als PDF downloaden - Emis - Vito

Proces: Filtreren van sappen
TECHNIEKBLAD 49
MEMBRAANFILTER 112
Beschrijving maatregel 113 :
Membraantechnieken is de verzamelnaam voor een aantal scheidingstechnieken, waarbij
de scheiding wordt uitgevoerd mbv een selectieve wand: het membraan. Om het
transport door het membraan te verzekeren, is er een drijvende kracht nodig, waarvoor er
verschillende mogelijkheden bestaan:
- een drukverschil over het membraan zoals bij microfiltratie (0,1 – 5 µm),
ultrafiltratie (5 – 500 nm), nanofiltratie (0,5 – 1 nm) en omgekeerde osmose (0,1 –
10 nm);
- een elektrisch potentiaalverschil bij elektrodialyse of membraanelektrolyse;
- een concentratieverschil bij dialyse;
- een verschil in partieeldruk bij pervaporatie.
Microfiltratie berust op zeefwerking. Er kunnen fluxen worden bereikt tot meer dan 500
liter/m²/bar. De membranen worden meestal gemaakt van organische polymeren zoals
polypropyleen, polyvinylideenfluoride, teflon, cellulose-esters en polycarbonaat.
Microfiltratie wordt gebruikt voor de verwijdering van bacteriën en colloïden.
Ultrafiltratie is een scheidingstechniek waarbij deeltjes worden gescheiden op basis van
hun grootte: opgeloste grotere moleculen (hoog-moleculaire verbindingen) en deeltjes
zoals colloïden, pigmenten, … worden weerhouden terwijl kleinere moleculen
(laagmoleculaire verbindingen) zoals o.a. zouten het membraan passeren. Ultrafiltratie
wordt gebruikt om hoge kwaliteitssappen te produceren in verband met kleur en
stabiliteit van het product. Soms zijn na ultrafiltratie nog bijkomende stappen vereist
voor het verkrijgen van een langdurig stabiel product.
Voordelen van membraanfilters zijn:
- Filtratierendementen van 96 – 99%, terwijl met conventionele
filtratietechnieken rendementen worden bereikt van 80-94%;
- Hoog filtratiebereik;
- Geen filterhulpstoffen nodig;
- CIP-reiniging mogelijk
- Er is slechts één systeem nodig, terwijl bij andere filtratieprocessen
verschillende technieken gebruikt moeten worden om hetzelfde resultaat te
bekomen;
- Reiniging en vervanging zijn eenvoudig en vergen een minimum aan tijd.
112
Bron: BECO-studie 'Fruit- en groentesappenindustrie; procesbeschrijving en oplijsting beschikbare
milieuvriendelijke technieken' (1998)
113
Baeyens J. etal. (1995)
Bron: mevr. Leroy (Pall Belgium bvba)