2004 - Frans van Deursen

vrijdag, februari 27, 2004
Big Fish
Mijn vader was geen verhalenverteller. Hoewel spraakzaam na
een paar borrels en een charmante praatjesmaker wanneer er
vrouwelijk schoon in de buurt was, een verhaaltje voor het slapen
gaan zat er bij hem niet in. Mijn vader was van die generatie die
op zondag het vlees kwam snijden. Zijn leven speelde zich buiten
mijn blikveld af, ergens in de Grote Mensenwereld waar
Belangrijke Dingen moesten worden gedaan. Onze levens
kruisten elkaar maar zelden. Wat ik me nog het meest van hem
herinner, is hoe hij na het eten languit lag te snurken op de
bank, en hoe hij op zondag in de keuken het vleesmes stond te
slijpen. Echt gekend heb ik hem niet.
Will Bloom, de hoofdpersoon uit de wonderschone speelfilm "Big
Fish", denkt ook dat hij zijn vader niet kent. Omdat zijn vader
alleen maar de meest fantastische verhalen vertelt en nooit iets
van zichzelf laat zien. De oude Edward Bloom (een schitterende
rol van Albert Finney) verzint voor wie het horen wil een
universum vol reuzen, Siamese tweelingen, Geheimzinnige
Vrouwen en Spannende Avonturen, waarin hij zelf de heldhaftige
hoofdrol vervult. Een kleine man die zijn kleine leven groter
probeert te laten lijken door het op te sieren met zijn fantasie. En
die daarmee, in een van de mooiste sterfscènes ooit gefilmd, zijn
zoon een belangrijke erfenis nalaat. Je gunt elk kind zo'n vader
als Edward Bloom. Elk kind verdient een mooi verhaal voor het
slapen gaan.
Mijn vader is nu al 22 jaar dood. Tijdens het kijken naar "Big
Fish" moest ik ineens weer aan hem denken. Mijn vader was ook

een 'kleine' man die weinig van zichzelf liet zien. Hij verdiende
het geld voor een gezin met zes kinderen, en hij vertelde geen
verhalen.
Daar kun je zielig over doen, maar het heeft ook een voordeel: ik
ben ze zelf gaan verzinnen.

maandag, maart 01, 2004
Koorts
Griep. Al drie dagen. Zo’n venijnige, waarbij je ogen uit je kop
worden geduwd door het vocht dat zich ophoopt in je sinussen.
38,5. Scheermesjeshoest. Als je je gewrichten wil gebruiken moet
je ze eerst uit een bankschroef wrikken. Dat gevoel. In mijn
hoofd zit een klein mannetje met twee voorhamertjes een
drumsolo op mijn oogbollen te roffelen als ik opsta. Vooral niet
opstaan. Blijven liggen.
En ik had er zo graag uitgewild. Nu mis ik de opening van het
kievitseierenraapseizoen. Vandaag, 1 maart, is de eerste
kievitseierenraapdag. In het hele land halen vastberaden
buitenlui hun kievitseierenraapuitrusting onder het stof vandaan.
Gewapend met een kievitseierenraapemmertje lopen zij op hun
kievitseierenraaplaarzen in de bleke ochtendzon door de
benevelde velden. Vastbesloten als eerste het kostbare
kievitseierenraapsel te vinden.
Nu komt het er dan eindelijk op aan het in de
kievitseierenraapcursus geleerde in praktijk te brengen. Zij die
daarbij ook nog eens de kievitseierenraapvoorschriften van de
Nederlandse Kievitseierenraapvereniging volgen maken natuurlijk
de meeste kans om als eerste bij Huis ten Bosch aan te schellen
en de Majesteit te verrassen met het primeur-ei. “Ach kijk”, zal
zij zeggen, “is het alweer kievitseierenraapseizoen? Wij kijken er
altijd naar uii maar toch komt het ieder jaar weer als een
verrassing.”
Wat doet de Majesteit met dat ei? Eet ze het op? Broedt ze het
uit? Of toont ze het direct aan haar kersverse kleindochter, om
die alvast met de traditie vertrouwd te maken? Met een koningin
opvoeden kun je niet vroeg genoeg beginnen. Dat ze over een
jaar of wat niet met haar mond vol tanden staat als er ineens een
knoestige boer op haar stoepje staat die haar een vreemd ei
probeert op te dringen.
Schat, berg jij mijn laptop even op? Ik begin te ijlen.

zaterdag, maart 20, 2004
Papierwerk
-Hello? Is this the- hallo?!
-Hello? Who speak?
-Ah! This is minister Verdonk from the dutch guverment. Is this
the Iraqi autorities?
-Hello? Is very bad connection.
-Minister Verdonk! From the Netherlands! Holland? I want to
speak to someone big in Irak.
-I pretty big. Almost 6 foot 3.
-Ah. Good. I have here familie from Koerdistan, mister and
missus Abbas. You know?
-No know. Koerdistan no good!
-Yes, but I have here familie and I have to send them back to you
because they are eh... how you say... outgeproceed.
-I can not hear. Line still very bad because of war, you know?
-Yes, that is not so nice.
-Also bombing two blocks away. Is lot of noise.
-Ah. But this familie? I cán keep them here, but then you of the
Iraqi autorities must proove that you are hunting them.
-Hunting?
-Yes. If you send me document that you hunt the Abbas familie
because they is bad people or so, thén I can keep them hier.
Utherwise, they go back to you. Understand?
-We no time for hunting. Everyday is ah... bombs, you know.
People eh... poef!
-So you don't hunt Abbas familie?
-No hunting. Burry, yes. Hunt, no.
-Ah. Allright. Then I send them back to you. Thank you very
much. Bye bye.

woensdag, april 07, 2004
Nooit meer slapen
De Nederlandse beleidsmakers hebben weer eens te lang wakker
gelegen de afgelopen nachten. Volle maan, dus ja, dan krijg je
dat. Je ligt te woelen en te draaien, je staart naar het plafond, je
hersens malen, en ineens stoot je je bedpartner wakker en roep
je: "Betuwelijn!", of "Tolpoortjes!", of "Carpoolstrook!"
De nieuwste nachtelijke oprisping heet "Smulbos". Echt waar.
Ergens in dit land is vannacht iemand wakker geworden met DE
oplossing voor het allochtonen-inburgeringsprobleem: we
leggen een Smulbos aan! Geen gewoon bos, ben je
besodemieterd! Daar komt de doorsnee allochtoon zijn bed niet
voor uit. Is onderzocht. De allochtoon zoekt alleen de heilzame,
integratieverhogende werking van de natuur als er ook wat te
kanen valt. Dus komt er bij Nijmegen een bos met appel- en
perenbomen, en frambozen- en bessenstruiken, en notenbomen,
en paddestoelen! Een heus Kockanje, waar de allochtoon straks
één keer per jaar (!), op de jaarlijkse "Pluk-de-Dag-Picknick", zijn
buikje rond mag eten. Een Smulbos. Met subsidie van VROM.
Zie ze over een jaar of vijf (want zo lang moet je toch wel
rekenen voordat je een beetje Smulbos bij elkaar hebt) blij en vrij
en onverveerd de natuur intrekken, onze allochtonen. Gewapend
met picknickmanden en gestoken in luchtige vrijetijdskleding
plukken ze zich een weg. Ze kijken intens gelukkig toe hoe hun
kinderen met de hond ravotten, en voeren intelligente
gesprekken in vloeiend ABN. De Burka is verleden tijd, het
hoofddoekjesvraagstuk afgesloten, culturele verschillen opgelost,
de islam afgezworen, het christendom omarmd.
En dat allemaal door een Smulbos. Wie had dat ooit kunnen
bedenken?

