KORTE SCHETS VAN DE GESCHIEDENIS VAN BODEGRAVEN ...

Rijnstreek te Woerden en wordt het beschreven archief door de streekarchivaris beheerd.
Voor 1972 trad de gemeentesecretaris als beheerder van het archief op; de uitvoering van
deze taak werd in de jaren '20 en '30 waargenomen door de gemeenteontvanger C. van
Rijn en de ambtenaresse ter secretarie juffrouw J.M. van Bentem. die beiden een
bijzondere belangstelling voor de geschiedenis en de archieven van de gemeente betoond
hebben. 42
Als begindatum voor de hiernavolgende inventaris is het jaar 1811 gekozen; in 1811
kwam er een definitief einde aan de oude bestuurs-structuur en werd die vervangen door
een nieuw stelsel, waarin aanvankelijk de maire, later burgemeester een sleutelpositie vervulde
en waarin sedert 1851 (de Gemeentewet) de gemeentelijke bestuurstaken zich steeds
verder ontwikkelden met in hun kielzog de administratieve neerslag ervan. Als eindcesuur
is 1 september 1941 gekozen; met ingang van die datum ging de gemeente Bodegraven
over op de archiefcode van de VNG.
Over de periode tot 1870 beperkt het archief zich tot kadastrale leggers, registers van de
Burgerlijke Stand en een klein aantal toevallig bewaard gebleven stukken. Het archief over
de periode 1870-1941 is op een voor kleinere gemeenten in deze periode gebruikelijke
wijze opgebouwd. Als basis fungeerden enkele series (notulen, correspondentie, begrotingen
en rekeningen, bouwaanvragen); daarnaast werden er bepaalde archiefstukken om hun
bijzondere vorm of functie apart bewaard. Het archief over de periode na 1870 is redelijk
compleet; opvallend is het ontbreken van de serie lotings- en inschrijvingsregisters en
bijbehorende hulpregisters van de Nationale Militie en de Rustende Schutterij.
De correspondentie over de periode juni 1870-1 januari 1925 bestaat uit een chronologisch
opgeborgen serie ingekomen stukken (tot 1895 ingebonden, daarna los) en een serie
registers van minuten van uitgaande brieven. De ingekomen stukken zijn via een agenda
met alfabetische trefwoordenindices toegankelijk; op de registers van uitgaande stukken
zijn eveneens alfabetische trefwoordenindices aanwezig.
Tussen 1 januari 1925 en 1 september 1941 is in Bodegraven het zgn. Bloemendaalse
rubriekstelsel voor de ordening van de correspondentie toegepast. De ingekomen en
minuten van uitgaande stukken zijn systematisch op onderwerp opgeborgen; per rubriek is
een agenda aanwezig. In 1941 ging de gemeente tenslotte over op de archiefcode van de
VNG.
Naast de genoemde series werd een serie "akten" aangetroffen. Deze akten zijn rond 1960
chronologisch bij elkaar gebracht en vormden een slecht toegankelijk allegaartje van
eigendomsbewijzen, huurakten, borgstellingen, vonnissen etc. Deze akten zijn opnieuw beschreven
en binnen de inventaris bij de betreffende onderwerpen geplaatst.
Voor deze en andere losse stukken is gekozen voor een ordening, die grotendeels is
gebaseerd op de hoofdindeling van de Basisarchiefcode van de VNG. Verschillende
rubrieken zijn samengevoegd en andere rubrieken zijn uit een grotere rubriek naar voren
gehaald. Op bepaalde plaatsen is om praktische redenen afgeweken van de hoofdindeling
van de code. Zo zijn stukken betreffende eigendommen en personeel ten behoeve van de
uitvoering van een specifieke taak (politie, onderwijs enz.) bij de desbetreffende rubrieken
ondergebracht in plaats van in de algemene rubrieken Eigendommen en bezittingen en
Personeel.
13