scroll down to p.8 - Culture in Development

28 april 2005 | Pagina 10
Mooie aftrap
voor verregaande
samenwerking
FUERTEVENTURA (SPANJE)- Tijdens de onlangs op de Canarische Eilanden
gehouden oefening Noble Javelin draait het om ‘samenwerking’.
Twee weken lang maken de aan NATO Response Force 4 (NRF-4) verbonden
krijgsmachtdelen er werk van om gezamenlijk een crisisbeheersingsoefening
te plannen en uit te voeren. Is die situatie al vrij uniek, eveneens
niet alledaags is de schaal waarop Noble Javelin plaatsvindt. Drieduizend
militairen van de marine-, de land- en de luchtcomponent doen mee.
Het brandpunt van Noble Javelin ligt op
Fuerteventura, waar de (voor de helft uit
troepen van 43 Gemechaniseerde Brigade
bestaande) landcomponent van zo’n 1700
militairen op drie verschillende locaties
neerstrijkt. Op dit zonovergoten eiland vindt
de overgekomen brigadestaf een plekje op
een Spaanse kazernering in het plaatsje Soria.
Het Logistical Base Command nestelt zich
in de buurt van het vliegveld en bestaat voor
het overgrote deel uit personeel van 43 Bevoorradingscompagnie.
De battle group,
ondermeer gevuld met het Duitse 373 Fallschirmjägerbatallion,
een Deense verkenningseenheid
en de Bravo Compagnie van
44 Pantserinfanteriebataljon Regiment Johan
Willem Friso, neemt bezit van de Pajara
training area. Op dit oefenterrein moeten de
landeenheden proberen het hoofd te bieden
aan een escalerend crisisbeheersingsscenario.
Belangrijk facet hierin is een vrij groots
opgezette Non combattant Evacuation Operation
(NEO). Aan deze evacuatieoperatie werken
bijna alle zestien deelnemende nationaliteiten
mee. Zo’n 65 personeelsleden van
verschillende internationale hulporganisaties
worden door een extractie-operatie uit
vijandelijk gebied gehaald, vervolgens naar
een veilige plek gebracht, aldaar opgevangen
en uiteindelijk zogenaamd naar het land van
herkomst gevlogen. Bij deze actie werken de
deelnemende eenheden tot op niveau 1 (enkele
man) volledig geïntegreerd samen.
TWEEDUIZEND
De opvang vindt plaats in het zogenoemde
Evacuation Coordination Center (ECC). Om
dit centrum te huisvesten, is een deel van de
logistieke basis op El Mattoral gebruikt. Omdat
het inrichten en draaien van een ECC een
vrij complexe operatie is, zijn er verschillende
Franse hulpleiders aan de organisatie toegevoegd.
Als geen ander hebben de Fransen
ervaring met NEO’s. Na de vijandige coupe in
Ivoorkust vorig jaar verplaatsten ze meer
dan tweeduizend mensen binnen 24 uur.
Hun inbreng komt goed van pas bij het in-
NOBLE JAVELIN 05:
richten en in gebruik nemen van het ECC. De
verwerking van nooddruftige mensen vindt
namelijk stapsgewijs plaats. Allereerst wordt
de bagage gecontroleerd op wapens of gevaarlijke
stoffen. Vervolgens kijkt men of opgehaalde
personen inderdaad geëvacueerd
zouden moeten worden. Daarna wordt de
desbetreffende persoon ingeboekt. Voor medische
hulp richten de militairen een hulppost
in. Die voorziet niet alleen in de doorsnee
militaire medische verzorging, maar is
ook ingericht voor bijvoorbeeld kinderen en
baby’s. Zo zijn er luiers en speenflesjes in de
inventaris opgenomen, evenals speelgoed.
“Omdat het hier enorm stoffig is, namen we
ook meer oogspoelingen mee”, vertelt gewondenverzorger
soldaat der eerste klasse
Krista Winters van 43 Geneeskundige Compagnie.