donderdag, april 15, 2004
Lieve oma...
Op 17 april wordt de eerste Nationale Opa en Omadag gevierd. Een
ongetwijfeld door de middenstand gesponsord initiatief dat ons moet
aansporen een hele dag lief te zijn voor onze opa's en oma's. Lekker een
dagje met ze naar een pretpark, of gewoon weer eens bij ze op visite. Om
te laten zien dat we van onze oudjes houden. Even dat schuldgevoel op
scherp zetten.
Ik heb mazzel. Mijn oma heeft al 30 jaar een tuin op d'r buik, dus ik voel
me nergens toe verplicht. Afgezien daarvan: oma was een hele nare
vrouw. Een intrigante, een zeur, een vals kreng dat alles en iedereen
tegen elkaar op probeerde te zetten. Als ze niet zat te breien. Dat
eeuwige gebrei! De godganse dag. Eierwarmers. Onderbroeken voor de
kindertjes in Afrika, weet ik veel. Op zich heel nobel. Maar oma was ook
zo blind als een slavink. En wie mocht, gekleed in een buitenmodel trui
met een mouw op zijn rug, de steken oprapen? Precies.
Leuke oma's nemen hun kleinkinderen mee naar de dierentuin. Leuke
oma's gaan met hun kleinkind een ijsje eten. Oma's idee van een leuk uitje
was een dagje naar het kerkhof. Ik heb een foto waarop ik, een peuter
van drie, op de grafzerk van mijn opa met kiezelsteentjes zit te spelen.
Oma staat in de achtergrond. Een zwarte vogel met een vreemde glimlach
om de tandeloze mond.
Oma spaarde ook. Koffiepunten? Zegeltjes? Gebedsplaatjes? Was het maar
waar! In een speciaal doosje bewaarde oma de tanden en kiezen van haar
kleinkinderen. Ze sloeg ze nog net niet uit je bek als je niet snel genoeg
wisselde, maar ze legde ook nooit een kwartje onder je kussen.
En ze bleef maar leven! Honderdéén werd ze! Niet kapot te krijgen. Vijf
keer werd ze bediend. Vijf keer liet ze de hele familie inclusief de voor de
gelegenheid uit zijn huishoudster getrokken zieleherder aanrukken, om ze
weer onverrichterzake naar huis te sturen. Niet stuk te knuppelen. Op
haar 96e werd er nog een been geamputeerd, en nog ging ze niet dood.
Wij hebben wel eens overwogen om de euthanasiediscussie een geheel
nieuwe injectie te geven door oma met rolstoel en al van de trap te
rijden, maar ja, dat doe je dan ook weer niet. 't Blijft toch je oma.
Gelukkig was oma een kolerewijf. Anders had ik nooit zo smakelijk over
haar kunnen vertellen. En 20 jaar geleden heb ik met dit verhaal een hele
mooie vrouw ontzettend aan het lachen gekregen.
Daar ben ik nu alweer 4 jaar mee getrouwd.

zaterdag, april 24, 2004
Muis
In Japan is eergisteren de eerste vaderloze muis geboren. Echt
waar. Aan de Landbouwuniversiteit van Tokio hebben ze een
muizeneicel zodanig gemanipuleerd dat ze zich is gaan gedragen
als een zaadcel, waarmee vervolgens weer een andere eicel is
bevrucht. De Bewust Ongehuwde Draagmoedermuis heeft zich
dit keer geen oor aan laten naaien en bleef geheel Onbevlekt
Ontvangen. Ze heeft het leven geschonken aan een gezonde
Meisjesmuis, die op moet groeien in de wetenschap dat ze het
kind is van twee moeders. Daar is geen Muizenpiemel aan te pas
gekomen. Er worden reeds traumavertragende maatregelen
getroffen voor het geval het Kleine Wonder vragen gaat stellen
over de afwezigheid van een Vaderfiguur, wat gezien de
omstandigheden een reële mogelijkheid is. Het blijft per slot van
rekening toch een half Weesmuisje.
Voor de Landbouwuniversiteit vinden inmiddels stevige
gevechten plaats tussen geschokte Millitante Katholieken,
Hoopvolle Onvruchtbaren en het Lesbisch Moederfront.
In wetenschappelijke kringen wordt als gevolg van dit geslaagde
experiment algemeen aangenomen dat het overbodig raken van
de Man nog slechts een kwestie van tijd is. Hoofdonderzoeker
Tomohiro Kono verklaarde desgevraagd dat hij geenszins van
plan is de methode ook voor mensen toegankelijk te maken,
maar dat hiermee wel afdoende bewezen is dat God eigenlijk een
Japanner is.

zaterdag, mei 22, 2004
Billenbijter
Zou ie het nou echt gedaan hebben?
Zou de man, die toch jarenlang onze rots in de branding van de
deugdzaamheid is geweest, die ons zondaars geruime tijd in de
christelijke teugels wist te houden, die zich ondanks zijn
ongeschoren look immer liet voorstaan op een rein geweten...
zou nu uitgerekend díe man met zijn grijpgrage vingers aan de
bilpartij van zijn medewerkster hebben gezeten- wat zeg ik-
haar "bij het achterwerk hebben vastgegrepen"?
Is Ruud Lubbers een billenknijper?
Om te beginnen moeten we vaststellen dat de man smaak heeft.
Billen waar je je aan vast kunt grijpen, dat moeten behoorlijke
billen zijn. Dat zijn niet van die slappe puddinkjes die geruisloos
overlopen in het bovenbeen of nondescripte hangjongens, neen,
dat zijn stevige volle bollen, dat moge duidelijk zijn. Billen die je
langs ziet dijnen en waarvan je denkt: ik mag dan wel het
lichtend baken voor alle vluchtelingen ter wereld zijn, maar daar
ga ik toch es effe lekker in knijpen.
Kan ik als billenliefhebber helemaal in meegaan. Begrijpelijk.
Minder slim is het, als de billen blijken toe te behoren aan een
Amerikaanse Vrouw. Een Amerikaanse Vrouw voelt zich al
sexueel geintimideerd als je haar een complimentje over haar
schoenen maakt. Daar hoef je vaak maar naar te kijken en je hebt
al een schandaal aan je broek. Zeker sinds de Lewinsky-affaire
moet je als hoogwaardigheidsbekleder ontzettend oppassen waar
je je handen laat; laat staan je rookwaar.
Vijf getuigen waren erbij, schijnt het. Vijf mannen. Zou het een
gangbang geweest zijn? Collectief billengrijpen, onder
aanvoering van onze Ruud.
Lubbers.
Ik heb het altijd al een billengrijpnaam gevonden.

woensdag, juni 30, 2004
Hersencellentekort
-Welkom... Alweer de dedde les van osse cussus "Bedreigen Doe
Je So"... Fijn dat jullie er allemaal weer sijn, ehm... Lawe maar
meteen met de deur in huis komen: vandaag gaan we het hebbuh
over wat je ken doen, mocht je worduh vervolgd. Ja? Dus stel: jij
heb iemand bedreigd...ja?... gede-mo-ni-seerd... en die pessoon
vindt dat niet leuk... voélt sich be-dreigd... heb aan-gif-te
gedaan- komuh we in les 8 nog op trug-... en justisie (dat zijn
homo's in zwarte jurken) gaan over tot vervolging. Ja? Hoe
komuh we daar dan mee weg? Iemand een idee? ...... Niet
allemaal tegelijk... Vingers, iemand? Nee? Nou goed. Stel: je heb
een raptekst geschreven, ja? Dat kennen jullie toch ook zo goed,
rappen? Over eh... Hirsi Ali. Ja? Wat moet er in een goeie raptekst
tegen Hirsi Ali?
-Kankerhoer!
-Kankerhoer, tuurlijk, altijd goed. Nog meer?
-Ik snij je open! Ik ga over je lopen.
-En je daarna een vuistslag verkopen!
-Ik ga je fucking kop verbouwen want je bent niet te vertrouwen,
en daarna ga ik een mes in je douwen.
-Hartstikke goed, hartstikke goed. Nou, kijk: as die trut van een
Ali nou gaat janken en justisie gaat je ondervragen, ja, wat
zeggen we dan? Pak effe je boek derbij... bladsij 35, bovuhaan.
Staan een paar handige tips. Een paar slimme zinnetjes, ja? Effe
hardop meelezen:
1: "Ik ben toch vrij met me meningsuiting of niet soms ja toch
niet dan?"
2: "Zij roep dat in mij op dus het is háár schuld."
3. "Ut is de kunst van de rap en ja dat is gewoon onze kunst weet
je?"
Duidelijk? Ken je gebruiken voor iedereen waajennut niet mee
eens ben, oké? Mooi. Volgende week gaan we leren hoe je een
goeie kogelbrief maak en als we nog tijd hebben leg ik uit hoe je
met een vliegtuig een flatgebouw binnenkomt.

