Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

Opvallend is dat de bevelvoerder volgens de Leidraad BWB voor de onderlinge afstemming
van meerdere duikploegleiders moet zorgen. De rechtstreekse afstemming van de
duikploegleiders onderling is echter essentieel en de bevelvoerder is in principe niet
deskundig op duikgebied.
9.4 A F B A K E N I N G T U S S E N D U I K P L O E G L E I D E R E N B E V E LV O E R D E R
Bij de afbakening van de verantwoordelijkheden tussen duikploegleider en bevelvoerder
heeft men kennelijk geworsteld met het verschil in functionele en hiërarchische verantwoordelijkheid.
Het is niet goed gelukt om die ten opzichte van elkaar eenduidig te
positioneren. Bij een oefening moet de duikploegleider in staat zijn om een duikinzet sec
te leiden en op te treden bij een noodsituatie met alleen de ondersteuning van een
instructeur. Er is dan immers geen TS aanwezig. Het versnipperen van die verantwoordelijkheid
bij een inzet over bevelvoerder en duikploegleider creëert onduidelijkheid en kan
het slagvaardig optreden bij een noodsituatie ernstig belemmeren. De verantwoordelijkheid
van de duikploegleider wordt in sommige documenten immers ingeperkt tot de
‘technische uitvoering van het brandweerduiken’ en de bevelvoerder (zonder kwalificaties
op duikgebied) moet het inzetplan maken en/of de (duik)inzet leiden. Illustratief
is de opmerking in de model Werkinstructie dat bij onweer of andere slechte weersomstandigheden
de bevelvoerder na overleg met de duikploegleider kan besluiten de
duikactiviteiten niet op te starten dan wel te staken. Bij een oefening moet de duikploegleider
die beslissing zelf kunnen nemen en de duikploegleider is ook het meest gekwalificeerd
om die afweging te maken ten aanzien van het duiken.
In sommige korpsen heeft men de ‘hiërarchische spanning’ opgelost door de bevelvoerders
op te leiden tot duikploegleider. Die oplossing is minder geschikt als de bevelvoerder dan
ook als signaalhouder gaat optreden (combinatiefunctie).
De inconsistenties in de taken van een bevelvoerder tijdens een noodsituatie kunnen
mede veroorzaakt zijn door het verschil in organisatie bij een oefening en een feitelijke
duikinzet. Bij een oefening is er geen bevelvoerder, dus bij een noodsituatie moet een
ander diens taken overnemen zoals het contact met de meldkamer. Dat moet echter niet
de assistent duikploeg zijn die immers de reserveduiker met spoed het water in moet
helpen, maar bijvoorbeeld de oefenleider die bij een noodsituatie geen vaste taak heeft.
Ook het feit dat duikploegen bij bijstand in een andere gemeente soms worden geconfronteerd
met een bevelvoerder die niet goed op de hoogte is van zijn taken bij een duikinzet
kan een rol spelen. Dit kan aanleiding geven om de noodprocedure geheel binnen
de duikploeg te willen uitvoeren. Zie voor de deskundigheidsbevordering van de bevelvoerders
de beschouwing Bekwaamheid duikpersoneel.
De afbakening tussen beide functies kan helder worden gemaakt vanuit de ondersteunende
rol van de TS-bemanning.
116