Blok 21 Veterinaire Volksgezondheid - VETserieus.nl

Verontreiniging als gevolg van verwerking/bewerking van verpakking: hierbij kunnen we
bijvoorbeeld reactieproducten van additieven vinden (E-nummers), verpakkingsmiddelen,
reinigingsmiddelen/desinfectantie, bereidingswijze (BBQ, roken).
Residuen van behandelingsmiddelen: hierbij speelt met name de veehouder en de dierenarts
een belangrijke rol. Hierbij moet je echt aan ontzettend veel verschillende medicijnen denken,
het risico is echter betrekkelijk. Groeimiddelen zijn nu echt officieel verboden. Maar denk maar
aan anabola, antibiotica, NSAID’s etc. om deze reden hebben we een wachttijd, de tijd na
toediening dat de concentratie van het product onder de MRL valt. Dit is dus afhankelijk van de
farmacokinetiek. Het is experimenteel bepaald aan de hand van gezonde dieren. Dieren met een
teruggelopen nier/leverfunctie zou helemaal niet representatief hoeven zijn.
De oorzaken van een residu bij de slacht zijn: niet eerbieden van de wachttijd (soms
bewust!), parenterale toedieningen met als gevolg spuitplekken (vanuit ontstekingshaard
bindweefselvorming minder slechte diffusie medicijnen langere wachttijd), longactingformulations,
off-label use (hogere dosis, andere diersoort, andere ziekte, andere
toediening) en zeldzaam het voer.
De consument heeft heel erg veel angst voor chemische stoffen, maar wat zijn nu de gevaren? Er is
een bepaalde mate van toxiciteit, afhankelijk van frequentie van blootstelling en cocktaileffecten.
Het gevaar zit in allerlei fysiologische gevolgen zoals onvruchtbaarheid, kanker, immunosuppressie,
ophoping in lichaam, effecten op darmflora, resistentie inducerend, teratogenicitieit en allergieën.
Gevaar = potentieel risico. Wanneer een gevaar aanwezig is, betekent dat niet dat het risico ook
hoog is, hier moet een blootstellingscomponent aan zitten. (vergelijking chemische fles in
kinderdagverblijf met kindersluiting). Uiteindelijk kom je op gevaar x blootstelling x impact = risico.
Wanneer we het hebben over vermijdbare risico’s spreken we van een aanvaardbare concentratie
(ADI). Bij een onvermijdbaar risico spreken we van toegelaten concentraties (TDI).
No observed adverse effectlevel (NoAEL), is bij proefdieren bepaald en stelt de maximale
concentratie waarbij geen negatieve effecten zijn waargenomen. Vermenigvuldig je dit met een
veiligheidsfactor voor de extrapolatie van rat naar mens, minimaal 10, dan krijg je de ADI of de TDI.
Hetmaximale residu limiet is gesplitst in alle afzonderlijke voedingsmiddelen die je dagelijks tot je
neemt, deze krijgen allemaal een deel van de totale toegestane hoeveelheid en mogen elk
afzonderlijk niet meer dan hun eigen deel hebben.
De wetgeving met betrekking tot de contaminanten en residuen is eigenlijk gebaseerd op de
publieke opinie en wat deze dus als gevaarlijk acht. Echter als je naar de risico’s bekijkt vanuit
wetenschappelijk oogpunt komt de rangorde compleet niet overeen. Uit wetenschappelijk oogpunt
zijn microbiologische agentia (vooralbacteriëel en schimmel) en dieet disbalans (obesitas) het
belangrijkste gevaar, terwijl de consument gewasbescherming en milieucontaminanten verreweg het
belangrijkste vindt.
Of iets werkelijk een probleem vormt hangt af van een aantal factoren. Een probleem is er bij:
Een bijzondere werking: stoffen met grote acute toxiciteit, persistente en accumulerende stoffen
en carcinogene stoffen.
Een bepaalde gebeurtenis: lokale besmettingen waar geen controle over is en ongelukken.
Bij bepaalde groepen mensen: YOPI’s
We hebben natuurlijk ook onacceptabele risico’s van residuen:
Verboden stoffen:
Als de MRL niet kan worden vastgesteld
28