woensdag, juli 14, 2004
Going Down
Mijn broertje is een mongooltje.
Dat mag je tegenwoordig van de firma Politieke Correctheid B.V.
niet meer zeggen.
Het moet zijn: mijn broertje heeft het syndroom van Down.
Maar ik noem hem nog gewoon een mongooltje.
We zijn per slot van rekening samen opgegroeid.
Mijn broertje is anderhalf jaar ouder dan ik, maar staat oneindig
ver van me af.
Gisteren vierde hij zijn 43e verjaardag.
Hij is klein en grijs en zijn tong wandelt nog steeds buiten zijn
mond.
Hij vindt het fijn dat je er bent maar lijkt je ook net zo snel weer
te vergeten.
Hij oogt oud.
Dat doen mongolen.
Een gesprek voeren is er niet bij.
Hij antwoordt op alles "ja", ook al bedoelt ie eigenlijk "nee".
Geef hem de keus tussen twee dingen en hij raakt in de war.
Dus antwoordt ie maar weer "ja".
Als ie drinkt, houdt ie zijn tong aan de buitenkant van het glas.
Dat is heel knap.
Als ik dat probeer loopt de inhoud in straaltjes langs mijn kin.
Mijn broertjes humeur kan omslaan als een blad aan een boom.
Het ene moment staart ie tevreden voor zich uit, het volgende
moment heeft ie zwaar de pest in en valt er geen land mee te
bezeilen.
De avond eindigt altijd in mineur.
Ik merk dat ik geen geduld meer voor 'm heb.
Daar zou ik me natuurlijk voor moeten schamen.
Hij is nou eenmaal anders dan ik.
Maar ik breng het niet op.
We zijn per slot van rekening samen opgegroeid.
Ik altijd een beetje in zijn schaduw.
Daar kan hij verder niks aan doen.
Dat heb je zo met mongolen.
Dat zijn zonnekinderen.

donderdag, juli 29, 2004
De Weg van het Zaad
Aan de directie van Endemol International.
Geachte heren,
Via deze weg wil ik u hartelijk danken voor het in mij gestelde
vertrouwen. Uw verzoek tot het ontwikkelen van de
spelonderdelen voor uw nieuwe programma Sperm Race vormt
voor mij het absolute hoogtepunt in mijn carrière, en ik grijp
deze mogelijkheid dan ook met beide handen aan. Het zal u
plezieren dat ik en mijn team reeds enkele brainstormsessies
achter de rug hebben, waarvan hier de voorlopige resultaten. Bij
elk spelonderdeel staat (uiteraard) de kwaliteit van het mannelijk
zaad centraal.
1. "Hou Hem Hoog".
Aangezien kwaltiteitszaad uit een kwaliteitskoker moet komen,
zal in dit eerste spelonderdeel de conditie van het mannelijk lid
worden getest. Lengte en hardheid vormen de speerpunten in dit
spel, waarbij de kandidaten zandzakken aan hun erectie krijgen
gehangen. Winnaar is de kandidaat die de meeste zandzakken
van punt A naar punt B weet te brengen.
2. "Schiet Ze Lek".
Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat kwaliteitszaad
een grotere afstand aflegt dan gewoon zaad. In dit spelonderdeel
kijken we hoe ver een kandidaat kan schieten. De kandidaten
stellen zich op in een rij, 5 meter verwijderd van de presentatrice
(beschermende kleding!), en brengen zichzelf tot een
hoogtepunt. De eerste die de presentatrice in het rechteroog
weet te raken, is de winnaar.
3. "De Marmot".
Afvalronde. Om te zien of we met "dom" of "slim" zaad te maken
hebben, lenen we voor dit onderdeel een beproefd concept: het
Marmottenspel. Het bekende doolhof wordt in onze versie
uitgerust met een buizenstelsel dat slechts twee uitgangen heeft:
achter uitgang A bevindt zich een vruchtbare eicel, achter
uitgang B een onvruchtbare. (Misschien is het leuk om de foto's
van de eiceldonoren boven de uitgangen te hangen). De
kandidaat wordt met de penis in de ingang tot ejaculeren
gebracht. Kiezen zijn zaadcellen voor uitgang A gaat hij door
naar de volgende ronde. Kiezen ze echter voor uitgang B, dan ligt
de kandidaat uit het spel.

4. "Zaklopen".
Wordt nog nader uitgewerkt.
5. "Slikken Maar".
Waarin het sperma van de verschillende kandidaten door een
deskundig panel wordt getest op Smaak, Structuur en
Houdbaarheid.
5. "Fiets Hem Erin".
Het grote finalespel. De kandidaat die als beste uit de bus is
gekomen, zal met een vrouw met kinderwens live copuleren. In
een latere aflevering gaan we na of bevruchting ook
daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.
Tot zover. Ik en mijn team hebben het vermoeden, dat we met
deze aanpak een sterk in de markt staand product hebben,
waarmee in een latere fase óók de Nederlandse Televisie kan
worden verrijkt. Want daar doen we het toch allemaal voor...

vrijdag, augustus 06, 2004
Gay Pride
Wist u dat wij in Amsterdam een heuse homoprofessor hebben?
Jazeker wel! Aan de Universiteit van Amsterdam doceert een
homoprofessor. Hoe heet die studie? Homologie? Homosofie?
Homotomie? Homokunde? En wat leert die man je dan zoal? Zijn
er lesboeken? Aanschouwelijk onderwijs? Practica? Moet je aan
het eind van de rit een homo-examen afleggen?
Hoe het ook zij, de homoprofessor maakt zich zorgen.
Amsterdam is namelijk niet meer het brandend middelpunt van
de Internationale Homobeweging. Wij zijn van het erepodium
gestoten door Parijs, Berlijn, Barcelona. Waar eensch zoo fier den
cockring blonck, daar heerscht nu den vertrutting. We hebben
niet genoeg te bieden. Eéns per jaar een optocht van
piemelzwaaiers en een optreden van Lampenkap Alberti, daar
komt de Internationale Homo zijn bed niet meer voor uit. En geef
'm ongelijk. Laten we er niet omheen draaien: Amsterdam is
ouderwets.
Gelukkig heeft de homoprofessor de oplossing. Wat dacht je, je
wordt niet zomaar homoprofessor! Volgens hem moet
Amsterdam meer trekkers hebben. Leuk woord in dit verband.
Maar hij bedoelt ermee te zeggen, dat Amsterdam weer op de
kaart gezet moet worden met een aantal leuke homo-attracties.
Zijn voorstel: een homomuseum (saai!) en een homowarenhuis.
Wat moet ik me in vredesnaam voorstellen bij een
homowarenhuis? Wat koop je daar, afgezien van het meest voor
de hand liggende? Homovriendelijke kleding? Homomeubeltjes?
Homoafwasborstels? Homoditjes en datjes? En hoe noemen we
het? De Billenkorf? Pik en Kloppenburg?
Ik wilde de homoprofessor voorstellen om van onze zwakte juist
onze kracht te maken. In deze tijd van retro en nostalgie is
ouderwets juist heel erg in! Dus, wat gaan we doen? We bouwen
een ouderwets, degelijk, naar spruitjes en pannenkoeken
geurend homopretpark . Met fijne, gezonde, ouderwetse
attracties voor het hele gezin. We gaan weer Ballengooien!
Ringsteken! Klootschieten! Cockhappen! Moet jij eens kijken! De
Internationale Homo gaat zich in Amsterdam weer helemaal thuis
voelen.
En ik krijg een leerstoel aan de UvA.