“Er zijn tevens meer tubes zonnebrandcrème
meegenomen.” “Dit is een heel
ander terrein dan dat we gewend zijn”, gaat
eerste logistiek specialist eerste luitenant
Pieter Zuur verder. “Heel mooi, maar moeilijk
begaanbaar en ’s middags bloedheet.
Gisteren was het 37 graden Celsius in de
schaduw. Er is per persoon op ongeveer zes
liter drinkwater per dag gerekend en dat gaat
allemaal op.”
Tijdens Noble Javelin ligt de focus niet alleen
op het optreden te velde, maar ook op
de logistieke verplaatsing. Niet zo vreemd,
want de NRF is een expeditionaire eenheid.
Die moet in staat zijn om binnen dertig dagen
ergens ter wereld een omvangrijke militaire
presentie te organiseren. In hoeverre
een NRF daarin slaagt, hangt sterk af van de
logistieke kwaliteiten. Noble Javelin vormt
een uitgelezen gelegenheid om die eens nader
onder de loep te nemen en daarom
wordt er over een realistische afstand verplaatst.
Overigens ondergaan alle NRF’s een
dergelijke test, getuige de vijf maal dat deze
oefening inmiddels werd gehouden.
Opmerkelijk is ook de aanwezigheid van
een Deployable Joint Task Force (DJTF), dat
zich in beginsel aan boord van het Britse
vliegdekschip HMS Invincible bevindt, maar
gaandeweg de operatie aan land wordt gezet.
Belangrijk facet is dat het DJTF tijdens deze
verplaatsing de operaties blijft aansturen en
contact blijft houden met het Allied Joint
Force Command in Napels.
Dit hogere hoofdkwartier heeft ook een
grote vinger in de pap bij de acties die de
maritieme en de luchtcomponent uitvoeren.
Aan eerstgenoemde neemt onder meer HMS
Invincible deel. De luchtcomponent bestaat
voornamelijk uit vier Spaanse F-18’s A Hornet,
twaalf Nederlandse F-16’s en twee AWACS
radarvliegtuigen. Die opereren vanaf Gando
Air Base, gelegen op het vijftig kilometer verderop
gelegen eiland Gran Canaria. De taak
van de jachtvliegtuigen bestaat er uit met air
presence steun aan de grond en zeestrijdkrachten
te leveren. Ook worden er op ‘Fuerte’
de nodige FAC-missies (Forward Air
Control) uitgevoerd. Die moeten de gevechtsvliegtuigen
met aanwijzingen vanaf de
grond naar hun doel leiden.
KEIHARD
Fuerteventura leent zich vrij goed voor dit
type operaties, met dien verstande dat Jan de
Toerist zo min mogelijk van het strijdgewoel
mag merken.
De manoeuvres blijven daarom zoveel mogelijk
beperkt tot de aangewezen oefenterreinen
in het heuvelachtige binnenland. Hier is
de omgeving saai en dor. Het hele jaar
schommelt de temperatuur er tussen de 20
en de 40 tot wel 45 graden Celsius. Er valt
weinig regen. Het weer en het terrein hebben
veel invloed op de manier van optreden.
Zo ook op het bouwen van de onderkomens.
Onderhoudsdiagnosticus sergeant der eerste
klasse Erwin Klomp houdt de onderkant van
zijn nomade-achtige tent zoveel mogelijk
open. Op die manier valt het binnen vrij
goed uit te houden. “De grond is hier keihard.
Spijkers en tentharingen sla je zo
krom.” Ondanks de afwezigheid aan air conditioning
toont Klomp zich een tevreden
mens. “De overkappingen aan de tent zor-
Links: Vluchtelingen
worden bij de ingang
van het kamp doorgestuurd
naar de eerste
opvang om de gegevens
te controleren.
Onder: Een sticker met
gegevens wordt aan een
vluchteling verstrekt.
Links onder: In een
boogtent zitten terroristen
die gearresteerd
gaan worden door
Duitse MP terwijl de
Nederlandse militairen
voor de nabijbeveiliging
zorgen.
gen voor veel schaduw. Bovendien heb je
hier een constant briesje.”
