Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

Beschikbaarheid van ademlucht onder water (vervolg)
Noodzakelijke maatregelen/voorzieningen
De duiker is ondanks deze preventieve maatregelen
in staat om zonodig reflexmatig4 over te gaan op
reservelucht.
De geoefendheid op deze punten is kritisch.
Ieder SCUBA-toestel met ademweerstand is voorzien
van een 2e (gescheiden) automaat met bijtmondstuk
(back-up automaat) een octopus of een
vergelijkbare voorziening voor noodlucht buiten
het gelaatstuk om. Deze noodluchtvoorziening
loopt tevens buiten de ademweerstand om, en
werkt dus ook als het niet lukt om over te schakelen
op reservelucht.
Een ‘standaard’ spare air wordt niet geadviseerd5 2
.
3
4
Aanvulling op de eerste voorziening:
Alle SCUBA-toestellen beschikken over een voorziening
voor eigen noodlucht zoals omschreven in het
vorige punt. De noodzaak van deze aanvullende
zelfredvoorziening is mede afhankelijk van het
totale veiligheidsniveau van het duiken door het
korps of de duikploeg.
De geoefendheid in het gebruik van de noodluchtvoorziening
en het periodiek testen zijn kritisch.
De totale handeling om over te gaan op reservedruk
moet na een onverwachte opdracht reflexmatig en
binnen 3 seconden kunnen worden uitgevoerd, ook
zonder zicht en met dikke handschoenen.
De geoefendheid en het periodiek testen zijn kritisch.
In de wagen of bij de check op de wal is het mechanisme
om over te gaan op reservedruk (ademweerstand)
gecontroleerd. De duikploegleider houdt
daar toezicht op.
De geoefendheid en het periodiek testen zijn kritisch.
Na elke duik worden de goede werking van de
reservedruksignalering en het mechanisme om
over te gaan op reservedruk bij alle gebruikte
toestellen getest.
Aan het einde van elke oefenduik gebeurt dit door
de duiker zelf onder water op een veilige locatie bij
de wal en onder toezicht.
Toelichting (huidige situatie, consequenties et cetera)
Het restrisico van de duikers kan aanzienlijk worden
teruggebracht als die over een eigen noodluchtvoorziening
kunnen beschikken als de reguliere
luchtvoorziening wegvalt, bijvoorbeeld als het
gelaatstuk plotseling wordt afgestoten of als het
niet lukt om over te gaan op reservelucht.
Uit duikongevallen en bijna ongevallen is gebleken
dat toestellen met ademweerstand een extra risico
kunnen geven.
De voorzieningen voor noodlucht variëren sterk. In
sommige korpsen heeft elk toestel een octopus of
back-up automaat, en in sommige korpsen geen
enkel; dit terwijl het duikwater in het verzorgingsgebied,
de werkwijze en de rest van de duikuitrusting
vergelijkbaar zijn. Ook komt het voor dat de
octopus wel aanwezig is op een toestel, maar geen
of te weinig rekening wordt gehouden met het
gebruik daarvan.
4 Een handeling kan reflexmatig (geautomatiseerd handelen) worden door herhaling. Het gaat om
het zolang oefenen en regelmatig herhalen tot de handeling zonder nadenken kan worden
verricht. Dit geldt zowel motorisch als mentaal. (Behaviorisme; Watson, Skinner).
5 De gebruikelijke spare air (octopus met eigen fles) heeft een flesje met een inhoud van nog geen
halve liter bij een druk van 200 bar. Op een diepte van 6m en bij een normaal luchtverbruik van
40 l/min SAC is dit slechts anderhalve minuut toereikend. Bij grotere flessen spreekt men over een
pony bottle. Als de norm voor de reservelucht wordt gehanteerd van ten minste 2 minuten op de
maximale duikdiepte voor het betreffende korps bij een extra hoog luchtverbruik als gevolg van
stress, is bij 15m diepte een fles van 2 liter nodig. Een extra fles, zeker met die inhoud, is voor
reddingduiken ongewenst omdat die de duiker kan belemmeren bij zijn werk en de kans op vastraken
vergroot.
143