woensdag, augustus 18, 2004
Ooit...
De oude man leunde tegen een boomstronk en stak een pijpje op. De zon
kietelde zijn kale schedel. Onder het bladerdak van de vier populieren
was het goed uit te houden. Verstrooide schaduw. Koel.
De oude man sloot de ogen en liet zijn gedachten terugglijden. Terug
naar de jaren van werkzaamheid. De ambitie. Het grote vooruitstormen.
De angst voor de leegte. De paniek als ideeën niet wilden komen. De
obstakels. Domheid. Onzin. Beunhazerij. God, er werd wat afgbeund in
zijn tijd! En nooit eens een eerlijk antwoord, steeds maar die
draaikonterij. Geen wonder dat er in zijn land zo weinig oorspronkelijks
van de grond kwam. Vechten tegen de bierkaai was het vaak. Maar ach.
Hij hield wel van een stevig robbertje.
Nu strekte hij de stramme ledematen op het gras, slaakte een tevreden
zucht en overzag de vredige vallei van zijn leven. Rust. Kennis. De volle
wetenschap dat uiteindelijk alles relatief is. En hij leefde nog. Dat kon
niet iedereen zeggen.
Hij stopte nog een nieuwe pijp, vastbesloten zijn dagen in gelukzalige
ledigheid te slijten.
Hij was er niet op bedacht.
Nog voor hij het kon tegenhouden diende het zich toch weer aan.
Een nieuw idee.

vrijdag, augustus 27, 2004
Zappend door Holland...
Denk je dat je het meest onsmakelijke vertoon van zelf-etalering
op de vaderlandse buis toch wel gezien hebt, schakel je in een
moment van onoplettende ledigheid naar de Evangelische
Omroep, en wat blijkt: Het Kan Altijd Nog Erger!
Met "Het Huis van Hera" hebben de Gooise Christenen "dé
tegenhanger van Temptation Island" willen maken. Waar ze bij
SBS6 een zooitje lobotomieslachtoffers op een eiland bij elkaar
drijven in de hoop dat de klieren en hormonen zo snel mogelijk
het signaal "Buiten De Deur Neuken!" zullen blazen, daar pleurt
de EO een echtpaar van de Staphorster variant in een villa op
Malta, in de hoop dat hun op de klippen gelopen huwelijk nog te
lijmen valt. Het gezin is per slot van rekening de hoeksteen van
het Evangelie en scheiden is vloeken in de kerk.
Gisteravond was het de beurt aan Wim en Hanneke. Wim en
Hanneke waren al 30 jaar getrouwd, maar "de laatste 15 jaar ging
het niet meer." En dat ging presentator Marc Dik, in zijn nobele
taak bijgestaan door twee geitenwollen steunzolen, in een week
wel even oplossen.
Nu weet ik dat we in een tijdperk leven waarin Narcissus en
Egocentrus voortdurend de lengte van hun pik met elkaar lopen
te vergelijken. Iedereen wil zijn 5 Minutes of Fame. Nooit op
televisie geweest is eigenlijk niet geleefd.
Maar wat bezielt je in godesnaam om je hele ellendige hebben
en miserabele houwen van 15 jaar huwelijksleed op tafel te
gooien zodat de EO er een smeuiïg televisieprogramma van kan
breien, met veel shots van een Huilende Haar en een
Contactgestoorde Hem.
We hoorden Wim aan het begin van het programma nog
optimistisch roepen "dat ie aan het eind van de week weer als
een verliefd paartje naar buiten hoopte te komen". Dat lukt niet
in een week als je 15 jaar een kuthuwelijk hebt gehad, dodo!
En Hanneke was voornamelijk de Pineut: alles had ze er aan
gedaan om Wim interesse in haar te laten tonen. Alles, ja.
Behalve interessant zijn! Als het mijn vrouw was geweest, dan
had ik 'r 15 jaar geleden al van de Maltezer krijtrotsen geduwd.
Schrale troost: een maand na het programma hebben de twee
toch maar besloten uit elkaar te gaan.
Ik had ze meteen kunnen vertellen dat dat van meet af aan de
beste oplossing was geweest. Maar die Christenen moesten er
eerst nog kijkcijfers en een marktaandeel uitpeuren.

zondag, augustus 29, 2004
Gestrikt
Jaren heb ik me ertegen verzet.
Vanaf het allereerste gala dat ik moest bijwonen heb ik geweigerd.
Bij geen enkele premiere hebben ze me zo gek gekregen.
Iedereen was er inmiddels al aan gewend: ik wilde en zou nooit in een
smoking.
En al helemaal niet met een strikje.
Tot ik van de week een uitnodiging kreeg voor het bijwonen van de
premiere van De Dominee.
De premiere van De Dominee is in Tusschinski.
En Tusschinski, aldus de producent, voert een streng uitzettingsbeleid
tegen mensen zonder strikje.
Wat te doen?
Niet gaan?
Geen optie, want de producent produceert mijn eerste filmscenario en
adel verplicht en de kachel moet ook branden.
Wel gaan, maar zonder strikje?
Geen fijn vooruitzicht om voor het oog van de fotograferende pers
beleefd doch beslist de toegang te worden geweigerd.
Wat dan?
Moesten mijn principes overboord? Mijn idealen? Mijn vrije geest? Neen!
Dat nooit! Dan maar niet! Ik laat me toch verdomme de wet niet
voorschrijven! Laat ze de koelere krijgen! Met hun strikje!
Kortom: om 11 uur gisterochtend stond ik mij in het pashokje bij Tip de
Bruin in de allergoedkoopste smoking te hijsen die ik kon vinden. Geen
cent teveel zou ik er aan uitgeven! Zijn ze nou helemaal besodemieterd?
Er zijn grenzen. 150 euro, en geen stuiver meer!
En dan gebeurt het toch weer: mijn ijdelheid kijkt in mijn portemonnee
en mijn gezonde verstand loopt vloekend de winkel uit. Mijn vrije geest in
zijn kielzog. En waarom?
Zo'n goedkope smoking is Geen Gezicht.
In een goedkope smoking zie ik er uit als een Lulletje Rozenwater.
En om er nou bij te gaan lopen als een penis aquarosa...
Dus nu hangt ie in de kast.
Te wachten op wat komen gaat.
En zo duur was ie nou ook weer niet, toch?
Nou ja, dat hemd tikte nog aardig aan, natuurlijk.
En dat kutstrikje was ook nog 35 uien.
Nee, manchetknopen had ik gelukkig nog.
Made in China.
Ik ga d'r wel lekker recalcitrant mijn puntschoenen bij aantrekken.
Zucht.
Wie geen paria wil worden moet als pinguin door het leven.

woensdag, september 01, 2004
Jammin' in Joe's Garage
I.
-Oké from the top?
-"Fik mau nolong mba ci enggak? Kirimi uang dong 200 euro
buat biaya operasi amandel adham, please"
-Hè?
-Weet ik veel, krijg ik net op m'n sms.
-Dat is van die sms-spam, die krijg ik ook de hele tijd.
-Kut, m'n bas is dood.
-Is 't niet gewoon je batterij?
-Moet je mee oppassen, want uiteindelijk betaal jìj die berichtjes.
-Zou je denken?
-Nee, hij is echt dood.
-Leg 'm effe open,dan.
-Is niet duur, 200 euro om je amandelen d'ruit te laten slopen.
-Of probeert ie ze juist te verkopen?
-Wat zitten d'r nog veel draadjes in zo'n basgitaar, hè?
-Is ook aan z'n amandelen geopereerd.
-Jongens, ik ben effe een nieuwe bas halen.
II.
-Zo.
-Waar heb je die zo snel vandaan?
-Tja... Beverwijk, hè. Goed geoutilleerd.
-Hebben we eigenlijk een reserve-megafoon?
-Die is in bestelling.
-Waar is Murk?
-Murk is er volgende week pas weer bij.
-Zeker weer met het Metropole eh...
-Oké, from the top.
-Why does it why does it why does it why does it húúúúúúúúúrt
whééééééén IIIIIIIIIIIII -
-Whoa!
-Sodeju!
-Die was echt heel lelijk!
-En ook precies op dat moment!
-Volledige d'rnaast!
-Subsidie! Subsidie!
-Iemand koffie?
III.
-Ja, maar we zitten niet gelíjk daar!
-Vind je 't gek. Hij heeft net een nieuwe bas.
-Ik zit op de syncopen.