Maar Noble Javelin biedt meer dan leren
aanpassen aan de hitte. De NRF-oefening is
er vooral een van samenwerking. Zo werd de
live firepower demo samen met de schepen
voor de kust uitgevoerd. Voor veel landmachters
is het de eerste keer dat zij scheepsgeschut
in actie te zien.
Personeel van 43 Bevoorradingscompagnie
beleeft zijn eigen hoogtepunt, namelijk de
volledig geïntegreerde samenwerking met
Duitse logistiekelingen. Die coöperatie typeert
zich door een hoge mate van zelfstandigheid.
Veel goederen worden namelijk bij de
plaatselijke middenstand ingekocht. Zo halen
de mannen en vrouwen brandstof bij een
raffinaderij in de buurt, laten ze de was door
wasserijen doen en gaan ze voor voedsel gewoon
naar de supermarkt. Al die bedrijven
in de omgeving doen goede zaken, getuige
de verbruikscijfers. Zo draaien de oefenende
eenheden er zeventigduizend liter diesel
doorheen, evenals tachtigduizend liter fleswater,
een half miljoen liter bulkwater en
duizenden rantsoenen. Dat de compagnie
zelf de schakel naar de leveranciers vormt, is
vrij uniek. Al met al hoor je commandant
majoor Peter van der Tuin niet klagen. “Voor
de eerste keer in de rol van NRF liep de logistiek
vrij goed.”
Niet alleen Van der Tuin toont zich tevreden,
ook land component commander, brigade-generaal
Ton van Loon is aan het einde
van drie oefenweken positief, getuige zijn
opmerking dat de oefening ‘heel interessant,
nieuw en geslaagd’ is. Naar het oordeel van
de commandant 43 Gemechaniseerde Brigade
dienen exercities op deze multinationale
interkrijgsmachtelijke leest vaker plaats
te vinden. “Een groot succes was onder meer
de zogeheten cordon&search actie, de joint en
multinationaal uitgevoerde verplaatsing naar
Gran Canaria en de samenwerking binnen
de logistiek. Ook de nauwe coöperatie met
de luchtmacht en de marine smaakt maar
meer. Moeten we gewoon vaker doen.”●
DEN HAAG - De oudere
garde zal het zich nog goed
kunnen herinneren, het
bioscoopjournaal van Polygoon
dat van 1924 tot 1987
aan elke film vooraf ging.
Commentator Philip Bloemendal
verwierf er na de oorlog
de status van bekende
Nederlander mee. Wat velen
misschien niet weten, is dat
Polygoon ook onder de Duitse
bezetting wekelijks een
journaal verzorgde. Uiteraard
met een voor die periode ‘correcte’
toonzetting. Van al deze
beelden is nu een selectie uitgebracht
op vijf dvd’s, die elk
in steeds vijf hoofdthema’s
een beeld schetsen van
Nederland onder de nazi
laars. Boeiend en onthutsend.
TEKST: WIEBREN TABAK
FOTO’S: UITGEVERIJ WAANDERS
De dvd’s beslaan per stuk één
oorlogsjaar en lopen van mei tot
mei. Uitzondering hierop vormen
deel 1 en 5; de eerste bevat ook enkele
beelden van voor de Duitse inval,
de laatste toont opnamen van
na de bevrijding. Die toevoeging
was in beide gevallen noodzakelijk
om het verhaal compleet te maken.
Nou ja, wat heet compleet. Want
vanzelfsprekend vertoont het journaal
alleen wat de bezetter zinde en
dus krijgen we ofwel onschuldige
tafereeltjes voorgeschoteld ofwel
pure propaganda. Die liet zich in
het eerste bezettingsjaar al meteen
gelden, zij het nog redelijk subtiel.
Beelden van de vooroorlogse Nederlandse
weermacht die paraat is,
maken abrupt plaats voor de triomfantelijke
intocht van de Duitse
troepen, alsof er geen dood en ver-