Blok 21 Veterinaire Volksgezondheid - VETserieus.nl

In microbiologisch opzicht zijn gesteriliseerde blikproducten veilig. Blikvoer dat bestemd is voor
export binnen de EU dient een F o-waarde van tenminste 3 te hebben gehad. Als maat voor de
intensiteit van een sterilisatieproces wordt vaak de F o- of F c(centre)-waarde gebruikt. De F o-waarde
geeft dan het aantal minuten verhitten op 121,1 o C (=250 o F) aan, waarmee een proces qua dodende
werking op Clostridiumbotulinumprot. A&B sporen in de kern van een verpakking overeenkomt.
Wanneer de blikproducten echter geopend zijn, vormen ze een uitstekende bron voor
microbiologisch bederf. Mocht een nabesmetting met pathogene micro-organismen plaatsvinden,
dan is dit bijzonder riskant, daar een competitieve flora ontbreekt en conserveermiddelen niet
aanwezig zijn.
Droge en semi-moist voeders
gemengd zonder hittebehandeling achteraf. Dit resulteert uiteraard in een microflora die meer of
minder een afspiegeling is van de initiële flora van de hoofdingrediënten. In vrijwel de meeste
gevallen echter, wordt het materiaal verhit tijdens het extrusieproces waarbij de temperatuur boven
de ca.100ºC komt. Hierbij worden alle vegetatieve micro-organismen gedood (inclusief de pathogene
niet-sporevormers). Een probleem kan echter de mogelijke nabesmetting op het verwerkingsbedrijf,
tijdens transport of bij aflevering vormen.
Zolang de wateractiviteit van droogvoeder of semi-moist voer laag blijft, zal bederf niet snel
optreden. Wanneer echter vocht wordt opgenomen, zal snel bederf optreden door groei van
bacteriën en schimmels.
Van veel van de grondstoffen in de literatuur is vermeld dat ze Salmonellaekunnen bevatten (dierlijke
bijproducten, melkpoeder, gedroogde gist, sojameel). Mensen kunnen door Salmonella besmet
raken via gecontamineerd diervoedsel omdat diervoedsel vaak in de keuken bereid en bewaard
wordt, waardoor kruiscontaminatie met voor de mens bestemd voedsel kan plaatsvinden. Bedacht
moet worden dat aan droogvoer soms (warm) water (in de voerbak) wordt toegevoegd en
vervolgens gedurende lange tijd bij hoge omgevingstemperatuur bewaard wordt, zodat explosieve
groei van micro-organismen mogelijk is. Op deze wijze kunnen huisdieren en hun voeder een
risicofactor voor kinderen in een huisgezin vormen.
Vis en visproducten
Ook bij vis treedt het verschijnsel van rigor mortis op. Door de in vergelijking met vlees veel kleinere
hoeveelheden glycogeen daalt de pH minder sterk dan tijdens de rigor bij landdieren. Over het
algemeen is vis veel bederfelijker dan vlees. Dit wordt o.a. veroorzaakt door:
Initieel aanwezige flora.
De losse structuur van het visvlees.
Het marine milieu vormt in principe geen goed ecosysteem voor pathogene bacteriën. De
temperatuur is te laag en het zoutgehalte te hoog. Het maag-darmkanaal van zeevis bevat dan ook
geen Enterobacteriaceae.Besmetting van zeevis treedt echter vooral op bij aanlanding en be- en
verwerking. Door de uitbundige competitieve microflora zal ontwikkeling van met name Salmonella
en S. aureus niet zo snel plaats kunnen vinden.
Ontdooien van bevroren vis dient zorgvuldig te gebeuren. Vermeden moet worden dat de buitenkant
van een diepgevroren blok al geruime tijd ontdooid is, terwijl de binnenkant nog diepgevroren is.
Nabesmetting dient voorkomen te worden.
De beheersing van de veiligheid en kwaliteit van diervoedsel dient gebaseerd te zijn op het toepassen
van Good Manufacturing Practices (GMP) en Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) in de
gehele productielijn vanaf winning (slachthuis) tot aflevering (eigenaar dier). In het huishouden is een
goede hygiëne van groot belang om de risico's voor dier en mens zoveel mogelijk te beperken.
Adviezen en voorlichting door de dierenarts zijn hierbij nodig.
Wettelijke aspecten
20