-Op de syncopen?
-Een eilandengroep in Griekenland.
-Lawe nog effe dat koortje doen.
-Ja, maar dan met die break d'rvoor.
-Oké.
-........Luhucihihihille -
-Whoa!
-Geil!
-Even in een hoekje met mezelf spelen!
-Jezus, wat zijn we goed!
-Kunnen we trouwens dinsdag om 10 uur beginnen?
-10 uur?! Wel erg vroeg.
-Je bent ook eerder klaar.
-Als je bas heel blijft wel.
-Ik vind die partiële kwinten daar niet mooi.
-Wie z'n moeder?
-Da's rock 'n roll. Daar mag dat.
U begrijpt het: de Zappa-repetities zijn weer begonnen.
Heerlijk!

zaterdag, september 11, 2004
Zappa in Utrecht
De Midlifechrysler arriveert ruimschoots op tijd
en tegen het verkeer in op een
industrieterreintje. Tivoli de Helling, waar ons
eerste optreden plaatsvindt, ligt ingeklemd
tussen een brandweerkazerne en het
politiebureau, waar beginnende agenten fietsles
lijken te krijgen. "Politie junior" staat er op hun
rug te lezen. Van de beveiliging hoeven we het
vanavond niet te hebben.
De zaal gooit me terug in de tijd: zo zag een
klein poppodium eruit, da's waar ook. Een bedompte doos waar
de temperatuur nu al richting sauna loopt. De gastvrouw, aan wie
nog niemand heeft uitgelegd dat Nina Hagen toch echt heel erg
passé is, rinkelt haar veiligheidsspelden voor ons uit en wijst ons
de kleedkamer.
De ijskast is goed gevuld. Dat klopt in elk geval. Nemen we al
een biertje? Of houden we het rustig? Koffie dan maar.
Mijn agent belt. Of ik auditie wil doen voor Rembrandt, de
musical , geproduceerd door Henk van der Meyden. Twee
nummers en een monoloog voorbereiden, ben ik daartoe bereid?
Nee, natuurlijk niet! Rembrandt, de musical zal de rest van de
middag een bron van plezier blijven. Jeroen roept tegen iedereen
dat ik twee nummers en een aquarel moet voorbereiden. Mocht
meneer van der Meyden teksten nodig hebben: wij hebben de
hele musical al geschreven. Misschien niet helemaal geschikt
voor het grote publiek, maar wel grappig.
Technicus Edwin komt melden dat we nog wel even wat voor
onszelf kunnen gaan doen: de P.A. blijkt van vóór de oorlog. Als
je een microfoon aanraakt ontploft je monitor, zoiets. Toch maar
een biertje dan?
Veel later dan gepland kunnen we soundchecken. Tussen al het
gekraak en de gratis huisreutel door weten we toch nog iets van
een sound op het podium te krijgen. Laat de mensen maar
komen. Wij zijn er klaar voor.
Tijdens de chinees bedenken we nog een openingsscene voor
Rembrandt : het doek gaat open; tableaux vivant van de
Nachtwacht; een gestoorde gek komt op en snijdt met een
Stanleymes de voorste rij acteurs aan stukken. Spannend, maar
duur, want je bent binnen twee weken door je acteurs heen.
Misschien moesten we maar eens gaan spelen?
De zaaltemperatuur is nu echt Turks Bad. 200 man publiek, schat
ik. Niet slecht. We beginnen nog een beetje stroef. Na vijf
minuten vliegen de zweetspetters in het rond, na tien minuten

zijn we op stoom. Na een kwartier geeft de zaal zich over.
We kunnen het nog!

zondag, september 12, 2004
Zappa in Haarlem
Als je het in je bolle kop gehaald hebt het werk
van wijlen Frank Zappa live on stage te brengen,
krijg je onvermijdelijk te maken met een
bijzonder fenomeen: de Zappa-fan.
De Zappa-fan is onder te verdelen in grofweg
vier categorieën.
1. De Zappa-purist.
Staat vaak voor aan het podium met de armen
weerbarstig over elkaar en een bij voorbaat
kritische blik in de ogen. Kent elke noot van de Meester uit het
hoofd en eist ook dat elke noot daadwerkelijk zo gespeeld wordt.
Vergeet daarbij, dat een band dan uit minstens 36 man en 1
katholiek meisje met een snor moet bestaan, en zie dat maar
eens op een podium van 3 bij 6 te krijgen. Heeft vaak een vriend
bij zich die hij voortdurend kan wijzen op welke noot er níet
gespeeld wordt. Is die vriend halverwege het optreden vaak
ineens kwijt.
2. De Zappa-freak.
Meestens opvallende verschijning. Lijkt vaak enigszins in de
Zestiger Jaren te zijn blijven hangen maar daar zelf geen enkel
probleem mee te hebben. Houdt wel van een goeie blow. Kent
alle teksten van de Meester uit het hoofd en mag die ook graag
citeren. Liefst als je daar niet om vraagt en het citaat in kwestie
absoluut niet op de situatie van toepassing is. Wordt soms
worshippend op de knieën voor een podium aangetroffen. Heeft
ook vaak een Baghwanbaard of felrood haar.
3. De Vrouwelijke Zappa-fan.
Sterk in de minderheid.
4. De Zappa-muzikant.
Sluit zichzelf een aantal malen per jaar op in een veel te warme
repetitieruimte om het werk van de Meester uiteindelijk live on
stage te kunnen spelen voor categorie 1, 2 en 3. Legt daarbij een
haast manisch enthousiasme aan de dag. Praat vaak in
geheimtaal ( Reeen-too-gagagi-koeng-da ) en kent woorden als
"fantoomspanning".
Gisteravond in Het Patronaat in Haarlem waren ze er allemaal.
Het dak zit er nog op, maar het moet wel gestut.

dinsdag, september 14, 2004
Zappa in Enschede
Ik ben net wakker.
Mijn stembanden liggen nog in het bakje water
op het nachtkastje.
Morgen mogen ze wel weer een dagje op van de
dokter.
De Midlifechrysler bracht ons gisteren naar
Enschede.
Best ver weg.
In Enschede was een muziekfestival aan de
gang.
Daar stel ik me dan een bruisend stadscentrum bij voor, waar op
diverse podia gemusiceerd wordt dat het een aard heeft.
Een inspirerende uitwisseling van stijlen en genres, en alles
overgoten met een stevige plens spiritualia.
Creatieve krachtsexplosies die de Twentse bevolking een week
uit haar voegen van genot doen barsten.
De Realiteit is vaak anders.
Op het centrale plein staat één groot podium, waar 10 man en
een paardenkop staan te luisteren naar een soort jonge versie
van Elly en Rikkert. Een EO-blij blond meisje zingt iets van "Jij
ziet me staan in mijn hulploosheid". Een even zo blije blonde
knul begeleidt haar weeïg op een acoustische gitaar.
In de verte doorzoeken vijf politieagenten de fietstassen van een
Allochtone Medemens op vermeende terroristische
aanslagsmaterialen.
Enschede heeft het. Wáár weet niemand.
Wij spelen in de kleine zaal van de schouwburg.
Voor 150 toch wat stugge Tukkers werken we twee vlekkeloze
sets af.
Wij hebben er lol in, maar het publiek voelt braaf.
Joe hoort niet in een theater.
Joe moet in de open lucht, op een groot podium.
Joe is een festivalganger.
Zet Elly en Rikkert maar binnen. Desnoods bij een kampvuurtje.
Kunnen ze meteen die gitaar opstoken.
Joe gaat weer even de kast in.
We zien Joe in februari terug.
Dag Joe.
Ik ben even een weekje in de revisie.

