PORSELEIN OM MEE TE SPELEN - Museum Volkenkunde

niet officieële zijde zijn verschaft.
Vraag 1. Naar sommigen beweren werd sedert 1821
vergunning verleend aan de speel-pachters om, in hunne
respectieve districten, porceleinen of andere munten, als
pasmunt uit te geven.
Vraag 2. Tot 1875 was deze munt vrij algemeen gang-
baar, doch in genoemd jaar schijnt een pachter van de
vergunning te hebben misbruik gemaakt en een groot bedrag
te hebben uitgegeven, dat hij later niet tegen zilveren munt
kon inwisselen. Dientengevolge werd in Augustus van ge-
noemd jaar, eene proclamatie uitgevaardigd, waarbij de uit-
gifte dezer muntsoort met aanvang December werd verboden.
Aan die proclamatie is echter, zooals gewoonlijk het geval
is met alle Siamesche proclamaties of wetten, onverschillig
van welken aard, of op welk gebied, niet streng de hand
gehouden, en als een gevolg daarvan komt de munt onder
verschillende vormen in alle speelhuizen voor en is in het
district van het speelhuis gangbaar.
Vraag 3. Waar speelhuizen zijn gevestigd was en is de
munt in gebruik over geheel Siam, in de provincien zoowel
als in Bangkok.
Vraag 4. Gewoonlijk vertegenwoordigen de grootere soor-
ten ¼ van een tical of 1 salung, de kleinere ⅛ of 1
fuang. Ook schijnen er van 4 att en 2 att in vroegere
jaren in omloop te zijn geweest. 10
Vraag 5. De aanmaak geschiedde op bestelling van de
speelpachters. Oorspronkelijk werd de munt, naar het schijnt,
in Bangkok vervaardigd uit rood lak; later van lood en geel
koper en nog later van aardewerk of porcelein. De laatste
soort kwam van China.
Enkele bestellingen schijnen in Europa te zijn uitgevoerd.
Vóór alle deze waren de cowries algemeen in gebruik, waarvan
800 tot 2000 eene waarde van 1 fuang vertegenwoordigen,
al naar gelang van grootte en kwaliteit.
Er was geene speciale vergunning noodig; de eenige
personen echter die de munt - en dit alleen in hun
district - in omloop konden brengen waren de speelpach-
ters.
Vraag 6. De figuren op de munten voorkomende hebben
geen bijzondere beteekenissen; sommigen hebben een leeuw,
anderen een tijger of ander dier op de ééne zijde (enkele
zijn zelfs in den vorm van een of ander dier vervaardigd).
Op de andere zijde is gewoonlijk in Chinesche karakters de
waarde aangegeven.
Vraag 7. Het aantal soorten is onmogelijk aan te geven,
daar elke pachter het regt van uitgifte had en nog uitoefent.
Vraag 8. Oorspronkelijk diende de munt alleen om het
spelen voor kleinere sommen in de hand te werken, als een
soort pasmunt. Later kwamen zij ook algemeen in omloop,
doch elke soort slechts in het district van den speel-
pachter.
Vraag 9. De uitgevers waren verpligt en zijn dit nog,
de door hen uitgegeven soorten tegen zilver of goud in te ruilen.
Vraag 10. Mij is geene straf bekend onder de Siamesche
wet op den namaak dezer muntsoort. Als namaak eener soort
PORSELEIN OM MEE TE SPELEN. PAUL VAN DONGEN ©
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
5