AmaNova Nieuws april 2013 - Amadeus Lyceum

Koning Oidipous: toneel in Rotterdam
Op dinsdag 2 april zijn we met de leerlingen 3, 4, 5 en 6
gymnasium naar de toneelvoorstelling Koning Oidipous van
het RO-theater geweest. Eerst kregen we rond half vijf een
inleiding op de voorstelling door een regisseur van het toneelgezelschap,
daarna hebben we in een Italiaans restaurant
(Paverotti geheten) zeer smakelijk gegeten en ten slotte was
daar om 20.15 uur de voorstelling zelf.
De inleiding was tegelijkertijd al bijna het hoogtepunt van
de dag, maar… eerst aandacht voor de inhoud en het thema
van het stuk (in de vijfde eeuw voor Christus geschreven door
Sophocles).
AmaNova
jaargang 3, nummer 2, april 2013
De ‘Koning Oidipous’ is bijna het prototype van een Griekse
tragedie geworden waarin het lot (door de goden ten uitvoer
gebracht) allesoverheersend is. De mens is maar ten dele in
staat zijn eigen leven vorm te geven. In de ‘Koning Oidipous’
is dat in heel sterke mate het geval: Oidipous is eigenlijk een
ongewenst koningskind uit Thebe , omdat een orakel van de
god Apollo (in Delfi) heeft voorspeld dat hij zijn vader zou vermoorden en met zijn moeder zou trouwen. Hij werd dus ergens
in de bergen gedropt als baby, in de hoop dat hij niet zou overleven. Dat deed hij wel, sterker nog, hij werd door een
kinderloos koninklijk echtpaar uit een andere stad, Korinthe, geadopteerd. Volwassen geworden hoorde hij van hetzelfde
orakel wat zijn toekomst zou zijn en, denkend dat zijn stiefouders zijn echte ouders waren, vluchtte hij de stad uit in de
hoop zo aan de woorden van het orakel te ontkomen. Hij kwam bij zijn geboortestad Thebe aan (zonder dat te beseffen)
en kreeg net voor stad ruzie met een voorbijganger die hem onbeschoft bejegende; in een gevecht sloeg hij zijn opponent
dood.
Buiten de stadspoort rekende hij af met de Sfinx, een monster dat Thebe jarenlang terroriseerde, en hij werd dus als
held de stad binnengehaald. De koning bleek even daarvoor te zijn omgekomen, dus verzocht men hem de vacante
plaats in te nemen en de nog jonge koningin-weduwe Iokaste als echtgenote te nemen. Zij krijgen vier kinderen.
In latere jaren werd Thebe geteisterd door de pest. Zoals altijd ging een delegatie naar het orakel in Delfi om te vragen
wat de reden van deze epidemie was en welke raad de god Apollo kon geven om de ziekte te laten verdwijnen. Het orakel
gaf als reden voor de pest aan dat er een man in de stad leefde die zijn vader had vermoord en met zijn moeder was getrouwd
. Oidipous vaardigt dan strenge maatregelen uit om die misdadiger (hij weet niet dat hij dat zelf is!) te straffen.
Langzamerhand komt Oidipous erachter dat hij de veroorzaker van de ellende is. Hij steekt zich de ogen uit.
Zijn moeder/echtgenote Iokaste pleegt zelfmoord.
Oidipous wordt verbannen uit Thebe en vindt, begeleid door zijn twee dochters, asiel in Kolonos bij Athene waar koning
Theseus hem beschermt tegen intimidatiepogingen vanuit Thebe, waar zijn twee zoons om de troon vechten. Ten slotte
sterft hij in vrede in Kolonos.
Eén woord karakteriseert het beste het thema van dit stuk: de machteloosheid van de mens om zijn lot zelf te bepalen.
Het persoonlijke verhaal van Mannus Goris hieronder gaat hier verder op in.
Bij de inleiding werden, na het doorlopen van de belangrijkste feiten van het verhaal, ook aspecten van het toneel spelen
behandeld. Wij moesten met onze stem ‘spelen’ en zwijgend alleen met ons gezicht emoties uitbeelden en proberen
een boodschap te laten overkomen. Ten slotte (en dat was echt een hoogtepunt!) kregen we in tweetallen de opdracht
een passage uit het stuk in tien minuten in te studeren en te spelen. Ongelooflijk wat dat opleverde: prachtig spel van
alle leerlingen, helemaal in het verhaal: de emoties spatten eraf. De begeleidende regisseur was volledig verrast: zo’n
niveau had ze nog niet eerder meegemaakt!
Marijn Lockefeer
2/5