woensdag, september 22, 2004
Open brief 2
Beste Hare Majesteit,
(Of mag ik Mevrouw zeggen?)
Mede namens de gehele leden van de Oranjevereniging te
Zwaagreelde (we bestaan al 33 jaar!) wil ik U van harte feleciteren
met U optreden van gisteren de Prinsjesdag.
Wat zat U hoed weer goed! Telkens als wij weten van dat U in het
openbaar gaat verschijnen, is het voor ons altijd weer spannend
wat U aan de uiterlijke verzorging heb besteed en ook deze keer
was het weer een zucht van bewondering die door ons heen
slaakte. Wij in Zwaagreelde zeggen U: chapoo!
Want het kan voor Uwe Hare Majesteit ook niet makkelijk zijn in
deze tijden van bezuiniging en inleveren geblazen. Tot ons grote
leedwezen moesten wij gisteren constationeren dat ook het
Oranjehuishouden flink op de kleintjes moet gaan letten. En dat
terwijl U de AOW al aan een goed doel geeft! Wij van de
Oranjevereniging Zwaagreelde vinden, dat juist in een periode
waarin ons Koninklijk Huis voortdurend met uitbreiding bedreigd
wordt (hoe gaat het met de Kleinkinderen?) er niet beknibbeld
mag worden op de goed kunnen uitoefenen van U ambt.
Natuurlijk, wij hebben het ook niet breed. En zeker met al die
ziektenkosten, want míjn voeten doen het ook niet meer zo goed
en die van onze Minister President worden meteen geholpen
maar daar gaat het nu niet om.
De mensen zouden wel eens moeten beseffen wat dat allemaal
niet kost, die paleizen en die vliegtuig en al die klerenkasten die
U moeten bewaken vanwege alsdat tegenwoordig iedereen maar
terroriseert. Dan is 85 miljoen echt niet teveel en dat weten wij in
Zwaagreelde maar al te goed!
Dat u deze bezuinigingen op U leven met opgeheven hoofd (en
wat zat de hoed goed!) tegenoverstaat, dat siert U alleen nog
maar meer. En als ik Uwe Hare Majesteit een tip mag geven: als U
de boodschappen voortaan bij de C1000 laat doen (of bij de Aldi,
maar dan moet u níet de melk daar nemen want die velt nogal
gauw), dan scheelt dat enorm in de Koninklijke
Huishoudportemonnee en is het leed alweer wat zachter.
Namens de Oranjevereniging te Zwaagreelde roep ik:
Leve de Koningin! Hoera! Hoera! Hoera!

vrijdag, september 24, 2004
Berlijns dagboek
Waarom zien hotels en hotelkamers er op internet toch altijd
zoveel aantrekkelijker, gerieflijker en ruimer uit dan ze in het
echt zijn?
De bedden ogen groter, het uitzicht reikt verder, de hotelbar
toont uitnodigender en op de foto hoef je je in de badkamer
nooit in bochten te wringen als je je tussen je tenen wil drogen
zonder de deurklink in je rug te krijgen. Lang leve de
groothoeklens en Photoshop.
Ik ben in Berlijn. Voor Die Fledermaus, de productie die ik in
oktober ga doen bij de Nationale Reisopera, moet met de duitse
regisseur aan de rol gesleuteld. En aangezien ik graag het
nuttige met het aangename verenig en ik het culturele Mekka van
Duitsland nog nooit van nabij heb meegemaakt, dacht ik: we
plakken er maar een paar daagjes sightseeing aan vast. Ticket
geboekt, hotelletje op internet gezocht, en daar zit ik dan. In een
soort zakelijk zeventigerjarenrelikwie. Saai en kleurloos, in een
straat die doet denken aan Amsterdam West. Ik hou niet van
West. En achter de hotelbar staat een chagrijnig lelijk duits
overjarig stuk menopauze. Ik wil wel een biertje op mijn kamer
drinken maar als ik het deurtje van de minibar opendoe sluit ik
mezelf in tussen het multifunctionele kantoormeubel en het bed.
Dus eten met de regisseur, die ik na binnenkomst in het door
hem aanbevolen restaurant meteen tien minuten kwijt ben omdat
er een stukje van hemzelve in de Berliner Zeitung staat. Die heeft
ie thuis kennelijk niet dus checkt ie hem hier aan de leestafel en
dat duurt even. Niet te snel oordelen, houd ik mezelf voor.
Ik begin maar vast aan de menukaart, die lijkt samengesteld door
een culinare schizofreen. Fusion is leuk, maar dit slaat nergens
op. Ik kies iets waar ik mijn vingers niet al te erg aan denk te
branden en waar het zorgvuldig afgeslankte lichaam niet al te
zeer onder lijdt. Gegrillde maiskippenborst, wat kun je daar nu
aan verpesten?
Heel veel. Als je er tenminste aardbeien uit blik (?!) en een fles
chilisaus over uitgiet. In stilte hoop ik dat de regisseur in zijn
werk meer smaak aan de dag zal leggen dan in zijn
restaurantkeuze.
Morgen soll da gearbeitet werden, dus ik kruip er maar eens
vroeg in. Ik heb een opgeblazen pens van de Maisbrusten mit
Erdbeeren. En die kamer was al zo klein.
Even het deurtje van de minibar dichtdoen.

zaterdag, september 25, 2004
Berlijns dagboek
Ik voel me hier zoals ik dacht dat ik me hier zou voelen dus dat
zal wel een self-fullfilling prophecy zijn.
De regen loopt in straaltjes langs de dubbele beglazing van mijn
zelfmoordkamertje.
Anderhalve dag in Berlijn en ik schrijf al als een mislukte
zeventigerjarenexistentialist.
Toen ik 17 en het 1979 was stond De Muur er nog en had ik een
bizar romantisch ideaal: in de herfst een hotelkamertje huren
met uitzicht op die ongetwijfeld deprimerende scheidslijn tussen
Oost en West en dan Hele Mooie Dingen schrijven.
Zo had Bowie het ook gedaan toen hij Heroes en Low maakte.
Gorbatsjov knakte die steel van artistiek verlangen vóórdat ik het
geld bij elkaar had.
Van De Muur is niet veel meer over dan een stoeptegelvariatie in
het Berlijnse trottoir om aan te geven waar het kreng ooit
gelopen heeft. Maar ik moet zeggen: je hebt ‘m niet echt nodig
voor het gewenste effect; Berlijn probeert zich nog steeds,
schijnbaar tevergeefs, uit te worstelen onder het financiële juk
van de hereniging, en als je gevoelig bent voor sferen betrap je
jezelf er op, dat je die Muur helemaal niet nodig hebt voor Tot
Mooie Zinnen Leidende Contemplatie. Over elke regel die je aan
het beeldscherm van je laptop toevertrouwt denk je langer na
dan normaal. En het kan de Eenzaamheid zijn, maar
in Berlijn denk ik meer na.
En in het Filmmuseum, op het hypermoderne-door-Sonygesponsorde
Potzdammerplatz valt mij ineens op dat ik mijzelve
in den beginne (wisten mijn lieve ouders veel?) cultureel
voornamelijk heb opgevoed met de Duitse Cultuur. Elke naam en
elke filmtitel die in de met smaak ingerichte expositie mijn revue
passeert rings a bell , en meer dan dat. Lang, Murnau, Calligari,
Lubitsch, Fassbinder, Remarque, Jannings. Ik zag de films, ik las
de boeken, ik herkende- wat? Theatraliteit? Romantiek?
Boeiende Thema’s? Een Voorkeur voor Overgacteerd Zwart-wit?
Mijn Smaak?
Ik weet niet precies wat het is. Maar ik heb nog twee dagen om
het uit te vinden.
Uiterlijk stelt Berlijn wat mij betreft niet veel voor.
Maar innerlijk brengt het wel iets teweeg.

