Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

9
Effectiviteit van de reserveduiker als noodvoorziening (vervolg)
Noodzakelijke maatregelen/voorzieningen Toelichting (huidige situatie, consequenties et cetera)
10
Bij een duiker in nood is de reserveduiker in staat
om de juiste maatregelen te nemen teneinde
gezondheidsschade zo veel mogelijk te beperken,
vooral als de duiker in acute ademnood is, bewusteloos
is en/of water heeft binnengekregen.
De geoefendheid en het periodiek testen zijn kritisch.
Als de duiker in nood onder water vast zit, geen
eigen luchtvoorziening meer heeft en niet meteen
kan worden bevrijd, moet de reserveduiker hem
onmiddellijk noodlucht kunnen geven.
Het toestel van de reserveduiker is hiertoe uitgerust
met een back-up automaat met bijtmondstuk,
octopus of vergelijkbare voorziening.
Een ‘standaard’ spare air wordt niet geadviseerd 6 .
Als een duiker in nood nog langere tijd onder water
vast zal zitten, stelt de reserveduiker meteen zijn
luchtvoorziening veilig. Daarmee wordt de duiker
tevens gerust gesteld en dat helpt om een te hoog
luchtverbruik door de stress te beperken. De reserveduiker
gebruikt hiervoor een extra toestel met
noodluchtvoorziening, dat bij de seinlijn van de
duiker onder druk gereed ligt, of een noodluchtvoorziening
vanaf de wal of boot (meerurenaansluiting
7 ) die meteen naar de duiker in nood kan
worden gebracht en aangesloten. De slang van die
aansluiting moet tenminste 3m langer zijn dan de
seinlijn van de duiker.
Onder alle omstandigheden moet de duiker, die als
reserveduiker moet optreden, over één toestel met
noodluchtvoorziening beschikken. Dit geldt dus
ook als de reserveduiker de (eerste) duiker moet
aflossen. Tegelijkertijd moet dan ook het extra
toestel met noodluchtvoorziening beschikbaar
blijven voor het geval noodlucht voor een langere
periode nodig is.
De geoefendheid op dit punt is kritisch.
Gemiddeld genomen wordt momenteel te weinig
aandacht besteed aan de (on)mogelijkheden die
de reserveduiker heeft om een duiker in nood te
kunnen redden. Essentieel is dat de reserveduiker
meteen noodlucht kan toedienen.
Als een meerurenaansluiting alleen wordt gebruikt
als noodvoorziening is sprake van een reddingsmiddel,
dus niet van SSE duiken met de hieraan
verbonden certificering. Dit punt is expliciet
afgestemd met de Arbeidsinspectie 8 .
In een noodsituatie kan het luchtverbruik van de
duiker en reserveduiker zeer hoog worden, vooral
als die niet goed zijn geoefend in ademhalingstechniek
en zelfredmaatregelen. Als die noodlucht
uit de automaat van de reserveduiker moet komen,
wordt de luchtlevering zeer groot, Een extreme
luchtlevering kan bevriezing van de eerste trap van
de ademhalingsautomaat veroorzaken, met name
als er teveel vocht in de fles zit.
Ook blijkt hieruit het belang van voldoende oefening
van de noodvoorzieningen en een goede ademtechniek.
6 De gebruikelijke spare air (octopus met eigen fles) heeft een flesje met een inhoud van nog geen
halve liter bij een druk van 200 bar. Op een diepte van 6m en bij een normaal luchtverbruik van
40 l/min SAC is dit slechts anderhalve minuut toereikend. Bij grotere flessen spreekt men over een
pony bottle. Als de norm voor de reservelucht wordt gehanteerd van ten minste 2 minuten op de
maximale duikdiepte voor het betreffende korps bij een extra hoog luchtverbruik als gevolg van
stress, is bij 15m diepte een fles van 2 liter nodig. Een extra fles, zeker met die inhoud, is voor
reddingduiken ongewenst omdat die de duiker kan belemmeren bij zijn werk en de kans op vastraken
vergroot.
7 Een meerurenaansluiting voor een SCUBA-set als noodluchtvoorziening is nadrukkelijk iets anders
dan duiken met surface Supply Equipment (SSE), waarbij de primaire luchtvoorziening via een
slang van de oppervlakte komt.
8 De systeembeschouwing is uitgevoerd in afstemming met de Arbeidsinspectie, dus ook de
bevindingen en adviezen voor bepaalde punten die kritisch kunnen zijn op het punt van voldoen
aan de Arboregelgeving is dat nog eens aanvullend gebeurd.
145