Rapport: Veiligheid brandweerduiken beschouwd

De duikploeg wordt bij een spoedeisende inzet standaard ondersteund door een tankautospuit
(TS) met bemanning.
Daarbij worden de volgende functies onderscheiden:
• de bevelvoerder;
• de manschappen.
Bij een inzet met meer dan één duikploeg (middel waterongeval) heeft de OvD de
(operationele) leiding over de totale inzet.
In beroepskorpsen waar met een zogenaamde ‘springbemanning’ wordt gewerkt kan de
ondersteunende eenheid een hulpverleningsvoertuig (HV) of redvoertuig zijn in plaats
van een TS. Bij een springbemanning van 8 brandweerlieden kan bijvoorbeeld het
waterongevallenvoertuig (WO) met 5 personen inclusief de bevelvoerder uitrukken en 2
andere brandweerlieden met de HV. Eén persoon blijft dan op de kazerne. Uiteraard zijn
nog andere varianten mogelijk.
Functionarissen en functies
De functies bij een duikinzet komen niet één op één overeen met de aanwezige
functionarissen. De functie van chauffeur waterongevallenvoertuig bijvoorbeeld wordt
gewoonlijk door de assistent duikploeg uitgevoerd.
Voor de veiligheid is de functie van signaalhouder cruciaal. De signaalhouder onderhoudt
vanaf de wal via de seinlijn contact met de duiker en geeft hem aanwijzingen
door middel van spraakcommunicatie en/of lijnseinen. Uit (bijna)-ongevallen bij de
brandweer is duidelijk geworden dat de situatie van een duiker van het ene op het
andere moment kan omslaan van ‘volledig onder controle’ naar ‘duiker in levensgevaar’.
De signaalhouder moet daarom voldoende bekwaam zijn voor die functie, zich
continu kunnen concentreren op de duiker en onmiddellijk kunnen reageren op diens
acties, noodsein of dergelijke.
Een signaalhouder moet volgens de model Werkinstructie duiken brandweer 2004
(model werkinstructie) minimaal over een geldig diploma brandweerduiker beschikken,
dit met uitzondering van de signaalhouder van de reserveduiker.
Combinatiefuncties
Vooral in beroepskorpsen kan het voorkomen dat de functie van bevelvoerder wordt
gecombineerd met die van duikploegleider. Het is bekend dat combinatiefuncties een
negatief effect kunnen hebben op de veiligheid en het optreden bij een noodsituatie als
verschillende taken gelijktijdig moeten worden uitgevoerd.
Afwijkingen bij het oefenen
Bij duikoefeningen is meestal geen TS met bemanning aanwezig. Wel is normaliter een
oefenleider aanwezig met eigen taken. Dat betekent dat de organisatie bij een inzet
aanzienlijk verschilt van die bij een oefening, terwijl zich in beide gevallen eenzelfde
noodsituatie kan voordoen met dezelfde taken die dan onder stressvolle omstandigheden
moeten worden verricht.
112