Blok 21 Veterinaire Volksgezondheid - VETserieus.nl

moet nog worden opgemerkt dat nitriet door het lichaam uit nitraat, dat onvermijdelijk in
groenten aanwezig is, wordt gevormd. Nitraat uit groenten draagt derhalve bij aan de vorming
van endogene nitrosaminen
• Verpakkingsmaterialen: De kwestie rondom de weekmakers in zogenaamde scoubidoudraad in
2004 maakt duidelijk dat de verbindingen in kunststoffen niet onschuldig zijn. Weekmakers
kunnen in verpakkingsmaterialen worden aangetroffen. De kankerverwekkende weekmakers uit
begin jaren ‘70 zijn inmiddels verboden. De adipaten, ftalaten en citraten worden nu volop
gebruikt. Deze stoffen migreren uit de verpakking naar vooral vette voedingsmiddelen. De
ftalaten zijn hormoonverstorende stoffen, die qua risico’s voor mens en milieu zeer ter discussie
staan. De geschatte inname van adipaten is veel lager dan de maximale veilig geachte totale
inname. Een ander probleem vormt bisfenol A in harde plastics en coatings (blikverpakkingen).
De hoeveelheid die we dagelijks hiervan innemen, zou de (oestrogene) hormoonhuishouding
kunnen verstoren. Tenslotte gaat veel aandacht uit naar semicarbazide (SEM). SEM is een
verdacht carcinogeen die met name in glasverpakkingen met metalen deksels en
kunststofbekleding voorkomt. Deze bijdrage werd ontdekt nadat veel voedingsmiddelen
verdacht werden bevonden op het
voorkomen van het verboden diergeneesmiddel nitrofurazon, waarvan SEM het indicator
molecuul is. Dus zeker een belangrijke veterinaire kwestie!
• Desinfectantia: Deze stoffen worden grotendeels gebruikt voor reiniging en desinfectie van
procesapparatuur en (productie)ruimten. Actief-chloor verbindingen (bijvoorbeeld halamid)
kunnen goed van de apparatuur worden afgespoeld, terwijl oppervlakte-actieve stoffen, zoals
amfolyten en quaternaire ammoniumbasen, als gevolg van hun oppervlakte-actieve
eigenschappen moeilijk door spoelen te verwijderen zijn. Ontsmetting van verwerkingsruimten
met formaline kan leiden tot sporen van formaldehyde (echter kortdurend) in het product.
Resten van desinfectantia leveren in het algemeen geen grote problemen op. Er zijn
aanwijzingen dat bacteriën toleranter kunnen worden voor verschillende desinfecterende
middelen. Bovendien zouden desinfectantia de ontwikkeling van antimicrobiële resistentie bij
bacteriën kunnen bevorderen (co-resistentie).
Residuen: Elk gebruik van of behandeling met diervoederhulpstoffen, bestrijdings- en
dierbehandelingsmiddelentijdens de boerderijfase leidt in principe tot residuen in dierlijke
producten. Indien men zich aan wachttijden en voorschriften houdt, en een dier een niet-afwijkend
metabolisme vertoont, leiden residuen van toegestane middelen in het algemeen niet tot
problemen. In dat geval zullen residugehalten namelijk onder het niveau van de zg. maximale
residulimieten (MRLs) vallen. Frequent worden producten gevonden met gehalten van stoffen boven
de MRLs of zelfs producten met de aanwezigheid van verboden stoffen (zoals hormonen of bepaalde
antibiotica).
In die situatie zouden deze stoffen in principe gezondheidsschadelijk voor de consument kunnen zijn.
Men zou echter wel de toxicologische overwegingen in de gaten moeten blijven houden voordat men
tot een terughaalactie overgaat. In Nederland hebben zich zover bekend echter (nog) geen concrete
ziektegevallen bij de mens voorgedaan. De veiligheidsfactoren lijken dus ruim te zijn gekozen.
• Spuitplekken; Dierbehandelingsmiddelen kunnen in hoge concentraties in de spuitplekken
achterblijven.Dikwijls veroorzaken deze stoffen ontstekingsreacties gevolgd door vorming
van littekenweefsel, waardoor het preparaat lokaal langdurig werkzaam kan zijn. Door de
weefselreactie worden ze wel met grotere kans door een slager of uitsnijder waargenomen
en weggesneden. Een lokale hoge residuvorming zou een gezondheidsbedreiging voor de
consument kunnen betekenen.
De belangrijkste bezwaren tegen residuen zijn:
32