zondag, september 26, 2004
Berlijns dagboek
Reizen is vaak niet meer dan in het echt herkennen wat je uit
boeken of van foto’s kent en negen van de tien keer eindigt dat
in een desillusie. Je verwachtingen vertroebelen de ervaring nog
vóór hij heeft plaatsgevonden.
Aldus lijkt Berlijn aan mij voorbij te trekken. Het plaatje in mijn
hoofd heeft weinig met de realiteit van doen. Zelfs een wandeling
over Unter den Linden blijkt daar geen verandering in te kunnen
brengen; de Schönste Strasse in Europa is vandaag volledig
Abgesetzt mit Hecke vanwege de jaarlijkse marathon. Timing,
van Deursen! Al dat waggelende vlees in leggings en thermisch
ondergoed, daar kan geen neo-klassisistisch bouwwerk tegenop.
Berlijn is kennelijk niet voor mij.
Maar:
Al mijn vooringenomenheid en bijpassende teleurstelling
verdwijnt op het moment dat ik aan de andere oever van de
Spree het Theater am Schiffbauerdamm zie liggen. Het theater
waar Bertolt Brecht, in de laatste jaren van zijn leven, zijn
stukken regisseerde. Op het dak preikt het embleem van het
roemruchte Berliner Ensemble. Dat plaatje ken ik. Heel goed
zelfs. En het valt niet tegen. Integendeel. Eindelijk zie ik in Berlijn
iets wat me wezenlijk raakt.
Ik weet niet meer wat het eerste stuk was
wat ik van Brecht las, maar ik weet wel dat ik
17 was en dat het insloeg als een bom. Al
snel had ik bijna al zijn stukken gelezen, de
Dreigroschenoper gezien, zijn gedichten
uitgeplozen en zijn liederen beluisterd.
Brecht was dan misschien niet de enige,
maar wel één van de belangrijkste redenen
waarom ik in dit vak terecht gekomen ben.
Een jaar of 5 later schreef ik samen met een
vriendin mijn eerste echte toneelstuk: De Zaak B. . Over Brecht.
Als een echte dramaturg beet ik me vast in ’s mans leven. Ik las
alles wat los en vast zat en ook maar enigszins met hem te
maken had. Mijn fascinatie voor zijn werk steeg, en als ik wat
voor ons stuk kon gebruiken, deed ik dat schaamteloos. Geheel
in zijn stijl. Eén van zijn meest gevleugelde uitspraken was

immers: “goed jatwerk is ook een kunstwerk”.
Dus toen ik vandaag werd rondgeleid door de woning aan de
Chausseestrasse waar hij en actrice Helene Weigel
samenwoonden, zag ik alleen maar plaatjes die ik al kende. Zijn
werkkamer. Het Japanse No-masker aan de muur. De afdruk van
zijn eigen gezicht. Zijn typemachine. De afbeelding van
Confucius.
Allemaal plaatjes uit boeken, maar in het echt allemaal veel
mooier.
In zijn slaapkamer, waar hij in 1956 overleed, hangt een Japanse
prent: De Twijfelaar . Heb ik een hele scene omheen geschreven.
Mijn lievelingsscene. Als de gründliche gids niet zo gründlich
gewesen war, had ik hem met liefde meegejat.
Honderd meter verderop, op het Dorotheeënfriedhof ligt hij
begraven. Naast Weigel, in een graf zonder opsmuk. Dat plaatje
van die kale, zakelijke steen ken ik ook uit de boeken.
Ik heb in lange tijd niet zo lang bij een graf gestaan.

maandag, september 27, 2004
Berlijns dagboek
Al die zware gezichten, waar lopen ze naartoe?
Er wordt hier nauwelijks gelachen. In Amsterdam rollen we ook
niet de ganse dag gierend van de pret over straat, maar de
inwoners van Berlijn kijken allemaal alsof ze net iemand
begraven hebben of onderweg zijn om dat te gaan doen.
De metro zit vol zorgelijke ogen.
Zorgelijke ogen in een veelal bleek gelaat.
En waarom kleedt iedereen zich hier zo belazerd? De mannen
lopen er bij als kantoorklerken met een abonnement op de Wibra,
de meeste vrouwen moet het begrip elegantie nog worden
uitgelegd. In de Friedrichstrasse kun je de nieuwste ontwerpen
van de bekendste couturiers kopen, maar daar moet je wel het
geld voor hebben, en dat hebben maar weinigen.
Berlijn ademt economische crisis.
En geschiedenis, dat spreekt.
Duitsland is erg bezig met wat er is aangericht in de Tweede
Wereldoorlog. Overal liggen gedenkstenen en worden
monumenten ter nagedachtenis aan de Holocaust uit de grond
gestampt. Kun je nog lachen, met zo’n onmetelijk schuldgevoel?
In het Jüdische Museum breng ik een paar uur zoet tussen de
relikwieën van het Duitse jodendom. Het meeste weet ik al.
Meest indrukwekkend aan het museum is het gebouw zelf.
Architect Daniel Liebeskind
heeft er een statement mee
afgeleverd waar geen
expositie tegenop kan.
Nergens zit een normaal
raam; je hebt alleen contact
met de buitenwereld door
kleine spleten, die op
verschillende hoogtes in de
muur zijn aangebracht. Als
in een houten barak of
treinwagon. Twee minuten
in zijn Holocaust Turm , een
metershoge, donkere, lege, kaalbetonnen ruimte waaruit geen
ontsnappen mogelijk is wanneer de deur met een galmende klap
achter je is dichtgevallen, maakt meer indruk dan alle foto’s bij
elkaar.

Net als ik denk dat ik begrijp waarom de lach hier ontbreekt,
loop ik langs Checkpoint Charley , het laatste overblijfsel van wat
ooit de Muur was. Natuurlijk staat er een kudde Japanners voor te
poseren. Overal zijn Mauersouvenirshops, die anno 2004 nog
altijd goede zaken doen. Ze verkopen Oost-Duitse legerpetten,
Russische bontmutsen en Restjes Muur. Voor € 29,50 krijg je een
in plastic gegoten en van een echtheidscertificaat voorzien Stukje
Symbool Van Onderdrukking mee naar huis. Met Gratis Graffiti.
Daar moet ik dan toch wel weer heel erg om lachen.

donderdag, oktober 28, 2004
Beun de Haas
-Goedemorgen, verkoper.
-Goedemorgen, klant.
-Ik heb een iBook en ik wil graag draadloos internetten.
-Dat is geen probleem. Hoeft u alleen maar deze Card te kopen.
-Is dat alles?
-Dat is alles.
-Geen extra apparaten? Geen modems? Geen Airport basisstations á 249
uien het stuk? Niet toch nog 24 meter kabel met een heel duur plugje?
-Nee hoor. Met deze Card is uw iBook zelf het basisstation en kunt u
overal het internet op.
-Overal? Ook in hotels?
-Overal. Ook in hotels.
-Nou, geweldig. Doet u mij dan maar zo'n Card.
-Goedemiddag, verkoper.
-Goedemiddag, klant.
-Deze Card past niet in mijn iBook.
-Echt niet? Hoe is dat nu mogelijk?
-Deze Card is voor de Powerbook.
-Niet voor de iBook?
-Ja, voor de nieuwste generatie. Maar daar zit ie al standaard ingebouwd.
Dus daar hoef je hem dan weer niet voor te kopen.
-Hé, dat is vreemd. Mag ik vragen hoe u dat weet?
-Staat op het internet.
-Is het heus?
-Wie is hier nou de expert?
-Dus... Wat u nodig heeft is déze Card. Da's de oude. Die past wel.
-En die doet hetzelfde als die nieuwe?
-Ja hoor.
-Draadloos internetten? Waar ik maar wil? Zonder kabels en een koffer vol
randapparatuur?
-In principe wel, ja.
-Nou, doet u mij die dan dan maar.
-Goedemorgen, verkoper.
-Goedemorgen, klant. Wat kan ik voor u doen?
-Ik kom mijn iBook rectaal bij u inbrengen.
-Probleempjes met de Card?
-Deze oude Card doet helemaal niet hetzelfde als de nieuwe.
-Hé, dat is vreemd.
-Deze oude Card werkt alleen met het basisstation.
-O, maar dat hebben we ook. Kost-
-249 euro, dat weet ik, ja. En dat moet je dan weer meeslepen. En
aansluiten. Met kabels. Als er überhaupt een netwerk in de buurt is.
-Ja, dat blijft natuurlijk altijd een beetje gokken...
-U is een beunhaas, verkoper.
-Nou ja, je verwacht van de klant natuurlijk wél enige basisk- ik bedoel,

wij gaan er altijd van uit dat u zich eerst heeft georiënt- Ik- U- zal ik de
broek maar vast laten zakken?

