mengelwerk
mengelwerk mengelwerk
C 4 ) hoging en aanwinning van magt, dier Mogentheden te verhinderen , waar op zy jaloersch waren- Men heeft hen dikwerf de kleine belangens boven de groten zien ftellen ; wezentlyke en beftendige voordelen voor tydelyke of kortftond'ge doen wyken , en fomtyds met hunne mededingeren Alliantien zien aangaan , die in het vervolg ftrekten , niet alleen om dees laasten tegen hun zelfs te fterken , maar ook tegen hunne natuurlyke geallieerden , met welken zy gemeenfchaplyk hadden moeten aanlpannen , om zich tegen de vergroting dier mededingende Mogentheden te verzetten. De regel der Cafuiten , obfta principïis , word doorgaans te veel verwaarloosd , door hen die aan het roer der zaken zyn ; en zomwyle moet 'er een Eeuw geoorloogd worden , om dat geene te verkrygen » 't welk men met een regel fchrifts had Kunnen voorkomen, §. VIII. De te groote wyduitgeftrektheid van gebied , word byna altoos de oorzaak dat een Staat vervalt. Alle de oude Monarcnien zyn 'er even zo veele voorbeelden van. De grootheit van die van Alexander veroorzaakte hare vernietiging na zyn dood. Rome bezweek onder het gewicht zyner eige grootheid. Dat men daar over den Prelident de Min:esgu isu naleeze ! De gehele a arde onder (
C 4" ) der ene Monarchie te willen brengen, is de belachlykfte onderneming, omdat het oiv mooglyk zoude zyn die te regeren en te beltieren. Ondanks de invoering der posten en derzelver fpoed , is het onmooglyk , dat de Overheid nauwkeurig genoeg kan onderrigt zyn, van alles wat 'er omgaat , en 'er zyne bevelen doen gehoorzamen. Daar van dam onder alle de te wyd uitgeftrekte monarchien , die rebelSien en binnenlandfche oorlogen, waar door 't ene gedeelte voor , het andere na , afgefcheurd wordt. §. IX. De volftrekte afhanklykheid van ene andere Mogentheid waar in zich een Staat field , is ook een oorzaak van verzwakking.. Dusdanige afhankelykheid kan voortlomen , of uit de nationale luiheid , of uit een gebrek van politie ; welke te weeg brengt , dat het Land genoopt is , zich by een ander volk te voorzien , van de meeste zaken van de eerfte noodzaakiykheid , en dus dat volk volflrekt niet misten kan. Portugal is ten naasten by in dat geval , met betrekking tot Engeland. Die afhankelykheid nu neemt zyn oorfpronk , uit een verkeerd politieq Systhema, dat de regeering omhelsd ; wanneer die deel neemt in alle de gefchillen van enen machtigen vyand , te veel in deszelft inzichten treed , en vooral , wanneer het (Ee 5) door
- Page 364 and 365: (3 ) zy die hem dezelve verleenden
- Page 366 and 367: (Sé* ) Joch uitvoeren kunnen ? Het
- Page 368 and 369: ( 3^4 ) hun ambagt of beroep niet l
- Page 370 and 371: ( $66 ) indien zy van hunne overwin
- Page 372 and 373: CS^8 ) der thans beftaande doch onn
- Page 374 and 375: ( 37d ) irbeid.uit deingewanderi va
- Page 376 and 377: ( 37» ) makken van honger en koude
- Page 378 and 379: C 374 ) die zyne waven of goederen
- Page 380 and 381: ( 37&" ) kunde , onbefchaafdheid en
- Page 382 and 383: 378) 20 word wederom dit bezit van
- Page 384 and 385: ( 3*0 ) gel eurd , of laaten zich '
- Page 386 and 387: C $82) myw^eurighejd te nedèr geze
- Page 388 and 389: ( 384 > nitzaren , die ons buiten z
- Page 390 and 391: zyn. Uit dien oorfpronk koomt inzon
