacht bereiken van de ademweerstand (zie vorige
subconclusie) niet meteen in slaagt op reservedruk over te gaan zal de duiker, als hij
wil opstijgen door lucht in het trimvest te blazen, nog sneller in ademnood raken.
Als hij door de optredende ademreflex zijn gelaatstuk afrukt en water binnen krijgt,
5 Bij de toestellen van de firma Interspiro wordt de reservewaarschuwing gegeven in de vorm van
vermindering van de luchttoevoer aan het einde van de inademingsfase. De waarschuwing wordt
nog een paar keer herhaald, tenzij de ademreserve eenheid wordt geactiveerd. De inademingsfase
wordt steeds korter tot de klep volledig gesloten is. Dit is de laatste waarschuwing om de klep
handel omlaag te duwen tegen het huis (reservestand).
6 Met een trimvest met een eigen lucht of koolzuurvoorziening is opstijgen te allen tijde mogelijk.
Als nadeel wordt gezien dat de uitrusting van de duiker daarmee nog complexer en boven water
nog zwaarder wordt.
56