maandag, december 06, 2004
Hoe bestijg ik een vleermuis?
De Wereld van de Operette is een Wondere Wereld, en aangezien mijn
artistieke leven broodnodig aan avontuur toe was, toog ik vol goede moed
op ontdekkingsreis in, jawel, Enschede. Met de bergschoenen in de
weekendtas, dat spreekt, want wie Operette zegt, zegt Oostenrijk, dus er
zou best wel eens een alpje van de derde categorie genomen moeten
worden.
Nu zijn er mensen die zeggen, dat je nooit het achterste van je tong
moet laten zien en dat je niet altijd moet zeggen wat je denkt en voelt,
want dat keert zich uiteindelijk tegen je. Quod Theo Demonstrandum.
Voorzichtigheid siert de mens, and all that crap. Ik ben helaas behept met
een welhaast grenzenloze uitgesprokenheid. Dansen doe ik niet graag, en
al helemaal niet om een pot hete brij, dus ik zeg het gewoon zoals het is:
dankzij de krakkemikkige samenwerking met de Duitse Kunstregisseur werd
het alpje voor mij uiteindelijk de Himalaya.
En zette ik de eerste twee weken de pikhouweel nog manmoedig in de
bergvoet, de derde week gleden mijn klimijzers al uit op gladde helling
(een zeker iemand had daar zijn dramaturgie laten slingeren), in week 4
werden mijn zekeringstouwen doorgesneden door gebrek aan visie, en de
laatste twee weken valt het best te omschrijven als 'een langzaam
neerstorten'. Wat overigens een prachtige titel zou zijn voor een roman
van Maarten 't Hart, maar dit terzijde.
Dat ik bij mijn val niets gebroken heb is te danken aan mijn medebergbeklimmers;
of ze nu in het koor of in de orkestbak zitten, de
productie regelen of hun aria's door de ruimte laten knetteren dat het
een aard heeft, mijn collega's bij de Nationale Reisopera zijn godzijdank
oké. En dat scheelt een slok op de borrel die je toch al dronk.
As we speak speel ik nog maar 10 voorstellingen van Die Fledermaus. De
recensies waren overwegend slecht, het publiek kijkt ernaar als kippen
naar een Fillipijnse typhoon, en ik dwing mijzelf elke speelbeurt er het
beste van te maken. Wat nog helemaal niet meevalt in een gifgroen
kikkerpak en een kartonnen doos.
Kikkerpak? Doos? Ik zei toch al dat het hier om een Duitse Kunstregie
ging?!
Morgen, bij voldoende animo (so let me know): een foto van Kikkertje
Kwak, in vol ornaat. Inclusief doos!!

maandag, december 13, 2004
Kerstwens
Geachte Hare Majesteit,
(Of mag ik Beste zeggen?)
Nou nou nou het is me de afgelopen twee jaar wel geweest!
Wij van de Oranjevereniging Zwaagreelde zitten nog na te schudden op
onze grondvesten. Eerst Uw geliefde echtgemaal, toen Uw oude moeder
(en wat was ze nog pienter van geest!) en nu dan weer Uw vader na een
moedig ziekbed in het graf gedragen. Een gewoon mens zoals ik hier zou
er de moed lelijk bij laten hangen, dus voor U zal het wel helemaal geen
pretje. Weet U gesterkt door alsdat het voltallige ledenbestand van onze
Vereniging U door dikke en dunne tijden steunt. Want ook door
Zwaagreelde heeft Magere Hein dit jaar zijn bezem gehaald, dus wij
weten waar we het over hebben.
Brengt mij op de reden van dit schrijven: Van ganser harte hopen wij
natuurlijk dat Uw overige familie (en wat zagen U er allemaal mooi uit in
de uniformen) nog vele jaren van het leven mogen omarmen, maar toch,
een ongeluk zit in een klein hoekje dat zagen we vorige week nog aan
slager Hoeksema op nummer 23 dus halen wij ons vlees nu
noodgedwongen op het Netelplein. Maar: is er nog wel genoeg plaats in
de tombe mocht U of de Uwen zich toch onverhoopt aandienen? Via de
media hoorden wij namelijk berichten alsdat de prinsgemaal de druppel in
de emmer was, dus heeft onze Voorzitter onmiddelijk na de bijzetting de
vergadering voor geopend verklaard om deze moeilijke kwestie een
steentje bij te dragen.
Ik kan U wel vertellen, er is menig uurtje op gekauwd hier in Zwaagreelde,
maar uiteindelijk kunnen we U dan toch een licht aanbieden in deze voor
Uw zo donkere tijden. Met unanieme stemmen (en iedereen was het er
mee eens) stelt de weduwe Hoeksema geheel belangenloos de koelcellen
van wijlen haar bedrijf aan U en de Uwen beschikbaar mocht het zover
komen dat het noodlot belt.
Wel vragen wij U zelf voor de overige kosten zorg te dragen, want ook in
onze kleine gemeenschap is het hand op de knip geblazen en Uw knip is
toch iets groter niet dat we klagen.
Namens de gehele Oranjevereniging alhier beloof ik Uw plechtig U en de
Uwen de uitvaart van U leven te geven.
Dat wij nog maar lang van U mogen genieten! Hoera! Hoera! Hoera!

woensdag, december 15, 2004
Uit de school
Uwe Hare Majesteit,
Zwaagreelde is in last!
Via de media bereiken ons allerhande roddel en achterklap waarvanwege
onze Oranjevereniging het binnen onze gemeenschap stevig te verduren
heeft! Konden wij Uwe Hare Majesteit begin deze week nog verblijden
met het bericht alsdat de resten van de Koninklijke Familie voortaan alhier
kunnen worden ingebracht, vandaag hangt Uw vlag er binnen het
Gemeentebestuur geheel en anders bij.
De reden voor deze ommezwaai hoef ik U vast niet uit te leggen Uw bent
een intelligente vrouw. Maar de vrijheid van meningsuiting die wijlen Uw
overleden vader zich getroost heeft speelt er zeker een hoofdpersoon in.
Wij van de Oranjevereniging Zwaagreelde kijken natuurlijk nergens meer
van op of om want wat hebben we toch altijd in liefhebbende deemoed
het hoofd geschud wanneer wijlen Uw overleden vader het weer eens te
bont. Heerlijk waren de verenigingsdbijeenkomsten waar weer in geur en
kleur over de prinsgemaal kon worden geglimlacht. En wat zag hij er toch
altijd goed uit in de uniform!
Maar staat Uw mij toe Uw te waarschuwen: niet iedereen in dit mooie
vaderland waardeert een dergelijkheid en daarom kan de eventuele rest
beter binnenskamers zijn beslag krijgen. Onze zorg is dan ook groot.
Maar is de zorg groot, dan past het het hoofd koel te houden. Laat Uw
niet gek maken met meer bewegingsvrijheid! Onze premier moet juist nu
met zijn mini-steriele verantwoordelijkheid zwaaien want het hek is maar
al te snel van de dam en zo veel doet hij nou ook weer niet als Uw mij
vergeeft dat ik een kritische noot laat vallen.
Wij in Zwaagreelde wensen Uw alle wijsheid!
Hoera! Hoera! Hoera!
NB: Ook vernamen wij dat de koninklijke huishoudportemonnee flink te
lijden heeft gehad. Weet dan, dat wanneer U behoefte heeft aan
bijstand, de Oranjevereniging Zwaagreelde altijd voor U klaarstaat.
Hoewel 50.000 Euro voor een bestekcassette wellicht iets te begrotelijk
voor ons is, honger hoeft u niet te lijden. Daar staan wij voor.