als PDF downloaden - Emis - Vito

a Groenten- en fruit
De productie van groenten en fruit gebeurt in hoofdzaak door contracttelers 4 , die in de
meeste gevallen gecontroleerd worden door de groente- en fruitverwerkende nijverheid
zelf. De afname via de veiling wordt eerder als een alternatief in noodsituaties beschouwd.
De (groente)wasserijen behandelen de groenten voor, dit wil zeggen dat zij instaan voor
een eerste wassing en eventueel ook voor het versnijden. De stippellijn in de figuur geeft
aan dat deze tussenstap slechts in bepaalde gevallen voorkomt. In de meeste gevallen
gebeurt die eerste voorbehandeling bij de telers of zijn de groenteverwerkers dermate
verticaal geïntegreerd dat ze de voorbehandeling zelf uitvoeren.
De groenteverwerkende bedrijven kopen dus ofwel voorbehandelde groenten aan ofwel
gaan ze de bij de telers aangekochte groenten zelf voorbehandelen; daarna volgt een reeks
processen om te komen tot langer houdbare eindproducten. Welke processen precies
voorkomen, is uiteraard afhankelijk van het soort groente / fruit; in hoofdstuk 3 wordt de
procesbeschrijving uitvoerig toegelicht.
De verwerkte groenten en fruit bereiken via diverse distributiekanalen de consumenten.
Een deel gaat naar de groothandel die via 'retailing' (= distributie) de producten tot bij de
consument brengt. Die 'retailing' (warenhuizen, superettes, kruideniers,…) op zich vormt
ook een belangrijk direct afzetpunt voor de verwerkers. Daarnaast is er nog een specifieke
klantengroep ('catering') die in de figuur als ‘herverpakkers’ staan aangegeven. Een
voorbeeld hiervan zijn de grote voedingsmiddelenconcerns die kant-en-klare maaltijden op
de markt brengen en daarvoor consumptieklare groenten afnemen.
Uiteindelijk bereiken de verwerkte groenten en fruit via deze distributiekanalen de
eindconsumenten. Daarbij wordt nog het onderscheid aangebracht tussen het ‘particulier’
eindverbruik (huishoudens) en het ‘groot’verbruik in scholen, ziekenhuizen e.d. Dit
klantensegment neemt ook rechtstreeks van de verwerkers af.
Uit cijfers van de federatie (VEGEBE) blijkt dat ca. 30% door de retailers wordt
afgenomen en ca. 55% door het ‘catering’-segment (b.v. horeca).
b Aardappelverwerkers
De bedrijfskolom van de aardappelverwerking is analoog aan die van de fruit /
groenteverwerking. Het aardappelschillen vindt niet alleen plaats in het
aardappelschilbedrijf (hoofdactiviteit), maar ook in het aardappelverwerkend bedrijf
tijdens de voorbehandelingsstap en zelfs bij de landbouwer 5 .
De federatie (BELGAPOM) schat dat 'retailing' voor ca. 40% en 'catering' voor ca. 50%
van de afname instaat.
4 Bij contractproductie sluiten de producenten (van b.v. landbouwproducten) met hun afnemers een
contract af, waarin afspraken omtrent de afzet van de eindproducten en eventueel de toelevering van
producten en diensten (b.v. grondstoffen, teeltzorgen, …) worden vastgelegd.
5 Bron: Presti-document ‘Preventie en milieuzorg in het aardappelschilbedrijf’
12