- Page 392 and 393: ( 388 ) Dus leven zulke Hoven door
- Page 394 and 395: C 390 ; tuigen, en word van hen om
- Page 396 and 397: C 392 ) ming der Maatfehappy , aan
- Page 398 and 399: C 394 ) 20 veele nieuwe Landplagen
- Page 400 and 401: C 39O lyke voordeelen der Vryheid ,
- Page 402 and 403: C 398) hal ven hun eigen bedoeken ,
- Page 404 and 405: C 400 ) De oorfpronkelyke denkers ,
- Page 406 and 407: Zyne zaken met alle getronwheid te
- Page 408 and 409: ( 4°4 ) §. II. Het fchynt evenwel
- Page 410 and 411: ( 406 ) als Vrem&e en InnerlM. Onde
- Page 412 and 413: C4°8) óf wangunftige nabuur en me
- Page 416 and 417: C 412 ) door te [veele fubfidien te
- Page 418 and 419: C.4H > §. XII. De Staat kan ook te
- Page 420 and 421: C 416 > worden door de enkele grill
- Page 422 and 423: liet is op die gronden , dat alle d
- Page 424 and 425: C 420 ) Daar zyn ook Provintien , w
- Page 426 and 427: C 42a) Die opvolger word dan de Voo
- Page 428 and 429: C 424) Eachlyker maken , dan wetten
- Page 430 and 431: C 427 ) 1 xwakfte zyn , gelyk by vo
- Page 432 and 433: C 428 ) MENGELGE DAGTEN. j|3c tyd ,
- Page 434 and 435: ( 43° 5 Een huichelagtig Prins , i
- Page 436 and 437: Waarom lopen de beste en roemrykfte
- Page 438 and 439: ( 434 ) kan van de gravers in dit g
- Page 440 and 441: (43
- Page 442 and 443: (438 ) VB grootst naedeel toebrenge
- Page 444 and 445: uit haren boezem naar verre afoeieg
- Page 446 and 447: ( 44^ ) ren, die in dit ongelukkig
- Page 448 and 449: ( 444 ) anders dan Leeuwen , dog in
- Page 450 and 451: ( 446 ) vèrxigtingen in den weg zy
- Page 452 and 453: ( 448 ) blisfeerde Syfthema voortko
- Page 454 and 455: ( 45° ) §. XXXVIII. Dusdanig zyn
- Page 456 and 457: C 452 ) D E V O L K R Y K H E I D V
- Page 458 and 459: ( 454 ) Sarmaat van Terneswar. . .
- Page 460 and 461: ( 456 ) den Elzas t . 970 Portugal
- Page 462 and 463: C 458 ) MENGELGEDAGTEN. Een wys Vor
C 4 )<br />
hoging en aanwinning van magt, dier Mogentheden<br />
te verhinderen , waar op zy jaloersch<br />
waren- Men heeft hen dikwerf de<br />
kleine belangens boven de groten zien ftellen<br />
; wezentlyke en beftendige voordelen<br />
voor tydelyke of kortftond'ge doen wyken ,<br />
en fomtyds met hunne mededingeren Alliantien<br />
zien aangaan , die in het vervolg ftrekten<br />
, niet alleen om dees laasten tegen hun<br />
zelfs te fterken , maar ook tegen hunne<br />
natuurlyke geallieerden , met welken zy gemeenfchaplyk<br />
hadden moeten aanlpannen ,<br />
om zich tegen de vergroting dier mededingende<br />
Mogentheden te verzetten. De regel<br />
der Cafuiten , obfta principïis , word doorgaans<br />
te veel verwaarloosd , door hen die<br />
aan het roer der zaken zyn ; en zomwyle<br />
moet 'er een Eeuw geoorloogd worden , om<br />
dat geene te verkrygen » 't welk men met<br />
een regel fchrifts had Kunnen voorkomen,<br />
§. VIII.<br />
De te groote wyduitgeftrektheid van gebied<br />
, word byna altoos de oorzaak dat een<br />
Staat vervalt. Alle de oude Monarcnien<br />
zyn 'er even zo veele voorbeelden van. De<br />
grootheit van die van Alexander veroorzaakte<br />
hare vernietiging na zyn dood. Rome<br />
bezweek onder het gewicht zyner eige grootheid.<br />
Dat men daar over den Prelident de<br />
Min:esgu isu naleeze ! De gehele a arde onder<br />
(